Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 52

Kasi Ŵadumbu Ŵachiwukirano Mungachita Wuli Kuti Muŵe Ŵakukhwima Mwauzimu?

Kasi Ŵadumbu Ŵachiwukirano Mungachita Wuli Kuti Muŵe Ŵakukhwima Mwauzimu?

“Mwakuyana waka, ŵanakazi ŵaŵenge . . . ŵakujikora mu vyakuchita, ŵakugomezgeka mu vinthu vyose.”—1 TIM. 3:11.

SUMU 133 Sopani Yehova mu Uwukirano

IVYO VILI MU NKHANI IYI a

1. Kasi tikwenera kuchita wuli kuti tiŵe Mkhristu wakukhwima mwauzimu?

 CHIKUŴA chakuzizika chomene na umo mwana wakukulira mwaluŵiro na kuŵa munthu mulara. Vikulongora kuti mwana wakukura waka yekha kwambura iyo kuchitapo kanthu. Ndipouli, kuti tikure mwauzimu tikwenera kuchitapo kanthu. b (1 Kor. 13:11; Heb. 6:1) Kuti tifiske chilato ichi, tikwenera kuŵa paubwezi wakukhora na Yehova. Tikukhumbikwiraso mzimu utuŵa kuti tiŵe na mikhaliro ya Chiuta, kuti tiŵe na maluso ghakovwira, kweniso kuti tinozgekere milimo yithu ya munthazi.​—Zinth. 1:5.

2. Kasi tikusambirapo vichi pa Genizesi 1:​27, ndipo tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?

2 Yehova wakalenga ŵanthu ŵanalume na ŵanakazi. (Ŵazgani Genizesi 1:27.) Ntchakuwonekerathu kuti ŵanalume na ŵanakazi mathupi ghawo ngakupambana, kweni mbakupambanaso mu vigaŵa vinyake. Mwachiyelezgero, Yehova wakalenga ŵanalume na ŵanakazi kuti ŵafiske milimo yinyake iyo wakaŵalengera, ntheura ŵakukhumbikwira mikhaliro na maluso agho ghangaŵawovwira kuchita milimo yawo. (Gen. 2:18) Mu nkhani iyi tiwonenge ivyo ŵadumbu ŵachiwukirano ŵangachita kuti ŵaŵe Ŵakhristu ŵakukhwima mwauzimu. Mu nkhani yakulondezgapo, tizamuwona ivyo ŵabali ŵachinyamata ŵangachita.

MUŴE NA MIKHALIRO YA CHIUTA

Kuyezga ŵanakazi ŵachipulikano nga ni Rabeka, Esitere, na Abigelu, kumovwiraninge kuti muŵe mwanakazi wakukhwima mwauzimu (Wonani ndime 3-4)

3-4. Kasi ŵadumbu ŵachiwukirano ŵangavisanga nkhu viyelezgero viwemi ivyo ŵangavilondezga? (Wonaniso chithuzi.)

3 Baibolo likuzunura ŵanakazi ŵanandi awo ŵakatemwanga Yehova na kumuteŵetera. (Wonani pa jw.org nkhani yakuti “Kasi Tingasambirako Vichi ku Ŵanakazi Awo Ŵakuzunulika mu Baibolo?”) Ŵakaŵa na mikhaliro ya pa lemba ilo pajintha nkhani iyi. Ŵakaŵa “ŵakujikora mu vyakuchita” kweniso “ŵakugomezgeka mu vinthu vyose.” Kweniso, ŵadumbu ŵachiwukirano ŵangasanga mu mpingo wawo ŵanakazi awo mbakukhwima mwauzimu awo ŵangaŵayezga.

4 Imwe ŵadumbu ŵachiwukirano, ghanaghanirani ŵadumbu ŵakukhwima mwauzimu awo mukuŵamanya awo ŵangaŵa vyakuwonerapo vinu. Wonani makhaliro ghawo ghawemi na kughanaghanira umo namwe mungalongolera makhaliro agho. Mu ndime zakulondezgapo izi, tidumbiskanenge mikhaliro yiŵiri yiwemi iyo ŵadumbu ŵakwenera kuŵa nayo.

