1-4. (a) Kasi Yesu wakasambizga wuli mwaluso mwanakazi Musamariya, ndipo ntchivichi chikachitika? (b) Kasi ŵapositole ŵake ŵakachita wuli?

 YESU na ŵapositole ŵake ŵakenda kwa maora ghanandi kufuma ku Yudeya kuya ku Galileya. Nthowa yifupi ni iyo yikajumphanga ku Samariya iyo ŵakendanga mazuŵa ghatatu. Muhanya pakati ŵakafika pafupi na msumba wa Sukare, apo ŵakayima kuti ŵapumurepo.

² Apo ŵapositole ŵake ŵakalutanga kukagura chakurya, Yesu wakapumuranga pa chisimi kuwaro kwa msumba. Pakiza mwanakazi kuzakanegha maji. Yesu wakhumbenge mphanyi wakamuzerezga waka mwanakazi yura, chifukwa “wakavuka na ulendo.” (Yohane 4:6) Chikate chiŵenge chakupulikikwa wamulaŵiskenge waka mwanakazi Musamariya yura. Nga umo tikawonera mu mutu 4 wa buku ili, panji mwanakazi yura wakaghanaghananga kuti Muyuda waliyose wangamuchitira msinjiro. Kweni Yesu wakamba kumuyowoyeska.

³ Wakamba kuyowoya za icho mwanakazi uyu wakachitanga zuŵa na zuŵa. Wakiza kuzakanegha maji pa chisimi ichi; ntheura Yesu wakayowoya za maji ghakupa umoyo agho ghamazgenge nyota yake yauzimu. Mwanakazi uyu wakambiskanga nkhani izo zingawuska mphindano mwaluŵiro. a Kweni Yesu wakagega nkhani izi mwaluso na kulutilira waka na  chidumbirano icho wakambiska. Wakaŵika mahara pa vinthu vyauzimu vyakukhwaskana na kusopa Yehova Chiuta mwaunenesko. Mazgu ghake ghakawovwira ŵanthu ŵanandi chifukwa mwanakazi yura wakaghayowoyaso ku ŵanalume ŵa mu msumba ndipo nawo ŵakakhumba kutegherezga kwa Yesu.—Yohane 4:3-42.

⁴ Ŵapositole ŵati ŵawerako, kasi ŵakajipulika wuli ŵati ŵasanga kuti Yesu wakupharazgira mwanakazi Msamaliya? Nkhongono zikaŵamalira. Ŵakazizwa kuti Yesu wakayowoyanga na mwanakazi yura, ndipo iwo ŵakwenera kuti ŵakayowoya nayo kalikose yayi. Mwanakazi yura wati waluta ŵakachiska Yesu kuti warye chakurya icho ŵakagura. Ndipouli, Yesu wakati kwa iwo: “Nili na chakurya icho imwe mukuchimanya chara.” Pakwamba, iwo ŵakawonanga nga wakuyowoya za chakurya chanadi. Kweni Yesu wakalongosora kuti: “Chakurya chane ntchakuti nichite khumbo la uyo wakanituma na kufiska mulimo wake.” (Yohane 4:32, 34) Ntheura Yesu wakaŵasambizga kuti mulimo wake ukaŵa wakuzirwa chomene kwa iyo kuluska kurya. Wakakhumbanga kuti nawo ndimo ŵawuwonerenge mulimo uwu. Kasi mulimo uwu ni ngu?

5. Kasi ni mulimo wuli uwo Yesu wakachitanga, ndipo mu mutu uwu tiwonenge vichi?

⁵ Pa nyengo yinyake Yesu wakati: “Nkhweneraso kukapharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta . . , pakuti ndicho nkhatumikira.” (Luka 4:43) Enya, Yesu wakatumika kupharazga na kusambizga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta. b Ŵalondezgi ŵa Yesu nawo ŵakuchita mulimo wenewuwu. Ipo ntchakwenelera kuti tiwone chifukwa icho Yesu wakapharazgiranga, uthenga uwo wakapharazganga, kweniso umo wakawoneranga uteŵeti wake.

6, 7. Kasi Yesu wakakhumbanga kuti “msambizgi waliyose” wajipulikenge wuli pakuphalira ŵanthu makani ghawemi? Yowoyani chiyelezgero.

