Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Mateyu Chaputara 5-7

Mateyu Chaputara 5-7

5 Wakati wawona mizinda wakakwera mu phiri, ndipo wakati wakhala pasi, ŵasambiri ŵake ŵakiza kwa iyo. 2 Ndipo wakajura mulomo wake na kwamba kuŵasambizga, wakati:

3 “Mbakukondwa awo ŵakumanya kuti ŵali na njara yauzimu, a pakuti Ufumu wakuchanya ngwawo.

4 “Mbakukondwa awo ŵakutengera, pakuti ŵazamusanguluskika.

5 “Mbakukondwa awo mbakuzika, pakuti ŵazamuhara charu chapasi.

6 “Mbakukondwa awo ŵakupulika njara na nyota yaurunji, pakuti ŵazamukhuta.

7 “Mbakukondwa awo mbalusungu, pakuti ŵazamulongoreka lusungu.

8 “Mbakukondwa awo mbakutowa mu mtima, pakuti ŵazamuwona Chiuta.

9 “Mbakukondwa awo mbamtende, pakuti ŵazamuchemeka ŵana ŵa Chiuta.

10 “Mbakukondwa awo ŵatambuzgika chifukwa cha urunji, pakuti Ufumu wakuchanya ngwawo.

11 “Ŵakukondwa ndimwe para ŵanthu ŵakumutombozgani na kumutambuzgani ndiposo kumuteterani uheni wa mtundu uliwose chifukwa cha ine. 12 Sekelerani na kukondwa chomene, pakuti njombe yinu njikuru kuchanya, chifukwa ndimo ŵakatambuzgira ntchimi izo zikaŵako pambere imwe mundaŵeko.

13 “Imwe ndimwe mchere wa charu chapasi, kweni usange mchere wasukuluka, kasi nkhongono yake yingaweleramo wuli? Ungagwiraso ntchito yiliyose chara kweni ukuponyeka kuwaro kuti ukandike na ŵanthu.

14 “Ndimwe ungweru wa charu. Msumba ungabisika chara para uli pachanya pa phiri. 15 Ŵanthu ŵakukozga nyali na kuyibenekelera na chidunga chara, kweni ŵakuyiŵika pa chakuŵikapo nyali, ndipo yikuŵalira wose awo ŵali mu nyumba. 16 Mwakuyana waka, ungweru winu uŵale panthazi pa ŵanthu, mwakuti ŵawone milimo yinu yiwemi na kupeleka uchindami kwa Awiskemwe ŵakuchanya.

17 “Lekani kughanaghana kuti nkhizira kuparanya Dango panji ivyo Ntchimi zikalemba. Nkhizira kuzakaparanya chara, kweni kufiska. 18 Nadi nkhumuphalirani, kuchanya na charu chapasi vingamara mwaluŵiro, kweni lizgu limoza ilo lili kulembeka mu Dango limarenge chara, m’paka vinthu vyose vichitike. 19 Ntheura yose uyo wakuswa limoza la malango ghachoko chomene agha na kusambizga ŵanyake kuchita nthena, wazamuchemeka muchoko chomene mu Ufumu wakuchanya. Kweni uyo wakughachita na kusambizga ŵanyake, wazamuchemeka mukuru mu Ufumu wakuchanya. 20 Pakuti nkhumuphalirani kuti usange urunji winu ukuluska wa ŵalembi na Ŵafarisi chara, muzamunjira chara mu Ufumu wakuchanya.

  21 “Mukapulika kuti ŵanthu ŵa mu nyengo yakale ŵakaphalirika kuti: ‘Ungakomanga munthu chara, ndipo waliyose uyo wakukoma munthu wazamweruzgika na khoti.’ 22 Kweni ine nkhumuphalirani kuti waliyose uyo wakulutilira kukwiyira mubali wake wazamweruzgika na khoti, ndipo waliyose uyo wakunena mubali wake na mazgu ghamsinjiro, wazamweruzgika na Khoti Likuru Chomene. Apo yose uyo wakuti, ‘Chindere chakumalirapo iwe!’ wazamuŵa wakwenelera Gehena b wamoto.

23 “Usange ukwiza na chawanangwa chako ku jotchero ndipo penepara wakumbuka kuti mubali wako wali nawe na kafukwa, 24 uchileke chawanangwa chako penepapo panthazi pa jotchero. Ulute, ukawezgerepo dankha mtende na mubali wako. Para wawerako ndipo upeleke chawanangwa chako.

25 “Phemana luŵiro na uyo wakumangalira, peneapo uli nayo mu nthowa pakuluta ku khoti, mwakuti iyo waleke kukakupeleka kwa mweruzgi, kweniso kuti mweruzgi waleke kukakupeleka kwa msilikari wa pa khoti, na kukuponya mu jele. 26 Nadi nkhukuphalira, ufumengemo chara mu jele m’paka upeleke dankha kandalama kaumaliro.

27 “Mukapulika kuti kukayowoyeka kuti: ‘Ungaleŵanga chara.’ 28 Kweni ine nkhumuphalirani kuti waliyose uyo wakulutilira kulaŵiska mwanakazi na kuŵa nayo na khumbiro, wachita nayo kale uleŵi mu mtima wake. 29 Sono usange jiso lako lamalyero likukukhuŵazga, ulikozombole na kulitaya. Pakuti ntchiwemi kutaya chiŵaro chako chimoza kuluska kuti thupi lako lose liponyeke mu Gehena. c 30 Kweniso, usange woko lako lamalyero likukukhuŵazga, ulidumure na kulitaya. Pakuti ntchiwemi kutaya chiŵaro chako chimoza kuluska kuti thupi lako lose liponyeke mu Gehena. d

31 “Ndiposo kukayowoyeka kuti: ‘Yose uyo wakupata muwoli wake, wamupe kalata yachipati.’ 32 Kweni ine nkhumuphalirani kuti waliyose uyo wakupata muwoli wake kwambura chifukwa cha uzaghali, e wakumuŵika pa ngozi ya kuchita uleŵi. Ndipo waliyose uyo wakutora mwanakazi uyo wapatika, wakuchita uleŵi.

33 “Mukapulikaso kuti ŵanthu ŵa mu nyengo yakale ŵakaphalirika kuti: ‘Ungalapanga kwambura kuchita chara, kweni ufiskenge vilapo vyako kwa Yehova.’ 34 Kweni ine nkhumuphalirani kuti: Mungalapanga chara napachoko, nanga nkhulapira kuchanya, chifukwa ntchizumbe’ f cha Chiuta, 35 nesi charu chapasi, chifukwa ntchakukandapo malundi ghake, nesi Yerusalemu, chifukwa ni msumba wa Themba likuru. 36 Mungalapanga na mutu winu chara, chifukwa nanga ni sisi limoza mungalizgora chara kuti liŵe lituŵa panji lifipa. 37 Para mwati ‘Enya’ waŵenge nadi enya, ‘Chara’ winu, waŵenge nadi chara, pakuti agho ghakujumpha pa mazgu agha ngakufuma kwa muheni.

38 “Mukapulika kuti kukayowoyeka kuti: ‘Jiso pa jiso ndipo jino pa jino.’ 39 Kweni ine nkhumuphalirani kuti: Ungalimbananga na muheni chara, kweni uyo wakupamantha pa thama lako lamalyero, umuzgolereso linyake. 40 Usange munthu wakukhumba kuya nawe ku khoti na kupoka laya lako lamukati, muleka watoreso na laya lako lakuwaro. 41 Usange uyo wali na mazaza wakukuchichizga kuti umuyeyezgeko katundu pa mtunda wa kilomita yimoza, iwe wende nayo makilomita ghaŵiri. 42 Umupe uyo wakukulomba, ndipo ungamulazgiranga nkhonyoro chara uyo wakukhumba kukongora g kwa iwe.

43 “Mukapulika kuti kukayowoyeka kuti: ‘Utemwenge mzengezgani wako na kutinkha mulwani wako.’ 44 Kweni ine nkhumuphalirani kuti: Lutilirani kutemwa ŵalwani ŵinu na kulombera awo ŵakumutambuzgani, 45 mwakuti mulongore kuti ndimwe ŵana ŵa Awiskemwe ŵakuchanya, pakuti iwo ŵakufumiskira dazi lawo pa ŵanthu ŵaheni na ŵawemi. Ndipo ŵakulokweska vula pa ŵanthu ŵarunji na ŵambura urunji. 46 Chifukwa usange mukutemwa awo ŵakumutemwani, muli na njombe wuli? Asi awo ŵakusonkheska msonkho nawo ndimo ŵakuchitira? 47 Ndipo usange mukutawuzga ŵabali ŵinu pera, mukuchita chinthu wuli chapadera? Asi ŵanthu ŵamitundu nawo ndimo ŵakuchitira? 48 Ntheura muŵe ŵakufikapo, nga umo Awiskemwe ŵakuchanya ŵaliri ŵakufikapo.

