Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

MUTU 14

Muŵe Ŵakugomezgeka mu Vinthu Vyose

Muŵe Ŵakugomezgeka mu Vinthu Vyose

“Tikukhumba kuŵa ŵakugomezgeka mu vinthu vyose.”—ŴAHEBERE 13:18.

1, 2. Kasi Yehova wakujipulika wuli para wakuwona kuti tikuyezgeska kuŵa ŵakugomezgeka?

TIYELEZGERE kuti mwana wakufuma ku sukulu, ndipo panthowa wasora kachikwama ako muli ndalama zinandi. Kasi wangachita nazo wuli? Para wangakhumba, wangatora ndalama izi kuŵa zake. Kweni mwana uyu wakupeleka kachikwama ka ndalama kwa mwenecho. Amama ŵa mwana uyu ŵakondwa chomene pakupulika ivyo wachita.

2 Ŵapapi ŵanandi ŵakukondwa chomene para ŵana ŵawo mbakugomezgeka. Yehova, Dada withu wakuchanya, ni “Chiuta waunenesko,” ndipo wakukondwa chomene para tikuchita vinthu mwaunenesko. (Salimo 31:5) Tikukhumba kumukondweska na “kuŵa ŵakugomezgeka mu vinthu vyose.” (Ŵahebere 13:18) Tiyeni tidumbiskane vigaŵa vinayi ivyo pangaŵa pakusuzga kuti tigomezgeke pa umoyo withu. Kufuma apo, tiwonenge vyandulo ivyo tingasanga para tikugomezgeka mu vigaŵa ivi.

KUGOMEZGEKA KWA TAŴENE

3-5. (a) Kasi tingajipusika wuli taŵene? (b) Kasi ni vichi ivyo vingatovwira kuti tiŵe ŵakugomezgeka kwa taŵene?

3 Para tili ŵakugomezgeka kwa taŵene, ndipo tingaŵaso ŵakugomezgeka ku ŵanyithu. Kweni ntchipusu yayi kuchita nthena. Mu nyengo ya ŵapositole, ŵabali mu mpingo wa Lawodikeya ŵakaghanaghananga kuti ŵakukondweska Chiuta, kweni unenesko ngwakuti ŵakajipusikanga waka. (Chivumbuzi 3:17) Nase nyengo zinyake tingajipusika pa nkhani ya umo tiliri nadi.

4 Msambiri Yakobe wakalongosora kuti: “Usange munthu wakujiwona kuti wakusopa Chiuta kweni wakutondeka kukora lulimi lwake, wakupusika mtima wake, ndipo kusopa kwa munthu uyu nkhwawaka.” (Yakobe 1:26) Nyengo zinyake tingaghanaghana kuti chikuru tikuchita vinthu viwemi, Chiuta wangadandawura yayi nanga tingayowoya msinjiro panji utesi. Para ndivyo tikughanaghana, mbwenu tikujipusika. Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tileke kujipusika?

5 Para tikujilaŵiska pa gilasi, tingawona waka umo tikuwonekera kuwaro. Kweni para tikuŵazga Baibolo, tingajiwona umo tiliri mukati. Baibolo lingatovwira kumanya apo tikuchita makora na apo tikutondeka. Tikumanya ivyo tingakhumbikwira kusintha pa ivyo tikughanaghana, kuchita, na kuyowoya. (Ŵazgani Yakobe 1:23-25.) Kweni para tikughanaghana kuti ise tikubudiska yayi tunthu, mbwenu vingatisuzga kusintha apo mphakukhumbikwira. Ntheura tikwenera kujisanda mwaunenesko pakugwiliskira ntchito Baibolo. (Chitengero cha Yeremiya 3:40; Hagayi 1:5) Lurombo nalo lungatovwira kuti tijimanye makora. Tingamulomba Yehova kuti watisande na kutovwira kuti timanye apo tikubudiska mwakuti tisinthe. (Salimo 139:23, 24) Tikwenera kukumbuka kuti “Yehova wakuseluka nayo munthu muryarya, kweni wakuŵa mubwezi wa ŵakunyoloka.”—Zintharika 3:32.