5. Chifukwa wuli mudumbu wakukhwima mwauzimu wakwenera kuŵa wakujiyuyura?

5 Kujiyuyura ni mukhaliro unyake wakuzirwa uwo Mkhristu wakukhwima mwauzimu wakwenera kuŵa nawo. Usange mwanakazi ngwakujiyuyura, wakuŵa paubwezi uwemi na Yehova kweniso ŵanji. (Yak. 4:6) Mwachiyelezgero, mwanakazi uyo wakutemwa Yehova wakuchindika ndondomeko ya umutu panji ya udangiliri iyo Yehova wali kukhazikiska. (1 Kor. 11:3) Ndondomeko iyi yikugwira ntchito ku mpingo na mu mbumba wuwo. c

6. Kasi ŵadumbu ŵachiwukirano ŵangasambirako vichi kwa Rabeka?

6 Ghanaghanirani chiyelezgero cha Rabeka. Wakaŵa mwanakazi wamahara kweniso wachikanga uyo mu umoyo wake wakamanyanga umo wangachitira makora vinthu. (Gen. 24:58; 27:​5-17) Ndipouli, wakaŵa wantchindi kweniso wakujilambika. (Gen. 24:​17, 18, 65) Usange namwe mukujiyuyura na kukhozgera ndondomeko ya Yehova nga ni Rabeka, muŵenge chiyelezgero chiwemi chomene ku mbumba yinu kweniso ku mpingo.

7. Kasi ŵadumbu ŵachiwukirano ŵangamuyezga wuli Esitere pa nkhani ya kujiyuyura?

7 Ŵakhristu wose ŵakukhwima mwauzimu ŵakwenera kuŵa ŵakujiyuyura. Baibolo likuti “vinjeru vili na ŵakujiyuyura.” (Zinth. 11:2) Esitere wakaŵa mwanakazi wakujiyuyura kweniso wakopa Chiuta. Chifukwa chakuti wakaŵa wakujiyuyura, wakajikuzga yayi wati waŵa fumukazi. Wakapulikira ulongozgi uwo Modekayi wakamuphalira ndipo wakawulondezga. (Est. 2:​10, 20, 22) Namwe mungalongora kuti ndimwe ŵakujiyuyura para mukupenja ulongozgi uwemi ku ŵanji na kuwulondezga.—Tito 2:​3-5.

8. Kuyana na 1 Timote 2:​9, 10, kasi kujiyuyura kungawovwira wuli mudumbu pa nkhani ya kavwaliro na kujitozga?

8 Esitere wakalongoraso kujiyuyura munthowa yinyake. Nangauli “wakaŵa swenga, wakutowa mu mawonekero”; kweni wakajitemwanga yayi. (Est. 2:​7, 15) Kasi ŵadumbu ŵangasambirako vichi kwa Esitere? Chinthu chimoza icho ŵangasambirako chikuyowoyeka pa 1 Timote 2:​9, 10. (Ŵazgani.) Mpositole Paulosi wakaphalira ŵanakazi Ŵachikhristu kuti ŵavwarenge mwantchindi kweniso mwasoni. Mazgu gha Chigiriki agho ghakagwiliskirika ntchito pa lemba ili ghakung’anamura kuti mwanakazi Wachikhristu wakwenera kuvwara mwantchindi kweniso mwakughanaghanira njuŵi za ŵanji. Tikunotha namwe ŵadumbu ŵithu ŵakutemweka imwe mukulondezga ulongozgi uwu.

9. Kasi tingasambirako vichi kwa Abigelu?

9 Umanyi ni mukhaliro unyake uwo ŵadumbu wose ŵakukhwima mwauzimu ŵakwenera kuŵa nawo. Kasi umanyi ni vichi? Ni luso lwakumanya icho ntchakwenelera na chambura kwenelera ndipo pamanyuma na kusankha chinthu icho ntchakwenelera. Ghanaghanirani chiyelezgero cha Abigelu. Mfumu wake wakasankha makora yayi vinthu pa nkhani yinyake ivyo vikatenge vipangiskenge mbumba yose kusangana na soka lakofya chomene. Abigelu wakachitapo kanthu mwaluŵiro. Chifukwa chakuti wakachita vinthu mwaumanyi wakaponoska ŵanthu ŵamumbumba yake yose. (1 Sam. 25:​14-23, 32-35) Umanyi ungatovwiraso kumanya apo tikwenera kuyowoya na apo tikwenera kukhala chete. Ndipo ungatovwiraso kuti tichitenge vinthu mwakwenelera kweniso mwakughanaghanira ŵanji.—1 Tes. 4:11.

SAMBIRANI MALUSO AGHO GHANGAMOVWIRANI

Kasi mwasanga chandulo wuli chifukwa cha kusambira kuŵazga na kulemba makora? (Wonani ndime 11)

10-11. Kasi mungasanga chandulo wuli para mukuŵazga na kulemba makora? (Wonaniso chithuzi.)

10 Ŵanakazi Ŵachikhristu ŵakwenera kuŵa na maluso ghakovwira. Maluso agho msungwana wangasambira pa wana uchoko ghakulutilira kumovwira pa umoyo wake wose. Wonani viyelezgero vichoko waka ivi.

11 Sambirani kulemba na kuŵazga makora. Mu mitheto yinyake, ŵakuwona kuti ntchakuzirwa yayi kuti ŵanakazi ŵasambire kulemba na kuŵazga. Kweni vinthu ivi ni vyakuzirwa kwa Mkhristu waliyose. d (1 Tim. 4:13) Ntheura kuzomerezga chilichose yayi kumutondeskani kusambira kulemba na kuŵazga makora. Kasi musangenge chandulo wuli? Maluso agha ghangamovwirani kusanga ntchito kweniso kuti muyisungilire. Kweniso ghangamovwirani kuti musambirenge na kusambizga makora Mazgu gha Chiuta. Chakuzirwa chomene ntchakuti muŵenge paubwezi uwemi na Yehova chifukwa cha kuŵazga na kughanaghanirapo pa mazgu ghake.—Josh. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Kasi lemba la Zintharika 31:26 lingamovwirani wuli kuti muyowoyeskanenge makora na ŵanthu?

12 Sambirani kuyowoyeskana makora na ŵanthu. Ŵakhristu ŵakwenera kusambira kuyowoyeskana makora na ŵanthu. Pa nkhani iyi, Yakobe wakapeleka ulongozgi wakovwira, wakati: “Munthu waliyose wapulikenge luŵiro, wazikirenge pakuyowoya.” (Yak. 1:19) Usange mukutegherezga para ŵanji ŵakuyowoya, mukulongora kuti muli ŵalusungu. (1 Pet. 3:8) Para mukuwona kuti mundapulikiske makora ivyo munthu munyake wayowoya panji umo wakujipulikira, mufumbani mafumbo ghakwenelera. Ndipo ghanaghaniranipo dankha pambere mundayowoyepo. (Zinth. 15:​28, mazgu ghamusi) Jifumbani kuti: ‘Kasi ivyo nkhukhumba kuyowoya ni vyaunenesko kweniso ni vyakukhozga? Kasi vilongorenge kuti ndine walusungu kweniso nkhumuchindika?’ Sambiraniko ku ŵadumbu awo ŵakuyowoya mwavinjeru na ŵanyawo. (Ŵazgani Zintharika 31:26.) Mutegherezgenge chomene umo ŵakuyowoyera. Para mungasambira kuyowoyeskana makora na ŵanyinu, muŵenge paubwezi uwemi na ŵanji na kuŵa nawo pa mtende.

Mwanakazi uyo wasambira umo wangachitira makora ntchito za panyumba, wakuŵa thumbiko ku ŵamumbumba yake, kweniso ku mpingo (Wonani ndime 13)

13. Kasi mungasambira wuli ntchito zapanyumba? (Wonaniso chithuzi.)

13 Sambirani umo mungachitira makora ntchito zapanyumba. Ku vigaŵa vinandi, ŵanakazi ndiwo ŵakuchita ntchito zinandi zapanyumba. Amama ŵinu panji mudumbu munyake waluso wangamusambizgani umo mungachitira makora ntchito izi. Mudumbu munyake zina lake Cindy wakuti: “Chimoza mwa vyawanangwa vyakuzirwa chomene ivyo amama ŵali kunipa ndicho kunisambizga kuti munthu wakuŵa wakukondwa chomene para wakulimbikira ntchito. Kusambira maluso nga nkhuphika, utozgi, kusona, kweniso kugwiliskira ntchito ndalama mwamahara, vikanovwira kumanya umo ningakhalira pandekha na kuchita vinandi pakuteŵetera Yehova. Amama ŵakanisambizgaso umo ningapokelelera makora ŵalendo, ndipo ichi chikanovwira kuti nimanyane na ŵabali na ŵadumbu awo ŵakaŵa viyelezgero viwemi vyakuti ningatolerako.” (Zinth. 31:​15, 21, 22) Mwanakazi wakulimbikira ntchito, kweniso uyo wakumanya kupokelera ŵalendo uyo wasambira umo wangachitira makora ntchito za panyumba, wakuŵa thumbiko ku ŵamumbumba yake, kweniso ku mpingo.—Zinth. 31:​13, 17, 27; Mil. 16:15.

