1-2. (a) Kasi Yesu wakaŵachenjezga vichi ŵasambiri ŵake? (b) Chifukwa wuli ŵasambiri ŵakamuleka Yesu? (Wonaniso vithuzi.)

 “MZIMU ngwakukhumbisiska nadi, kweni thupi ndakulopwa.” a (Mat. 26:41b) Yesu pakuyowoya mazgu agha wakalongora kuti wakamanyanga kuti ndise ŵambura kufikapo. Kweni wakayowoyaso mazgu agha kuti watichenjezge kuti tileke kujithemba chomene. Maora ghachoko waka pambere Yesu wandayowoye mazgu agha, ŵasambiri ŵake ŵakaŵa ŵamulayizga kuti mulimose umo vingaŵira ŵamulekengepo yayi. (Mat. 26:35) Ŵakaŵa na vilato viwemi pakuyowoya mazgu agha. Ndipouli, ŵakamanya yayi kuti ŵangalopwa luŵiro usange ŵangasangana na chiyezgo chinonono. Lekani Yesu wakaŵachenjezga kuti: ‘Muŵenge maso ndipo lutilirani kulomba, mwakuti muleke kunjira mu chiyezgo.’—Mat. 26:41a.

² Chachitima ntchakuti ŵasambiri ŵakatondeka kuŵa maso. Yesu wakati wakakika, kasi ŵakalutilira kuŵa nayo panji ŵakachita wofi na kuchimbira? Chifukwa chakuti ŵakaŵa maso yayi, ŵasambiri ŵakatondeka kufiska ivyo ŵakamulayizga, ŵakamuchimbira Yesu.—Mat. 26:56.

3. (a) Kuti tilutilire kugomezgeka kwa Yehova, chifukwa wuli tikwenera kuleka kujithemba? (b) Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?

³ Tikwenera yayi kujithemba chomene. Unenesko ngwakuti tikukhumbisiska kuleka kuchita chilichose icho chingakwiyiska Yehova. Ndipouli, pakuti ndise ŵambura kufikapo, ntchipusu kuyezgeka kuti tichite kwananga. (Rom. 5:12; 7:​21-23) Mwambura  kumanya tingamba kuwona vinthu ivyo vingatipangiska kwananga kuŵa viwemi waka. Kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova kweniso kwa Mwana wake Yesu, tikwenera kupulikira chenjezgo la Yesu lakuti tilutilire kuŵa maso mwakuti tileke kunjira mu chiyezgo. Nkhani iyi yitovwirenge kuchita nthena. Chakwamba, tiwonenge vigaŵa ivyo tikwenera kuŵa maso chomene. Kufuma apo, tiwonenge umo tingachitira kuti tigege viyezgo. Ndipo paumaliro tiwonenge ivyo tingachita kuti tilutilire kuŵa maso.

KASI NI VIGAŴA WULI IVYO TIKWENERA KUŴA MASO?

4-5. Chifukwa wuli tikwenera kuŵa maso na tumaubudi tuchokotuchoko wuwo?

⁴ Nanga nthumaubudi uto tukuwoneka tuchokotuchoko nato tungananga ubwezi withu na Yehova. Kweniso tungatipangiska kuti tichite kwananga kukuru.

⁵ Tose tikuyezgeka kuti tichite kwananga. Ndipo waliyose wa ise wali na vigaŵa ivyo ngwakulopwa ivyo vingapangiska kuti wachite kwananga kukuru, waŵe na nkharo zawakawaka panji waŵe na kaghanaghaniro ka charu. Mwachiyelezgero, munthu munyake wangaŵa wakulimbana na makhumbiro ghakuti wachite uzaghali. Munyake wangaŵa kuti wakulimbana na nkharo zaukazuzi nga nkhunyenyenkha nkhule, panji kuwonelera vyamuziro. Apo munyakeso wangaŵa kuti wakulimbana na suzgo la kopa ŵanthu, kujikuzga, kukwiya luŵiro, panji suzgo linyake. Lekani Yakobe wakayowoya kuti “waliyose wakuyezgeka para wakopeka na kunyengeka na khumbiro lake.”—Yak. 1:14.

6. Kasi ntchivichi icho tikwenera kujisanda mwaunenesko?

⁶ Kasi mukumanya vigaŵa ivyo mukuwona kuti ntchipusu kuti muyezgeke? Ntchakofya chomene kusulako waka vigaŵa ivyo tikuwona kuti tili ŵakulopwa panji kughanaghana kuti ndise ŵakukhora kale, tingachita yayi kwananga. (1 Yoh. 1:8) Nakuti Paulosi wakati nanga ni awo ‘mbakwenelera mwauzimu’ ŵangayezgeka para ŵangaleka kuŵa maso. (Gal. 6:1) Tikwenera kujisanda mwaunenesko na kumanya apo tili ŵakulopwa.—2 Kor. 13:5.