⁶ Tiyeni tiwone umo Yesu wakawoneranga unenesko uwo wakasambizganga; kufuma apo, tidumbiskanenge umo wakawoneranga ŵanthu awo wakasambizganga. Yesu wakayowoya ntharika kuti walongore umo wakajipulikiranga apo wakaphalirangako ŵanji unenesko uwo Yehova wakamusambizga. Wakati: “Msambizgi waliyose uyo wasambizgika vya Ufumu wakuchanya, wali nga ni mwenecho wa nyumba, munthu uyo wakufumiska vinthu viphya na vyakale kufuma umo wakusunga usambazi wake.” (Mateyu 13:52) Chifukwa wuli mwenecho wa nyumba wa mu ntharika iyi wakufumiska vinthu umo wakusunga usambazi wake?

⁷ Mwenecho wa nyumba wakufumiska vinthu na chilato cha kujilongora yayi nga umo likachitira Themba Hezekiya la mu nyengo yakale, ilo likajiziyamo. (2 Mathemba 20:13-20) Kasi mwenecho wa nyumba wakuchitirachi nthena? Wonani chiyelezgero ichi: Tiyelezgere kuti mwafika pa nyumba ya msambizgi winu uyo mukutemwana. Ndipo msambizgi uyu wakujura kabati na kufumiska makalata ghaŵiri, yimoza njakale chomene apo yinyake njiphya. Makalata agha ghakafuma kwa adada ŵake. Yimoza wakapokera kale chomene apo wakaŵa msepuka, ndipo yinyake wapokera sonosono. Wakuwoneka wakukondwa apo wakumuphalirani umo wakughazirwiskira makalata agha, umo ulongozgi wake wamovwilira ndiposo umo ungamovwilirani imwe. Msambizgi uyu wakughazirwiska chomene makalata agha, ndipo wakughatemwa chomene. (Luka 6:45) Wakumulongorani makalata agha kuti wajilongore panji kuti wasangirepo chandulo yayi, kweni kuti imwe namwe musange nagho chandulo kweniso kuti wamuphalirani kuzirwa kwake.

8. Chifukwa wuli tili na vifukwa vyakukwana vyakuwonera unenesko uwo tikusambira mu Mazgu gha Chiuta kuti mbusambazi?

⁸ Yesu, Msambizgi Waluso, nayo wakaŵa na maghanoghano ghakuyana waka pakuphalirako ŵanji unenesko. Kwa iyo unenesko  ukaŵa usambazi wapadera chomene. Wakawutemwanga ndipo wakaŵa wakunozgeka kuphalirako ŵanthu. Wakakhumbanga kuti ŵalondezgi ŵake wose, panji kuti “msambizgi waliyose,” ndimo wachitirenge. Kasi ndimo ise tikuchitira? Tili na vifukwa vyakukwana vyakutemwera unenesko uliwose uwo tikusambira mu Mazgu gha Chiuta. Tikuwuzirwiska chomene unenesko, kwali ni vigomezgo ivyo tikamba ni kale kuvisunga panji ivyo vyanozgekaso. Para tikuyowoya mwakukhuka na kulutilira kutemwa ivyo Yehova wakutisambizga, tikulongora kuti tikutemwa unenesko, nga umo Yesu wakachitira.

9. (a) Kasi Yesu wakaŵawonanga wuli ŵanthu awo wakaŵasambizganga? (b) Kasi tingamuyezga wuli Yesu pa umo wakawoneranga ŵanthu?

⁹ Kweniso Yesu wakatemwanga ŵanthu awo wakaŵasambizganga, nga umo tidumbiskiranenge mu Chigaŵa 3. Uchimi ukayowoyerathu kuti Mesiya “wazamuchitira chitima wakuyuyuka na mukavu.” (Salimo 72:13) Nadi, Yesu wakapweleleranga ŵanthu. Wakaŵikanga mtima pa ivyo ŵakaghanaghananga kweniso chifukwa icho ŵakachitiranga vinthu. Wakafipirangaso mtima masuzgo agho ghakaŵawezgeranga nyuma kweniso ivyo vikaŵajandizganga kuti ŵapulikiske unenesko. (Mateyu 11:28; 16:13; 23:13, 15) Mwachiyelezgero, kumbukani mwanakazi Musamariya. Tikukayika yayi kuti wakakondwa chomene chifukwa chakuti Yesu wakamba kumuyowoyeska. Yesu wati wavumbura ivyo mwanakazi yura wakachitanga, wakazomera kuti Yesu ni ntchimi ndipo wakaphalira ŵanji vya iyo. (Yohane 4:16-19, 39) Ŵalondezgi ŵa Yesu mazuŵa ghano ŵakumanya yayi vya mu mtima wa ŵanthu awo ŵakuŵapharazgira. Ndipouli, nga ni Yesu nase tingalongora kuti tikuŵaghanaghanira ŵanthu para tikuŵafipira mtima kweniso para tikuyowoya mwakuyana na ivyo ŵakutemwa, masuzgo ghawo, ndiposo ivyo ŵakusoŵerwa.

10, 11. (a) Kasi Yesu wakasambizganga vichi? (b) Kasi vikenda wuli kuti Ufumu wa Chiuta uŵe wakukhumbikwa?

¹⁰ Kasi Yesu wakasambizganga vichi? Usange mungasanda  ivyo matchalitchi ghanandi agho ghakuti ghakulondezga Yesu ghakusambizga mazuŵa ghano, vingawoneka nga kuti zgoro la fundo ili ndakuti Yesu wakasambizganga waka kuti ŵanthu ŵasinthe vyakuchita. Panyake mungawona nga kuti wakakhumbanga kuti ndyali zisinthe, panji wakasambizganga kuti chakuzirwa chomene kwa munthu ntchakuti wazakaponoskeke waka. Ndipouli, nga umo tawonera kale, Yesu wakayowoya pakweru kuti: “Nkhwenera kupharazga makani ghawemi gha ufumu wa Chiuta.” Kasi ntchivichi icho chikakhumbikwanga kuti ichi chichitike?

¹¹ Kumbukani kuti Yesu wakaŵako kuchanya apo Satana wakamba kususka muwuso wa Yehova. Yesu vikwenera kuti vikamuŵinya chomene kuwona kuti Satana wakunena Adada ŵake ŵambura mulandu kuti ŵakuwusa makora yayi vilengiwa vyawo ndiposo kuti ŵakuvinora vinthu viwemi. Mwana wa Chiuta uyu vikwenera kuti vikamuŵinya chomene apo Adamu na Eva, ŵapapi ŵa ŵanthu wose, ŵakapusikika na Satana. Mwana uyu wakawona kuti ŵanthu ŵakhwaskika na kwananga na nyifwa ivyo vikiza chifukwa cha kugaluka. (Ŵaroma 5:12) Kweni wakwenera kuti wakakondwa chomene kumanya kuti nyengo yikwiza apo Adada ŵake ŵazamunozgaso vinthu.

12, 13. Kasi Ufumu wa Chiuta uzamuchita vichi, ndipo Yesu wakalongora wuli kuti Ufumu ndiwo chikaŵa chinthu chakuzirwa chomene mu uteŵeti wake?

¹² Kasi ni nkhani wuli iyo yikakhumbikwiranga chomene kuti yimazgike? Zina lituŵa la Yehova likakhumbikwiranga kutuŵiskika, kuwuskapo mautesi ghose agho Satana na ŵabwezi ŵake ŵali kulilundikira. Ŵanthu ŵakeneranga kumanya kuti Yehova pera ndiyo wakwenera kuwusa kweniso kuti wakuwusa makora chomene. Yesu wakazipulikiska makora nkhani zakuzirwa izi kuluska munthu waliyose. Mu lurombo lwachiyelezgero, Yesu wakasambizga ŵalondezgi ŵake kuti ŵadankhenge kulomba kuti zina la Adada ŵake lituŵiskike, Ufumu wawo wize, kweniso kuti khumbo lawo lichitike pa charu chapasi. (Mateyu 6:9, 10) Ufumu wa Chiuta uwo Fumu yake ni Yesu Khristu, uzamufumiskapo charu cha Satana na kwimika muwuso  waurunji wa Yehova uwo uzamuŵako kwamuyirayira.—Daniyeli 2:44.

¹³ Ufumu uwu ndiwo ukaŵa mutu wa upharazgi wa Yesu. Vyose ivyo wakayowoyanga na kuchita vikawovwira kuwulongosora makora Ufumu ndiposo umo uzamufiskira khumbo la Yehova. Yesu wakazomerezga yayi kuti chinthu chilichose chimutimbanizge pa mulimo wake wa kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta. Mu nyengo yake, pakaŵa vinthu vinandi vyambura urunji vyakuti vinozgeke pa umoyo wa ŵanthu, kweni Yesu wakaŵika mtima pa uthenga ndiposo pa mulimo wake. Kasi umo Yesu wakaŵikira mtima pa uthenga wa Ufumu vikulongora kuti wakaghanaghananga pachoko, na kukosera waka pa chinthu chimoza? Yayi.