14. Kasi mukusambirako vichi kwa Crystal ndipo mukwenera kuŵika mtima pa vichi?

14 Sambirani umo mungachitira makora vinthu pamwekha. Ntchakuzirwa chomene kwa Mkhristu waliyose kusambira umo wangachitira makora vinthu payekha. (Fil. 4:11) Mudumbu munyake zina lake Crystal wakati: “Apo nkhaŵa ku sekondare, ŵapapi ŵane ŵakanovwira kusankha kosi yiwemi iyo yingazakanovwira nadi pa umoyo wane. Adada ŵakanichiska kuti nisankhe kosi ya akaunting’i ndipo kosi iyi yikanovwira chomene.” Padera pa kusambira maluso agho ghangamovwirani kuti musange ntchito, yezganiso kusambira umo mungapangira bajeti makora na kuyilondezga. (Zinth. 31:​16, 18) Ŵikani mtima pa vilato vinu vyauzimu mwakugega kuŵa na ngongoli zambura kukhumbikwa kweniso kukhala umoyo wambura kukhumba vinandi.—1 Tim. 6:8.

NOZGEKERANI MAUDINDO GHINU GHA MUNTHAZI

15-16. Chifukwa wuli ŵadumbu ŵambura kutengwa mbakuzirwa chomene? (Mariko 10:​29, 30)

15 Para muli na mikhaliro Yachikhristu kweniso maluso ghapadera, vimovwiraninge kuti muzakachite makora maudindo ghinu munthazi. Wonani vichoko waka ivyo mungachita.

16 Nyengo zinyake mungasankha kukhala kwambura kutengwa kwakanyengo. Kuyana na mazgu gha Yesu, ŵadumbu ŵanyake ŵakusankha kuleka kutengwa nanga ni para uko ŵakukhala munthu wambura kutengwa ŵakumuwona makora yayi. (Mat. 19:​10-12) Ŵanji ŵakuleka kutengwa pa vifukwa vinyake. Manyani kuti Yehova na Yesu ŵakumuwonani kuti muli ŵakuzirwa nangauli mundatengwe. Pa charu chose, ŵadumbu ŵambura kutengwa, ŵanandi ni viyelezgero viwemi mu mpingo. Chifukwa cha kutemwa ŵanji kweniso kughanaghanira ŵanji, vikuŵachiska kuti ŵaŵe ŵalongosi panji ŵamama ŵauzimu ŵa ŵabali na ŵadumbu ŵanandi.—Ŵazgani Mariko 10:​29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Kasi mudumbu wachiwukirano wanganozgekera wuli kuzakachita uteŵeti wanyengozose?

17 Namwe mungaŵa muteŵeti wanyengozose. Ŵadumbu ŵakuchita vinandi chomene pa mulimo wakupharazga makani ghawemi uwo ukuchitika pa charu chose chapasi. (Sal. 68:11) Kasi namwe sono mungaghanaghanirapo kuti mwambe uteŵeti wanyengozose? Mungachitako upayiniya, mulimo wakuzenga, panji kukateŵetera pa Beteli. Muphalirani Yehova vya chilato chinu. Yowoyaniso na ŵanji awo ŵali kufiska chilato chakuyana na chinu, na kumanya ivyo mungachita kuti namwe mufiske. Pamanyuma sangani nthowa izo zingamovwirani kuti mufiske nadi chilato chinu. Para mwafiska chilato chinu vingawovwira kuti muŵe na mwaŵi unandi wakuchita mauteŵeti ghanyake mu gulu la Yehova.

Para mukughanaghanira vya kutengwa mukwenera kusankha mwakupwelelera uyo waŵenge mfumu winu (Wonani ndime 18)

18. Chifukwa wuli mudumbu wambura kutengwa wakwenera kusankha mwakupwelelera chomene munthu wakuti wazakatorane nayo? (Wonaniso chithuzi.)

18 Mungasankha kutengwa. Mikhaliro na maluso agho tadumbiskana mu nkhani iyi, vingamovwirani kuti muŵe muwoli muwemi. Ndipouli, para mukughanaghanira vya kutengwa mukwenera kusankha mwakupwelelera uyo waŵenge mfumu winu. Ichi ntchimoza mwa vyakusankha vyakuzirwa chomene pa umoyo winu. Kumbukani kuti para mwatengwa mwamuŵa pasi pa mwanalume uyo mwatengwako. (Rom. 7:2; Efe. 5:​23, 33) Ntheura jifumbani kuti: ‘Kasi mwanalume uyu ngwakukhwima mwauzimu? Kasi wakudangizga vinthu vyauzimu pa umoyo wake? Kasi wakusankha makora vinthu? Kasi wangazomerezga para wabudiska? Kasi wakuŵachindika ŵanakazi? Kasi wali na maluso agho wanganovwira nagho mwauzimu kweniso mwakuthupi? Kasi wakuchita makora milimo yake? Mwachiyelezgero, kasi mu mpingo wali na milimo wuli, ndipo wakuyichita wuli?’ (Luka 16:10; 1 Tim. 5:8) Kweni unenesko ngwakuti, usange mukukhumba kusanga munthu uyo wangaŵa mfumu muwemi, namwe mukwenera kuŵa na mikhaliro iyo yingamovwirani kuti muzakaŵe muwoli muwemi.

