Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

MUTU 11

“Nakuŵika Kuŵa Mulinda”

“Nakuŵika Kuŵa Mulinda”

EZEKIYELI 33:7

FUNDO YIKURU: Yehova wakuŵika mulinda na kulongosora mulimo wake

1. Longosorani ivyo ŵalinda ŵa Yehova ŵakachitanga kweniso ivyo vikachitikanga pamanyuma.

 MULINDA wakimilira pachanya pa viliŵa vya Yerusalemu, dazi likanjiranga ndipo wakasikizga maso ghake kuti wawone makora. Wakalaŵisiskanga ivyo wakawonanga kutali. Nyengo yeneyiyo, wakatora mbata yake na kuyilizga, kuchenjezga ŵanthu kuti ŵankhondo ŵa Babuloni ŵakwiza! Kweni nyengo yikamara kuti ŵanthu ŵa mu msumba ŵachitepo kanthu pa chenjezgo la mulinda ili. Ŵalinda panji ntchimi, izo Yehova wakimika zikachenjezga ŵanthu vyaka vinandi kuti zuŵa ili lifikenge; kweni ŵanthu ŵakakana nipera kupulikira. Pa nyengo iyi, ŵankhondo ŵa Babuloni ŵakazingilizga msumba. Ŵasilikari ŵakazingilizga msumba myezi yinandi, ndipo paumaliro ŵakabawura chiliŵa cha msumba, ŵakabwangandura tempile, ŵakakoma panji kukora ŵanthu ŵa mu Yerusalemu.

2, 3. (a) Kasi ni vinthu wuli ivyo vichitikirenge ŵanthu pa charu chapasi? (b) Kasi tizgorenge mafumbo wuli?

2 Mazuŵa ghano, ŵankhondo ŵa Yehova awo ŵazamupeleka cheruzgo chake ŵakuluta kukalimbana na ŵanthu ŵambura chipulikano awo ŵakukhala pa charu chapasi. (Chivu. 17:12-14) Ivi vizamumalira pa suzgo yikuru chomene mu mbiri ya ŵanthu. (Mat. 24:21) Kweni nyengo yindamalirethu yakuti ŵanandi ŵachitepo kanthu pa chenjezgo ilo ŵalinda awo Yehova waŵimika, ŵakupeleka.

3 Kasi ntchivichi chikamutuma Yehova kwimika ŵalinda? Kasi mulinda wakapharazganga uthenga wuli? Mbanjani awo ŵakachitapo ntchito ya ulinda, ndipo ise tikuchitapo vichi? Tiyeni tisange mazgoro gha mafumbo agha.

“Unichenjezgere Ŵanthu”

4. Chifukwa wuli Yehova wakimika ŵalinda? (Wonani chithuzi chakwamba.)

4 Ŵazgani Ezekiyeli 33:7. Kale, kanandi mulinda wakimiliranga pachanya pa viliŵa vya msumba kuti ŵanthu mukati ŵaŵenge ŵakuvikilirika. Ichi chikalongoranga kuti mulongozgi wa msumba wura wakapweleleranga ŵanthu ŵake. Nangauli para mulinda walizga mbata, ŵanthu awo ŵakaŵanga mu tulo ŵakachilukanga na kukwenyelera, kweni awo ŵapulikira mbata iyi ŵakaponanga. Yehova nayo wakimika ŵalinda, chifukwa cha kukhumba kofya Ŵaisrayeli na uthenga wa cheruzgo yayi, kweni chifukwa chakuti wakaŵaghanaghaniranga ndipo wakakhumbanga kuŵaponoska.

5, 6. Kasi nthowa yimoza iyo Yehova wakulongolera urunji wake njakuti wuli?

5 Pakwimika Ezekiyeli kuŵa mulinda, Yehova wakavumbura vigaŵa vinyake vya wunthu wake, ivyo vikutikhozga chomene. Tiyeni tiwonepo waka viŵiri.