14, 15. (a) Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakaŵa “wakuluska Solomoni”? (b) Kasi tingamuyezga wuli Yesu pa nkhani ya kupharazga?

¹⁴ Nga umo tiwonerenge mu chigaŵa ichi, ivyo Yesu wakasambizganga vikaŵa vyakukondweska ndiposo vyakukopa. Wakaŵafikanga pa mtima ŵanthu. Ivi vikutikumbuska Themba Solomoni ilo likapenja mazgu ghakukondweska kweniso ghaunenesko pakulemba mazgu agho Yehova wakaliphalira kuti lilembe. (Mupharazgi 12:10) Yehova wakamupa Solomoni “mtima wakupulikiska,” uwo ukamovwira kuyowoya za vinthu vinandi, kwambira viyuni, somba, makuni na vinyama. Ŵanthu ŵakafumanga kutali chomene kuti ŵazakapulike ivyo Solomoni wakuyowoya. (1 Mathemba 4:29-34, mazgu ghamusi) Ndipouli, Yesu wakaŵa “wakuluska Solomoni.” (Mateyu 12:42) Wakaŵa na vinjeru vinandi kweniso “mtima wakupulikiska.” Pakusambizga ŵanthu, wakayowoyanga vinthu ivyo vikalongora kuti wakaghamanyanga makora Mazgu gha Chiuta, wakamanyangaso za viyuni, vinyama, somba, ulimi, vya nyengo, vinthu ivyo vikachitikanga, na kakhaliro ka ŵanthu. Kweni Yesu wakajilongoranga na ivyo wakamanyanga yayi kuti wakondweske ŵanthu. Uthenga wake ukaŵa upusu na wakupulikikwa makora. Lekani ŵanthu ŵakakondwanga chomene kutegherezga kwa iyo.—Mariko 12:37; Luka 19:48.

¹⁵ Ŵakhristu mazuŵa ghano ŵakuyezgayezga kulondezga  Yesu. Tingayana nayo yayi Yesu pa nkhani ya vinjeru na kumanya vinthu, kweni tose tili na vinthu ivyo tikuvimanya ivyo tingayowoya para tikuphalirako ŵanji unenesko wa mu Mazgu gha Chiuta. Mwachiyelezgero, chifukwa chakuti ŵapapi ŵakumanya kulera ŵana, ŵangasambizga ŵanthu umo Yehova wakutemwera ŵana ŵake. Ŵanyake ŵangayowoya viyelezgero vyakukhwaskana na ntchito, sukulu, panji umo ŵakumanyira ŵanthu na vinthu ivyo vikuchitika. Ndipo tikuzomerezga yayi kuti chinthu chinyake chititimbanizge pa uthenga withu uwo tikupharazga, uwo ni makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta.—1 Timote 4:16.

16, 17. (a) Kasi Yesu wakawuwonanga wuli uteŵeti wake? (b) Kasi Yesu wakalongora wuli kuti uteŵeti ndiwo chikaŵa chinthu chakwamba mu umoyo wake?

¹⁶ Yesu wakawonanga uteŵeti wake kuŵa usambazi wakuzirwa. Wakakondwanga kovwira ŵanthu kuti ŵaŵamanye makora Adada ŵake ŵakuchanya, kwambura kutimbanizgika na visambizgo ndiposo maluso gha ŵanthu. Yesu wakatemwanga kovwira ŵanthu kuti ŵawe paubwezi na Yehova ndiposo kuti ŵaŵe na chigomezgo cha umoyo wamuyirayira. Wakakondwanga kuphalira ŵanthu makani ghawemi ghakupembuzga kweniso ghakupa chimwemwe. Kasi wakalongora wuli kuti ndimo wakachitiranga? Wonani nthowa zitatu izi.

¹⁷ Yakwamba, Yesu wakadangizga uteŵeti pa umoyo wake. Kupharazga vya Ufumu wa Chiuta ndiwo ukaŵa mulimo wake ukuru kweniso chinthu chakuzirwa chomene pa umoyo wake. Lekani nga umo tikawonera mu mutu 5, Yesu wakakhumba chara kujiwunjikira vinthu. Iyo wakaŵika mtima pa vinthu ivyo vikaŵa vyakuzirwa chomene. Wakakhumba yayi kuŵa na vinthu vinandi ivyo mphanyi wakatangwanikanga navyo pakugura, kunozga panji kuhalizgapo vinyake. Wakaŵa na vinthu vinandi yayi chifukwa vikatenge vimutimbanizgenge pa uteŵeti wake.—Mateyu 6:22; 8:20.

