Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 53

Kasi Ŵabali Ŵachinyamata Mungachita Wuli Kuti Muŵe Ŵakukhwima Mwauzimu?

Kasi Ŵabali Ŵachinyamata Mungachita Wuli Kuti Muŵe Ŵakukhwima Mwauzimu?

“Uŵe wankhongono na wachikanga.”​—1 MATHE. 2:2.

SUMU 135 Yehova Wakuŵeyelera: “Mwana Wane, Uŵe Wavinjeru”

IVYO VILI MU NKHANI IYI a

1. Kasi mwanalume Wachikhristu wakwenera kuchita wuli kuti vinthu vimwendere makora?

 THEMBA Davide likaphalira Solomoni kuti: “Uŵe wankhongono na wachikanga.” (1 Mathe. 2:​1-3) Ŵakhristu wose mazuŵa ghano ŵangachita makora chomene kulondezga ulongozgi uwu. Kuti ŵafiske kuchita nthena, ŵakwenera kupulikira malango gha Chiuta na kulondezga fundo za mu Baibolo pa umoyo wawo. (Luka 2:52) Chifukwa wuli ntchakuzirwa chomene kuti ŵabali ŵachinyamata ŵaŵe Ŵakhristu ŵakukhwima mwauzimu?

2-3. Chifukwa wuli ntchakuzirwa kuti mubali wachinyamata waŵe Mkhristu wakukhwima mwauzimu?

2 Mwanalume Wachikhristu wali na milimo yinandi yakuzirwa mu mbumba kweniso mu mpingo. Ŵabali ŵachinyamata, tikukayika yayi kuti namwe mukughanaghanirapo za milimo iyo muzamuŵa nayo munthazi. Panji muli na chilato chakuti muzakachiteko uteŵeti wanyengozose, kuŵa muteŵeti wakovwira, ndipo pamanyuma na kuŵa mulara. Nyengo zinyakeso mukukhumba kuzakatora na kuŵa na ŵana. (Efe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Kuti muzakafiske makora vilato ivi mukwenera kuŵa Mkhristu wakukhwima mwauzimu. b

3 Kasi mungachita wuli kuti muŵe Mkhristu wakukhwima mwauzimu? Pali maluso ghakuzirwa chomene agho mukwenera kusambira. Ipo kasi mungachita vichi pasono kuti munozgekere na kuzakafiska makora mulimo uliwose uwo mungazakaŵa nawo munthazi?

UMO MUNGACHITIRA KUTI MUŴE MKHRISTU WAKUKHWIMA MWAUZIMU

Kuyezga mikhaliro yapachanya chomene ya Yesu kungamovwirani kuti muŵe munthu wakukhwima mwauzimu (Wonani ndime 4)

4. Kasi viyelezgero viwemi mungavisanga nkhu ivyo mungalondezga? (Wonaniso chithuzi.)

4 Sankhani ŵanthu ŵa viyelezgero viwemi awo mungaŵayezga. Mu Baibolo muli viyelezgero viwemi vinandi vya ŵachinyamata ivyo mungatolerako. Ŵanyamata ŵakale aŵa ŵakamutemwanga chomene Chiuta ndipo ŵakafiska milimo yakupambanapambana kuti ŵapwelelere ŵanthu ŵa Chiuta. Mungasangaso viyelezgero viwemi pakati pa ŵabali ŵakukhwima mwauzimu mu mbumba yinu na mu mpingo. (Heb. 13:7) Ndipo muli na chakuwonerapo chakufikapo icho ni Yesu Khristu. (1 Pet. 2:21) Apo mukughanaghanirapo viyelezgero ivi, wonani mikhaliro yawo yiwemi iyo mungatolerako. (Heb. 12:​1, 2) Ndipo pamanyuma ghanaghanirani umo mungaŵayezgera ŵanalume aŵa.