6 Urunji: Tikuwona urunji wa Yehova pa umo wakuchitira na munthu waliyose payekha kwambura sankho. Nangauli mzinda ukuru ukapulika uthenga wa Ezekiyeli na kuwukana, Yehova wakawona kuti Ŵaisrayeli wose nga ni gulu mbakugaluka yayi. Kweni wakakhumbanga kuwona umo munthu waliyose wachitirenge na uthenga wake. Wakayowoya mwakuwerezgawerezga kuti Ezekiyeli wayowoye kwa “munthu muheni na “munthu murunji.” Kufuma apo, Yehova wakapelekanga cheruzgo kuyana na umo munthu waliyose wachitira na uthenga uwo wapulika.—Ezek. 33:8, 18-20.

7. Kasi Yehova wakuwona vichi para wakweruzga ŵanthu?

7 Tikuwonaso urunji wa Yehova pa umo wakweruzgira ŵanthu. Munthu waliyose wakweruzgika kuyana na ivyo wakachita kumasinda yayi, kweni kuyana na umo wachitira na chenjezgo ilo wapulika sono. Yehova wakaphalira Ezekiyeli kuti: “Para naphalira muheni kuti: ‘Ufwenge nadi,’ ndipo iyo wakuwerako ku kwananga kwake na kuchita icho ntchakunyoloka na chaurunji, . . . waŵenge wamoyo nadi.” Yehova wakayowoyaso fundo yinyake yakuzirwa chomene, wakati: “Kwananga kose uko wakachita kuzamukumbukikaso chara.” (Ezek. 33:14-16) Kweni awo ŵakendanga pa nthowa yaurunji ŵaleke kughanaghana kuti nanga sono ŵangagaluka, Chiuta wazamuŵachitira lusungu chifukwa chakuti kumasinda ŵakapulikiranga. Yehova wakayowoya kuti usange munthu “wakugomezga waka urunji wake na kuchita viheni, milimo yake yose yaurunji yizamukumbukika chara, kweni wazamufwa chifukwa cha kwananga uko wachita.”—Ezek. 33:13.

8. Kasi Yehova wakulongoraso wuli urunji wake?

8 Ukaboni unyake wakuti Yehova ni murunji ngwakuti wakuchenjezga dankha pambere wandachitepo kanthu. Ezekiyeli wakamba ntchito yake kukati kwakhala vyaka 6 kuti ŵankhondo ŵa Babuloni ŵaparanye Yerusalemu. Kweni Ezekiyeli wakaŵa wakwamba yayi kuchenjezga ŵanthu ŵa Chiuta kuti ŵazamweruzgika pa ivyo ŵakuchita. Vyaka vyakujumpha 100 pambere Yerusalemu wandaparanyike, Yehova wakatuma ntchimi Hoseya, Yesaya, Mika, Odedi, na Yeremiya kuti ŵaŵe ŵalinda. Yehova wakatuma Yeremiya kukakumbuska Ŵaisrayeli kuti: “Nkhimika ŵalinda awo ŵakati: ‘Tegherezgani kulira kwa mbata!’” (Yer. 6:17) Yehova na ŵalinda aŵa ŵakaŵavya mulandu wa ndopa za awo ŵakafwa apo Ŵababuloni ŵakiza nadi na kupeleka cheruzgo cha Yehova.

9. Kasi Yehova wakalongora wuli chitemwa chakugomezgeka?

9 Chitemwa: Yehova wakalongora chitemwa na kugomezgeka apo wakatuma ŵalinda ŵake kuti ŵakachenjezge ŵarunji, kweniso ŵaheni awo ŵakamupwetekeskanga mtima na kumunangira mbiri. Ŵaisrayeli ŵakamanyikwanga kuti mbanthu ŵa Yehova, kweni ŵakamugalukiranga kanandi waka na kwamba kusopa ŵangoza. Kasi mukughanaghana kuti ivi vikamukhwaska wuli Yehova? Yehova wakalongora kuti vikamuŵinya chomene chifukwa cha msinjiro uwo ŵakamuchitiranga, ndipo wakayaniska mtundu wa Israyeli na mwanakazi muhule. (Ezek. 16:32) Nangauli vikaŵa nthena, Yehova wakaŵajowora nyengo yeneyiyo yayi. Wakakhumbanga kuti waŵeso nawo paubwezi, kuŵawezgera nduzga yayi. Wakachimbiliranga pakuŵalanga yayi, kweni para vyasuzga chomene ndipo wakachitanga nthena. Chifukwa wuli? Wakaphalira Ezekiyeli kuti: “Nkhukondwa chara na nyifwa ya muheni, kweni nkhukhumba kuti muheni wasinthe nthowa yake na kuŵa wamoyo.” (Ezek. 33:11) Ndimo Yehova wakawoneranga vinthu nyengo yira, m’paka sono wandasinthe.—Mal. 3:6.

