PARA mwapulika lizgu lakuti “mzimu,” kasi ntchivichi chikwiza mu maghanoghano ghinu? Ŵanandi ŵakugomezga kuti tili na chinthu chinyake mukati mwithu icho chikulutilira kuŵa chamoyo para munthu wafwa. Ŵakughanaghana kuti para munthu wafwa, chinthu chinyake chambura kuwoneka chikufumamo mu thupi na kulutilira kukhala chamoyo kunyake. Pakuti maghanoghano agha ghali palipose, ŵanandi ŵakuzizwa para ŵasambira kuti Baibolo likuti uwu mbutesi. Kasi Baibolo likusambizga kuti mzimu ni vichi?

Awo ŵakalemba Baibolo para ŵakukhumba kuyowoya za mzimu ŵakalembanga lizgu la Chihebere lakuti ruʹach na lizgu la Chigiriki lakuti pneuʹma. Baibolo likutiphalira ivyo mazgu agha ghakung’anamura. Mwachiyelezgero, lemba la Salimo 104:29 likuti: ‘Usange [Yehova] wafumiskamo mzimu [ru’ach] wawo, vikufwa na kuwelera ku fuvu.’ Ndipo pa Yakobe 2:26 pakuti, “thupi kwambura mzimu [pneuʹma] ndakufwa.” Mu mavesi agha, “mzimu” ukung’anamura nkhongono iyo yikupangiska thupi kuŵa lamoyo. Thupi kwambura mzimu, ndakufwa. Mu Baibolo, mazgu ghakuti ruʹach ghali kung’anamulika kuti “mzimu” pera yayi. Ghakung’anamulikaso kuti “mvuchi wa umoyo,” panji “nkhongono ya umoyo.” Mwachiyelezgero, pakuyowoya za Chigumula cha mu nyengo ya Nowa, Chiuta wakati: “Ine nitumenge chigumula cha maji pa charu chapasi icho chiparanyenge chilichose icho chili na mvuchi wa umoyo [ru’ach].” (Genizesi 6:17; 7:15, 22) Ntheura, “mzimu” ni nkhongono ya umoyo iyo yikuŵa mu vyamoyo vyose.

Kuti thupi ligwire ntchito, likukhumbikwira mzimu panji kuti nkhongono. Ivi vikuyanako waka na wayilesi iyo yikwendera mabatiri panji magesi. Kuti yilire yikukhumbikwira mabatiri panji magesi. Para mwaŵikamo mabatiri na kuyijura, yikwamba kulira. Kwambura mabatiri, wayilesi yingalira yayi. Ndimo vikuŵiraso na wayilesi iyo yikwendera magesi. Para ŵakhulako nthambo ku magesi, nayo yikuleka kulira. Thupi  lithu nalo likukhumbikwira mzimu panji kuti nkhongono ya umoyo kuti ligwire ntchito. Nga umo viliri na magesi panji mabatiri, mzimu ukupulika yayi nesi kughanaghana. Mzimu ni nkhongono waka, ni munthu yayi. Kweni Baibolo likuti kwambura mzimu, panji kuti mvuchi wa umoyo, mathupi ghithu ‘ghakufwa, na kuwelera ku fuvu.’—Salimo 104:29.

Pakuyowoya za nyifwa ya munthu, lemba la Mupharazgi 12:7 likuti: “Fuvu [thupi la munthu] likuwelera ku dongo, nga umo likaŵira, ndipo mzimu ukuwelera kwa Chiuta waunenesko uyo wakawupeleka.” Para mzimu panji kuti nkhongono ya umoyo yafumamo mu thupi, thupi likufwa ndipo likuwelera ku dongo uko likafuma. Nkhongono ya umoyo nayo, yikuwelera kwa Chiuta uko yikafuma. (Yobu 34:14, 15; Salimo 36:9) Fundo iyi yikung’anamura kuti nkhongono ya umoyo yikuluta nadi kuchanya yayi. Kweni yikung’anamura kuti Yehova Chiuta ndiyo wali na nkhongono za kuwuska munthu uyo wafwa. Tingayowoyaso kuti umoyo wake uli mu mawoko gha Chiuta. Ni Chiuta pera wali na nkhongono za kuwezgeramo umoyo [mzimu], panji kuti nkhongono ya umoyo mwa munthu.

Ntchakupembuzga chomene kumanya kuti Chiuta wazamuwuska wose awo ŵali mu “madindi.” (Yohane 5:28, 29) Pa nyengo iyo Yehova wazamuwuska ŵakufwa, wazamuŵawuska na thupi liphya na kuŵikamo mzimu, panji kuti nkhongono ya umoyo. Ŵanthu ŵazamukondwa chomene para ŵakufwa ŵazakawuka.

Para mukukhumba kumanya vinandi ivyo Baibolo likung’anamura para likuzunura lizgu lakuti “mzimu,” wonani burosha lakuti Ntowa Yakuya ku Umoyo Wamuyirayira—Kasi Mwayisanga? peji 12-14, kweniso buku la Kukambitsirana za m’Malemba peji 319-323, mabuku ghose agha ngakupharazgika na Ŵakaboni ŵa Yehova.