KUGOMEZGEKA MU MBUMBA

6. Chifukwa wuli mfumu na muwoli ŵakwenera kufwatukirana?

6 Mu mbumba ndimo kugomezgeka nkhwakukhumbikwa chomene. Para mfumu na muwoli ŵakufwatukirana, ŵakujiwona kuti mbakuvikilirika ndipo ŵakugomezgana chomene. Munthu wangaŵa wambura kugomezgeka mu mbumba munthowa zinandi. Chiyelezgero, munthu uyo wali panthengwa wangamba kuphotokerana na munthu munyake panji kuwonelera vinthu vyamsikuzi, kweniso wangamba vibwezi. Wonani ivyo wamasalimo wakayowoya, wakati: “Nkhukhala chara pamoza na ŵanthu ŵapusikizgi. Ndipo nkhugega awo ŵakujibisa umo ŵaliri.” (Salimo 26:4) Nthengwa yinu yingatimbanizgika para mwamba kuchitira ukhuluku mfumu panji muwoli winu, nanga mungaŵa mu maghanoghano ghinu.

Kanani mwaluŵiro chilichose icho chingamunangirani nthengwa yinu

7, 8. Kasi mungasambizga wuli ŵana uwemi wa kuŵa ŵakugomezgeka?

7 Ŵana nawo ŵakwenera kumanya kuti kugomezgeka nkhwakuzirwa chomene. Ŵapapi ŵangasambizga ŵana ŵawo kugomezgeka pakugwiliskira ntchito Baibolo. Mu Baibolo muli nkhani za ŵanthu awo ŵakaŵa ŵambura kugomezgeka. Ŵanyake ni aŵa: Akani, uyo wakazgoka munkhungu; Gehazi uyo wakateta na chilato chakuti wapoke ndalama; na Yudasi, uyo wakibanga ndalama ndipo pamanyuma wakaguliska Yesu pa mtengo wa masiliva 30.—Joshuwa 6:17-19; 7:11-25; 2 Mathemba 5:14-16, 20-27; Mateyu 26:14, 15; Yohane 12:6.

8 Mu Baibolo muliso nkhani zinandi za ŵanthu awo ŵakaŵa ŵakugomezgeka. Ŵanyake ni aŵa: Yakhobe, uyo wakaphalira ŵana ŵake kuti ŵakawezge ndalama izo zikasangika mu mathumba ghawo; Yefita na mwana wake, awo ŵakafiska ivyo ŵakalayizga Chiuta; na Yesu, uyo wakaŵa wakugomezgeka nanga mpha nyengo zakusuzga. (Genizesi 43:12; Ŵeruzgi 11:30-40; Yohane 18:3-11) Nkhani izi zingawovwira ŵana kumanya kuti ntchakuzirwa kuŵa ŵakugomezgeka.

9. Kasi ŵana ŵakovwirika wuli para ŵapapi ŵawo mbakugomezgeka?

9 Ŵapapi ŵangasambirako ku fundo yakuzirwa ya mu Baibolo, yakuti: “Kasi iwe ukusambizga munyako, ukujisambizga wekha yayi? Iwe ukupharazga kuti, “Ungibanga chara,” kasi iwe ukwiba?” (Ŵaroma 2:21) Para ŵapapi ŵakuchita yayi ivyo ŵakuyowoya, ŵana ŵawo ŵakuwona. Ŵana ŵithu ŵangatimbanizgika para tikuŵaphalira kuti ŵaŵenge ŵakugomezgeka kweni ise tikugomezgeka yayi. Para ŵana ŵamanya kuti ŵapapi ŵawo ŵakuteta, nanga mpha tunthu tuchoko wuli, nawo ŵazamuteta. (Ŵazgani Luka 16:10.) Kweni para ŵana ŵakuwona kuti ŵapapi ŵawo ŵakuchita vinthu ivyo ŵakuyowoya, nawo ŵazamuŵa ŵapapi ŵakugomezgeka para ŵazakaŵa na ŵana.—Zintharika 22:6; Ŵaefeso 6:4.

KUGOMEZGEKA MU MPINGO

10. Kasi tingachita wuli kuti tiŵe ŵakugomezgeka para tikuchezga na Ŵakhristu ŵanyithu?

10 Tikukhumbikwiraso kuŵa ŵakugomezgeka ku ŵabali na ŵadumbu ŵithu. Ntchipusu kuti para tikuchezga tambe kunena ŵanyithu, panji kuŵasesa. Para tikuwerezgapo nkhani iyo tikumanya yayi usange njaunenesko, ndikuti tikuthandazga mautesi. Ntheura ntchiwemi kuti ‘tikolenge milomo yithu.’ (Zintharika 10:19) Kuyowoya unenesko chikung’anamura kuti tiyowoyenge waka chilichose icho taghanaghana, tamanya, panji kupulika yayi. Nanga vingaŵa kuti nkhani iyo tikukhumba kuyowoya njaunenesko, kweni yingaŵa kuti yikutikhwaska yayi, panji chingaŵa chambura kwenelera kuyiyowoyayowoya. (1 Ŵatesalonika 4:11) Ŵanthu ŵanyake para ŵayowoya uheni ŵakujigowokera, na kuyowoya kuti: “Ine nkhuyowoya waka unenesko.” Kweni pakuŵa ŵanthu ŵa Yehova, nyengo zose tikwenera kuyowoya vinthu vyakukondweska na vyalusungu.—Ŵazgani Ŵakolose 4:6.

11, 12. (a) Kasi munthu uyo wachita zakwananga wanganangirathu wuli vinthu? (b) Ni mafumbo wuli ghanyake agho tikwenera kujifumba? (c) Kasi tingachita wuli mwakugomezgeka na gulu la Yehova?

11 Yehova wali kupeleka ntchito ku ŵalara ya kovwira mpingo. Ŵalara ŵangatovwira makora para tikugomezgeka kwa iwo. Chifukwa wuli? Usange mwalwara ndipo mwaluta ku chipatala, kasi mungamubisira dokotala vinyake ivyo vikumusuzgani? Kasi wangamovwirani wuli usange mungamubisira? Mwakuyana waka, para tachita kwananga kukuru tileke kubisa. Kweni tikwenera kuluta ku ŵalara na kuŵaphalira vyose. (Salimo 12:2; Milimo 5:1-11) Tiyeni tiwone chakuchitika ichi: Kasi mungachita wuli usange mwamanya kuti mubwezi winu wachita zakwananga zikuru? (Levitiko 5:1) Kasi mungati: “Niyowoyenge chilichose yayi kuti wamanye kuti nili mubwezi wake nadi”? Panji kasi mukumbukenge kuti ntchito ya ŵalara njakuti ŵamovwire munyinu mwakuti wanozge na kukhozgaso ubwezi wake na Yehova?—Ŵahebere 13:17; Yakobe 5:14, 15.

12 Tikweneraso kuŵa ŵakugomezgeka ku gulu la Yehova para tikupeleka malipoti, nga maora gha mu uteŵeti wa m’munda. Kweniso tikwenera kulemba vyaunenesko para tikupempha upayiniya panji uteŵeti unyake uliwose.—Ŵazgani Zintharika 6:16-19.

13. Kasi tingachita wuli mwakugomezgeka para tikuchita vinthu na Ŵakhristu ŵanyithu?

13 Ŵabali na ŵadumbu ŵakwenera kupambaniska nkhani za bizinesi na kusopa. Mwachiyelezgero, tikwenera yayi kuchita panji kuyowoya vya bizinesi pa Nyumba ya Ufumu panji mu uteŵeti. Tikukhumba yayi kulyera masuku pamutu ŵabali na ŵadumbu pa ivyo tapangana. Para mwalemba ntchito ŵabali panji ŵadumbu, mukwenera kuŵalipira pa nyengo yake, kuŵapa ndalama izo mukapangana, na kuŵapa vyose ivyo dango likuti mupelekenge ku ŵantchito ŵinu. Ivi vingasazgapo inshulansi ya ku chipatala panji malivigirandi. (1 Timote 5:18; Yakobe 5:1-4) Para mwalembeka ntchito na Kaboni munyinu, mungakhazganga kuti wachitenge namwe mwapadera yayi. (Ŵaefeso 6:5-8) Woneseskani kuti mukugwira ntchito iyo wamulembani kweniso pa nyengo iyo mwakolerana.—2 Ŵatesalonika 3:10.

14. Kasi Ŵakhristu ŵakwenera kuchitachi pambere ŵandambe kuchitira lumoza bizinesi?

14 Wuli usange tikuchitira lumoza bizinesi na mubali panji mudumbu? Ivi vingasazgapo kujura shopu panji kubwerekana ndalama. Baibolo lili na ulongozgi wakovwira chomene pa nkhani zanthena izi, likuti: Tikwenera kulemberana chilichose. Apo ntchimi Yeremiya yikaguranga munda, yikalemba vikalata viŵiri, ŵakaboni ŵakasayinapo chikalata chimoza, ndipo yikasunga vikalata ivi kuti uzakaŵe ukaboni kunthazi. (Yeremiya 32:9-12; wonaniso Genizesi 23:16-20.) Ŵanyake ŵakuwona nga kuti para ŵalemberana vikalata, vikulongora nga kuti ŵakumugomezga yayi mubali. Kweni unenesko ngwakuti para talemberana vikovwira kuti tileke kupambana maghanoghano, kukhuŵazgana, na kuzgangirana. Kumbukani kuti mtende wa mu mpingo ngwakuzirwa chomene kuluska bizinesi yiliyose iyo tingachitira lumoza.—1 Ŵakorinte 6:1-8; wonani Mazgu Ghakuumaliro 30.

KUGOMEZGEKA KU CHARU

15. Kasi Yehova wakujipulika wuli para ŵanthu ŵakuchita ukhuluku pa malonda?

15 Tikwenera kuŵa ŵakugomezgeka kwa waliyose, nanga nkhu awo Mbakaboni yayi. Yehova wakukhumba kuti tiŵenge ŵakugomezgeka. “Sikelo zaupusikizgi mbukazuzi kwa Yehova, kweni chakupimira uzito chiwemi ndicho wakukondwa nacho.” (Zintharika 11:1; 20:10, 23) Mu nyengo zakale, kanandi ŵanthu ŵakagwiliskiranga ntchito sikelo pakuchita malonda. Kweni ŵamalonda ŵanyake ŵakibiranga ŵanthu. Ŵakaŵapimiranga tunthu tuchoko panji ŵakaŵalipiskanga ndalama zinandi. Mazuŵa ghano napo ŵanthu ŵanandi ŵakuchita ukhuluku pakuguliska malonda. Yehova wachali kutinkha ukhuluku nga umo wakawutinkhiranga nyengo yakale.

16, 17. Kasi ni maukhuluku wuli agho tikwenera kukana?

16 Tose tingayezgeka usange tili ŵakugomezgeka munthowa zakupambanapambana. Tingayezgeka kuti titete para tikupenja ntchito, para tikusayina mafomu gha boma, panji para tikulemba mayeso ku sukulu. Ŵanthu ŵanandi ŵakuwona kuti palije uheni para munthu wateta, kusazgirako tunthu, panji kuzgora vyautesi. Tikuzizwa yayi para tikuwona ivi. Baibolo likayowoyerathu kuti mu mazuŵa ghaumaliro gha mgonezi uwu, ŵanthu ŵazamuŵa “ŵakujitemwa, ŵakutemwa ndalama, . . . ŵambura kutemwa uwemi.”—2 Timote 3:1-5.

17 Nyengo zinyake vingawoneka nga kuti ŵakhuluku vinthu vikuŵayendera mu charu. (Salimo 73:1-8) Nyengo zinyake Mkhristu ntchito yingamumalira, ŵangamulyera ndalama, panji kumusuzga pa ntchito chifukwa cha kuchita vinthu mwakugomezgeka. Kweni ntchakwenelera kulimbikira kuŵa wakugomezgeka. Chifukwa wuli?

VITUMBIKO VYA KUŴA WAKUGOMEZGEKA

18. Chifukwa wuli mbiri yiwemi njakuzirwa chomene?

18 Ntchiwemi kuti munthu waŵe na mbiri ya kuŵa munenesko, na wakugomezgeka, ndipo ŵanthu ŵanthena ŵakusangika bweka yayi mu charu ichi. Waliyose wa ise wali na mwaŵi wakujipangira mbiri yanthena iyi. (Mika 7:2) Nyengo zinyake ŵanthu ŵangamba kumusekani chifukwa ndimwe wakugomezgeka, ndipo ŵangamuphalirani kuti muli ŵazeleza. Kweni ŵanyake ŵamuchindikaninge na kumugomezgani. Ŵakaboni ŵa Yehova pa charu chose ŵakumanyikwa kuti mbakugomezgeka. Mabwana ghanyake ghakutemwa kulemba ntchito Ŵakaboni chifukwa ghakumanya kuti mbakugomezgeka. Apo ŵanthu ŵanyake ntchito zikuŵamalira chifukwa cha ukhuluku, kanandi Ŵakaboni ŵakukhaliska pa ntchito.

Tikuchindika Yehova para tikulimbikira ntchito

19. Kasi kuŵa wakugomezgeka vingakhwaska wuli ubwezi winu na Yehova?

19 Muŵenge na njuŵi yiwemi kweniso mtende wa mu mtima para muli ŵakugomezgeka mu vinthu vyose. Nase tingaŵa nga Paulosi, uyo wakalemba kuti: “Tikugomezga kuti tili na njuŵi yiwemi.” (Ŵahebere 13:18) Chakuzirwa chomene ntchakuti, Yehova, Dada withu wachitemwa, wakuwona na kuwonga para tikuyezgayezga kuŵa ŵakugomezgeka mu vinthu vyose.—Ŵazgani Salimo 15:1, 2; Zintharika 22:1.