7. Kasi chomene tikwenera kuŵa maso na vichi? Yowoyani chiyelezgero.

⁷ Usange tamanya apo tili ŵakulopwa, kasi tikwenera kuchita vichi? Tikwenera kuŵikapo mtima kuti tileke kuthera. Nyengo yakale malo agho chikaŵa chipusu kuti ŵalwani ŵanjilirepo mu msumba pakaŵa pa chipata panji kuti pa geti. Ntheura pa chipata pakaŵanga ŵalinda ŵanandi kuti ŵavikilirenge msumba. Mwakuyana waka, tikwenera kuŵaso maso chomene  na vigaŵa ivyo tikuwona kuti tili ŵakulopwa mwakuti tigege viyezgo.—1 Kor. 9:27.

UMO TINGAŴIRA MASO

8-9. Kasi munyamata uyo wakuzunulika mu Zintharika chaputara 7 wakati wagegenge wuli kuchita kwananga kukuru? (Zintharika 7:​8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Kasi tingachita wuli kuti tiŵe maso? Wonani ivyo tingasambirako ku munyamata uyo wakuzunulika mu buku la Zintharika chaputara 7. Iyo wakachita uzaghali na mwanakazi muleŵi. Vesi 22 likuyowoya kuti “mwamabuchi” munyamata uyu wakamba kulondezga mwanakazi uyu. Kweni nga umo mavesi ghakumasinda ghakulongolera, munyamata uyu pambere wandamulondezge mwanakazi uyu, wakachita vinthu vinyake mwambura mahara ivyo pachokopachoko vikamupangiska kuti chiŵe chipusu kuchita kwananga.

⁹ Kasi ni vinthu wuli ivyo vikapangiska kuti wachite kwananga? Chakwamba, mise kwati kwazgelera, “wakendanga mu msewu pafupi na kona ya mwanakazi muleŵi.” Kufuma apo, wakalazga ku nyumba yake. (Ŵazgani Zintharika 7:​8, 9.) Pamanyuma, wati wamuwona mwanakazi wakawelera yayi. M’malo mwake, wakazomerezga kuti mwanakazi uyu wamufyofyonthe. Kweniso wakategherezga apo mwanakazi uyu wakayowoyanga vya sembe zawenenawene izo wakapeleka panji na chilato chakuti wamukope kuti wawone nga ni mwanakazi muwemi. (Ŵazgani Zintharika 7:​13, 14, 21.) Munyamata uyu wagegenge kuchita vyose ivi mphanyi wakagega chiyezgo ichi, na kuleka kuchita kwananga.

10. Kasi munthu mazuŵa ghano wangachita wuli vinthu nga ni munyamata uyu?

¹⁰ Nkhani ya Solomoni iyi yikulongora ivyo vingachitikira muteŵeti waliyose wa Yehova. Wangachita kwananga kukuru ndipo pamanyuma wangayowoya kuti vyose vikachitika waka “mwamabuchi.” Panji wangayowoya kuti “vikachitika mwangozi waka.” Kweni para wangaghanaghanirapo ivyo vikachitika, wangamanya kuti pali vinyake ivyo wakasankha mwambura mahara ivyo vikapangiska kuti wanange. Vyakusankha ivi vingasazgapo mendezgano ghaheni, vyakusanguluska vyambura kwenelera, kunjira pa mawebusayiti ghaheni, panji kusangika ku malo agho ngambura kwenelera kwa Mkhristu. Vingachitikaso kuti wakaleka kulomba, kuŵazga Baibolo, kuwungana panji kupharazga. Nga umo vikaŵira na munyamata uyo wakuzunulika mu buku la Zintharika, munthu uyu nayo kuti wanange vikachitika “mwamabuchi” yayi.

11. Kasi tikwenera kugega vichi kuti tileke kuchita kwananga?

¹¹ Kasi tikusambirapo vichi apa? Tikwenera kugega kwananga pera yayi, kweniso vinthu ivyo vingatipangiska kuti tichite kwananga. Solomoni wakalongosora makora fundo iyi pamanyuma pakuyowoya nkhani yakukhwaskana na munyamata na mwanakazi muleŵi. Pakuyowoya vya mwanakazi uyu wakati: “Mungapulukiranga mu mendero ghake chara.” (Zinth. 7:25) Wakayowoyaso kuti: “Mukhale kutali na iyo. Mungalutanga pafupi yayi na mulyango wa nyumba yake.” (Zinth. 5:​3, 8) Tingajivikilira ku kwananga usange tikugega chilichose icho chingatipangiska kuti tichite kwananga. b Ichi chikung’anamura kuti nanga chinthu chinyake chingaŵa chiheni yayi ku Ŵakhristu, kweni tikwenera kuchichita yayi usange tikumanya kuti chingatiyezga na kutilongozgera ku kwananga.—Mat. 5:​29, 30.

12. Kasi Yobu wakasimikizga mtima wake kuchita vichi, ndipo vikamovwira wuli kuti waleke kuyezgeka? (Yobu 31:1)

¹² Kuti tigege vinthu ivyo vingatipangiska kuti tichite kwananga, tikwenera kuŵa maso na kusankha vinthu mwamahara. Ivi ndivyo Yobu wakachita.  Iyo ‘wakachita phangano na maso ghake’ kuti walaŵiskenge mwanakazi munyake na khumbiro liheni yayi. (Ŵazgani Yobu 31:1.) Chifukwa chakuti wakaŵikapo mtima kulondezga ivyo wakasankha vikamovwira kuti wagege kuchita uleŵi. Nase tikwenera kugega kuchita chilichose icho chingatipangiska kuti tiwire mu chiyezgo.

13. Chifukwa wuli tikwenera kuŵa maso na ivyo tikughanaghana? (Wonaniso vithuzi.)

¹³ Tikweneraso kuvikilira maghanoghano ghithu. (Eks. 20:17) Ŵanthu ŵanyake ŵakuwona kuti palije suzgo kughanaghanira vinthu viheni chikuru ŵakuvichita yayi. Kweni kaghanaghaniro kanthena nkhaheni chomene. Munthu uyo wakughanaghanira chomene makhumbiro ghaheni wakupangiska kuti makhumbiro agha ghagolere chomene mu mtima wake. Para wachita nthena, ndikuti wakujinozgera yekha chiyezgo, icho sono wakhumbikwirenge kuti wachitonde. Unenesko ngwakuti nyengo zinyake maghanoghano ghaheni ghizenge mu mtima withu. Kweni chisisi chagona pa kughakana maghanoghano ghaheni nyengo yeneyiyo na kwamba kughanaghana viwemi. Para tichitenge nthena, tigegenge kuchita kwananga kukuru, chifukwa tizomerezgenge yayi makhumbiro ghaheni kugolera mu mtima withu.—Fil. 4:8; Kol. 3:2; Yak. 1:​13-15.

14. Kasi ntchivichi chingatovwiraso kuti tigege chiyezgo?

¹⁴ Kasi ntchivichi chinyake icho tingachita kuti tigege chiyezgo? Tikwenera kukhorwa na mtima wose kuti nyengo zose tikutumbikika para tapulikira malango gha Yehova. Nyengo zinyake vingatisuzga kughanaghana nga umo Yehova wakukhumbira, kweni usange tingayezgayezga kuchita nthena, tiŵenge ŵakukondwa chomene.

15. Kasi kuŵa na makhumbiro ghawemi kungatovwira wuli kuti tigege chiyezgo?

¹⁵ Nyengo zose tikwenera kuŵa na makhumbiro ghawemi. Usange tasambira ‘kutinkha icho ntchiheni na kutemwa icho ntchiwemi,’ tiŵikengepo mtima kuchita icho ntchakwenelera na kugega kuchita chilichose icho chingatilongozgera ku kwananga. (Am. 5:15) Makhumbiro ghawemi ghangatovwiraso kuti tilutilire kugomezgeka usange tasangana na chiyezgo icho  takhazganga yayi panji icho changuŵa chakusuzga kuchigega.

16. Kasi vinthu vyauzimu vingatovwira wuli kuti tilutilire kuŵa maso na kugega chiyezgo? (Wonaniso vithuzi.)

¹⁶ Kasi tingachita wuli kuti tiŵe na makhumbiro ghawemi? Nyengo zose titangwanikenge na vinthu vyauzimu. Para tili pa maungano panji mu uteŵeti, ntchipusu yayi kuti tiyezgeke kuchita vinthu viheni. M’malo mwake tikuchiskika kuti tiŵenge na makhumbiro ghawemi ghakukondweska Yehova. (Mat. 28:​19, 20; Heb. 10:​24, 25) Kuŵazga Baibolo na kughanaghanirapo kungatovwira chomene kuti titemwenge icho ntchiwemi na kutinkha icho ntchiheni. (Josh. 1:8; Sal. 1:​2, 3; 119:​97, 101) Kumbukani ivyo Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: ‘Lutilirani kulomba, mwakuti muleke kunjira mu chiyezgo.’ (Mat. 26:41) Para tikuŵa na nyengo yakuyowoyeskerana na Adada ŵithu ŵakuchanya mu lurombo, iwo ŵatovwirenge kuti tiŵikepo mtima kuŵakondweska.—Yak. 4:8.

