Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

MUTU 9

“Lutaninge Mukazgore Ŵanthu . . . Kuŵa Ŵasambiri”

“Lutaninge Mukazgore Ŵanthu . . . Kuŵa Ŵasambiri”

Kasi mulimi wangachitachi usange vuna njinandi chomene mwakuti wangafiska yayi kuvuna yekha?

1-3. (a) Kasi mulimi wakuchita wuli para vuna njinandi chomene mwakuti wangafiska yayi kuvuna yekha? (b) Kasi Yesu wakakumana na suzgo wuli mu 33 C.E., ndipo wakamarana nalo wuli?

 GHANAGHANIRANI suzgo likuru ilo mulimi wakumana nalo mu chiyelezgero chakulondezgapo ichi. Wakalima munda wake mwakutendekera na kupandamo mbuto. Wakawonanga apo zikameranga na kukura, ndipo wakukondwa kuti mbuto zake zakhoma. Watumbikika chifukwa cha kulimbikira, pakuti nyengo yakuvunira yakwana. Sono suzgo lake ni ili: Vuna njinandi chomene mwakuti wangafiska yayi kuvuna yekha. Kuti wamazge suzgo ili, wakughanaghana kulemba ŵantchito na kuŵatuma mu minda yake. Nakuti nyengo njichoko chomene yakuti wawunjikire vuna yake yakuzirwa.

2 Suzgo ili ndilo Yesu wakakumana nalo wati wawuka ku ŵakufwa mu 33 C.E.. Mu uteŵeti wake wa pa charu chapasi, iyo wakaseŵa mbuto za unenesko. Nyengo yakuvunira yikakwana, ndipo vuna yikaŵa yinandi. Ŵanthu ŵanandi ŵa mitima yiwemi ŵakeneranga kuwunganyika kuŵa ŵasambiri. (Yohane 4:35-38) Kasi Yesu wakachita wuli na suzgo ili? Apo wakaŵa pa phiri ku Galileya, nyengo yichoko waka pambere wandakwere kuchanya, wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti ŵasange ŵantchito ŵanyake, wakati: “Ntheura, lutaninge mukazgore ŵanthu ŵa mitundu yose kuŵa ŵasambiri, mukaŵabatize. . . , mukaŵasambizge kusungilira vinthu vyose ivyo namuphalirani.”—Mateyu 28:19, 20.

3 Dango ili ndilo likulongora ivyo mulondezgi wanadi wa Khristu wakwenera kuchita. Ipo tiyeni tisande mafumbo ghatatu. Chifukwa wuli Yesu wakapeleka dango lakuti ŵasazgirepo ŵantchito? Kasi wakaŵasambizga wuli ŵasambiri ŵake kuti ŵaŵasange ŵantchito aŵa? Kasi dango ili likutikhwaska wuli ise?

Chifukwa Wuli Pakakhumbikwiranga Ŵantchito Ŵanandi?

4, 5. Chifukwa wuli chikaŵa chambura machitiko kuti Yesu wamalizge mulimo uwo wakamba, ndipo mbanjani ŵakeneranga kulutizga mulimo uwu para iyo wawelera kuchanya?

4 Apo Yesu wakambanga uteŵeti wake mu 29 C.E., wakamanya kuti wakambanga mulimo uwo yekha wawumalizgenge yayi. Nyengo yichoko iyo wakaŵa nayo pa charu chapasi, wakapharazga uthenga wa Ufumu mu chigaŵa chichoko waka ndiposo ku ŵanthu ŵachoko waka. Iyo wakapharazgiranga Ŵayuda pera na ŵanyake ŵakung’anamukira ku Chiyuda, izo zikaŵa “mberere zakuzgeŵa za nyumba ya Israyeli.” (Mateyu 15:24) Ndipouli, “mberere zakuzgeŵa” izi zikaŵa mu vigaŵa vyose vya Israyeli, charu icho chikaŵa chikuru chomene. Kweniso, paumaliro makani ghawemi ghakenera kufika pa charu chose chapasi.—Mateyu 13:38; 24:14.

