1. Kasi tisambirenge lurombo wuli lwakumanyikwa chomene?

ŴANTHU ŵanandi pa charu chose chapasi ŵakulimanya makora Lurombo lwa Fumu. Ili ni lurombo ulo Yesu Khristu wakayowoya kuti wasambizge ŵanthu vinthu ivyo ŵakwenera kulomba. Mu lurombo ulu muli fundo ziwemi chomene, ndipo para tawona fundo zitatu izo zili kukwambilira kwa lurombo ulu timanyenge vinthu vinandi ivyo Baibolo likusambizga.

2. Zunurani fundo zitatu izo Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake kuti ŵalombenge.

² Kukwambilira kwa lurombo ulu, Yesu wakaphalira awo ŵakamupulikizganga kuti: “Pakulomba mutenge: ‘Adada ŵithu imwe muli kuchanya, zina linu lituŵiskike. Ufumu winu wize. Khumbo linu lichitike pano pasi nga nkhuchanya.’” (Mateyu 6:9-13) Chifukwa wuli fundo zitatu izi ni zakuzirwa?

3. Kasi ni mafumbo wuli ghakukhwaskana na Ufumu wa Chiuta agho tingajifumba?

³ Tasambira kale vinandi vyakukhwaskana na zina la Chiuta lakuti Yehova. Kweniso tamanya khumbo la Chiuta, ivyo wachita, na ivyo wachitirenge ŵanthu. Kweni kasi Yesu wakang’anamuranga vichi apo wakayowoya kuti tilombenge kuti: “Ufumu winu wize”? Kasi Ufumu wa Chiuta ni vichi? Kasi uzamutuŵiska wuli zina la Chiuta para wiza? Kasi pali kukolerana wuli pakati pa kwiza kwa Ufumu na kuchitika kwa khumbo la Chiuta?

4. Kasi Ufumu wa Chiuta ni vichi, ndipo Fumu yake ni njani?

⁴ Ufumu wa Chiuta ni boma la Yehova Chiuta ndipo lili na Fumu iyo wali kusankha. Kasi Fumu ya Ufumu wa Chiuta ni njani? Ni Yesu Khristu. Yesu ni Fumu yikuru kuluska mafumu ghose agho ghakulamulira ŵanthu. Wakuchemeka kuti “Themba la mathemba na Fumu ya mafumu.” (1 Timote 6:15) Wali na nkhongono zakuchitira viwemi vinandi kuluska fumu panji pulezidenti waliyose uyo wakulamulira ŵanthu, nanga ni uyo ŵanthu ŵakumuwona kuti ni muwemi.

5. Kasi Ufumu wa Chiuta uzamulamulira kufuma nkhu, ndipo uzamulamulira vichi?

⁵ Kasi Ufumu wa Chiuta uzamulamulira kufuma nkhu? Kuti tizgore fumbo ili, tifumbe kuti, kasi Yesu wali nkhu? Mukwenera kuti mukukumbuka kuti tikasambira kuti Yesu wakakomeka na kupayikika pa khuni lakusuzgikirapo, ndipo pamanyuma wakawuskika ku ŵakufwa. Pakati pajumpha mazuŵa 40, wakawelera kuchanya. (Milimo 2:33) Ntheura, Ufumu wa Chiuta uli kuchanya. Lekani Baibolo likuwuchema kuti ‘Ufumu wakuchanya.’ (2 Timote 4:18) Nangauli Ufumu wa Chiuta uli kuchanya, kweni uzamulamulira charu chapasi.—Ŵerengani Chivumbuzi 11:15.

6, 7. Chifukwa wuli Yesu wazamuŵa Fumu yiwemi chomene?

⁶ Chifukwa wuli Yesu ni Fumu yiwemi chomene? Chifukwa chimoza ntchakuti Yesu wafwenge yayi. Pakuyaniska Yesu na mafumu gha pa charu chapasi, Baibolo likuti Yesu ‘yekha ngwambura kufwa, wakukhala mu ungweru wambura kufikirika.’ (1 Timote 6:16) Ichi chikung’anamura kuti vinthu viwemi vyose ivyo Yesu wazamuchita vizamuŵako kwamuyirayira. Wazamuchitira ŵanthu vinthu vinandi viwemi.

