Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Mazgu Ghakwamba

Mazgu Ghakwamba

“Nkakulira mu muzi unyake ucoko wa kumpoto,” ndimo wakayowoyera ntena Dauda wa ku Sierra Leone. “Panyengo iyo ine nkaŵa munyamata, pakaŵa mpindano ya munda pakati pa mbumba yithu na mbumba yinyake. Wose ŵakatenge munda ngwawo. Mpindano iyi kuti yimare, ŵakacema ng’anga. Ng’anga yikapereka girasi lakulaŵiskapo ku mwanarumi munyake na kumudikiska salu yituŵa. Mwaluŵiro mwanarumi yura ŵakamudikiska salu wakamba kumbwambwanta na kufuma fomezi. Wacali kulaŵiska pa girasi ilo, wakacemerezga: ‘Nkuwona mwanarumi mucekuru uyo wakwiza! Wavwara malaya ghatuŵa. Ni mutali, wali na mbuha, ndipo pakwenda wakusindama pacoko.’

“Mwanarumi uyu wakawonanga asekuru ŵane. Iye wakatentema comene ndipo wakacemerezga: ‘Usange mukuti nkuteta, zaninge mujiwonere mwekha!’ Kuyowoya unenesko, pakaŵavya nanga njumoza wa ise wakaŵa na cikanga kusenderera kufupi. Ng’anga yira yikamucetamiska mwa kumumijira munkhwara wamayere wakusazgikana na mahamba na maji, weneuwo ukaŵa mu nkombo.

“‘Asekuru’ ŵakayowoya pa girasi ilo kuti munda ngwithu. Ŵakaphaliraso abuya kuti ŵalimenge munda uwo kwambura kughanaghanako kalikose. Mbumba yinyake yira yikazomerezga kuti munda ngwithu nadi. Mpindano yose yikamalira penepapo.”

Nkani izi nzacilendo cara mu vyaru vinandi vya mu Africa. Ku cigaŵa ici, nga ni umo kuliri ku malo ghanyake pacaru capasi, ŵantu ŵanandi ŵakugomezga kuti ŵantu para ŵafwa ŵakuruta ku caru ca mizimu, kwenekuko ŵakuwona vyakucitika vya ŵantu na kuyowoyeskana na ŵantu ŵamoyo. Kasi cigomezgo ici ncaunenesko? Kasi ŵakufwa mbamoyo nadi? Usange mbamoyo cara, ipo mbanjani awo ŵakucemeka mizimu ya ŵakufwa? Ncakuzirwa comene kumanya mazgoro ghaunenesko gha mafumbo agha. Iyi ni nkani ya umoyo na nyifwa.