5 Yesu wakamanya kuti paŵenge ntchito yinandi yakuti yichitike para iyo wawelera kuchanya. Wakaphalira ŵapositole ŵake ŵakugomezgeka 11 kuti: “Nadi nkhumuphalirani kuti, waliyose uyo wakupulikana mwa ine, wachitengeso milimo iyo ine nkhuchita. Ndipo wachitenge milimo yikuru kuluska iyi, chifukwa ine nkhuluta kwa Adada.” (Yohane 14:12) Pakuti Mwana wakaweleranga kuchanya, ŵalondezgi ŵake, ŵapositole na ŵasambiri wose ŵa munthazi, ŵakeneranga kulutilira kupharazga na kusambizga. (Yohane 17:20) Mwakujiyuyura, Yesu wakazomerezga kuti milimo yawo yizamuŵa “yikuru kuluska” yake. Mu nthowa wuli? Mu nthowa zitatu.

6, 7. (a) Kasi milimo ya ŵalondezgi ŵa Yesu njikuru kuluska yake mu nthowa wuli? (b) Chifukwa wuli tikuti Yesu wakabudiska yayi kuŵagomezga ŵalondezgi ŵake?

6 Nthowa yakwamba, ŵalondezgi ŵa Yesu ŵakupharazga mu chigaŵa chikuru. Mazuŵa ghano, upharazgi wawo wafika ku vigaŵa vyakutali vya charu chapasi, kutali chomene na charu icho Yesu wakapharazgangako. Nthowa yachiŵiri, ŵakupharazgira ŵanthu ŵanandi chomene. Ŵasambiri ŵachoko waka awo Yesu wakaŵasida ŵakasazgikira luŵiro chomene ndipo ŵakaŵa ŵanandi. (Milimo 2:41; 4:4) Pasono ŵakukwana mamiliyoni ghanandi, ndipo chaka chilichose ŵanyake ŵanandi ŵakubatizika. Nthowa yachitatu, ŵapharazga kwa nyengo yitali, kufika sono pajumpha vyaka pafupifupi 2,000 kufuma apo Yesu wakamalizgira uteŵeti wake wa vyaka vitatu na hafu.

7 Yesu wakalongora kuti wakaŵagomezga ŵalondezgi ŵake apo wakayowoyanga kuti iwo ŵazamuchita “milimo yikuru kuluska iyi.” Wakaŵalekera mulimo uwo ukaŵa wakuzirwa chomene kwa iyo, wa kupharazga na kusambizga ŵanthu “makani ghawemi gha ufumu wa Chiuta.” (Luka 4:43) Wakakhorwa kuti ŵachitenge mulimo uwu mwakugomezgeka. Kasi ichi chikutiphalira vichi ise mazuŵa ghano? Para tikuchita uteŵeti na mtima wose, tikulongora kuti Yesu wakabudiska yayi kuŵagomezga ŵalondezgi ŵake. Kasi uwu ni mwaŵi wapadera yayi?—Luka 13:24.

Wakaŵasambizga Kupharazga

Chitemwa ndicho chikutituma kuti tipharazgenge kulikose uko ŵanthu ŵakusangika

8, 9. Kasi Yesu wakaŵa wuli chiyelezgero chiwemi mu uteŵeti, ndipo ise tingamuyezga wuli?

8 Yesu wakaŵasambizga makora chomene ŵasambiri ŵake kuti ŵachite uteŵeti. Chakuzirwa chomene ntchakuti iyo wakaŵa chakuwonerapo kwa iwo. (Luka 6:40) Mu mutu uwo wajumpha, tikadumbiskana umo Yesu wakawoneranga uteŵeti wake. Ghanaghanirani umo ŵasambiri awo ŵakendanga na Yesu pakupharazga ŵakawovwilikira. Ŵakawonanga kuti wakupharazga kulikose uko ŵanthu ŵakasangikanga, mumphepete mwa nyanja na mapiri, mu misumba na misika, ndiposo mu nyumba zawo. (Mateyu 5:1, 2; Luka 5:1-3; 8:1; 19:5, 6) Ŵakawonanga kuti wakalimbikiranga uteŵeti chifukwa wakacheleranga mulenjilenji m’paka usiku. Uteŵeti ukaŵa wakutayirako waka nyengo yayi. (Luka 21:37, 38; Yohane 5:17) Tikukayika yayi kuti ŵakamanya kuti wakachitanga vyose ivi chifukwa chakuti wakatemwanga chomene ŵanthu. Panyake ŵakawonanga kuti wakaŵa na lusungu ku ŵanthu pakuwona umo chisko chake chikawonekeranga. (Mariko 6:34) Kasi mukughanaghana kuti ivyo ŵasambiri ŵakawonanga kwa Yesu vikaŵakhwaskanga wuli? Kasi imwe muŵengeko mphanyi mukakhwaskika wuli?