10, 11. Kasi tikusambirapo vichi pa umo Yehova wakuchitira vinthu na ŵanthu ŵake?

10 Kasi umo Yehova wakalongolera urunji na chitemwa ku Ŵaisrayeli vikutisambizga vichi? Chinthu chimoza icho tikusambirapo ntchakuti ŵanthu awo tikuŵapharazgira tileke kuŵawona nga ni gulu lambura kwenelera, kweni tighanaghanirenge munthu waliyose payekha. Para tingamba kuwona munthu munyake kuŵa wambura kwenelera kumupharazgira chifukwa cha nkharo yake, mtundu wake, fuko lake, kasangiro kake, panji chiyowoyero chake, ndikuti tabuda chomene! Yehova wakasambizga mpositole Petrosi fundo iyo yichali yakuzirwa mazuŵa ghano, yakuti: “Chiuta wakutemwera yayi. Kweni wakupokelera munthu wa mtundu uliwose uyo wakumopa na kuchita urunji.”—Mil. 10:34, 35.

Kasi tikuwona ŵanthu umo Yehova wakuŵawonera? (Wonani ndime 10)

11 Sambiro linyake likuru ndakuti tikwenera kuŵa maso pa taŵene; tileke kughanaghana kuti nanga sono tingachita uheni vilije kanthu, chikuru kumasinda tikachitanga milimo yaurunji. Tikumbukenge kuti nase tili na makhumbiro ghakwananga, kuyana waka na awo tikuŵapharazgira. Fundo iyo mpositole Paulosi wakaphalira mpingo wa Ŵakorinte njakovwira na kwa ise wuwo. Paulosi wakati: “Uyo wakughanaghana kuti ngwakukhora wachenjere kuti waleke kuwa. Viyezgo ivyo vikumuwirani ndivyo vikuwiraso ŵanthu wose.” (1 Kor. 10:12, 13) Tingatemwa yayi kuŵa munthu uyo “wakugomezga waka urunji wake,” na kughanaghana kuti nanga tingachita viheni tilangikenge yayi chifukwa chakuti tikuchitaso milimo yiwemi. (Ezek. 33:13) Nanga tingaŵa kuti tateŵetera Yehova nyengo yitali wuli, ntchakukhumbikwa kuti tilutilire kuŵa na mtima wa kujiyuyura na kupulikira.

12. Kasi tikwenera kukumbuka vichi para tikachitapo kwananga kukuru kumasinda?

12 Kweni wuli usange kumasinda tikachita kwananga kukuru ndipo sono tikudandawura navyo? Uthenga wa Ezekiyeli ukutiphalira kuti Yehova wazamulanga ŵakwananga ŵambura kupera. Kweni tikusambiraso kuti chakwamba Yehova ni Chiuta wa chitemwa, wakuwezgera nduzga yayi. (1 Yoh. 4:8) Usange ivyo tikuchita vikulongora kuti talapa nadi, tileke kughanaghana kuti Chiuta wangatondeka kutilengera lusungu pa zakwananga zithu. (Yak. 5:14, 15) Yehova wakaŵa wakunozgeka kuŵagowokera Ŵaisrayeli uleŵi wawo, ndipo sono napo ngwakunozgeka kutigowokera.—Sal. 86:5.

“Yowoya na Ŵanthu Ŵakwako”

13, 14. (a) Kasi ŵalinda ŵakeneranga kupharazga uthenga wuli? (b) Kasi Yesaya wakapharazganga uthenga wuli?

13 Ŵazgani Ezekiyeli 33:2, 3. Kasi ŵalinda ŵa Yehova ŵakatumika kupharazga uthenga wuli? Chigaŵa chikuru cha mulimo wawo chikaŵa kuchenjezga. Kweni ŵakapharazgangaso makani ghawemi. Wonani viyelezgero.