6 “Chenjerani kuti muleke kuchita urunji winu panthazi pa ŵanthu kuti ŵamuwonani. Para mungachita nthena, Awiskemwe ŵakuchanya ŵamupaninge njombe chara. 2 Ntheura para ukupeleka vyawanangwa vyalusungu, h ungalizganga mbata panthazi pako chara, nga umo ŵapusikizgi ŵakuchitira mu masunagoge na mu misewu, mwakuti ŵalumbike na ŵanthu. Nadi pano, nkhumuphalirani, ŵakupokerathu njombe yawo yose. 3 Kweni iwe, para ukupeleka vyawanangwa vyalusungu, woko lako lamazere lileke kumanya icho woko lako lamalyero likuchita, 4 mwakuti vyawanangwa vyako vyalusungu viŵe kwakubisika. Ndipo Awuso awo ŵakuwona kwakubisika ŵazamukuwezgerapo.

5 “Kweniso, para mukulomba, mungaŵanga nga mbapusikizgi chara, chifukwa ŵakutemwa kulomba uku ŵimilira mu masunagoge na mu mphatukano za misewu yikuru kuti ŵanthu ŵaŵawone. Nadi nkhumuphalirani, ŵakupokerathu njombe yawo yose. 6 Kweni para ukulomba, njira mu chipinda chako ndipo para wajarako ku mulyango, lomba kwa Awuso awo ŵali kuudesi. Ndipo Awuso awo ŵakuwona vyose ŵazamukuwezgerapo. 7 Para ukulomba, ungayowoyanga vinthu vimoza pera mwakuwerezgawerezga chara, nga umo ŵanthu ŵamitundu ŵakuchitira, pakuti ŵakughanaghana kuti ŵapulikikwenge chifukwa cha kuyowoya mazgu ghanandi. 8 Ntheura, mungaŵanga nga ndiwo chara, pakuti Awiskemwe ŵakumanya ivyo mukusoŵerwa pambere mundaŵalombe.

9 “Ntheura, pakulomba mutenge:

“‘Adada ŵithu imwe muli kuchanya, zina linu lituŵiskike. 10 Ufumu winu wize. Khumbo linu lichitike pano pasi nga nkhuchanya. 11 Mutipe chakurya chithu cha zuŵa ili. 12 Mutigowokere zakwananga zithu, nga umo nase taŵagowokera awo ŵatinangira i. 13 Ndipo mungatitoleranga mu kuyezgeka chara, kweni mutiwombore j kwa muheni.’

14 “Pakuti usange mukugowokera ŵanthu maubudi ghawo, Awiskemwe ŵakuchanya nawo ŵamugowokeraninge. 15 Kweni usange mukugowokera chara ŵanthu maubudi ghawo, Awiskemwe nawo ŵamugowokeraninge chara maubudi ghinu.

16 “Para mukuziŵizga kurya, lekani kuŵa na visko vyachitima nga mbapusikizgi, chifukwa ŵakukwinyimbura visko vyawo kuti ŵanthu ŵaŵawone kuti ŵakuziŵizga kurya. Nadi nkhumuphalirani, ŵakupokerathu njombe yawo yose. 17 Kweni iwe, para ukuziŵizga kurya, phaka mafuta ku mutu wako na kugeza kumaso, 18 mwakuti uleke kuwoneka ku ŵanthu kuti ukuziŵizga kurya, kweni kwa Awuso pera awo ŵali kuudesi. Ndipo Awuso awo ŵakuwona vyose ŵakupenge njombe.

19 “Lekani kujiŵikira usambazi pa charu chapasi, apo vidoyo na mlosko vikunanga, ndiposo apo ŵankhungu ŵakugumura na kwiba. 20 Kweni mujiŵikire usambazi kuchanya, uko nanga ni vidoyo panji mlosko vikunanga chara, ndiposo uko ŵankhungu ŵakugumura na kwiba chara. 21 Pakuti uko kuli usambazi wako, ndiko mtima wako uŵengeso.

22 “Nyali ya thupi ni jiso. Ntheura usange jiso lako likudodoliska pa chimoza, thupi lako lose liŵenge lakungweluka. 23 Kweni usange jiso lako ndiheni, thupi lako lose liŵenge mu chisi. Usange ungweru uwo uli mwa iwe ni chisi, nawo mbukuru wa chisi ichi!

24 “Palije uyo wangateŵetera nga ni muzga wa mabwana ghaŵiri, chifukwa panji watinkhenge yumoza na kutemwa munyake, panji wademelerenge kwa yumoza na kuyuyura munyake. Vingachitika yayi kuti pa nyengo yimoza muŵe ŵazga ŵa Chiuta na Usambazi.