⁷ Wonani uchimi wa mu Baibolo uwo ukuyowoya vya Yesu. Uchimi uwu ukuti: “Mzimu wa Yehova uzamuŵa pa iyo, mzimu wa vinjeru na wa kupulikiska, mzimu wa kulongozga na wa nkhongono, mzimu wa kumanya tunthu na wa kopa Yehova. Wazamukondwa kumopa Yehova. Wazamweruzga kutolera waka ivyo maso ghake ghawona yayi, nesi kuchenya kuyana na ivyo wapulika waka na makutu ghake. Ŵakuyuyuka  wazamuŵeruzga mwaurunji, wazamuchenya ŵanthu mwakunyoloka chifukwa cha ŵakuzika ŵa charu chapasi.” (Yesaya 11:2-4) Mazgu agha ghakulongora kuti Yesu wazamulamulira ŵanthu mwaurunji ndiposo mwalusungu. Kasi mungatemwa yayi kuzakaŵa na Fumu yanthena iyi?

8. Kasi mbanjani awo ŵazamulamulira na Yesu?

⁸ Fundo yinyake yakukhwaskana na Ufumu wa Chiuta njakuti: Yesu wazamulamulira yekha yayi. Wazamulamulira na ŵanthu ŵanyake. Mwachiyelezgero, mpositole Paulosi wakaphalira Timote kuti: “Usange tikulutilira kuzizipizga, tizamuwusa pamoza nayo nga ni mathemba.” (2 Timote 2:12) Paulosi, Timote, na Ŵakhristu ŵanyake ŵakugomezgeka awo Chiuta wali kusora, ndiwo ŵazamulamulira pamoza na Yesu mu Ufumu wakuchanya. Kasi mbalinga awo ŵazamuŵa na mwaŵi uwu?

9. Kasi mbanthu ŵalinga awo ŵamulamulira na Yesu? Kasi Chiuta wakamba pawuli kusora ŵanthu aŵa?

⁹ Nga ni umo tikasambilira mu Mutu 7, mpositole Yohane wakawona mboniwoni. Wakawona “Mwana wa mberere [Yesu Khristu] wimilira pa Phiri la Ziyoni [malo ghake ghakuchindikika agho ghali kuchanya], ndipo wakaŵa pamoza na ŵanthu 144,000 awo ŵali na zina lake na zina la Awiske lakulembeka pa visko vyawo.” Kasi ŵanthu ŵakukwana 144,000 aŵa mbanjani? Yohane wakutiphalira kuti: “Aŵa ndiwo ŵakulutilira kulondezga Mwana wa mberere kulikose uko wakuya. Iwo ŵakagulika pakati pa ŵanthu kuŵa vipambi vyakwamba kwa Chiuta na kwa Mwana wa mberere.” (Chivumbuzi 14:1, 4) Ŵanthu aŵa ŵakulondezga Yesu Khristu mwakugomezgeka, ndipo ŵali kusankhika kuti ŵakalamulire nayo kuchanya. Para ŵanthu aŵa ŵawuka ku ŵakufwa na kuluta kuchanya, ‘ŵazamuwusa charu chapasi nga ni mathemba’ pamoza na Yesu. (Chivumbuzi 5:10) Kwambira mu nyengo ya ŵapositole, Chiuta wakusankha Ŵakhristu ŵakugomezgeka kuti wakwaniske chiŵelengero cha 144,000.

10. Chifukwa wuli Yehova walongora chitemwa pakusankha Yesu na ŵanthu 144,000 kuti ŵazakalamulire?

¹⁰ Yehova walongora chitemwa chomene pakusankha Yesu  na ŵanthu 144,000 kuti ndiwo ŵazakalamulire ŵanthu. Chifukwa ntchakuti Yesu wakaŵapo munthu ndipo nayo wakakumanapo na masuzgo. Pakuyowoya za Yesu, Paulosi wakati: “Wasembe mukuru uyo tili nayo wangaleka yayi kutichitira chitima pa kulopwa kwithu, chifukwa nayo wakayezgeka mu vyose nga ndise, kweni wakanangapo yayi.” (Ŵahebere 4:15; 5:8) Awo ŵamulamulira na Yesu nawo ŵazizipizga masuzgo ghanandi. Kweniso nawo mbakwananga ndipo ŵazizipizga matenda ghakupambanapambana. Ntheura ŵazamupulikiska masuzgo gha ŵanthu.

11. Chifukwa wuli Yesu wakati ŵasambiri ŵake ŵalombenge kuti khumbo la Chiuta lichitike pano pasi nga nkhuchanya?

¹¹ Apo Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti ŵalombenge kuti Ufumu wa Chiuta wize, wakayowoyaso kuti ŵakwenera kulomba kuti khumbo la Chiuta lichitike “pano pasi nga nkhuchanya.” Chiuta wali kuchanya, ndipo kwambira kale, ŵangelo ŵakugomezgeka ŵakuchita khumbo lake kuchanya. Kweni mu Mutu 3, tikasambira kuti mungelo munyake muheni wakaleka kuchita khumbo la Chiuta ndipo wakapusika Adamu na Eva kuti ŵanangire Chiuta. Mu Mutu 10, tizamusambira ivyo Baibolo likusambizga vyakukhwaskana na mungelo uyu, uyo ni Satana Dyabulosi. Satana pamoza na ŵangelo ŵanyake awo ŵakumulondezga, panji kuti viŵanda, ŵakazomerezgeka kukhala kuchanya kwa kanyengo kachoko waka. Ntheura ni wose yayi kuchanya awo ŵakachitanga khumbo la Chiuta pa nyengo iyo. Vinthu vikenera kuzakasintha para Ufumu wa Chiuta wamba kulamulira. Fumu yiphya, Yesu Khristu, yikeneranga kurwa nkhondo na Satana.—Ŵerengani Chivumbuzi 12:7-9.

12. Ni vinthu wuli viŵiri ivyo lemba la Chivumbuzi 12:10 likuyowoya?

¹² Uchimi unyake ukulongosora ivyo vizamuchitika, ukuti: “Nkhapulika mazgu ghakuru kufuma kuchanya ghakuti: ‘Sono chafika chiponosko na nkhongono na Ufumu vya Chiuta withu na mazaza gha Khristu wake, chifukwa uyo wakunena ŵabali ŵithu waponyeka pasi, uyo wakuŵanena muhanya na usiku panthazi pa Chiuta withu!’” (Chivumbuzi 12:10) Kasi  mwawona vinthu viŵiri vyakuzirwa chomene ivyo lemba ili layowoya? Chakwamba ntchakuti Yesu Khristu wakulamulira mu Ufumu wa Chiuta. Chachiŵiri, Satana waponyeka pa charu chapasi kufuma kuchanya.

13. Ntchivichi chikuchitika kuchanya chifukwa chakuti Satana wali kuchimbizgika?

¹³ Ni vichi ivyo vikuchitika chifukwa chakuti Yesu wakulamulira kuchanya kweniso Satana wali kuponyeka pa charu chapasi? Baibolo likuti: “Pa chifukwa ichi, kondwani imwe machanya na imwe mukukhala mwenemumo!” (Chivumbuzi 12:12) Ŵangelo ŵakugomezgeka ŵakakondwa chomene chifukwa Satana na viŵanda vyake ŵakachimbizgika kuchanya. Sono waliyose kuchanya ngwakugomezgeka kwa Yehova Chiuta. Kuchanya kuli mtende na umoza, chifukwa Satana na viŵanda vyake ŵali kuchimbizgika. Sono khumbo la Chiuta likuchitika kuchanya.

14. Ntchivichi chachitika chifukwa chakuti Satana wali kuponyeka pa charu chapasi?

¹⁴ Wuli pakuyowoya za charu chapasi? Baibolo likuti: “Soka ku charu chapasi na nyanja, chifukwa Dyabulosi wakhilira pasi kwa imwe, wali na ukali ukuru pakumanya kuti wali na nyengo yifupi.” (Chivumbuzi 12:12) Satana ni mukali chomene chifukwa wali kuchimbizgika kuchanya kweniso nyengo yake njifupi. Wakupangiska masuzgo panji kuti ‘masoka’ pa charu chapasi chifukwa cha ukali. Tisambirenge za ‘masoka’ agha mu mutu 9. Pakuti Satana wali kuchimbizgika kuchanya ndipo wali pa charu chapasi, kasi Ufumu ungafiska wuli khumbo la Chiuta pano pasi?

15. Kasi Chiuta wakukhumba kuti charu chapasi chiŵe wuli?

¹⁵ Kumbukani umo Chiuta wakakhumbiranga kuti charu chapasi chiŵire. Mu Mutu 3 ndimo tikasambira umo Chiuta wakakhumbiranga kuti vinthu viŵire pa charu. Mu Edeni, Yehova wakalongora kuti wakakhumbanga kuti charu chapasi chiŵe paradiso ndipo muzure ŵanthu ŵarunji kweniso ŵakhalenge muyirayira. Satana wakapangiska Adamu na Eva kuti ŵanangire Chiuta, ndipo ichi chikatimbanizga khumbo la Chiuta pa charu chapasi. Kweni khumbo la Chiuta lindasinthe.  Yehova wachali kukhumba kuti ‘ŵarunji ŵazakahare charu chapasi, ndipo ŵazakakhale mwenemumo muyirayira.’ (Salimo 37:29) Ufumu wa Chiuta uzamufiska khumbo ili. Kasi uzamufiska wuli?