5. Kasi mungachita wuli kuti muŵe na kaghanaghaniro kawemi, ndipo chifukwa wuli ntchakuzirwa? (Salimo 119:9)

5 Ŵani na vinjeru na ‘kusungilira kaghanaghaniro kawemi.’ (Zinth. 3:21) Munthu uyo wali na kaghanaghaniro kawemi wakughanaghanirapo dankha mwakupwelelera pambere wandachite chinthu. Ntheura fwiliranipo kuti muŵe na kaghanaghaniro kawemi. Chifukwa wuli? Chifukwa ntchakuti ŵawukirano ŵanandi mu charu ichi ŵakwendera waka fundo zawo panji kuchita waka vinthu na umo ŵakujipulikira panyengo iyo. (Zinth. 7:7; 29:11) Kweniso vinthu nga ni TV, mafilimu, Intaneti, vingatimbanizgaso umo mukughanaghanira. Kweni kasi mungachita wuli kuti muŵe na kaghanaghaniro kawemi? Chakwamba sambirani fundo za mu Baibolo na kughanaghanira umo zingamovwilirani. Kufuma apo londezgani fundo izo, kuti zimovwirani kusankha vinthu ivyo vingakondweska Yehova. (Ŵazgani Salimo 119:9.) Usange muŵenge na kaghanaghaniro kawemi, vimovwiraninge kuti muŵe mubali wakukhwima mwauzimu. (Zinth. 2:​11, 12; Heb. 5:14) Wonani umo kaghanaghaniro kawemi kangamovwilirani pa vigaŵa viŵiri ivi: (1) pakuchita vinthu na ŵadumbu kweniso (2) pa nkhani ya kavwaliro na kujitozga.

6. Kasi kaghanaghaniro kawemi kangamovwira wuli mubali wachinyamata kuti wachindikenge ŵadumbu?

6 Kaghanaghaniro kawemi kamovwiraninge kuti muchindikenge ŵanakazi. Mwachiyelezgero, mubali wachinyamata wangakhumba kuti wamumanye makora mudumbu munyake, ndipo ntchiheni yayi kuchita nthena. Ndipouli, munyamata uyo wali na kaghanaghaniro kawemi wangayowoya yayi, kulemba, panji kuchita chinthu chilichose icho chingalongora nga kuti wakumukhumba uku walije chilato chakuti wazakatorane nayo. (1 Tim. 5:​1, 2) Usange wali pa chibwezi na mudumbu, wavikilirenge lumbiri lwa mudumbu mwakugega kuŵa nayo ku malo ghaŵekha kwambura munthu wakuŵapelekezga.—1 Kor. 6:18.

7. Kasi kaghanaghaniro kawemi kangawovwira wuli mubali wachinyamata pa nkhani ya kuvwara na kujitozga?

7 Nthowa yinyake iyo munyamata wakulongolera kuti wali na kaghanaghaniro kawemi, nkhuvwara na kujitozga mwakwenelera. Kanandi awo ŵakupanga na kutchukiska mafashoni mbanthu awo ŵakwendera fundo za Yehova yayi kweniso mbanthu awo ŵakuchita mikhaliro yiheni. Ntheura vyakuvwara ivyo ŵakupanga vingaŵa vyakufyenya panji vingapangiska munthu mwanalume kuwoneka nga ni mwanakazi. Pakusankha vyakuvwara, munyamata uyo wakukura mwauzimu wakulongozgeka na fundo za mu Baibolo kweniso viyelezgero viwemi vya ŵabali mu mpingo. Wangajifumba kuti: ‘Kasi ivyo nkhusankha vikulongora kuti nkhughanaghana makora na kuchindika ŵanji? Kasi umo nkhuvwalira ŵanji ŵanganimanya luŵiro kuti ndine muteŵeti wa Chiuta?’ (1 Kor. 10:​31-33; Tito 2:6) Padera pa kuchindikika na ŵabali na ŵadumbu, munyamata uyo wali na kaghanaghaniro kawemi wachindikikengeso na Adada ŵithu ŵakuchanya.

8. Kasi mubali wachinyamata wangachita wuli kuti waŵe wakugomezgeka?

8 Muŵe ŵakugomezgeka. Munyamata uyo ngwakugomezgeka wakufwilirapo chomene kupwelera milimo yake yose. (Luka 16:10) Ghanaghanira vya Yesu uyo ntchiyelezgero chiwemi chomene. Wakaŵa wamawara yayi panji mukata. M’malo mwake, wakafiska milimo yose iyo Yehova wakamupa, nanga ni apo chikaŵa chakusuzga kuchita nthena. Wakatemwanga ŵanthu, chomenechomene ŵasambiri ŵake, ndipo wakapeleka umoyo wake chifukwa iwo. (Yoh. 13:1) Kuti muyezge Yesu, fwiliranipo kuchita uteŵeti uliwose uwo mwapika. Usange mukumanya makora yayi umo mungachitira mulimo uwo, jiyuyurani na kupempha ŵabali ŵakukhwima mwauzimu kuti ŵamovwirani. Kuchita mwadango waka yayi. (Rom. 12:11) M’malo mwake, malizgani mulimo uwo mwapika, ndipo muwonenge kuti mukuchitira “Yehova, ŵanthu yayi.” (Kol. 3:23) Unenesko ngwakuti ndimwe ŵambura kufikapo, ntheura jiyuyurani na kuzomerezga vilivyose ivyo mukubudiska.—Zinth. 11:2.