25 “Pa chifukwa ichi, nkhumuphalirani kuti: Lekani kwenjerwa na umoyo winu kuti muryengechi panji mumwengechi, nesi ivyo muvwalikenge mathupi ghinu. Asi umoyo ukuluska chakurya ndipo thupi likuluska chakuvwara? 26 Laŵisiskani viyuni vyamudera, vikuseŵa mbuto chara panji kuvuna nesi kulonga mu nthamba, kweni Awiskemwe ŵakuchanya ŵakuvilyeska. Asi imwe muli ŵakuzirwa kuluska ivyo? 27 Ni njani wa imwe uyo chifukwa cha kwenjerwa wangasazgirako ora k limoza ku umoyo wake? 28 Kweniso, chifukwa wuli mukwenjerwa kuti muvwarengechi? Sambirani ku maluŵa ghamuthengere umo ghakukulira. Ghakugwira ntchito chara, nesi kupanga salu. 29 Kweni nkhumuphalirani kuti, nanga ni Solomoni mu uchindami wake wose wandavwarepo laya lakutowa lakuyana na maluŵa agha. 30 Sono usange Chiuta ndimo wakuvwalikira vyakumera vyamuthengere, ivyo muhanya uno vilipo ndipo namachero vikuponyeka pa moto, asi wavwalikenge chomene imwe, imwe ŵachipulikano chichoko? 31 Ntheura kwenjerwa napachoko chara kuti, ‘Tiryengechi?’ panji, ‘Timwengechi?’ panji, ‘Tivwarengechi?’ 32 Chifukwa vyose ivi ni vinthu ivyo ŵamitundu ŵakuvipenja chomene. Awiskemwe ŵakuchanya ŵakumanya kuti mukusoŵerwa vinthu vyose ivi.

33 “Ipo lutilirani kupenja dankha Ufumu na urunji wake, ndipo vinthu vinyake vyose ivi visazgikirengeko kwa imwe. 34 Ntheura, kwenjerwa napachoko chara vya zuŵa lakulondezgapo, chifukwa zuŵa lakulondezgapo liŵenge na vyenjezgo vyake. Zuŵa lililose lili na masuzgo ghake.

7 “Lekani kweruzga kuti muleke kweruzgika; 2 pakuti umo mukweruzgira ŵanyinu ndimo namwe muzamweruzgikira, ndipo mweso uwo mukupimira ŵanyinu, ndiwo ŵazamumupimiranipo. 3 Chifukwa wuli pera ukulaŵiska kachiswaswa ako kali mu jiso la mubali wako, kweni ukuzerezga phaso ilo lili mu jiso lako? 4 Kasi ungaphalira wuli mubali wako kuti, ‘Leka niwuskemo kachiswaswa mu jiso lako,’ apo wona, phaso lili mu jiso lako? 5 Wamupusikizgi iwe! Wuskamo dankha phaso mu jiso lako, apo ndipo uwonenge makora umo ungawuskiramo kachiswaswa ako kali mu jiso la mubali wako.

6 “Lekani kupeleka ku ntcheŵe icho ntchituŵa, panji kuponya ngale zinu panthazi pa nkhumba, kuti zileke kukandapo na malundi ghake ndipo zing’anamuke na kumufwemburani.

7 “Lutilirani kulomba, ndipo mupikenge. Lutilirani kupenja, ndipo musangenge. Lutilirani kukhung’uska, ndipo kumujulikiraninge. 8 Pakuti waliyose uyo wakulomba wakupokera, ndipo waliyose uyo wakupenja wakusanga, ndipo waliyose uyo wakukhung’uska kumujulikirenge. 9 Ni njani pakati pinu uyo usange mwana wake wakupempha chingwa, wamupenge libwe? 10 Panji para wakupempha somba, kasi wamupenge njoka? 11 Ntheura, usange imwe, nangauli muli ŵaheni, mukumanya kupeleka vyawanangwa viwemi ku ŵana ŵinu, ipo kuli wuli Awiskemwe ŵakuchanya? Asi ŵapelekenge vinthu viwemi ku awo ŵakuŵalomba?

12 “Ntheura, vinthu vyose ivyo mukukhumba kuti ŵanthu ŵamuchitiraninge, ndivyo namwe muŵachitirenge. Nakuti ichi ndicho ni ng’anamuro la Dango na ivyo Ntchimi zikalemba.