14 Yesaya, uyo wakateŵetera kufuma cha mu 778 m’paka 732 B.C.E., wakachenjezganga kuti Ŵababuloni ŵazamupoka Yerusalemu na kutolera ŵanthu ku wuzga. (Yes. 39:5-7) Kweni wakaphalirikaso kulemba kuti: “Pulika! Ŵalinda ŵako ŵakutumphuska mazgu. Ŵakuchemerezga mwachimwemwe mu umoza, pakuti ŵawonenge makora nkhanira para Yehova wakuwezgaso Ziyoni.” (Yes. 52:8) Yesaya wakapharazga nkhani yiwemi chomene, yakuti kusopa kwaunenesko kuzamuwezgekerapo!

15. Kasi Yeremiya wakapharazganga uthenga wuli?

15 Yeremiya wakateŵetera kufuma mu 647 m’paka 580 B.C.E., ndipo kanandi ŵanthu ŵakumunena kuti wakaŵa waka mupharazgi wa masoka. Tikukayika yayi kuti wakachita ntchito yikuru ya kuchenjezga Ŵaisrayeli ŵaheni ŵara za masoka agho Yehova wakayowoya kuti waŵakhizgirenge. a Kweni wakapharazgangaso makani ghawemi, wakayowoya kuti ŵanthu ŵa Chiuta ŵazamuwelera ku charu chawo na kwambaso kusopa kutuŵa.—Yer. 29:10-14; 33:10, 11.

16. Kasi uthenga wa Ezekiyeli ukawovwira wuli ŵazga awo ŵakaŵa ku Babuloni?

16 Ezekiyeli wakimikika kuŵa mulinda mu 613 B.C.E., ndipo wakagwira ntchito iyi m’paka cha mu 591 B.C.E. Umo tikasambilira mu Mutu 5 na 6 wa buku ili, Ezekiyeli wakalimbikira kuchenjezga Ŵaisrayeli vya pharanyiko ilo likizanga pa iwo, ntheura wakajiphata ku mulandu wa ndopa. Wakachenjezganga ŵazga ŵara kuti Yehova waparanyenge ŵakugaluka mu Yerusalemu kweniso wakawovwira ŵazga ŵara kuti ŵaŵe ŵakukhora mwauzimu, kunozgekera mulimo wakunthazi. Wakaŵaphaliranga kuti para vyaka 70 vya wuzga vyamara, Yehova wazamupanda ŵakukhalapo mu charu cha Israyeli. (Ezek. 36:7-11) Ŵakukhalapo aŵa ŵanandi ŵazamuŵa ŵana na ŵazukuru ŵa awo ŵakapulikiranga Ezekiyeli. Nga umo mitu yinyake mu Chigaŵa 3 cha buku ili yikulongosolera, Ezekiyeli wakaphaliraso ŵanthu ŵara makani ghawemi ghanandi, kukhozgera kuti kusopa kutuŵa kuzamwambiraso mu Yerusalemu.

17. Kasi Yehova wakwimika pawuli ŵalinda?

17 Ntchimi izi zikaphaliranga ŵanthu ŵa Chiuta vya kuparanyika kwa Yerusalemu mu 607 B.C.E. Kweni kasi tingati Yehova wakatuma ŵeneŵaŵa pera kuŵa ŵalinda? Yayi. Palipose apo Yehova wakhumba kuti wafiske khumbo lake wakwimika ŵalinda kuti ŵachenjezge ŵaheni kweniso kupharazga makani ghawemi.

Ŵalinda mu Nyengo ya Yesu

18. Kasi Yohane Mubatizi wakachita mulimo wuli?

18 Mu nyengo ya Yesu, Yohane Mubatizi wakachita mulimo waulinda. Wakachenjezganga ŵa nyumba ya Israyeli kuti kwakhala pachoko kuti Chiuta waŵaleke. (Mat. 3:1, 2, 9-11) Kweni wakachita vinandi. Yesu wakati Yohane wakaŵa “thenga” ilo likayowoyekerathu ndipo wakanozgeranga nthowa Mesiya. (Mal. 3:1; Mat. 11:7-10) Yimoza mwa ntchito za Yohane yikaŵa yakupharazga makani ghawemi ghakuti Yesu, “Mwana wa mberere wa Chiuta,” wiza kuzakawuskapo “kwananga kwa charu.”—Yoh. 1:29, 30.

