Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 15

Kasi Ndimwe ‘Chakuwonerapo Chiwemi pa Nkhani ya Kayowoyero’?

Kasi Ndimwe ‘Chakuwonerapo Chiwemi pa Nkhani ya Kayowoyero’?

“Uŵe chakuwonerapo ku ŵakupulikana mu kayowoyero.”—1 TIM. 4:12.

SUMU 90 Tikhwimiskane Yumoza na Munyake

IVYO VILI MU NKHANI IYI *

1. Kasi chawanangwa chithu chakuyowoya chili kufuma nkhu?

 KUYOWOYA ntchawanangwa icho Chiuta withu wachitemwa wali kutipa. Adamu wakati walengeka waka, wakamba kuyowoyeskana na Adada ŵake ŵakuchanya mwakugwiliskira ntchito mazgu. Wakapangangaso mazgu ghanyake ghaphya. Adamu wakagwiliskira ntchito luso lwakupanga mazgu ghaphya apo wakathyanga vinyama vyose mazina. (Gen. 2:19) Ndipo wakakondwaso chomene apo wakayowoyeskana kakwamba na munthu munyake, uyo wakaŵa muwoli wake wakutowa chomene, Eva!—Gen. 2:22, 23.

2. Kasi kale na sono wuwo ŵanthu ŵakugwiliskira wuli ntchito uheni chawanangwa chakuyowoya?

2 Pati pajumpha nyengo yichoko waka, chawanangwa chakuyowoya ŵakachigwiliskira ntchito uheni. Satana Dyabulosi wakapusika Eva, ndipo utesi wura ukapangiska kuti ŵanthu ŵaŵe ŵakwananga kweniso ŵambura kufikapo. (Gen. 3:1-4) Adamu wakagwiliskira ntchito uheni lulimi lwake apo wakayimba mulandu Eva kweniso Yehova pa kwananga kwake uko wakachita. (Gen. 3:12) Kayini wakayowoya utesi kwa Yehova wati wakoma munung’una wake Abelu. (Gen. 4:9) Pamanyuma, Lameki uyo wakaŵa wa mu mzere wa Kayini wakayowoya powemu iyo yikulongora kuti mu nyengo yake ŵanthu ŵakaŵa ŵankhaza. (Gen. 4:23, 24) Kasi vinthu vili wuli mazuŵa ghano? Tikuwona ŵandyali ŵanandi ŵakuyowoya mazgu ghaheni kwambura na soni wuwo yayi. Ndipo ntchakusuzga chomene mazuŵa ghano kusanga filimu yakuti mulije mazgu ghawakawaka. Ŵana ŵasukulu ŵakupulika vinthu vyawakawaka ku sukulu, apo ŵalara ŵakupulika vinthu vyawakawaka ku ntchito. Kayowoyero kaheni ako kazara chomene mazuŵa ghano kakulongora waka umo charu chanangikira.

3. Kasi tikwenera kuŵa maso na vichi, ndipo kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?

3 Para tingaleka kuŵa maso, mazgu ghaheni ghangamba kutinjira ndipo nase tingamba kughayowoya. Pakuti Taŵakhristu tikukhumba kukondweska Yehova, ntheura tikwenera kukanirathu kayowoyero kawakawaka panji kakutuka. Tikwenera kugwiliskira ntchito chawanangwa chithu cha kuyowoya mu nthowa yiwemi, iyo nkhulumbira Chiuta. Mu nkhani iyi tiwonenge umo tingachitira nthena (1) mu uteŵeti, (2) ku maungano gha mpingo, kweniso (3) para tikuyowoyeskana na ŵanji zuŵa na zuŵa. Kweni chakwamba, tiyeni tiwone dankha chifukwa icho kayowoyero kithu ni nkhani yikuru kwa Yehova.

IVYO TIKUYOWOYA NI NKHANI YIKURU KWA YEHOVA

Kasi ivyo mukuyowoya vikuvumbura wuli ivyo vili mu mtima winu? (Wonani ndime 4-5) *

4. Kuyana na Malaki 3:16, chifukwa wuli ivyo tikuyowoya ni nkhani yikuru kwa Yehova?

4 Ŵazgani Malaki 3:16. Kasi mukughanaghana kuti ntchifukwa wuli Yehova wakalemba mu “buku la chikumbusko” mazina gha ŵanthu awo ŵakamopanga na kughanaghanira vya zina lake? Ivyo tikuyowoya vikuvumbura ivyo vili mu mtima withu. Yesu wakati: “Mulomo ukuyowoya ivyo vili kuzura mu mtima.” (Mat. 12:34) Ivyo tikutemwa kuyowoya vikuvumbura umo tikumutemwera Yehova. Ndipo Yehova wakukhumba kuti awo ŵakumutemwa ŵazakakondwe na umoyo wamuyirayira mu charu chiphya.