18. Kasi Yesu wakajipeleka wuli mu uteŵeti wake?

 ¹⁸ Yachiŵiri, Yesu wakajipeleka chomene pa uteŵeti wake. Wakamalira nkhongono zake pa kwenda mitunda yitali mu charu chose cha Israyeli, kupenja ŵanthu awo wangaŵaphalirako makani ghawemi. Wakayowoyanga nawo mu zinyumba zawo, mu zimphara, mu misika na mu malo ghanyake. Wakayowoyanga nawo nanga mpha nyengo iyo wakakhumbanga kupumura, kurya, kumwa maji, panji apo wakakhumbanga kukhala payekha pamoza na ŵabwezi ŵake. Nanga ni apo wakafwanga, wakalutilira kuphalira ŵanthu makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta.—Luka 23:39-43.

19, 20. Kasi Yesu wakayowoya chiyelezgero wuli chakulongora kuti mulimo wa kupharazga ukeneranga kuchitika mwaluŵiro?

¹⁹ Yachitatu, Yesu wakawonanga kuti uteŵeti ukwenera kuchitika mwaluŵiro. Kumbukani chidumbirano icho wakaŵa nacho na mwanakazi Musamariya pa chisimi, kuwaro kwa Sukare. Pa nyengo yira, ŵapositole ŵa Yesu ŵakwenera kuti ŵakawona yayi kuti ntchakukhumbikwa kuti makani ghawemi ghapharazgike mwaluŵiro ku ŵanthu. Yesu wakati kwa iwo: “Asi mukuti kuchali myezi yinayi pambere vuna yindize? Wonani, nkhumuphalirani kuti: Inuskani maso ghinu na kuwona minda kuti yacha kale kuti yivunike.”—Yohane 4:35.

²⁰ Yesu wakayowoya chiyelezgero ichi pakuwona nyengo iyo ŵakaŵamo. Mukwenera kuti mukaŵa mu mwezi wa Kisilevi (Novembala/Disembala). Kukakhala myezi yinayi kuti ŵanthu ŵambe kuvuna balere mu nyengo ya Paska, pa Nisani 14. Ntheura ŵalimi ŵakawonanga kuti pakaŵavya chifukwa chakuchitira vinthu mwaluŵiro. Vuna yikaŵa kutali. Kweni wuli pakuyowoya za mulimo wa kuvuna ŵanthu? Ŵanandi ŵakaŵa ŵakunozgeka kupulika, kusambira na kuŵa ŵasambiri ŵa Khristu ndiposo kusanga chigomezgo icho Yehova wakaŵapa. Vikaŵa nga ni para Yesu wakawonanga minda yakuyelezgera iyi na kuwona kuti mphonje za balere zacha kale kuti zivunike. c Nyengo yikakwana ndipo mulimo ukeneranga kuchitika  mwaluŵiro. Apo ŵanthu mu msumba unyake ŵakakhumbanga kuti Yesu wakhale mwenemura, iyo wakaŵaphalira kuti: “Nkhweneraso kukapharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta ku misumba yinyake, pakuti ndicho nkhatumikira.”—Luka 4:43.

21. Kasi tingamuyezga wuli Yesu?

²¹ Tingayezga Yesu mu nthowa zose zitatu izo tadumbiskana. Nase tingadangizga uteŵeti mu umoyo withu. Nangauli tingatangwanika na mbumba panji ntchito, tingalongora kuti uteŵeti withu uli pakwamba para tikupharazga mwamwamphu nga umo Yesu wakachitiranga. (Mateyu 6:33; 1 Timote 5:8) Tingajipeleka mu uteŵeti, icho chikung’anamura kumalira nyengo, nkhongono na chuma chithu pakukhozgera uteŵeti. (Luka 13:24) Ndipo nyengo zose tikwenera kukumbuka kuti mulimo uwu ukwenera kuchitika mwaluŵiro. (2 Timote 4:2) Tikwenera kupharazga pa m’pata uliwose uwo wasangika.

22. Kasi tidumbiskanenge vichi mu mutu wakulondezgapo?

²² Kweniso Yesu wakalongora kuti mulimo wake ukaŵa wakuzirwa ndipo wakawoneseska kuti ulutilire para iyo wawelera kuchanya. Wakatuma ŵalondezgi ŵake kuti ŵalutizge mulimo wa kupharazga na kusambizga. Ivi ndivyo tidumbiskanenge mu mutu wakulondezgapo.