Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Yehova Wakutemwa Awo Mbakugomezgeka

Yehova Wakutemwa Awo Mbakugomezgeka

“Muyezgenge awo ŵakuhara malayizgo chifukwa ŵali na chipulikano ndiposo mbakuzikira.”—HEB. 6:12.

SUMU: 86, 54

1, 2. Kasi Yefita na mwana wake msungwana ŵakasangana na chiyezgo wuli?

MWANA MSUNGWANA wa Yefita wati wawona kuti awiske ŵawerako ŵamoyo ku nkhondo, mtima wake ukakhala pasi. Wakakondwa chomene ndipo wakaŵachimbilira kuti waŵapokelere. Yefita wakathereska ŵalwani ŵake, kweni m’malo mwakuti pa nyengo iyi wakondwe lumoza na mwana wake msungwana, iyo wakapalura vyakuvwara vyake na kulira kuti: “Mbaya mwe, mwana wane! Waswa mtima wane.” Pamasinda, Yefita wakayowoya mazgu agho ghakasintha vyose ivyo mwana wake wakaghanaghananga kuchita pa umoyo wake. Ndipouli mwana wake wakadandawura yayi, kweni wakachiska awiske kuti ŵachite chilichose icho ŵakalayizga Yehova. Ivyo msungwana uyu wakayowoya vikalongora kuti wakaŵa na chipulikano chikuru. Iyo wakamanyanga kuti Yehova wakumukhumbira viwemi. (Ŵeru. 11:34-37) Awiske ŵakakondwa mu mtima chifukwa mwana wawo wakakolerana nawo kuti ŵachite ivyo vikukondweska Yehova.

2 Nangauli chikaŵa chinonono, kweni Yefita na mwana wake msungwana ŵakagomezga Yehova. Iwo ŵakamanyanga kuti nanga ŵangajikomora wuli, kweni kuŵa paubwezi na Yehova ntchinthu chakuzirwa chomene.

3. Kasi ivyo Yefita na mwana wake msungwana ŵakachita vikutovwira wuli?

3 Ntchipusu chara nyengo zose kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova. Lekani Baibolo likutichiska kuti ‘tikoleske chomene chipulikano.’ (Yuda 3) Ivyo Yefita na mwana wake msungwana ŵakachita kuti ŵamarane na masuzgo agho ŵakasangana nagho, nase vingatovwira kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova. Kasi iwo ŵakachita wuli kuti ŵalutilire kugomezgeka kwa Yehova?

KUKANA KUKOPEKA NA CHARU

4, 5. (a) Kasi Yehova wakaŵaphalira vichi Ŵaisrayeli apo ŵakanjiranga mu Charu cha Layizgano? (b) Kasi lemba la Salimo 106 likuti ni vichi ivyo vikachitikira Ŵaisrayeli chifukwa cha kuleka kupulikira?

4 Zuŵa lililose, Yefita na mwana wake msungwana, ŵakakumbukiranga uheni wakuleka kugomezgeka kwa Yehova. Iwo ŵakakumbukiranga ivyo vikachitikira Ŵaisrayeli vyaka pafupifupi 300 kumasinda. Apo Ŵaisrayeli ŵakanjiranga mu Charu cha Layizgano, Yehova wakaŵaphalira kuti ŵaparanye ŵanthu wose ŵakusopa vikozgo awo ŵakakhalanga mu Kenani. (Doto. 7:1-4) Ŵaisrayeli ŵakatondeka kupulikira mazgu agha ndipo ŵakatolera nkharo ziheni za Ŵakenani. Ŵakamba kusopa vikozgo na kuchita uzaghali.—Ŵazgani Salimo 106:34-39.

5 Yehova wakaleka kuvikilira Ŵaisrayeli chifukwa ŵakamugalukira. (Ŵeru. 2:1-3, 11-15; Sal. 106:40-43) Pa nyengo iyi chikaŵa chipusu yayi kuti munthu wakopa Yehova walutilire kuŵa wakugomezgeka. Ndipouli, Baibolo likutiphalira kuti ŵanji ŵakalutilira kugomezgeka kwa Yehova. Ŵanyake ŵa iwo ni Yefita na mwana wake msungwana, Elikana, Hana, na Samuyeli.—1 Sam. 1:20-28; 2:26.

6. Kasi ŵanthu ŵanandi ŵakutemwa vichi mazuŵa ghano, ndipo ise tikwenera kuchitachi?

6 Nase tikukhala mu charu icho vyakuchita vyake vikuyana waka na ivyo ŵakachitanga Ŵakenani. Ŵanthu ŵanandi ŵakutemwa uhule, nkhaza, na ndalama. Nga umo wakachitira na Ŵaisrayeli, nase Yehova wakutipa ulongozgi uwo ukutovwira kuti tileke kuyeyeka na charu. Kasi tikusambirako vichi ku maubudi agho Ŵaisrayeli ŵakachita? (1 Kor. 10:6-11) Tikwenera kuyezgayezga kuti tikane maghanoghano ghalighose ghawakawaka. (Rom. 12:2) Kasi tikugomezgeka pa nkhani ya kukana kukopeka na charu?

TILUTILIRE KUGOMEZGEKA NANGA TIKHUŴARE

7. (a) Kasi ŵabali ŵa Yefita ŵakamuchitira vichi? (b) Kasi Yefita wakachita wuli?

7 Mu nyengo ya Yefita, Ŵafilisiti na Ŵaamoni ŵakayuzganga Ŵaisrayeli chifukwa chakuti ŵakagalukira Yehova. (Ŵeru. 10:7, 8) Kweni Yefita wakasangana na masuzgo kufuma ku ŵalwani aŵa, ŵabali ŵake, na ŵalongozgi ŵa Israyeli. Ŵanung’una ŵake ŵakamutinkhanga na kumuchitira sanji, ndipo ŵakamuchimbizga kuti waleke kusangapo chiharo nga mwana wakwamba chifukwa wakaŵa mwana wa mwanakazi munyake. (Ŵeru. 11:1-3) Yefita wakakana kuti nkhaza zawo zimutondeske kuŵa wakugomezgeka. Lekani apo wakachemeka na ŵalara ŵa mtundu wake kuti wakaŵawovwire kurwa nkhondo, wakakana chara. (Ŵeru. 11:4-11) Kasi ni vichi ivyo vikawovwira Yefita kuti walutilire kuŵa wakugomezgeka?

8, 9. (a) Kasi ni fundo wuli za mu Dango la Mozesi izo zikawovwira Yefita? (b) Kasi ntchivichi icho chikaŵa chakuzirwa chomene kwa Yefita?

8 Yefita wakaŵa chinkhara cha nkhondo, kweniso wakamanyanga umo Chiuta wakachitiranga na Ŵaisrayeli. Pakuti Yefita wakamanyanga makora umo Yehova wakachitiranga na Ŵaisrayeli, vikamovwira kumanya ivyo Yehova wakutemwa na kutinkha. (Ŵeru. 11:12-27) Yefita wakalondezganga fundo za Yehova izo zikalembeka mu Dango la Mozesi. Wakamanyanga kuti Yehova wakutinkha kusungirana vyakusingo, kweni wakukhumba kuti ŵanthu ŵake ŵatemwanenge. Dango likayowoyangaso kuti munthu wawovwirenge ŵanyake nanga ni awo ŵakumutinkha.—Ŵazgani Ekisodo 23:5; Levitiko 19:17, 18.

9 Nkhani za ŵanthu ŵakugomezgeka nga ni Yosefe, uyo wakalongora lusungu ku ŵakuru ŵake awo pakwamba ‘ŵakamutinkhanga,’ zikwenera kuti zikawovwira Yefita kuti wazgore makora ŵalara ŵa Israyeli. (Gen. 37:4; 45:4, 5) Yefita wakakondweskanga Yehova chifukwa wakaghanaghaniranga nkhani za ŵanthu ŵakugomezgeka. Yefita wakwenera kuti wakakwenyelera chomene na nkhaza izo ŵabali ŵake ŵakamuchitira, ndipouli wakaleka yayi kuteŵetera Yehova na ŵanthu ŵake. (Ŵeru. 11:9) Yefita wakakhumbanga kuvikilira zina la Yehova m’malo mwa kuŵika maghanoghano pa vinthu viheni ivyo ŵabali ŵake ŵakamuchitira. Iyo wakalutilira kugomezgeka kwa Yehova, lekani vinthu vikamwendera makora ndipo wakaponoska ŵanthu ŵa Chiuta.—Heb. 11:32, 33.

10. Kasi fundo za Chiuta zingatovwira wuli para Mkhristu munyithu watikhuŵazga?

10 Kasi nkhani ya Yefita yikutovwira wuli? Kasi mubali munyake wali kutikhuŵazgapo? Ntchiwemi yayi kuleka kuwungana, panji kuteŵetera Yehova nesi kuleka kuchezga na ŵabali na ŵadumbu chifukwa chakuti munyake wali kutikhuŵazga. Nga ni Yefita, nase tikwenera kulondezga malango gha Chiuta kuti ghatovwire kumazga maghanoghano ghaheni na kulutilira kuchita viwemi.—Rom. 12:20, 21; Kol. 3:13.

KUJIPELEKA NA MTIMA WOSE

11, 12. Kasi Yefita wakamulayizga vichi Yehova, ndipo wakang’anamurangachi?

11 Yefita wakamanya kuti Yehova ndiyo wangamovwira kuthaska Ŵaisrayeli ku Ŵaamoni. Ntheura Yefita wakalayizga Yehova kuti usange wakathereska ŵalwani ŵake, wamupeleka “sembe yakotcha” munthu uyo wamwamba kufuma mu nyumba yake kukakumana nayo para wakuwera ku nkhondo. (Ŵeru. 11:30, 31) Kasi ni vichi ivyo vikachitikanga pakupeleka “sembe yakotcha”?

12 Yehova wakukana kupeleka ŵanthu kuŵa sembe zakotcha. Apa vikulongora kuti Yefita wakang’anamuranga kuti wamuwotcha nadi munthu kuŵa sembe yayi. (Doto. 18:9, 10) Mu Dango la Mozesi, sembe yakotcha yikapelekekanga yose kwa Yehova. Ntheura Yefita wakang’anamuranga kuti wamupeleka munthu kuti wateŵetere Yehova umoyo wake wose. Uteŵeti uwu ukachitikiranga pa chihema. Yehova wakakolerana na ivyo Yefita wakalayizga, ndipo wakamovwira kuthereska ŵalwani ŵake. (Ŵeru. 11:32, 33) Kweni kasi ni njani uyo wakapelekeka nga ni sembe yakotcha?

13, 14. Kasi mazgu gha Yefita pa Ŵeruzgi 11:35 ghakuvumburachi za iyo?

13 Kumbukani fundo izo zayowoyeka mu ndime yakwamba ya nkhani iyi. Yefita wakati wawera ku nkhondo, munthu wakwamba kufuma mu nyumba yake kukakumana nayo wakaŵa mwana wake msungwana. Ichi chikaŵa chiyezgo chifukwa Yefita wakaŵa na mwana mweneyuyu pera. Kasi Yefita wakafiska ivyo wakalayizga Yehova na kupeleka mwana wake kukateŵetera pa chihema umoyo wake wose?

14 Apa napo Yefita wakalondezga fundo za Chiuta, lekani wakachita icho chikaŵa chakwenelera. Wakwenera kuti wakakumbukira mazgu agho ghali pa Ekisodo 23:19, agho Yehova wakuchiska ŵateŵeti ŵake kuti ŵamupenge vinthu viwemi chomene. Dango likatenge para munthu wapanga chilapo, wakwenera kufiska. Baibolo likuti: “Usange munthu walayizga Yehova panji walapa . . . waleke kuswa layizgo lake. Wachite vyose ivyo walapa kuti wachitenge.” (Maŵa. 30:2) Nga umo wakachitira Hana, Yefita nayo wakafiska chilapo chake nangauli chikakhwaska umoyo wake wa munthazi na wa mwana wake. Yefita wakaŵavya mwana munyake, ndipo wakakhazganga kuti mwana uyu ndiyo wasungilirenge zina lake mu Israyeli. (Ŵeru. 11:34) Ndipouli, pa Ŵeruzgi 11:35 Yefita wakati: “Nili kumujulira mulomo wane Yehova, ndipo ningawezga chara.” Nangauli Yefita wakajikomora, kweni Chiuta wakamutumbika chifukwa wakaŵa wakugomezgeka. Kasi imwe muŵenge Yefita mwate muchitenge wuli?

15. Kasi taŵanandi tili kumulayizga vichi Yehova, ndipo tingalongora wuli kuti ndise ŵakugomezgeka?

15 Apo tikajipelekanga kwa Yehova, tikachita chilapo kuti timuteŵeterenge umoyo withu wose. Tikwenera kujinora vinthu vinyake kuti tifiske ivyo tili kulayizga Yehova. Kweni nyengo zinyake tikuyezgeka chomene para tapempheka kuti tichite vinthu vinyake ivyo ise tikuvitemwa yayi. Usange vyaŵa nthena, tingalongora kuti ndise ŵakugomezgeka kwa Yehova para tikujipeleka na mtima wose kuchita ivyo tapempheka. Nakuti para tagomezgeka, Yehova watitumbikenge chomene kuluska umo ise tajikomolera. (Mal. 3:10) Kweni kasi mwana wa Yefita wakachita wuli?

Kasi tingalongora wuli chipulikano chakuyana na cha Yefita na mwana wake msungwana? (Wonani ndime 16, 17)

16. Kasi mwana wa Yefita wakachita wuli na chilapo icho awiske ŵakapanga? (Wonani chithuzi chakwamba.)

16 Chikaŵa chipusu yayi kuti mwana wa Yefita wakolerane na ivyo awiske ŵakalayizga Yehova. Ivyo Yefita wakalayizga Yehova vikupambana na layizgo la Hana. Hana wakapeleka mwana wake Samuyeli kuti wateŵetere Yehova pa chihema nga Munaziri. (1 Sam. 1:11) Munaziri wakazomerezgekanga kutora na kubaba ŵana. Kweni mwana wa Yefita wakapelekeka nga ni “sembe yakotcha,” ntheura wakaŵavya mwaŵi wakutengwa na kubaba ŵana. (Ŵeru. 11:37-40) Mwana wa Yefita wakate watengwenge kwa munthu wakuzirwa chomene chifukwa awiske ŵakaŵa chinkhara cha nkhondo kweniso mulongozgi wa Israyeli. Kweni ndimo vikaŵira yayi, m’malo mwake wakateŵeteranga waka pa chihema. Kasi mwana uyu wakayipokelera wuli nkhani iyi? Wakalongora kuti Yehova wakaŵa pakwamba mu umoyo wake, lekani wakati: “Adada, usange mwamujulira Yehova mulomo winu, chitani kwa ine nga umo mwalayizgira.” (Ŵeru. 11:36) Wakazomera kuti wakhale wambura kutengwa ndiposo wambura mwana kuti wateŵetere Yehova. Kasi ise tingamuyezga wuli mwana wa Yefita?

17. (a) Kasi ise tingamuyezga wuli Yefita na mwana wake? (b) Kasi lemba la Ŵahebere 6:10-12 likutichiska kuchitachi?

17 Mazuŵa ghano, ŵawukirano ŵanandi ŵandanjire mu nthengwa. Ŵanyake awo ŵali mu nthengwa ŵalije ŵana chifukwa ŵakukhumba kuteŵetera Yehova mwakukwana. Kweniso pali ŵalara ŵanyake awo ŵajipeleka kuti ŵanjire mu Sukulu ya Ŵapharazgi ŵa Ufumu, kuzenga Nyumba za Ufumu, ndipo ŵanyake ŵakuteŵetera uko kukhumbikwira ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵanandi. Pa nyengo iyi mphanyi ŵakuchezga na ŵana panji ŵazukuru ŵawo. Kweniso ŵanyake ŵakulekezga dankha milimo yawo kuti ŵachiteko upharazgi wapadera mu nyengo ya Chikumbusko. Yehova wakukondwa chomene na mauteŵeti agha, ndipo wazamuŵaluwa chara awo ŵakumutemwa na kumuteŵetera. (Ŵazgani Ŵahebere 6:10-12.) Kasi chilipo icho mungachita kuti muteŵetere Yehova mwakukwana?

IVYO TASAMBIRAKO

18, 19. Kasi tasambirako vichi kwa Yefita na mwana wake msungwana, ndipo tingaŵayezga wuli?

18 Nyengo zose Yefita wakalondezganga fundo za Yehova nangauli wakasangananga na masuzgo. Wakakana kukopeka na charu. Wakalutilira kuŵa wakugomezgeka nangauli ŵanthu ŵanyake ŵakamukhuŵazganga. Yefita na mwana wake msungwana ŵakazomera kujikomora, ndipo Yehova wakaŵagwiliskira ntchito pa uteŵeti wake. Iwo ŵakalutilira kulondezga malango gha Yehova nangauli ŵanthu ŵanandi mu nyengo yawo ŵakaleka kughalondezga.

19 Baibolo likuti: “Muyezgenge awo ŵakuhara malayizgo chifukwa ŵali na chipulikano ndiposo mbakuzikira.” (Heb. 6:12) Nga umo Yefita na mwana wake msungwana ŵakachitira, nase tiyeni tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka pa maso pa Yehova.