16, 17. Kasi lemba la Daniyeli 2:44 likutiphalira vichi za Ufumu wa Chiuta?

¹⁶ Wonani uchimi uwo uli pa Daniyeli 2:44. Lemba ili likuti: “Mu mazuŵa gha mathemba agha, Chiuta wakuchanya wazamwimika ufumu uwo kuti uzamuparanyika chara. Ufumu uwu uzamupelekeka ku ŵanthu ŵanyake chara. Uzamuteketa na kumazga maufumu ghose agha, ndipo iwo wekha ndiwo uzamuŵako kwamuyirayira.” Kasi lemba ili likutiphalira vichi za Ufumu wa Chiuta?

¹⁷ Chakwamba, likutiphalira kuti Ufumu wa Chiuta wimikikenge “mu mazuŵa gha mathemba [mafumu] agha,” panji kuti pa nyengo iyo maufumu ghanyake ghachali kulamulira. Chachiŵiri, likutiphalira kuti Ufumu uwu uzamuŵako kwamuyirayira. Uzamuthereskeka yayi ndipo palije boma lililose ilo lizamutora malo ghake. Chachitatu, tikuwona kuti pazamuŵa nkhondo pakati pa Ufumu wa Chiuta na maufumu gha charu ichi. Ufumu wa Chiuta ndiwo uzamuwina nkhondo iyi. Paumaliro, boma la Chiuta pera ndilo lizamulamulira ŵanthu. Para ivi vyazakachitika, ŵanthu ŵazamuŵa na boma lakukondweska chomene kuluska maboma ghose.

18. Kasi zina la nkhondo yaumaliro ya pakati pa Ufumu wa Chiuta na maboma gha ŵanthu ni vichi?

¹⁸ Baibolo likuyowoya vinandi vyakukhwaskana na nkhondo yaumaliro ya pakati pa Ufumu wa Chiuta na maboma gha charu ichi. Mwachiyelezgero, likutisambizga kuti, para umaliro uli pafupi, viŵanda vizamuthandazga mautesi, kuti vipusike “mathemba gha charu chose.” Chifukwa wuli? “Kuŵawunganyira wose [mathemba] pamoza ku nkhondo ya zuŵa likuru la Chiuta Wankhongonozose.” Mafumu gha charu ghazamuwunganyika pamoza “ku malo agho mu Chihebere ghakuchemeka Aramagedoni.” (Chivumbuzi 16:14, 16) Chifukwa cha ivyo vyayowoyeka mu mavesi agha, nkhondo  yaumaliro ya pakati pa Ufumu wa Chiuta na maboma gha ŵanthu yikuchemeka Aramagedoni.

19, 20. Kasi ntchivichi icho chikutondeska khumbo la Chiuta pa charu chapasi?

¹⁹ Kasi Ufumu wa Chiuta uzamufiska vichi na nkhondo ya Aramagedoni? Ghanaghaniraniso umo Chiuta wakakhumbiranga kuti charu chapasi chiŵire. Yehova Chiuta wakakhumbanga kuti charu chapasi chizure na ŵanthu ŵarunji, kuti ŵamuteŵeterenge mu Paradiso. Kasi ntchivichi icho chikutondeska kuti ivi vichitike? Chakwamba, tili ŵakwananga, tikulwara na kufwa. Kweni mu Mutu 5 tikasambira kuti Yesu wakatifwira mwakuti tizakaŵe na umoyo wamuyirayira. Mukwenera kuti mukukumbuka mazgu agho ghali mu buku la Yohane agho ghakuti: “Chiuta wakachitemwa chomene charu, lekani wakapeleka Mwana wake wapadera, kuti waliyose uyo wakupulikana mwa iyo waleke kuparanyika kweni waŵenge na umoyo wamuyirayira.”—Yohane 3:16.

²⁰ Suzgo linyake ndakuti ŵanthu ŵanandi ŵakuchita vinthu viheni chomene. Ŵakuteta, kwiba, na kuchita uzaghali. Ŵakukhumba yayi kuchita khumbo la Chiuta. Ŵanthu awo ŵakuchita vinthu viheni ŵazamuparanyika pa nkhondo ya Chiuta ya Aramagedoni. (Ŵerengani Salimo 37:10.) Chinyake icho chikutondeska kuti khumbo la Chiuta lichitike pa charu chapasi ntchakuti maboma ghakuchiska yayi ŵanthu kuti ŵachitenge ivyo Yehova wakukhumba. Maboma ghanyake ngakuwayawaya, ngankhaza, kweniso ghakutemwa katangali. Baibolo likuyowoya kuti: “Munthu wakuwusa munyake na kumupweteka.”—Mupharazgi 8:9.

21. Kasi Ufumu uzamovwira wuli kuti khumbo la Chiuta lichitikenge pano pasi?

²¹ Para nkhondo ya Aramagedoni yazakajumpha, ŵanthu ŵazamuŵa na boma limoza, ilo ni Ufumu wa Chiuta. Ufumu uwu uzamuchita khumbo la Chiuta ndipo uzamwiza na vinthu viwemi. Mwachiyelezgero, uzamuwuskapo Satana na viŵanda vyake. (Chivumbuzi 20:1-3) Sembe ya Yesu yizamugwira ntchito ndipo ŵanthu ŵakugomezgeka ŵazamulwara yayi panji  kufwa. Kweni ŵazamuŵa na umoyo wamuyirayira mu Ufumu wa Chiuta. (Ŵerengani Chivumbuzi 22:1-3.) Charu chapasi chizamuŵa paradiso. Ntheura Ufumu uzamovwira kuti khumbo la Chiuta lichitikenge pano pasi ndipo uzamutuŵiska zina la Chiuta. Kasi ichi chikung’anamura vichi? Chikung’anamura kuti mu Ufumu wa Chiuta, munthu waliyose wazamuchindika zina la Chiuta, lakuti Yehova.

22. Kasi tikumanya wuli kuti Ufumu wa Chiuta ukiza apo Yesu wakaŵa pa charu chapasi yayi, panji wati wawuka waka ku ŵakufwa?

²² Apo Yesu wakaphalira awo ŵakumulondezga kuti ŵalombenge kuti “Ufumu winu wize,” vikuwonekerathu kuti pa nyengo iyo, Ufumu ukaŵa undize. Kasi Ufumu ukiza apo Yesu wakawelera kuchanya? Yayi, chifukwa Petrosi na Paulosi wose ŵakayowoya kuti Yesu wakati wawuka ku ŵakufwa, uchimi uwo uli pa Salimo 110:1 ukafiskika pa iyo. Uchimi uwu ukuti: “Yehova wakati kwa Fumu yane: ‘Khala ku woko lane lamalyero, m’paka niŵike ŵalwani ŵako kuŵa chakukandapo malundi ghako.’” (Milimo 2:32-34; Ŵahebere 10:12, 13) Yesu wakeneranga kulindilira.

23. (a) Kasi Ufumu wa Chiuta ukamba pawuli kulamulira? (b) Kasi tisambirenge vichi mu mutu 9?

²³ Kasi wakeneranga kulindilira nyengo yitali wuli? Vyaka 40 pambere chaka cha 1914 chindafike, ŵasambiri ŵa Baibolo ŵakapendesera na kusanga kuti nyengo ya kulindilira yimarenge mu 1914. (Kuti mumanye vinandi vyakukhwaskana na deti  ili, wonani Vyakusazgirapo, pa mutu wakuti Uchimi wa mu Baibolo Ukulongora Kuti Chaka cha 1914 Ntchapadera.) Vinthu ivyo vikachitika kwambira mu 1914, vikalongora kuti ivyo ŵasambiri ŵa Baibolo ŵakasanda vikaŵa vyaunenesko. Mauchimi gha mu Baibolo agho ghakufiskika ghakulongora kuti mu 1914, Khristu wakimikika kuŵa Fumu ndipo Ufumu wa Chiuta ukamba kulamulira kuchanya. Ntheura Satana nyengo yamukhalira yifupi, ndipo nase tikukhala mu nyengo yeneyiyi. (Chivumbuzi 12:12; Salimo 110:2) Tingayowoya mwambura kukayika kuti sonosono apa, Ufumu wa Chiuta uchitengepo kanthu kuti khumbo la Chiuta lichitike pa charu chapasi. Kasi iyi ni nkhani yakukondweska yayi? Kasi mukugomezga kuti uwu mbunenesko nadi? Mutu 9 utovwirenge kumanya kuti Baibolo likusambizga nadi kuti tili mu mazuŵa ghaumaliro.