19. Chifukwa wuli mulimo wakuŵa “movwiri” ngwakuzirwa?

19 Baibolo likuyowoya kuti muwoli muwemi ni “movwiri” wa mfumu wake kweniso “munyake wakumwenelera.” (Gen. 2:18) Kasi fundo iyi yikulongora kuti mwanakazi ngwapasi? Yayi! Mazgu agha ghakulongora kuti mwanakazi ngwakuchindikika. Nakuti kanandi Baibolo likuyowoya kuti Yehova ni “movwiri.” (Sal. 54:4; Heb. 13:6) Muwoli wakuŵa nadi movwiri para wakukolerana na ivyo mfumu wake wasankha na kovwirana nayo kuti vifiskike. Kweniso chifukwa chakuti wakutemwa Yehova, wakovwira kuti mfumu wake waŵe na mbiri yiwemi. (Zinth. 31:​11, 12; 1 Tim. 3:11) Munganozgekera sono kuti muzakaŵe muwoli muwemi mwa kukhozga chitemwa chinu kwa Yehova kweniso kovwira ŵanji panyumba na mu mpingo.

20. Kasi mama wangawovwira wuli panyumba usange wali na mikhaliro yiwemi?

20 Namwe mungazakaŵa mama. Para mwatengwa, panyake imwe na mfumu winu mungazakaŵa na ŵana. (Sal. 127:3) Ntheura ntchamahara chomene kuwona ivyo mungachita kuti muzakaŵe mama muwemi. Ivyo tadumbiskana mu nkhani iyi, vingamovwirani kuti muzakaŵe muwoli kweniso mama muwemi. Para imwe muli na mikhaliro nga ntchitemwa, lusungu, na kuzikira, vizamovwira kuti panyumba pinu ghazakaŵe malo ghawemi agho ŵana ŵinu ŵazamujiwonanga kuti mbakuvikilirika kweniso ŵakutemweka.—Zinth. 24:3.

Ŵadumbu ŵanandi ŵachiwukirano awo ŵakasambira Malemba na kughalondezga, pasono Mbakhristu ŵakukhwima mwauzimu (Wonani ndime 21)

21. Kasi mukujipulika wuli para mukuwona ŵadumbu ŵithu, ndipo chifukwa wuli? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)

21 Tikumutemwani chomene ŵadumbu ŵithu, chifukwa cha vyose ivyo mukuyezgayezga kuchitira Yehova na ŵanthu ŵake. (Heb. 6:10) Mukufwilirapo chomene kuti muŵe na mikhaliro yauzimu, muŵe na maluso agho ghangamovwirani pa umoyo winu na awo mukukhala nawo pafupi, kweniso kunozgekera maudindo ghinu agho mungazakaŵa nagho munthazi. Ndimwe ŵakuzirwa chomene mu gulu la Yehova.

SUMU 137 Ŵanakazi Ŵakugomezgeka, Ŵadumbu Ŵachikhristu

a Imwe ŵadumbu ŵithu ŵachiwukirano ndimwe ŵakuzirwa chomene mu mpingo. Mungaŵa Ŵakhristu ŵakukhwima mwauzimu, para mungaŵa na mikhaliro ya Chiuta, maluso ghakovwira, kweniso para munganozgekera umo mungazakafiskira maudindo ghinu gha munthazi. Para mwachita nthena, mukondwenge na vitumbiko vinandi pakuteŵetera Yehova.

b MAZGU GHALONGOSOREKA: Munthu wakukhwima mwauzimu wakulongozgeka na mzimu wa Chiuta, mzimu wa charu yayi. Iyo wakuyezga Yesu, wakufwilirapo kukhozga ubwezi wake na Yehova kweniso wakulongora chitemwa chakujipata ku ŵanji.

d Kuti musange nkhani iyo yikulongosora za uwemi wa kuŵazga, wonani pa jw.org nkhani ya mutu wakuti “Chifukwa Wuli Kuŵazga Nkhwakuzirwa Chomene kwa Ŵana?—Chigaŵa 1: Kuŵazga Panji Kuwonelera?