5. (a) Kasi ivyo tikuyowoya vikukhwaska wuli kusopa kwithu? (b) Kuyana na chithuzi, kasi tikwenera kumanya vichi pa nkhani ya ivyo tikuyowoya?

5 Ivyo tikuyowoya vingapangiska kuti Yehova wakondwenge na kusopa kwithu panji yayi. (Yak. 1:26) Ŵanthu awo ŵakumutemwa yayi Chiuta ŵakuyowoya mwaukali, mwambura lusungu, kweniso mwakujikuzga. (2 Tim. 3:1-5) Ise tikukhumba yayi kuŵa nga ndiwo. Tikukhumba chomene kumukondweska Yehova kwizira mu ivyo tikuyowoya. Kweni kasi Yehova wangakondwa nase para tikuyowoya mazgu ghawemi mu uteŵeti na ku maungano, kweni para tili kwatekha kunyumba tikuŵayowoyera mazgu ghaheni ŵamumbumba yithu?—1 Pet. 3:7.

6. Kasi ntchinthu wuli chiwemi icho chikachitika chifukwa chakuti Kimberly wakayowoyanga makora?

6 Para tikugwiliskira ntchito makora chawanangwa chithu chakuyowoya, tikulongora kuti tikuteŵetera Yehova. Kweniso vikovwira awo ŵali nase pafupi kuwona mphambano “pakati pa uyo wakuteŵetera Chiuta na uyo wakuleka kumuteŵetera.” (Mal. 3:18) Ivi ndivyo vikachitikira mudumbu munyake zina lake Kimberly. * Apo wakaŵa ku sekondare, ku sukulu kwawo ŵakamupa ntchito yakuti wachitire lumoza na munyake uyo ŵakaŵa mu kilasi limoza. Pamanyuma pakuchitira lumoza ntchito iyi, munyake uyu wakawona kuti Kimberly wakapambananga chomene na ŵana ŵasukulu ŵanyake. Wakawona kuti Kimberly wakayowoyanga viheni yayi vya ŵanji para wali kumphepete, kweni wakayowoyanga vinthu vyakukhozga, ndipo wakayowoyanga yayi mazgu ghamusinjiro panji ghawakawaka. Munyake wa Kimberly wakakopeka chomene ndipo pamanyuma wakazomera kuti ŵasambirenge Baibolo. Yehova wakukondwa chomene para tikuyowoya mu nthowa yiwemi iyo yikovwira kuti ŵanthu ŵakopeke na kusambira unenesko!

7. Kasi muchigwiliskirenge wuli ntchito chawanangwa chinu chakuyowoya icho Chiuta wali kumupani?

7 Tose tikwenera kuyowoya mu nthowa yiwemi mwakuti Yehova wapike uchindami kweniso kuti tiŵe paubwezi uwemi na ŵabali ŵithu. Ntheura sono tiyeni tidumbiskane nthowa zinyake izo zingatovwira kuti tilutilire kuŵa ‘chakuwonerapo chiwemi pa nkhani ya kayowoyero.’

MUŴE CHAKUWONERAPO CHIWEMI MU UPHARAZGI

Para tikuyowoya mwalusungu na ŵanthu mu upharazgi tikukondweska Yehova (Wonani ndime 8-9)

8. Kasi Yesu wali kutilekera chakuwonerapo wuli pa umo wakayowoyeranga mu upharazgi?

8 Yowoyani mwalusungu kweniso mwantchindi para ŵakumususkani. Apo Yesu wakateŵeteranga pa charu chapasi, ŵanji ŵakamunenanga kuti ni munthu wakutemwa kumwa vinyo linandi, wakutemwa kurya chomene, muteŵeti wa Dyabulosi, wakuswa Sabata, kweniso wakuyuyura Chiuta. (Mat. 11:19; 26:65; Luka 11:15; Yoh. 9:16) Kweni Yesu wakaŵazgorapo na mazgu ghaukali yayi. Nga ni Yesu, nase tikwenera kuzgora mwaukali yayi para ŵanthu ŵakutiyowoyera uheni. (1 Pet. 2:21-23) Ndipouli, ntchipusu yayi kujikora para ŵanji ŵakutiyowoyera uheni. (Yak. 3:2) Ipo kasi ntchivichi chingatovwira?

9. Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tijikorenge pakuyowoya mu upharazgi?

9 Para munthu wamuyowoyerani makora yayi mu upharazgi, yezgani kujikora kuti muleke kukwiya. Mubali munyake zina lake Sam wakuti, “Nkhuyezga kughanaghanira uwemi uwo ungaŵapo para munthu uyo nkhukhumba kumupharazgira wangapulika unenesko wa Chiuta na kuwona kuti wangasintha.” Nyengo zinyake mweneko nyumba wangakwiya chifukwa chakuti waka tiza panyengo yiheni. Para tasanga munthu uyo wakwiya, tingachita ivyo mudumbu munyake zina lake Lucia wakuchita. Tingalomba lurombo lwakudumura cha mumtima, kupempha Yehova kuti watovwire kuti mtima withu uŵe m’malo kweniso kuti tileke kuwezgera mazgu ghaheni panji kuyowoya mwambura ntchindi.

10. Kuyana na 1 Timote 4:13, kasi tikwenera kuŵa na chilato wuli?

10 Musambizgenge mwaluso. Timote wakasambizganga mwaluso mu uteŵeti, ndipouli, wakeneranga kusazgirako luso lwake pakusambizga mu uteŵeti. (Ŵazgani 1 Timote 4:13.) Kasi tingachita wuli kuti tisambizgenge mwaluso mu uteŵeti? Tikwenera kunozgekera makora. Uwemi wake ngwakuti tili kale na vinthu vyakupambanapambana ivyo vingatovwira kuti tisambizgenge makora. Mungasanga ulongozgi wakovwira mu kabuku ka Jipelekani pa Kuŵazga na Kusambizga kweniso pa chigaŵa cha “Pharazgani Mwaluso” mu Kabuku ka Maungano ka Uteŵeti na Umoyo Wachikhristu. Kasi mukuvigwiliskira ntchito vinthu ivi? Para tanozgekera makora, wofi ukuchepako kweniso tikuyowoya na mtima wose.

11. Kasi ni vichi vyawovwira Ŵakhristu ŵanyake kuti ŵasambizgenge mwaluso?

11 Tingaŵaso ŵasambizgi ŵaluso mwakuwona umo ŵanji ŵakuchitira mu mpingo na kusambirako kwa iwo. Sam, uyo tamuzunura kukwambilira, wakutemwa kujifumba chifukwa icho ŵabali na ŵadumbu ŵanyake ŵakusambizgira makora. Wakutegherezga chomene na kuwona umo ŵakusambizgira, kufuma apo wakuyezga kulondezga umo ŵakusambizgira. Mudumbu munyake zina lake Talia, wakutegherezga chomene umo ŵabali ŵaluso ŵakudumbira nkhani zawo zachisanisani. Chifukwa cha kuchita nthena, wasambira kwambiska chidumbirano pa nkhani izo kanandi ŵanthu ŵakutemwa kufumba mu upharazgi.

ŴANI CHAKUWONERAPO CHIWEMI PA MAUNGANO

Para tikwimba sumu na mtima wose pa maungano tikupeleka uchindami kwa Yehova (Wonani ndime 12-13)

12. Kasi ŵanji vikuŵasuzga kuchita vichi?

12 Tose tikutorapo chigaŵa pa maungano gha mpingo para tikwimbako sumu na kuzgorapo mazgoro ghakunozgekera makora. (Sal. 22:22) Ŵanji vikuŵasuzga kwimbako panji kuzgorapo pa maungano. Kasi namwe vikumusuzgani? Usange ni nthena, kusambirako ivyo vikawovwira ŵanji kumazga suzgo ili kungamovwirani.

13. Kasi ni vichi vingamovwirani kuti mwimbenge na mtima wose pa maungano?

13 Mwimbenge na mtima wose. Para tikwimba sumu zithu za Ufumu, chilato chithu chikuru icho tikuchitira nthena, nkhulumba Yehova. Mudumbu munyake zina lake Sara, wakuwona kuti iyo wakwimba makora yayi. Kweni wakukhumba kulumba Yehova kwizira mu sumu. Ntheura wakuwona kuti ntchakovwira kuti para wakunozgekera maungano, wanozgekerengeso na sumu. Wakuyezgelera kwimba sumu kanandi waka na kuwona umo mazgu gha mu sumu ghakukolelerana na fundo izo tamusambira ku maungano. Iyo wakuti: “Ivi vikunovwira kuti niŵikenge mahara pa fundo za mu sumu m’malo mwa kufipa mtima na umo mazgu ghane ghakupulikikwira.”