9 Pakuŵa ŵalondezgi ŵa Khristu, tikuyezga Yesu apo tikuchita uteŵeti. Ntheura, tikuchita vyose ivyo tingafiska kuti tichitire ‘ukaboni mwakukwana.’ (Milimo 10:42) Nga ni Yesu, nase tikwendera ŵanthu mu nyumba zawo. (Milimo 5:42) Usange mphakukhumbikwa, tikusintha ndondomeko yithu mwakuti tilutenge ku nyumba zawo pa nyengo iyo ŵangasangikira. Kweniso tikupenja na kupharazgira ŵanthu mu misewu, malo ghakuchezgerako, mu masitoro, na ku malo gha ntchito. “Tikufukafuka na kulimbikira” mu uteŵeti, chifukwa tikuwuwona kuti ni mulimo wakuzirwa. (1 Timote 4:10) Chifukwa chakuti tikutemwa chomene ŵanji, tikulutilira kupenja mipata yakupharazgira kulikose ndiposo nyengo yiliyose iyo ŵanthu ŵangasangikira.—1 Ŵatesalonika 2:8.

“Ŵasambiri 70 ŵara ŵakawerako na chimwemwe”

10-12. Kasi ni fundo wuli zakuzirwa izo Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake pambere wandaŵatume kukapharazga?

10 Nthowa yinyake iyo Yesu wakasambizgira ŵasambiri ŵake njakuti wakaŵapa ulongozgi wakukwana. Pambere wandatume ŵapositole ŵake 12 kweniso ŵasambiri 70 kukapharazga, Yesu wakachitiska ungano wa kunozgekera upharazgi. (Mateyu 10:1-15; Luka 10:1-12) Ivyo wakaŵasambizga vikaŵawovwira chomene, chifukwa lemba la Luka 10:17 likuti: “Ŵasambiri 70 ŵara ŵakawerako na chimwemwe.” Tiyeni tiwone fundo ziŵiri zakuzirwa izo Yesu wakaŵasambizga, uku tikukumbuka kuti wakayowoyanga mwakuyana na ivyo Ŵayuda ŵakachitanga kale.

11 Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake kugomezga Yehova. Wakaŵaphalira kuti: “Mungayeghanga golide, siliva, panji mkuŵa chara mu tuvikwama twinu twa ndalama, panji thumba la chakurya cha paulendo, panji malaya ghaŵiri, panji vilyato, panji ndodo, pakuti wantchito wakwenera kupika chakurya chake.” (Mateyu 10:9, 10) Nyengo yira, ŵanthu ŵakaŵa na kaluso kakuti para ŵali pa ulendo ŵakayeghanga kachikwama ka ndalama, thumba la chakurya, na vilyato vinyake vyakusinthira. a Apo Yesu wakaphaliranga ŵasambiri ŵake kuti ŵaleke kufipa mtima na vinthu ivi, wakaŵa nga wakaŵaphaliranga kuti: “Gomezgani chomene Yehova, pakuti wamupaninge vyose ivyo mukukhumbikwira.” Yehova wakaŵapanga vyakukhumbikwa mwa kuchiska awo ŵakazomera makani ghawemi kuŵapokelera, ako kakaŵa kaluso ka Ŵaisrayeli.—Luka 22:35.