SAMBIRANI MALUSO AGHO GHANGAMOVWIRANI

9. Chifukwa wuli mubali wachinyamata wakwenera kuŵa na maluso ghakovwira?

9 Kuti muŵe mwanalume wakukhwima mwauzimu, mukwenera kuŵa na maluso ghakovwira. Maluso agha ghamovwiraninge kuchita milimo mu mpingo, kusanga ntchito iyo yingamovwirani imwe panji kusangira vyakukhumbikwa mbumba yinu, kweniso kuti muŵe paubwezi uwemi na ŵanji. Wonani ghanyake mwa maluso agho mungaŵa nagho.

Kuŵazga na kulemba makora kumovwiraninge imwe kweniso mpingo (Wonani ndime 10-11)

10-11. Kasi mubali wachinyamata wakusanga chandulo wuli para wasambira kulemba na kuŵazga makora, ndipo mpingo nawo ukupindura wuli? (Salimo 1:​1-3) (Wonaniso chithuzi.)

10 Sambirani kulemba na kuŵazga makora. Baibolo likuyowoya kuti munthu uyo wakupatura nyengo zuŵa lililose kuŵazga Mazgu gha Chiuta na kughanaghanirapo, wakuŵa wakukondwa kweniso vinthu vikumwendera makora. (Ŵazgani Salimo 1:​1-3.) Para muŵazgenge Baibolo zuŵa lililose, mumanyenge maghanoghano gha Yehova, agho ghamovwiraninge kuti mughanaghanenge makora. (Zinth. 1:​3, 4) Ŵanalume awo ŵakuchita nthena ŵakukhumbikwa mu mpingo. Chifukwa wuli?

11 Ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵakukhumbikwira wovwiri wa ŵanalume awo ŵangasambizga makora na kupeleka ulongozgi wa mu Baibolo. (Tito 1:9) Usange mungamanya kuŵazga na kulemba makora, mbwenu munozgekerenge makora nkhani na mazgoro agho ghangawovwira na kukhozga ŵabali na ŵadumbu. Kweniso mulembenge makora manosi gha fundo zakovwira apo mukusambira pamwekha kweniso kutegherezga nkhani pa maungano gha mpingo, gha dera, na gha chigaŵa. Manosi agha ghamovwiraninge kuti mukhozge chipulikano chinu kweniso kukhozga ŵanji.

12. Kasi ntchivichi chingamovwirani kuti muyowoyenge makora na ŵanthu?

12 Sambirani kuyowoyeskana makora na ŵanthu. Mwanalume Wachikhristu wakwenera kusambira kuyowoyeskana makora na ŵanthu. Mwanalume uyo wakumanya kuyowoya makora na ŵanji wakutegherezga kweniso kupulikiska umo ŵanji ŵakujipulikira. (Zinth. 20:5) Wangamanya maghanoghano gha munthu pakuwona waka umo munthu uyo wakuyowoyera kweniso chisko chake. Vyose ivi mungavimanya yayi para mukuleka kuchezga na ŵanthu. Usange kanandi pakuyowoyeskana na ŵanthu mukutemwa kulemba waka meseji, imelu, na nthowa zinyake, mbwenu vimuŵiraninge vyakusuzga kumanya umo mungayowoyeskerana na ŵanthu maso na maso. Ntheura, sangani mipata iyo mungayowoyeskerana na ŵanji maso na maso.—2 Yoh. 12.

Ntchiwemi chomene kusambira maluso agho ghangamovwirani kuti musange ntchito (Wonani ndime 13)

13. Kasi ntchivichi chinyake icho mubali wachinyamata wakwenera kusambira? (1 Timote 5:8) (Wonaniso chithuzi.)

13 Sambirani umo mungajiwovwilira pamwekha. Mwanalume Wachikhristu wakwenera kusambira umo wangajiwovwilira iyo na ŵamumbumba yake. (Ŵazgani 1 Timote 5:8.) Mu vyaru vinyake, ŵabali ŵachinyamata ŵakusambira maluso kufuma kwa adada ŵawo panji ŵabali ŵawo. Kweni mu vyaru vinyake, muwukirano wakusambira luso lunyake para waluta ku sukulu. Mulimose umo vingaŵira, ntchakuzirwa chomene kusambira luso lunyake ulo lungamovwirani kusanga ntchito. (Mil. 18:​2, 3; 20:34; Efe. 4:28) Mulimbikirenge ntchito na kuwoneseska kuti mukumalizga mulimo uwo mwamba. Ŵanyake ŵawonenge ndipo muŵenge na lumbiri luwemi pa nkhani iyi. Para muchitenge nthena, chiŵenge chipusu kusanga ntchito na kuyisungilira. Mikhaliro kweniso maluso agho tadumbiskana mu nkhani iyi ngakuzirwaso ku mwanalume uyo ni Mkhristu kuti wazakafiske milimo yinyake iyo wangazakaŵa nayo munthazi. Tiyeni tiwonepo milimo yinyake iyi.

NOZGEKERANI MILIMO IYO MUNGAZAKACHITA MUNTHAZI

14. Kasi mubali wachinyamata wanganozgekera wuli kuti waŵe muteŵeti wanyengozose?

14 Uteŵeti wanyengozose. Ŵabali ŵanandi ŵakukhwima mwauzimu ŵakamba uteŵeti wanyengozose apo ŵakaŵa ŵawukirano. Upayiniya ukovwira munyamata kusambira umo wangachitira makora vinthu na ŵanthu ŵakupambanapambana. Ukovwiraso umo wangapangira makora bajeti na kuyilondezga. (Fil. 4:​11-13) Nthowa yiwemi iyo munthu wangachita kuti wambe uteŵeti wanyengozose, nkhuchitako upayiniya wakanyengo. Ŵanandi ŵakuchita upayiniya wakanyengo kwakanyengo, ndipo vikuŵawovwira kuti ŵambe upayiniya wanyengozose. Upayiniya ungajura mulyango wa mauteŵeti ghanyake ghanyengozose, nga uteŵeti wa pa Beteli panji kovwirapo pa mulimo wakuzenga.

15-16. Kasi mubali wachinyamata wangachita wuli kuti waŵe muteŵeti wakovwira panji mulara?

15 Kuŵa muteŵeti wakovwira panji mulara. Ŵabali wose ŵakwenera kuŵa na chilato cha kuteŵetera ŵabali na ŵadumbu mu mpingo pakuŵa ŵalara. Baibolo likuyowoya kuti ŵanalume awo ŵakunwekera mulimo uwu ‘ŵakukhumba mulimo uwemi.’ (1 Tim. 3:1) Pambere mubali wandaŵe mulara, wakwenera kuŵa dankha muteŵeti wakovwira. Ŵateŵeti ŵakovwira, ŵakovwira ŵalara munthowa zinandi. Ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira ŵakuteŵetera ŵabali na ŵadumbu mwakujiyuyura kweniso ŵakuchitako mulimo wakupharazga mwamwamphu. Ŵabali ŵachinyamata ŵangaŵa ŵakwenelera kuŵa ŵateŵeti ŵakovwira nanga ŵangaŵa na vyaka vyapakati pa 17 na 19. Ndipo muteŵeti wakovwira uyo wakuchita makora wangaŵa wakwenelera kuŵa mulara nanga wangaŵa na vyaka 20.

16 Kasi mungachita wuli kuti muŵe ŵakwenelera kuŵa muteŵeti wakovwira panji mulara? Pali mikhaliro iyo mungakhumbikwira kuŵa nayo. Ndipouli, manyani kuti mikhaliro iyi yikuthemba pa kutemwa Baibolo, Yehova, ŵamumbumba yinu kweniso mpingo. (1 Tim. 3:​1-13; Tito 1:​6-9; 1 Pet. 5:​2, 3) Ŵikanipo mtima kuti mupulikiske mukhaliro uliwose. Lombani Yehova kuti wamovwirani kuti muŵe na mikhaliro iyi. c

Yehova wakukhumba kuti mfumu watemwenge muwoli wake na ŵana ŵake kweniso kuŵapwelelera mwakuthupi kweniso mwauzimu (Wonani ndime 17)