LUTILIRANI KUŴA MASO

17. Kasi Petrosi wakaŵa na suzgo wuli ilo likamutonda kulimazga kwakanyengo?

¹⁷ Tingafiska kumazgirathu vizgoŵi vinyake viheni ivyo tikuwona kuti tili navyo. Kweni vizgoŵi vinyake vingatitolera nyengo yitali kuti timarane navyo. Wonani chiyelezgero cha mpositole Petrosi. Chifukwa cha kopa ŵanthu wakamukana Yesu katatu. (Mat. 26:​69-75) Pamanyuma, Petrosi wakawonanga nga kuti wamazga suzgo ili apo wakapelekera ukaboni mwachikanga panthazi pa khoti la Sanihedirini. (Mil. 5:​27-29) Ndipouli, chifukwa cha “kopa ŵakukotoleka,” iyo wakaleka dankha kurya na Ŵakhristu ŵamitundu. (Gal. 2:​11, 12) Apa Petrosi suzgo lake likambiraso. Panji ntchifukwa chakuti wakamazgirathu yayi suzgo lake.

18. Kasi ntchivichi chingachitika na vizgoŵi vinyake viheni ivyo tingaŵa navyo?

¹⁸ Nase vyanthena vingatichitikira. Mwawuli? Chizgoŵi chinyake chiheni icho tingawona nga tamarana nacho, chingambiraso. Mwachiyelezgero, mubali munyake wakati: “Nkhaleka kuwonelera vyamuziro kwa vyaka 10, ndipo nkhawonanga nga kuti suzgo ili lamalirathu. Kweni ndimo vikaŵira yayi, nyengo zinyake nkhayezgekangaso kuti niwonelere vyamuziro.” Chakukondweska ntchakuti mubali uyu wakathera yayi. Wakamanya kuti wakukhumbikwira kulimbana na chiyezgo ichi zuŵa lililose, panji kwa umoyo wake wose mu charu chiheni ichi. Na wovwiri  wa muwoli wake na ŵalara, wakajiŵikira mphaka pa vinthu vinyake kuti waleke kuwonelera vyamuziro.

19. Kasi tingachita wuli usange tili na chizgoŵi chinyake icho chindamare?

¹⁹ Kasi tingachita wuli kuti suzgo ilo tili nalo lileke kutilongozgera ku kwananga? Tikwenera kupulikira chenjezgo la Yesu lakuti: “Muŵe maso,” panji kuti tikwenera kugega viyezgo. Nanga mphanyengo iyo mukuwona kuti ndimwe ŵakukhora, gegani kuchita vinthu ivyo vingamunjizgani mu chiyezgo. (1 Kor. 10:12) Lutilirani kuchita ivyo vyamovwirani kuti mutonde suzgo linu. Lemba la Zintharika 28:14 likuti: “Ngwakukondwa munthu uyo wakuŵa maso nyengo zose.”—2 Pet. 3:14.

VITUMBIKO IVYO TIKUSANGA CHIFUKWA CHA KUŴA MASO

20-21. (a) Kasi tisangenge vitumbiko wuli usange tikulutilira kuŵa maso na kugega viyezgo? (b) Kasi Yehova watichitirenge vichi usange ise tachita chigaŵa chithu? (2 Ŵakorinte 4:7)

²⁰ Tingakayikiranga yayi kuti kulutilira kuŵa maso kuti tileke kunjira mu chiyezgo nkhwakuzirwa chomene. Para munthu wachita kwananga, kukondwa kwake ‘kukuŵa kwakanyengo,’ kweni para tikulondezga fundo za Yehova tikondwenge chomene. (Heb. 11:25; Sal. 19:8) Ivi vili nthena chifukwa ise tili kulengeka kuti tilondezgenge nthowa zake. (Gen. 1:27) Ntheura tiŵenge na njuŵi yituŵa kweniso tizamusanga umoyo wamuyirayira.—1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Yuda 20, 21.

²¹ Mbunenesko kuti “thupi ndakulopwa.” Kweni ichi chikung’anamura kuti mbwenu palije icho tingachitapo yayi. Yehova ngwakunozgeka kutipa nkhongono izo tikukhumbikwira. (Ŵazgani 2 Ŵakorinte 4:7.) Wonani kuti Chiuta wakupeleka nkhongono zakuluska zakawiro. Kweni chakwamba, tikwenera kugwiliskira ntchito nkhongono zithu zakawiro kuti tilimbane na viyezgo. Para ise tachitapo chigaŵa chithu, tingakayikiranga yayi kuti Yehova wazgorenge malurombo ghithu pakutipa nkhongono zakusazgikira izo tikukhumbikwira. (1 Kor. 10:13) Nadi, na wovwiri wa Yehova tingalutilira kuŵa maso na kugega viyezgo.