12 Kweniso Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake kuleka kusuŵilira na vinthu vyambura kwenelera. Wakati: “Usange wakumana na munthu, ungamutawuzganga yayi.” (Luka 10:4) Kasi Yesu wakaŵaphaliranga kuti ŵaleke kuchezga na ŵanthu na kuŵasura? Yayi. Mu nyengo yira, pakaŵanga vinandi pakutawuzgana. Pakutawuzgana, ŵanthu ŵakachitanga tumaluso twakupambanapambana ndipo ŵakadumbiskananga nyengo yitali. Munthu munyake wakusanda vya Baibolo wakati: “Pakutawuzgana, ŵanthu ŵa kumafumiro gha dazi ŵakasindamanga pachoko nga umo ise tikuchitira yayi nesi kukorana waka chasa, kweni ŵakavumbatirananga mu nthowa zinandi, ndiposo kusindama mutu pasi, nanga nkhuwa kavunama. Vyose ivi vikakhumbikwiranga nyengo yinandi.” Pakuphalira ŵasambiri ŵake kuti ŵaleke kuchitako maluso gha kutawuzgana agha, Yesu wakaŵa nga ni para wakatenge: “Chitani vinandi pa nyengo iyo muli nayo, pakuti uthenga uwo mwayegha ngwaluŵiro.” b

13. Kasi tingalongora wuli kuti tikulondezga ulongozgi uwo Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake ŵakwambilira?

13 Nase tikulondezga ulongozgi uwo Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake ŵakwambilira. Pakuchita uteŵeti withu, tikugomezga Yehova na mtima wose. (Zintharika 3:5, 6) Tikumanya kuti usange tikulutilira “kupenja dankha ufumu” tisoŵerwenge yayi vyakukhumbikwira pa umoyo. (Mateyu 6:33) Ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵanyengozose pa charu chose ŵakuzomerezga kuti nanga ni mu nyengo zakusuzga, woko la Yehova ndifupi yayi. (Salimo 37:25) Kweniso tikumanya kuti tikwenera kugega vinthu vyakusuŵizga. Usange tikupusa, charu ichi chingakaŵa yayi kutisuŵizga. (Luka 21:34-36) Ndipouli, iyi ni nyengo yakusuŵilira yayi. Pakuti umoyo wa ŵanthu uli pangozi, uthenga withu ngwaluŵiro. (Ŵaroma 10:13-15) Para tikukumbuka kuti ni nyengo yakuchitapo kanthu mwaluŵiro tizomerezgenge yayi kuti vyakusuŵizga vya charu ichi vitilyere nyengo na nkhongono ivyo mphanyi tamaliranga mu uteŵeti. Kumbukani kuti nyengo yakukhalako njifupi ndipo vuna njinandi.—Mateyu 9:37, 38.

Dango Ilo Likutikhwaska

14. Ntchivichi chikulongora kuti dango la Khristu ilo lili pa Mateyu 28:18-20 likukhwaska ŵalondezgi ŵake wose? (Wonani mazgu ghamusi.)

14 Pakuyowoya mazgu ghakuti “Lutaninge mukazgore ŵanthu . . . kuŵa ŵasambiri,” Yesu wakaŵapa mulimo wakuzirwa chomene ŵalondezgi ŵake. Yesu wakapelekanga mulimo uwu ku ŵanthu ŵanandi padera pa ŵasambiri awo ŵakaŵa pa phiri mu Galileya zuŵa lira. c Uthenga uwo wakaŵatuma ukeneranga kufika ku “ŵanthu ŵa mitundu yose,” ndipo ukulutilira “m’paka umaliro wa charu ichi.” Ntheura, dango ili likukhwaska ŵalondezgi wose ŵa Khristu, na ise wuwo mazuŵa ghano. Tiyeni tighasande makora mazgu gha Yesu agho ghali pa Mateyu 28:18-20.

15. Chifukwa wuli tikuchita makora kupulikira dango la Yesu la kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri?

15 Pambere wandapeleke dango ili, Yesu wakati: “Mazaza ghose ghapika kwa ine kuchanya na pa charu chapasi.” (Vesi 18) Kasi Yesu wali nadi na mazaza ghakuru nthena? Enya. Iyo ni mungelo mukuru, wakulongozga ŵangelo masauzandi. (1 Ŵatesalonika 4:16; Uvumbuzi 12:7) Pakuŵa “mutu wa mpingo,” wali na mazaza pa ŵalondezgi ŵake wose ŵa pa charu chapasi. (Ŵaefeso 5:23) Kwambira mu 1914, wakuwusa nga Themba kuchanya. (Chivumbuzi 11:15) Mazaza ghake ghakufika na ku malaro, pakuti wali na nkhongono zakuwuskira ŵakufwa. (Yohane 5:26-28) Pakuŵaphalira dankha mazaza ghakuru agho wali nagho, Yesu wakalongora kuti mazgu ghake ghakulondezgapo ni sachizgo waka yayi kweni ni dango. Tikuchita makora kupulikira, chifukwa mazaza agha wali kujipa yekha yayi kweni Chiuta ndiyo wali kumupa.—1 Ŵakorinte 15:27.