19, 20. Kasi Yesu na ŵasambiri ŵake ŵakachita wuli nga mbalinda?

19 Pa ŵalinda wose, Yesu ndiyo wakaŵa pakwamba. Nga ni Ezekiyeli, nayo Yehova wakamutuma ku “nyumba ya Israyeli.” (Ezek. 3:17; Mat. 15:24) Yesu wakachenjezga mtundu wa Israyeli kuti Chiuta wawulekenge ndipo Yerusalemu waparanyikenge. (Mat. 23:37, 38; 24:1, 2; Luka 21:20-24) Kweni mulimo wake ukuru ukaŵa wa kupharazga makani ghawemi.—Luka 4:17-21.

20 Apo wakaŵa pano pasi, Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Muŵenge maso.” (Mat. 24:42) Ŵasambiri ŵakapulikira dango ili, ndipo ŵakachita ntchito yaulinda, ŵakachenjezganga ŵanthu kuti Yehova wayileka nyumba ya Israyeli na msumba wa Yerusalemu. (Rom. 9:6-8; Gal. 4:25, 26) Nawo ŵakapharazgangaso makani ghawemi, nga umo vikaŵira na ŵalinda awo ŵakaŵako pambere iwo ŵandaŵeko. Chinyake icho ŵakapharazganga chikaŵa chakuti ŵanthu ŵa mitundu yinyake nawo mbakupokelereka mu Israyeli wa Chiuta, ndipo ŵali na mwaŵi wa kovwira Khristu kuti wawezgerepo kusopa kutuŵa pa charu chapasi.—Mil. 15:14; Gal. 6:15, 16; Chivu. 5:9, 10.

21. Kasi Paulosi wakaŵa chakuwonerapo pa vichi?

21 Paulosi wakaŵa yumoza wa ŵalinda mu nyengo ya ŵapositole, ndipo wakaŵa chakuwonerapo chiwemi chomene. Wakayiwonanga mwakupepuka yayi ntchito yake. Nga ni Ezekiyeli, Paulosi wakamanyanga kuti waŵenge na mulandu wa ndopa para watondeka kufiska ntchito yake. (Mil. 20:26, 27) Pakutolera umo ŵalinda ŵanyake ŵakachitiranga, Paulosi nayo wakachenjezganga ŵanthu kweniso wakaŵaphaliranga makani ghawemi. (Mil. 15:35; Rom. 1:1-4) Nakuti pakulongozgeka na mzimu utuŵa, Paulosi wakayowoya mazgu agho Yesaya wakalemba ghakuti: “Ngakutowa nadi pa mapiri malundi gha uyo wakwiza na makani ghawemi.” Ndipo wakati ndivyo ŵalondezgi ŵa Khristu ŵakuchita apo ŵakupharazga vya Ufumu wa Chiuta.—Yes. 52:7, 8; Rom. 10:13-15.

22. Ntchivichi chikachitika ŵapositole wose ŵakati ŵafwa?

22 Ŵapositole wose ŵakati ŵafwa, pakanjira uchigaluka uwo ukayowoyeka kale ndipo ukatimbanizga mpingo Wachikhristu. (Mil. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3-8) Pa nyengo yitali iyo uchigaluka ukatolera malo, Ŵakhristu awo ŵakaŵa nga ni duru ŵakaŵa ŵanandi kuluska ŵakugomezgeka awo ŵakaŵa nga ni tirigu, ndipo uthenga uwemi wa Ufumu wa Chiuta ukavulunganyika na visambizgo vyautesi. (Mat. 13:36-43) Kweni nyengo yikati yasendelera kuti wachitepo kanthu, Yehova wakalongoraso chitemwa na urunji pakwimika ŵalinda kuti ŵachenjezge ŵanthu na kupharazga makani ghawemi. Kasi ŵalinda aŵa ŵakaŵa anjani?

