1, 2. (a) Kasi tikwenera kupulikira ulongozgi wa njani? (b) Kasi tidumbiskanenge mafumbo wuli mu mutu uwu?

NYENGO zinyake apo mukaŵa mwana, panji ŵapapi ŵinu ŵakamutumanipo kuchita chinthu chinyake icho imwe mukakhumbanga yayi. Mukaŵatemwanga ŵapapi ŵinu ndipo mukamanyanga kuti mukwenera kuŵapulikira. Kweni, ni nyengo zose yayi apo mukakhumbanga kuŵapulikira.

² Tikumanya kuti Dada withu Yehova wakutitemwa. Wakutipwelelera ndipo wakuwoneseska kuti tili na vinthu vyakukhumbikwa pa umoyo. Wakutipa ulongozgi kuti vinthu vitiyendere makora. Nyengo zinyake wakutuma ŵanthu ŵanyake kuti ŵatipe ulongozgi. Tikwenera kuchindika mazaza gha Yehova. (Zintharika 24:21) Kweni chifukwa wuli nyengo zinyake vikutisuzga kupulikira ulongozgi? Chifukwa wuli Yehova wakukhumba kuti tipulikirenge ulongozgi? Kasi tingalongora wuli kuti tikuchindika mazaza ghake?—Wonani Mazgu Ghakuumaliro 9.

3, 4. Kasi vikenda wuli kuti taŵanthu tiŵe ŵakwananga? Chifukwa wuli nyengo zinyake vikutikusuzga kupokera ulongozgi?

³ Kanandi taŵanthu tikukhumba yayi kuti munthu  watiphalirenge chakuchita. Ivi vikambira apo Adamu na Eva ŵakanangira. Adamu na Eva ŵakalengeka ŵambura kwananga, kweni ŵakagalukira mazaza gha Chiuta. Kwambira nyengo yira, taŵanthu tose tikubabika ŵakwananga. Pakuti tili ŵakwananga, lekani vikutisuzga kupulikira ulongozgi kufuma kwa Yehova panji ku ŵanthu. Chinyake ntchakuti awo Yehova wakuŵatuma kuti ŵatipe ulongozgi nawo mbakwananga.—Genizesi 2:15-17; 3:1-7; Salimo 51:5; Ŵaroma 5:12.

⁴ Pakuti tili ŵakwananga, kanandi tikuŵa ŵakujikuzga. Ntheura tikutondeka kupulikira ulongozgi chifukwa cha kujikuzga. Kale, Yehova wakasora Mozesi kuti walongozge ŵanthu ŵake Ŵaisrayeli. Pakaŵa munthu munyake zina lake Kora uyo wakateŵetera Yehova vyaka vinandi. Kora wakamba kujikuzga, ndipo wakayuyuranga chomene Mozesi. Mozesi wakaŵa wakujikuzga yayi nangauli ndiyo wakalongozganga ŵanthu ŵa Chiuta. Nakuti Baibolo likuti Mozesi wakaŵa munthu wakujiyuyura chomene pa ŵanthu wose nyengo yira. Kweni Kora wakakhumbanga yayi kuti Mozesi ndiyo walongozgenge. Nakuti wakanyenga ŵanthu ŵanandi kuti ŵakolerane nayo pakuwukira Mozesi. Kasi Kora na ŵanyake awo ŵakakolerana nayo vikaŵamalira wuli? Wose ŵakakomeka. (Maŵazgo 12:3; 16:1-3, 31-35) Mu Baibolo muli nkhani za ŵanthu ŵanandi izo zikutisambizga kuti kujikuzga nkhuheni.—2 Midauko 26:16-21; wonani Mazgu Ghakuumaliro 10.

5. Kasi ŵanthu ŵanyake ŵakananga wuli vinthu chifukwa cha mazaza ghawo?

⁵ Panji muli kupulikapo mazgu ghakuti, “Mazaza ghakunanga vinthu.” Kwamba kale chomene, ŵanthu ŵanandi ŵakunanga vinthu chifukwa cha mazaza ghawo.  (Ŵazgani Mupharazgi 8:9.) Chiyelezgero, Sauli wakaŵa munthu muwemi na wakujiyuyura apo Yehova wakamusoranga kuŵa fumu ya Israyeli. Kweni wakazomerezga mzimu wa kujikuzga na sanji kujintha misisi mu mtima wake, ndipo wakamba kusuzga Davide, munthu wambura mulandu. (1 Samuyeli 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Pamanyuma, Davide wakaŵa fumu, ndipo wakaŵa yumoza mwa mafumu ghawemi chomene gha Israyeli. Kweni nyengo yinyake, Davide nayo wakananga vinthu chifukwa cha mazaza ghake. Wakagonana na Batisheba, muwoli wamwene Uriya. Kufuma apo, Davide wakakomeska Uriya ku nkhondo kuti wabise ivyo wakachita.—2 Samuyeli 11:1-17.

6, 7. (a) Kasi tikuchita vichi chifukwa cha kutemwa Yehova? (b) Ntchivichi chingatovwira kuti tipulikirenge nanga ni apo ntchipusu yayi?

⁶ Tikuchindika ulongozgi uwo Yehova wakutipa chifukwa chakuti tikumutemwa. Pakuti tikumutemwa chomene Yehova kuluska chilichose panji munthu waliyose, tikukhumba kuti wakondwenge nase. (Ŵazgani Zintharika 27:11; Mariko 12:29, 30.) Satana wakukhumba kuti ŵanthu ŵakayikirenge mazaza gha Yehova, ndipo wakamba ivi pa nyengo iyo Adamu na Eva ŵakaŵira mu munda wa Edeni. Dyabulosi wakukhumba kuti tighanaghanenge kuti Yehova walije wenelero wakutiphalira chakuchita. Kweni tikumanya kuti uwu mbutesi. Ise tikukolerana na mazgu ghakuti: “Ndimwe ŵakwenelera Yehova Chiuta withu, kupokera uchindami, ntchindi na nkhongono, chifukwa mukalenga vinthu vyose.”—Chivumbuzi 4:11.

 ⁷ Apo mukaŵa mwana, panji mukasambizgika kuti mupulikirenge ŵapapi ŵinu nanga ni para mwaŵene mundakhumbe. Pakuŵa ŵateŵeti ŵa Yehova, nase nyengo zinyake chingatiŵira chakusuzga kupulikira. Kweni tikuchita vyose ivyo tingafiska kuti tipulikire Yehova chifukwa tikumutemwa na kumuchindika. Tikusambira vinandi kwa Yesu. Iyo wakapulikiranga Yehova nanga ni apo chikaŵa chipusu yayi. Lekani wakayowoya na Adada ŵake kuti: “Khumbo linu lichitike, lane chara.”—Luka 22:42; wonani Mazgu Ghakuumaliro 11.

8. Kasi Yehova wakutilongozga wuli? (Wonani bokosi lakuti “ Pulikirani Ulongozgi.”)

⁸ Yehova wakutilongozga munthowa zinandi mazuŵa ghano. Nthowa yimoza njakuti wali kutipa Baibolo. Wali kutipaso ŵalara mu mpingo. Para tikuchindika awo Yehova waŵatuma kuti ŵatilongozge ndikuti tikuchindika mazaza ghake. Usange tikukana para ŵanthu aŵa ŵakukhumba kutovwira, ndikuti tikukana Yehova. Ŵaisrayeli ŵakati ŵamukana Mozesi, Yehova wakakwiya chomene. Wakawonanga nga kuti ŵakumukana iyo.—Maŵazgo 14:26, 27; wonani Mazgu Ghakuumaliro 12.

9. Kasi chitemwa chingatovwira wuli kuti tipulikirenge ulongozgi?

⁹ Para tikuchindika ŵamazaza, tikulongora kuti tikutemwaso ŵabali na ŵadumbu ŵithu. Kuti tipulikiske, tiyowoye nthe: Para kwachitika soka lachilengiwa, kanandi gulu lakovwira ŵanthu likugwilira ntchito pamoza kuti liponoskepo ŵanthu ŵanandi. Kuti gulu ili lichite makora ntchito yake, pakwenera kuŵa yumoza wakulongozga ndipo waliyose mu gulu ili wakwenera kupulikira ulongozgi. Kweni vingaŵa wuli usange munyake pa gulu ili wakusulako ulongozgi na kwamba kuchita umo iyo wakhumbira? Nangauli wangaŵa na maghanoghano ghawemi, kweni wangatimbanizga ŵanyake panji  kuŵapwetekeska chifukwa chakuti iyo wakana kulondezga ulongozgi. Ndimo viliri na ise, usange tikulondezga yayi ulongozgi wakufuma kwa Yehova na wa awo wali kuŵapa mazaza, ŵanyithu ŵangasuzgika. Kweni para tikupulikira Yehova, tikulongora kuti tikuŵatemwa ŵabali ŵithu na kuchindika ndondomeko ya Yehova.—1 Ŵakorinte 12:14, 25, 26.

10, 11. Kasi sono tidumbiskanenge vichi?

¹⁰ Chilichose icho Yehova wakutipempha kuchita ntchakuti chitovwire ise. Tose tikusanga chandulo para tikuchindika ŵamazaza mu mbumba, mu mpingo, kweniso pakuchita vinthu na ŵalara ŵa boma.—Dotoronome 5:16; Ŵaroma 13:4; Ŵaefeso 6:2, 3; Ŵahebere 13:17.

¹¹ Para tingapulikiska chifukwa icho Yehova wakukhumbira kuti tichindikenge ŵanyithu chiŵenge chipusu  kuŵachindika. Tiyeni tidumbiskane umo tingalongolera ntchindi mu vigaŵa vitatu vya umoyo withu.

12. Kasi mfumu wangalongora wuli kuti wakuchindika mazaza?

¹² Yehova ndiyo wakambiska mbumba panji kuti banja, ndipo waliyose mu banja wali kumupa udindo. Para waliyose mu mbumba wakumanya ivyo Yehova wakukhumba kuti wachitenge, vinthu vikwenda makora ndipo wose ŵakukondwa. (1 Ŵakorinte 14:33) Yehova wali kuŵika mfumu kuŵa mutu wa mbumba. Ichi chikung’anamura kuti Yehova wakukhazga kuti mfumu wapwelelerenge na kulongozga makora muwoli wake na ŵana. Mfumu wazamuzgora kwa Yehova pa umo wakupwelelera banja lake. Mfumu Wachikhristu wakuŵa walusungu, wakutemwa na kuchindika mbumba yake nga umo Yesu  wakuchitira na mpingo. Para ndimo mfumu wakuchitira, wakulongora kuti wakuchindika Yehova.—Ŵaefeso 5:23; wonani Mazgu Ghakuumaliro 13.

13. Kasi muwoli wangalongora wuli kuti wakuchindika mazaza?

¹³ Muwoli Wachikhristu nayo wali na udindo wakuzirwa na wakuchindikika. Wakovwirana na mfumu wake apo wakulimbikira kulongozga makora banja. Pamoza na mfumu wake, muwoli wali na udindo wa kusambizga ŵana. Nthowa yimoza iyo wakusambizgira ŵana kuŵa ŵantchindi ni ivyo iyo wakuchita. (Zintharika 1:8) Wakuchindika mfumu wake na kukolerana nayo pa fundo izo wakaka. Para fundo izo mfumu wake wakaka wakukolerana nazo yayi, wakulongosora maghanoghano ghake mwantchindi kweniso mwalusungu. Usange mfumu wa mwanakazi Wachikhristu ni Kaboni yayi, pakuŵaso masuzgo ghake. Kweni para mwanakazi uyu wakutemwa na kuchindika mfumu wake, panyake zuŵa linyake nayo wangazakakhumba kumanya Yehova na kumusopa.—Ŵazgani 1 Petrosi 3:1.

14. Kasi ŵana ŵangalongora wuli kuti ŵakuchindika ŵamazaza?

¹⁴ Ŵana mbakuzirwa pamaso pa Yehova, ndipo ŵakukhumbikwira kuŵavikilira na kuŵalongozga. Ŵapapi ŵakukondwa para ŵana ŵawo ŵakuŵapulikira. Chikuru chomene ntchakuti para ŵana ŵakupulikira ŵakuchindika Yehova na kumukondweska. (Zintharika 10:1) Pali ŵana ŵanandi awo ŵakulereka na mupapi yumoza. Ichi chikuŵa chakusuzga chomene kwa mupapi na ŵana. Kweni para ŵana ŵakupulikira amama panji adada ŵawo na kukolerana nawo, vinthu vingayenda makora pa nyumba. Chakuti timanye ntchakuti kulije banja ilo vinthu vyose vikwenda makora ndendende. Kweni usange waliyose mu banja wakulondezga ulongozgi wa Yehova, wose  ŵakuŵa ŵakukondwa. Nakuti Yehova, uyo wakambiska mbumba zose, wakupika uchindami.—Ŵaefeso 3:14, 15.

15. Kasi tingalongora wuli kuti tikuchindika ŵamazaza mu mpingo?

¹⁵ Yehova wakutilongozga kwizira mu mpingo, ndipo mazaza ghose wali kupeleka kwa Yesu. (Ŵakolose 1:13) Yesu nayo wapeleka udindo kwa “muzga wakugomezgeka na wavinjeru” wa kupwelelera ŵanthu ŵa Chiuta pa charu chapasi. (Mateyu 24:45-47) Mazuŵa ghano, “muzga wakugomezgeka na wavinjeru” ni Wupu Wakulongozga. Wupu Wakulongozga ukutipa ivyo tikukhumbikwira pa nyengo yakwenelera kuti vitovwire kukhozga chipulikano chithu. Ŵalara, ŵateŵeti ŵakovwira, na ŵalaŵiliri ŵa dera, ŵakovwira mipingo pa charu chose, ndipo ŵakupokera ulongozgi kufuma ku Wupu Wakulongozga. Ŵabali wose aŵa ŵali na udindo wa kutipwelelera. Ŵazamuzgora kwa Yehova pa umo ŵakuchitira na udindo uwu. Ipo para tikuchindika ŵanalume aŵa, ndikuti tikuchindika Yehova.—Ŵazgani 1 Ŵatesalonika 5:12; Ŵahebere 13:17; wonani Mazgu Ghakuumaliro 14.

16. Chifukwa wuli tingayowoya kuti ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira ŵakwimikika na mzimu utuŵa?

¹⁶ Ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira ŵakulimbikira kovwira mpingo kuti uŵe wakugomezgeka na wakukolerana. Kweni nawo mbakwananga nga ndise. Ntheura vikwenda wuli kuti ŵasankhike? Ŵabali aŵa ŵakwenera kufiska dankha ivyo vikukhumbikwa kuti munthu waŵe mulara panji muteŵeti. (1 Timote 3:1-7, 12; Tito 1:5-9) Yehova wakapeleka mzimu utuŵa kuti uwovwire awo ŵakalemba Baibolo kuti ŵalongosore vinthu ivi. Para ŵalara ŵakudumbiskana vya uyo wangaŵa mulara panji muteŵeti wakovwira, ŵakulomba dankha mzimu utuŵa  kwa Yehova. Ichi chikulongora kuti Yesu na Yehova ndiwo ŵakulongozga mipingo. (Milimo 20:28) Ŵanalume awo ŵimikika kuti ŵatovwire na kutipwelelera ni vyawanangwa kufuma kwa Chiuta.—Ŵaefeso 4:8.

17. Kasi nyengo zinyake mudumbu wangachita vichi kuti walongore ntchindi?

¹⁷ Nyengo zinyake pangaŵavya mulara panji muteŵeti wakovwira kuti wachite mulimo unyake pa mpingo. Para vyaŵa nthena, mubali munyake wakubatizika wangachita mulimo uwo. Kweni usange palije mubali wakubatizika, mudumbu wangachita mulimo uwo weneranga kuchitika na mubali wakubatizika. Para vyaŵa nthena, mudumbu wangakhumbikwira kuvwara chinthu kumutu, lingaŵa thawulo panji chipewa. (1 Ŵakorinte 11:3-10) Usange ndimo wachitira, mudumbu wakulongora kuti wakuchindika ndondomeko ya udangiliri iyo Yehova wali kuŵika mu banja kweniso mu mpingo.—Wonani Mazgu Ghakuumaliro 15.

18, 19. (a) Kasi tikusambirapo vichi pa Ŵaroma 13:1-7? (b) Kasi tikulongora wuli kuti tikuchindika maboma?

¹⁸ Mazuŵa ghano, Yehova wazomerezga maboma kuŵa na mazaza pa ŵanthu, ndipo tikwenera kughachindika. Maboma ghakwendeska vinthu mu vyaru na vikaya kuti ŵanthu ŵakhalenge makora kweniso kuti ŵasangenge vinthu vyakukhumbikwa. Ŵakhristu ŵakupulikira ulongozgi wa pa Ŵaroma 13:1-7. (Ŵazgani.) Tikuchindika “ŵamazaza,” ndipo tikupulikira malango gha mu charu panji chikaya icho tikukhala. Malango agha ghangaŵa ghakukhwaskana na mbumba yithu, bizinesi, panji ivyo tili navyo. Tikupeleka misonkho, kweniso tikuŵaphalira unenesko ŵaboma para ŵatifumba  vinthu vinyake. Kweni tikwenera kuchita wuli usange boma latipempha kuchita chinthu icho chikususkana na malango gha Chiuta? Mpositole Petrosi wakati: “Tikwenera kupulikira Chiuta nga muwusi m’malo mwa ŵanthu.”—Milimo 5:28, 29.

¹⁹ Tikwenera kuŵa ŵantchindi nyengo zose para tikuchita vinthu na ŵalara ŵa boma, nga ŵeruzgi panji ŵapolisi. Ŵakhristu ŵachinyamata ŵakuchindika ŵasambizgi ŵawo kweniso ŵanyake awo ŵakugwira ntchito pa sukulu. Pa ntchito, tikuchindika mabwana ghithu, nanga ŵantchito ŵanyithu ŵakughachindika yayi. Para tikuchita nthena, tikuyezga mpositole Paulosi, uyo wakachindikanga ŵalaraŵalara nangauli nyengo zinyake chikaŵanga chakusuzga. (Milimo 26:2, 25) Nanga ŵanyake ŵatichitire msinjiro, ise tikuŵachindika nipera.—Ŵazgani Ŵaroma 12:17, 18; 1 Petrosi 3:15.

20, 21. Kasi pakuŵa uwemi wuli para tikuchindika ŵanyithu?

²⁰ Ŵanthu ŵanandi pa charu chose chapasi ŵakukhumba yayi kuchindika ŵanyawo. Kweni taŵanthu ŵa Yehova ndimo tikuchitira yayi. Tikuŵikapo mtima kuti tichindikenge waliyose. Tikupulikira ulongozgi wa mpositole Petrosi wakuti: “Chindikani ŵanthu ŵa mtundu uliwose.” (1 Petrosi 2:17) Ŵanji ŵakuwona para tikuŵachindika. Yesu wakati: “Ungweru winu uŵale panthazi pa ŵanthu, mwakuti ŵawone milimo yinu yiwemi na kupeleka uchindami kwa Awiskemwe.”—Mateyu 5:16.

²¹ Para ŵanthu ŵanyake ŵawona kuti tikulongora ntchindi mu mbumba yithu, mu mpingo, kweniso mu vigaŵa vinyake vya umoyo withu, nawo ŵangakhumba kusambira vinandi vya Yehova. Nakuti para tikuchindika ŵanthu, ndikuti tikuchindika Yehova. Yehova wakukondwa chomene ndipo tikulongora kuti tikumutemwa.