16. Pakutiphalira kuti “lutaninge,” kasi Yesu wakutituma kuchitachi, ndipo tikufiska wuli chigaŵa ichi cha dango?

16 Yesu wakalongosora dango lake, ilo likwamba na mazgu ghakuti: “Lutaninge.” (Vesi 19) Ntheura wakatituma kuti tambe ndise kuluta ku ŵanji na uthenga wa Ufumu. Pali nthowa zinandi chomene izo tingalondezga kuti tifiske dango ili. Kupharazga nyumba na nyumba ndiyo nthowa yiwemi chomene iyo tingapharazgira ŵanthu ŵanandi. (Milimo 20:20) Kweniso, tikupenja mipata ya kupharazgira mwamwaŵi; tili ŵakunozgeka kwambiska chidumbirano cha makani ghawemi palipose apo mphakwenelera para tikuchita vinthu vyakupambanapambana mu umoyo withu. Nthowa zithu zakupharazgira zingapambana, pakuti tikupharazga mwakuyana na malo kweniso umo vinthu viliri. Kweni chimoza icho chikusintha yayi ntchakuti: ‘Tikuluta’ na kupenja awo mbakwenelera.—Mateyu 10:11.

17. Kasi ‘tikuzgora wuli ŵanthu kuŵa ŵasambiri’?

17 Kufuma apo, Yesu wakalongosora chilato cha dango ili, wakati: “Mukazgore ŵanthu ŵa mitundu yose kuŵa ŵasambiri.” (Vesi 19) Kasi ‘tikuzgora wuli ŵanthu kuŵa ŵasambiri’? Msambiri ni munthu uyo wakusambira, panji wakusambizgika. Ndipouli, kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri nkhuŵamanyiska waka vinthu yayi. Para tikusambira Baibolo na ŵakunweka, chilato chithu nkhuŵawovwira kuti ŵaŵe ŵalondezgi ŵa Khristu. Usange ntchakwenelera, tikulongosora umo Yesu wakachitiranga vinthu mwakuti ŵasambiri ŵithu ŵasambireko. Kweniso kuti ŵakhalenge nga ndiyo na kuchita mulimo uwo iyo wakachitanga.—Yohane 13:15.

18. Chifukwa wuli ubatizo ntchinthu chakuzirwa chomene pa umoyo wa msambiri?

18 Chigaŵa chakuzirwa cha dango ili chikusangika mu mazgu ghakuti: “mukaŵabatize mu zina la Adada na la Mwana na la mzimu utuŵa.” (Vesi 19) Ubatizo ntchinthu chakuzirwa chomene pa umoyo wa msambiri, pakuti ntchimanyikwiro chakuti wajipatulira na mtima wose kwa Chiuta. Ntheura, ubatizo ngwakukhumbikwa kuti munthu wazakaponoskeke. (1 Petrosi 3:21) Enya, para wakulutilira kuteŵetera Yehova, msambiri wakubatizika wazamusanga vitumbiko vyambura kumara mu charu chiphya icho chikwiza. Kasi muli kovwirapo munthu munyake kuŵa msambiri wakubatizika wa Khristu? Ichi ntchinthu icho chikupeleka chimwemwe chomene mu uteŵeti.—3 Yohane 4.