14. Usange muli na wofi, kasi ntchivichi chingamovwirani kuzgorapo pa maungano?

14 Muzgorengepo nyengo zose. Kuyowoya unenesko, ichi ntchakusuzga chomene ku ŵanji. Talia uyo tamuzunura kale, wakuti: “Nili na wofi chomene kuyowoya pa wumba, ntheura kuzgorapo pa maungano yikuŵa nkhani ya maseŵera yayi.” Kweni Talia wakuleka yayi kuzgorapo chifukwa cha ivi. Para wakunozgekera maungano, wakukumbuka kuti wakwenera kukazgora mazgoro ghakudunjika kweniso ghafupi. Iyo wakuti: “Ichi chikung’anamura kuti mazgoro ghane ghakwenera kuŵa ghakudunjika kweniso ghapusu chifukwa ndighoso uyo wakuchitiska Gongwe wakukhumba.”

15. Kasi tikwenera kukumbuka fundo wuli pa nkhani ya mazgoro ghithu pa maungano?

15 Nanga Mbakhristu awo ŵalije soni panji wofi, ŵangatondeka kuzgorapo pa maungano. Chifukwa wuli? Mudumbu munyake zina lake Juliet wakuti: “Nyengo zinyake nkhutondeka kuzgorapo chifukwa nkhughanaghana kuti zgoro lane ndapachanyapachanya waka kweniso ndiwemi viŵi yayi.” Kweni kumbukani kuti Yehova wakukhumba kuti tizgorenge zgoro liwemi kuyana na umo tingafiskira. * Iyo wakukondwa chomene para tikuzgorapo pa maungano gha mpingo nanga tingaŵa na wofi.

ŴANI CHAKUWONERAPO CHIWEMI ZUŴA NA ZUŴA PARA MUKUYOWOYA

16. Kasi ni kayowoyero wuli ako tikwenera kugega?

16 Gegani “kayowoyero kaheni” ka mtundu uliwose. (Efe. 4:31) Nga umo tayowoyera kale kukwambilira, Mkhristu wakwenera yayi kuyowoya mazgu ghalighose ghaheni. Kweni paliso kayowoyero kanyake ako kangawoneka nga nkhaheni yayi ako nako tikwenera kuŵa nako maso. Mwachiyelezgero, tikwenera kugega kuyowoyera viheni mtundu unyake wa ŵanthu, mitheto yawo panji vyaru vyawo. Tikweneraso kugega kuyowoyera ŵanji mazgu ghamsinjiro. Mubali munyake wakati: “Nili kuyowoyapo mazgu agho ghakawonekanga ghakusekeska kweniso ghawemi waka, kweni unenesko ngwakuti ghakaŵa ghakuŵinya ku ŵanji. Kwa vyaka vinandi muwoli wane wanovwira chomene, para nayowoya mazgu ghamsinjiro panji ghakupweteka ku ŵanji, wakanikumbuskanga apo nangunangiska.”

17. Kuyana na Ŵaefeso 4:29, kasi tingakhozga wuli ŵanji?

17 Yowoyani munthowa yakukhozga ku ŵanji. Mutemwenge kuŵawonga ŵanyinu m’malo mwa kutemwa kuŵasuska na kudandawura. (Ŵazgani Ŵaefeso 4:29.) Ŵaisrayeli ŵakaŵa na vinandi vyakuti ŵangawonga, kweni m’malo mwake iwo ŵakakhaliranga waka kudandawura. Para nyengo zose tikukhalira waka kudandawura, vingapangiskaso ŵanji kutolera kamzimu kenekaka kakudandawuradandawura. Mungakumbuka kuti lipoti liheni ilo mphachi 10 zikayowoya likapangiska kuti Ŵaisrayeli wose ŵambe ‘kudinginyikira Mozesi.’ (Maŵa. 13:31–14:4) Kweni para tikuwonga ŵanji, tikovwira kuti waliyose waŵenge wakukondwa. Tikukayika yayi kuti chifukwa chakuti ŵasungwana ŵanyake ŵakamuwonganga mwana wa Yefita, vikawovwira kuti waŵikepo mtima kuchita uteŵeti wake. (Ŵeru. 11:40) Sara, uyo tamuzunura kukwambilira wakuti: “Para tamulumba munyithu, tikumupangiska kujipulika kuti wakutemweka na Yehova kweniso ŵanji mu mpingo.” Ntheura mupenjerezgenge mipata yakuwongera ŵanji.

18. Kuyana na Salimo 15:1, 2, chifukwa wuli tikwenera kuyowoya unenesko, ndipo kasi kuyowoya unenesko kukusazgapo vichi?

18 Muyowoyenge unenesko. Tingamukondweska yayi Yehova para tikuleka kuyowoya unenesko. Iyo wakutinkha utesi wa mtundu uliwose. (Zinth. 6:16, 17) Nangauli mazuŵa ghano ŵanthu ŵanandi ŵakuwona kuti ntchiwemi waka kuteta, kweni ise tikugega kuteta chifukwa tikumanya kuti Yehova wakutinkha utesi. (Ŵazgani Salimo 15:1, 2.) Padera pa kugega kuyowoya utesi ku ŵanji, tikugegaso kubisako fundo zinyake izo zate zovwirenge kuvumbura unenesko.

Kusintha nkhani ya kusesa iyo tayowoyanga na kwamba kuyowoya vinthu vyakukhozga kukukondweska Yehova (Wonani ndime 19)

19. Kasi ntchivichi chinyake icho tikwenera kuŵa nacho maso chomene?

19 Gegani kusesa ŵanji. (Zinth. 25:23; 2 Tes. 3:11) Juliet, uyo tamuzunura mu nkhani iyi wakulongosora umo wakuwonera nkhani ya kusesa. Iyo wakuti: “Para nachezga na munthu uyo wakusesa munthu munyake, vikunigulura nkhongono, ndipo vikunipangiska kuti nileke kumugomezga munthu uyo wakusesa. Nakuti namanya wuli, panji para wali na ŵanthu ŵanyake wakusesangaso ine!” Para mwamanya kuti nkhani yamba kulazga ku kusesa munthu, sinthani nkhani nakwamba kuyowoya nkhani yinyake yakukhozga.—Kol. 4:6.

20. Kasi mwaŵikapo mtima kuchita vichi pa nkhani ya kayowoyero?

20 Pakuti tikukhala mu charu icho ŵanthu ŵanandi ŵali kuzgoŵerana nako kayowoyero kaheni, tikwenera kuwoneseska chomene kuti vyakuyowoya vithu vikukondweska Yehova. Kumbukani kuti kuyowoya ntchawanangwa chakufuma kwa Yehova, ndipo wakuŵikako mahara pa umo tikuchigwiliskira ntchito chawanangwa ichi. Watitumbikenge para tikuyezgayezga kuti tiyowoyenge munthowa yakuti iyo wapike uchindami, kwali ni mu uteŵeti, ku maungano, kweniso zuŵa lililose para tikuyowoya. Para Yehova wazakaparanya charu chiheni ichi, chizamuŵa chipusu kupeleka uchindami kwa Yehova kwizira mu vyakuyowoya vithu. (Yuda 15) Kweni pasono, lutilirani kuŵikapo mtima kupeleka uchindami kwa Yehova na ‘mazgu gha mulomo winu.’—Sal. 19:14.

SUMU 121 Tikwenera Kujikora

^ ndime 5 Yehova wali kutipa chawanangwa chakuzirwa chomene, icho ntchawanangwa chakuyowoya. Kweni chachitima ntchakuti ŵanandi ŵakugwiliskira ntchito chawanangwa ichi nga umo Yehova wakukhumbira yayi. Kasi tingachita wuli kuti ivyo tikuyowoya viŵenge vyakukhozga kweniso Yehova wakondwenge navyo nangauli tikukhala mu charu chiheni ichi? Kasi tingamukondweska wuli Yehova na ivyo tikuyowoya para tili mu upharazgi, ku maungano gha mpingo, panji para tikuyowoyeskana na ŵanji? Nkhani iyi yizgorenge mafumbo agha.

^ ndime 6 Mazina ghanyake ghasinthika.

^ ndime 15 Kuti mumanye vinandi pa nkhani ya kuzgorapo pa maungano, wonani nkhani yakuti “Lumbani Yehova Mukati mu Mpingo” mu Gongwe la Mulinda la Janyuwale 2019.

^ ndime 61 MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mubali wakumuzgora uheni mweneko nyumba uyo wakalipa; mubali wakwimbako yayi sumu ku maungano; mudumbu wakusesa munthu munyake.