13 “Njirani pa chipata chifinyi, chifukwa chipata chikuru chili na nthowa yisani iyo yikuya ku pharanyiko, ndipo mbanandi awo ŵakwendamo; 14 Kweni chipata chifinyi chili na nthowa yichoko iyo yikuya ku umoyo, ndipo mbachoko awo ŵakuyisanga.

15 “Chenjerani na ntchimi zitesi izo zikwiza kwa imwe uku zavwara nga ni mberere, kweni mukati ni mphumphi zanjara. 16 Muŵamanyenge na vipambi vyawo. Kasi ŵanthu ŵakutonthora mpheska mu minga panji vikuyu mu nthura? 17 Mwakuyana waka, khuni lililose liwemi likupambika vipambi viwemi, kweni khuni lililose liheni likupambika vipambi viheni. 18 Khuni liwemi lingapambika vipambi viheni chara, nesi khuni liheni kupambika vipambi viwemi. 19 Khuni lililose ilo likuleka kupambika vipambi viwemi likudumulikira pasi na kuponyeka pa moto. 20 Nadi, ŵanthu aŵa muŵamanyenge na vipambi vyawo.

21 “Ni waliyose yayi uyo wakuyowoya kwa ine kuti, ‘Fumu, Fumu,’ wazamunjira mu Ufumu wa kuchanya, kweni yekha uyo wakuchita khumbo la Adada awo ŵali kuchanya. 22 Mu zuŵa ilo, ŵanandi ŵazamuyowoya kwa ine kuti, ‘Fumu, Fumu, asi tikachimanga mu zina linu, na kufumiska viŵanda mu zina linu, ndiposo kuchita milimo yankhongono yinandi mu zina linu?’ 23 Penepapo nizamuŵaphalira kuti: ‘Nkhamumanyani chara! Fumaniko kwa ine, imwe mukuchita viheni!’

24 “Ntheura waliyose uyo wakupulika mazgu ghane agha na kughachita, wakuyana na mwanalume wakuchenjera, uyo wakazenga nyumba yake pa jalawe. 25 Ndipo vula yikathika, maji ghakatutuka, chimphepo chikaputa na kutimba nyumba yira, kweni yikawa chara, chifukwa yikazengeka pa jalawe. 26 Kweniso, waliyose uyo wakupulika mazgu ghane agha na kuleka kughachita wayanenge na mwanalume wakupusa, uyo wakazenga nyumba yake pa mchenga. 27 Ndipo vula yikathika, maji ghakatutuka, chimphepo chikaputa na kutimba nyumba yira, ndipo yikawa. Kuwa kwake kukaŵa kukuru.”

28 Yesu wakati wamara kuyowoya mazgu agha, mizinda yikazizikika na kasambizgiro kake, 29 pakuti wakaŵasambizganga nga ni munthu uyo wali na mazaza, kuti nga mbalembi ŵawo chara.

a Panji kuti, “awo ŵakumanya kuti ŵakukhumbikwira Chiuta.”

b Malo ghakotcherako viswaswa agho ghakaŵa kuwaro kwa Yerusalemu. Ni zina Lachigiriki la Dambo la Hinomu ilo likaŵa kumwera chadera kuzambwe kwa Yerusalemu wakale. Palije ukaboni uliwose wakulongora kuti ku Gehena ŵakatayangako vinyama vyamoyo panji ŵanthu ŵamoyo kuti ŵakawotcheke panji kuyuzgika. Malo agha ŵanthu ŵakuyuzgikirako na moto wamuyirayira yayi. Apo Yesu na ŵasambiri ŵake ŵakayowoyanga vya Gehena ŵakang’anamuranga “nyifwa yachiŵiri” iyo yikwimira kuparanyika kwamuyirayira.

c Wonani mazgu ghamusi pa chaputara  5:22.

d Wonani mazgu ghamusi pa chaputara  5:22.

e Lizgu ili lili kufuma ku lizgu Lachigiriki (por·neiʹa) ndipo likuyowoya vya kugonana kose kwambura kuzomerezgeka. Likuyowoya vya uleŵi, uhule, kugonana kwa ŵanthu ŵambura kutorana, kugonana kwa ŵanalume panji ŵanakazi ŵekhaŵekha, na kugona chinyama.

f Chitengo panji Chizumbe ni mpando wachifumu.

g Kung’anamura, ngongoli yambura kulipira chapachanya.

h Panji kuti “vyawanangwa ku ŵakavu.”

i Mazgu gheneko, “ngongoli.”

j Panji kuti “mutithaske.”

k Mazgu gheneko, “mkono.”