19. Kasi ŵaphya tikuŵasambizga vichi, ndipo chifukwa wuli tingakhumbikwira kulutilira kuŵasambizga nanga ŵangabatizika?

19 Yesu wakulongosora chigaŵa chakulondezgapo cha dango ili, wakuti: “Mukaŵasambizge kusungilira vinthu vyose ivyo namuphalirani.” (Vesi 20) Tikusambizga ŵaphya kupulikira malango gha Yesu, nga nda kutemwa Chiuta, kutemwa mzengezgani, kweniso la kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri. (Mateyu 22:37-39) Pachokopachoko tikuŵasambizga umo ŵangalongosolera unenesko wa mu Baibolo na kuvikilira chipulikano chawo. Para ŵafika pakuti ŵangapharazga pamoza na mpingo, tikuluta nawo, kuŵasambizga kwizira mu mazgu na vyakuchita umo ŵangachitira makora mulimo uwu. Kusambizga msambiri muphya kukumara yayi nanga vingaŵa kuti wabatizika. Ŵasambiri ŵaphya ŵangakhumbikwira ulongozgi wakusazgikira, kuŵawovwira umo ŵangachitira na masuzgo agho ŵakumanenge nagho pakulondezga Khristu.—Luka 9:23, 24.

“Ine Nili Namwe Mazuŵa Ghose”

20, 21. (a) Para tikufiska dango la Yesu, chifukwa wuli palije chifukwa cha kopera? (b) Chifukwa wuli iyi ni nyengo yakuwelera nyuma yayi, ndipo tikwenera kuŵikapo mtima kuchitachi?

20 Mazgu ghaumaliro gha dango la Yesu ngakukhozga chomene, ghakuti: “Wonani, ine nili namwe mazuŵa ghose m’paka umaliro wa charu ichi.” (Mateyu 28:20) Yesu wakamanya kuti mulimo uwu ngwakuzirwa chomene. Kweniso wakamanya kuti ŵakususka ŵazamukondwa nawo yayi. (Luka 21:12) Ndipouli, palije chifukwa cha kopera. Mulongozgi withu wakukhumba yayi kuti tichitenge mulimo uwu tekha panji kwambura wovwiri. Kasi ntchakukhozga yayi kumanya kuti Uyo wali na “mazaza ghose . . . kuchanya na charu chapasi,” wali nase ndipo wakutovwira apo tikufiska dango ili?

21 Yesu wakaŵasimikizgira ŵasambiri ŵake kuti waŵenge nawo apo ŵakuchita uteŵeti wawo m’paka “umaliro wa charu ichi.” Tikwenera kulutilira kupulikira dango la Yesu m’paka umaliro wize. Iyi ni nyengo yakuwelera nyuma yayi. Vuna yikuru yauzimu yili mukati. Ŵanthu ŵanandi ŵa mitima yiwemi ŵakuwunganyika. Pakuŵa ŵalondezgi ŵa Khristu, tiyeni tiŵikepo mtima kufiska mulimo wakuzirwa uwo taŵikizgika. Tiyeni tiŵikepo mtima kumalira nyengo, nkhongono, na chuma chithu pakufiska dango la Khristu lakuti: “Lutaninge mukazgore ŵanthu . . . kuŵa ŵasambiri.”

a Mu kachikwama ka ndalama aka ndimo ŵakanyamurangamo ndalama zanjawara. Chikwama cha chakurya, chikaŵanga chikuru chachikumba, ndipo chikaŵanga na chingwe icho ŵakakoloŵekanga pa chiŵegha. Ŵakayeghangamo chakurya na vinthu vinyake.

b Ntchimi Elisha nayo yikapelekapo ulongozgi wakuyana waka. Apo wakatumanga muteŵeti wake Gehazi ku nyumba ya mwanakazi uyo mwana wake wakafwa, Elisha wakati: “Usange wakumana na munthu ungamutawuzganga yayi.” (2 Mathemba 4:29) Ivyo wakatumika vikaŵa vyaluŵiro, ntheura pakaŵavya nyengo yakusuŵililira na vyawaka.

c Pakuti ŵalondezgi ŵake ŵanandi ŵakaŵa ku Galileya, panji pakaŵa pa chakuchitika icho chili kulembeka pa Mateyu 28:16-20 apo Yesu wakawonekera ku ŵanthu “ŵakujumpha 500” wati wawuskika. (1 Ŵakorinte 15:6) Ntheura, ŵanthu mahandiredi ghanandi ŵakwenera kuti ŵakaŵapo apo Yesu wakapelekanga dango la kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri.