BAIBOLO likutiphalira yayi zuŵa ilo Yesu wakababikira. Kweni ivyo likuyowoya, vikutovwira kumanya kuti Yesu wakababika mu Disembala yayi.

Tiyeni tiwone umo mwezi wa Disembala ukaŵiranga ku Betelehemu, uko Yesu wakababikira. Mu mwezi Wachiyuda wa Kisilevi, uwo (ukuyana na mwezi wa Novembala panji Disembala) kukazizimanga chomene ndipo kukawanga vula. Mwezi wakulondezgapo ukaŵa wa Tebeti (Disembala panji Janyuwale). Mu myezi iyi nayo kukazizimanga chomene, ndipo mu malo ghakukwera mukaŵanga chiwuvi chakukhoma. Tiyeni tiwone ivyo Baibolo likuyowoya pa nkhani ya umo ku chigaŵa ichi kukaŵiranga nyengo iyi.

Ivyo Ezira, wakalemba mu Baibolo, vikulongora kuti mu mwezi wa Kisilevi, kukazizimanga ndipo kukawanga vula. Ezira wakati wamara kulongosora kuti ŵanthu ŵanandi ŵakawungana ku Yerusalemu mu “mwezi wa 9 [Kisilevi], pa zuŵa la 20 la mwezi” uwu, wakalembaso kuti, ŵanthu “ŵakambwambwanthanga . . . chifukwa cha chivula chikuru.” Pakuyowoya za umo vinthu  vikaŵiranga mu mwezi uwu, ŵanthu awo ŵakawungana ŵakayowoya kuti: “Nyengo . . . njavula, ntheura tingimilira chara pawaro.” (Ezira 10:9, 13; Yeremiya 36:22) Ndicho chifukwa mu mwezi wa Disembala ŵaliska ŵa ku chigaŵa cha Betelehemu ŵakaliskanga nausiku yayi viŵeto.

Kweni Baibolo likuti pa usiku uwo Yesu wakababikira, ŵaliska ŵakaŵa ku thengere kuliska viŵeto vyawo. Luka, uyo wakalembako Baibolo wakati, pa nyengo iyo, ŵaliska “ŵakakhalanga kuwaro usiku na kulinda miskambo yawo” kufupi na Betelehemu. (Luka 2:8-12) Wonani kuti ŵaliska ŵakhalanga kuwaro, kuti ŵakayinganga waka namuhanya yayi. Ŵakaŵanga na viŵeto vyawo ku thengere panji kuti ku thondo nausiku. Kasi mu Disembala ŵaliska ŵaketenge ŵakhalenge kuwaro nyengo yakuzizima kweniso ya vula yikuru? Yayi. Ntheura, umo vinthu vikaŵira pa nyengo iyo Yesu wakababikanga, vikulongora kuti wakababika mu Disembala yayi. *

Baibolo likutiphalira waka zuŵa ilo Yesu wakafwira, kweni likuyowoya fundo zichoko waka pa nkhani ya nyengo iyo Yesu wakababikira. Fundo iyi yikutikumbuska ivyo Fumu Solomoni yikayowoya. Yikati: “Zina liwemi likuluska mafuta ghawemi, ndipo zuŵa lakufwira likuluska zuŵa lakubabikira.” (Mupharazgi 7:1) Lekani Baibolo likuyowoya fundo zinandi pa nkhani ya ivyo Yesu wakachita ndiposo nyifwa yake, kweni likuyowoya vichoko waka pa nkhani ya nyengo iyo wakababikira.