17. Kasi mubali wachinyamata wanganozgekera wuli udindo wakuŵa mutu wa mbumba? (Wonaniso chithuzi.)

17 Kuŵa mfumu kweniso mutu wa mbumba. Nga umo Yesu wakayowoyera, ŵabali ŵanyake ŵakukhwima mwauzimu ŵakusankha kuleka kutora. (Mat. 19:12) Ndipouli, para mwasankha kutora, musazgirengepo udindo unyake wakuŵa mfumu kweniso mutu wa mbumba. (1 Kor. 11:3) Yehova wakukhazga kuti mfumu watemwenge muwoli wake na kumupwelelera mwakuthupi na mwauzimu wuwo. (Efe. 5:​28, 29) Mikhaliro na maluso agho tadumbiskana mu nkhani iyi, nga kuŵa na kaghanaghaniro kawemi, kuchindika ŵanakazi, kweniso kuŵa ŵakugomezgeka, vimovwiraninge kuti muŵe mfumu muwemi. Muŵenge ŵakunozgeka kufiska udindo winu pakuŵa mfumu kweniso mutu wa mbumba.

18. Kasi mubali wachinyamata wanganozgekera wuli udindo wakuŵa dada?

18 Kuŵa dada. Para mwatora nyengo zinyake mungazakaŵa dada. Kasi mungasambirako vichi kwa Yehova pa nkhani yakuŵa dada muwemi? Pali vinandi. (Efe. 6:4) Yehova wakamuphalira Mwana wake, Yesu, kuti wakumutemwa kweniso wakukondwa nayo. (Mat. 3:17) Usange muzamuŵa dada, nyengo zose muzakaŵaphalirenge ŵana ŵinu kuti mukuŵatemwa. Muzakaŵawongenge pafupipafupi pa viwemi ivyo ŵachita. Ŵadada awo ŵakuyezga Yehova, ŵakovwira ŵana ŵawo kuti ŵazakaŵe ŵabali kweniso ŵadumbu ŵakukhwima mwauzimu. Mungambako kunozgekera sono nthena kuŵa dada muwemi, mwakupwelelera ŵamumbumba yinu kweniso ŵabali na ŵadumbu ku mpingo. Kweniso muŵaphalirenge kuti mukuŵatemwa ndiposo kuti mbakuzirwa kwa imwe. (Yoh. 15:9) Kuchita ivi kumovwiraninge kuti muzakaŵe dada kweniso mfumu muwemi kunthazi. Kweniso muŵenge ŵakuzirwa kwa Yehova, ku ŵamumbumba yinu kweniso ku mpingo.

IVYO MUNGACHITA PASONO

Ŵabali ŵanandi ŵachinyamata awo ŵakasambizgika Malemba na kulondezga ivyo ŵakasambira, sono Mbakhristu ŵakhwima mwauzimu (Wonani ndime 19-​20)

19-20. Kasi ntchivichi chovwirenge ŵabali ŵachinyamata kuŵa ŵanalume ŵakukhwima mwauzimu? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)

19 Imwe ŵabali ŵanyamata, vichitikenge vyekha yayi kuti muŵe mwanalume wakukhwima mwauzimu. Mukwenera kusankha ŵabali ŵa viyelezgero viwemi awo mungalondezga, muŵe na kaghanaghaniro kawemi, muŵe ŵakugomezgeka, muŵe na maluso ghakovwira, kweniso munozgekere milimo iyo mungazakaŵa nayo munthazi.

20 Nyengo zinyake mungawona nga mungakwaniska yayi para mukughanaghanira ivyo mukukhumbikwira kuchita kuti muŵe mwanalume wakukhwima mwauzimu. Kweni mungafiska. Kumbukani kuti Yehova ngwakukhumbisiska chomene kumovwirani. (Yes. 41:​10, 13) Kweniso ŵabali na ŵadumbu mu mpingo winu nawo ŵamovwiraninge. Para mufiskenge kuŵa mwanalume wakukhwima mwauzimu, muŵenge ŵakukondwa pa umoyo winu kweniso ŵakukhorwa. Tikumutemwani chomene imwe ŵabali ŵachinyamata. Mphanyi Yehova wamutumbikani apo mukuchitapo kanthu sono kuti muŵe ŵanalume ŵakukhwima mwauzimu.—Zinth. 22:4.

SUMU 65 Limbikirani!

a Ŵanalume ŵakukhwima mwauzimu ŵakukhumbikwa mu mpingo Wachikhristu. Mu nkhani iyi, tiwonenge ivyo imwe ŵabali ŵachinyamata mungachita kuti muŵe ŵanalume ŵakukhwima mwauzimu.

b Wonani “Mazgu Ghalongosoreka” mu nkhani iyo yajumpha.

c Wonani buku la Ŵakunozgeka Kuchita Khumbo la Yehova, mutu 5-6.