Yehova Wakatumaso Ŵalinda Kuti Ŵachenjezge Ŵaheni

23. Kasi C. T. Russell na ŵanyake ŵakachita ntchito wuli?

23 Pambere chaka cha 1914 chindafike, Charles Taze Russell na ŵanyake ŵakaŵa nga ni “thenga” ilo ‘likanozga nthowa’ pambere Ufumu wa Mesiya undakhazikike. b (Mal. 3:1) Gulu ili nalo likachita mulimo waulinda, ndipo likachenjezganga ŵanthu vya cheruzgo cha Chiuta na kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta kwizira mu magazini ya Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence.

24. (a) Kasi muzga wakugomezgeka wachita wuli nga ni mulinda? (b) Kasi mwasambirako vichi ku ŵalinda ŵakumanyuma? (Wonani tchati chakuti “Ŵalinda Ŵanyake Awo ni Vyakuwonerapo.”)

24 Ufumu ukati wakhazikika kuchanya, Yesu wakimika ŵanalume ŵachoko waka kuŵa muzga wakugomezgeka. (Mat. 24:45-47) Kufuma nyengo yira, muzga wakugomezgeka, uyo sono wakumanyikwa kuti Wupu Wakulongozga, ndiyo wakuchita mulimo wa ulinda. Wakulongozga pakuchenjezga ŵanthu vya “zuŵa la kuwezgera nduzga” kweniso pakupharazga “chaka cha Yehova chakulongolera lusungu.”—Yes. 61:2; wonaniso 2 Ŵakorinte 6:1, 2.

25, 26. (a) Kasi wose awo ŵakulondezga Khristu ŵakwenera kuchita mulimo wuli, ndipo mulimo uwu ukuchitika wuli? (b) Kasi tisambirenge vichi mu mutu wakulondezgapo?

25 Apo muzga wakugomezgeka wakulongozga pa ntchito ya ulinda, Yesu wakaphalira ŵalondezgi ŵake “wose” kuti ‘ŵaŵenge maso.’ (Mrk. 13:33-37) Tikupulikira dango ili pakuŵa maso mwauzimu, kweniso para tikulimbikira kovwira mulinda wa mazuŵa ghano. Tikuyezgayezga kufiska mulimo withu wa kupharazga kulongora kuti tili maso. (2 Tim. 4:2) Kasi ntchivichi chikutikhukiska? Chimoza chake ntchakuti tikukhumba kuponoska ŵanthu. (1 Tim. 4:16) Sonosono apa ŵanthu ŵanandi ŵazamufwa chifukwa cha kuleka kupulikira chenjezgo ilo mulinda wa mazuŵa ghano wakupeleka. (Ezek. 3:19) Kweni chikuru chomene icho chikutikhukiska ntchakuti tikukhumba kuphalirako ŵanthu nkhani yiwemi chomene, yakuti kusopa kutuŵa kwawezgekerapo! Sono nthena, mu “chaka cha Yehova chakulongolera lusungu,” mulyango ngwakujulika kuti ŵanthu ŵanandi ŵize tizakasopere lumoza Yehova, Chiuta withu waurunji na wachitemwa. Sonosono apa, ŵanthu wose pa charu awo ŵazamupona para charu chiheni chaparanyika, ŵazamusanga vitumbiko mu ufumu wa Mwana wake, Khristu Yesu. Tingaleka yayi kovwira mulinda wa mazuŵa ghano na kuphalira ŵanthu makani ghawemi ghanthena agha.—Mat. 24:14.

Tikukondwa kovwira mulinda wa mazuŵa ghano pakupharazga makani ghawemi (Wonani ndime 25)

26 Nanga ni sono, apo charu chiheni ichi chindamare, Yehova wawovwira ŵanthu ŵake kuŵa ŵakukolerana. Mutu wakulondezgapo ulongosorenge uchimi wa tumakuni tuŵiri uto tukulongora umo ivi vyachitikira.

a Lizgu lakuti “soka” likusangika mu malo ghanandi chomene mu buku la Yeremiya.

b Para mukukhumba kumanya vinandi vya uchimi uwu na umo wafiskikira, wonani buku lakuti Ufumu wa Chiuta Ukuwusa!, mutu 2, “Ufumu wa Chiuta Ukuwusa Kuchanya.”