1, 2. (a) Chifukwa wuli mu nyengo ya mpositole Paulosi ŵanthu ŵakatemwanga kuyowoya vya wuzga na wanangwa? (b) Kasi Paulosi wakaphalira ŵanthu kuti ni nkhu uko ŵangasanga wanangwa wenecho?

ŴAKHRISTU ŵakwambilira ŵakaŵa pasi pa Ufumu wa Romu, ndipo ŵanthu ku Romu ŵakajikuzganga kuti ŵakamanyanga chomene malango, kweruzga, ndiposo kuti ŵakaŵa na wanangwa. Kweni Ufumu wa Romu ukaŵa na nkhongono chifukwa ukagomezganga chomene ŵazga. Panyengo yinyake, pafupifupi munthu yumoza pa ŵanthu ŵatatu ŵaliwose mu Ufumu wa Romu wakaŵa muzga. Tikukayika yayi kuti nkhani yakuyowoya vya wuzga na wanangwa ndiyo yikaŵa mu maghanoghano gha ŵanthu na Ŵakhristu wuwo.

² Makalata agho mpositole Paulosi wakalemba, ghakayowoyanga chomene vya wanangwa. Ŵanthu ŵanandi ŵakakhumbanga kuti masuzgo agho ŵakasangananga nagho ghamare, kweni chilato cha uteŵeti wake chikaŵa chakuti wamazge masuzgo ghawo yayi. M’malo mwa kugomezga ufumu wa ŵanthu panji kupenja wanangwa uwo ŵanthu ŵakakhumbanga, Paulosi na Ŵakhristu ŵanyake ŵakalimbikiranga kovwira ŵanthu kuti ŵamanye makani ghawemi gha Ufumu  wa Chiuta kweniso kuzirwa kwa sembe yakuwombora ya Khristu Yesu. Paulosi wakaphalira Ŵakhristu ŵanyake uko ŵangasanga wanangwa wenecho. Mu kalata yake yachiŵiri iyo wakalembera Ŵakhristu ku Korinte, Paulosi wakati: “Yehova ni Mzimu, ndipo apo pali mzimu wa Yehova, pali wanangwa.”—2 Kor. 3:17.

3, 4. (a) Chifukwa wuli Paulosi wakalemba mazgu agho ghali pa 2 Ŵakorinte 3:17? (b) Kasi tikwenera kuchita vichi kuti tiŵe na wanangwa wakufuma kwa Yehova?

³ Mu kalata yachiŵiri iyo wakalembera Ŵakorinte, Paulosi wakayowoya za uchindami uwo Mozesi wakaŵa nawo apo wakakhiranga mu Phiri la Sinayi pamanyuma pakuti wawonekera pamaso pa mungelo wa Yehova. Ŵanthu ŵakawopa ŵakati ŵawona Mozesi, ndipo Mozesi wakadika chidiko pa chisko chake. (Eks. 34:29, 30, 33; 2 Kor. 3:7, 13) Paulosi wakalongosora kuti: “Kweni para munthu wang’anamukira kwa Yehova, chidiko chikuwuskikapo.” (2 Kor. 3:16) Kasi mazgu gha Paulosi agha ghakung’anamurachi?

⁴ Nga umo tikasambilira mu nkhani iyo yajumpha, Yehova, Mlengi wa vinthu vyose, ndiyo yekha wali na wanangwa wose kweniso wambura mphaka. Ichi chikulongora kuti apo pali Yehova ndiposo “apo pali mzimu wa Yehova,” pali wanangwa. Kuti tisange wanangwa uwu na kupindura nawo, tikwenera ‘kung’anamukira kwa Yehova’ na kuŵa nayo paubwezi. Nyengo iyo Ŵaisrayeli ŵakaŵa mu mapopa ŵakawonanga vinthu mwakuthupi na umo Yehova wakachitiranga nawo vinthu. Ŵakanonopeska mitima yawo na maghanoghano ghawo. Ŵati ŵafwatulika ku Eguputo, ŵakagwiliskira ntchito wanangwa uwu kuti ŵakhorweske makhumbiro ghawo ghathupi.—Heb. 3:8-10.

5. (a) Kasi ni wanangwa wuli uwo Yehova wakupeleka? (b) Tikumanya wuli kuti munthu wangaŵa na wanangwa uwo Yehova wakupeleka nanga wangaŵa mu jele panji ni muzga? (c) Kasi tidumbiskanenge mafumbo wuli?

⁵ Wanangwa uwo mzimu wa Yehova ukupeleka ukufwatura waka munthu ku wuzga wakuthupi yayi. Mzimu wa Yehova ungatifwatura ku kwananga na nyifwa, ku chisopa chautesi na tumaluso twake. Ŵanthu ŵangatifwatura yayi ku vinthu ivi. (Rom. 6:23; 8:2) Uwu ni wanangwa wenecho nadi. Munthu wangaŵa na wanangwa uwu nanga wangaŵa mu jele panji ni muzga. (Gen. 39:20-23) Mubali Harold King wakazizipizga vyaka vinandi mu jele chifukwa cha chipulikano chake. Mungapulikizga na kuwonelera nkhani yake pa JW Broadcasting umo wakazizipizgira. (Wonani pa KUFUMBA ŴANTHU NA IVYO VIKAŴACHITIKIRA > KUZIZIPIZGA MASUZGO.) Tiyeni tidumbiskane mafumbo ghaŵiri. Kasi tingalongora wuli kuti tikuzirwiska wanangwa withu? Ndipo kasi tingachita wuli kuti tigwiliskirenge ntchito mwamahara wanangwa withu?

6. Kasi Ŵaisrayeli ŵakalongora wuli kuti ŵakawonga yayi wanangwa uwo Yehova wakaŵapa?

⁶ Para tapokera chawanangwa chapachanya, tikuwonga munthu uyo watipa. Yehova wakafwatura Ŵaisrayeli ku wuzga ku Eguputo. Kweni iwo ŵakawonga yayi wanangwa uwu. Pakati pajumpha myezi yichoko waka kufuma apo ŵakafwatukira, Ŵaisrayeli ŵakamba kudokera chomene vyakurya na vyakumwa ivyo ŵakaryanga ku Eguputo. Kweniso ŵakamba kudandawura na chakurya icho Yehova wakaŵapanga ndipo ŵakakhumbanga na kuwelera ku Eguputo wuwo. Ŵaisrayeli ŵakatemwanga chomene ‘somba, vinkhaka, vimwamaji, maliki, hanyezi, na gariki’ kuluska wanangwa uwo Yehova wakaŵapa wakuti ŵamusopenge. Ntchakupulikikwa kuti Yehova wakaŵakwiyira chomene ŵanthu ŵake. (Maŵa. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Tingasambirapo kanthu pa ivyo vikachitikira Ŵaisrayeli.

7. Kasi Paulosi wakachita wuli kuyana na ulongozgi wake uwo uli pa 2 Ŵakorinte 6:1, ndipo nase tingachita wuli nga ndiyo?

 ⁷ Mpositole Paulosi wakachenjezga Ŵakhristu kuti ŵaleke kuseŵereska wanangwa uwo Yehova wakaŵapa kwizira mwa Mwana wake, Yesu Khristu. (Ŵerengani 2 Ŵakorinte 6:1.) Kumbukani umo Paulosi wakajipulikiranga kweniso umo njuŵi yikamusuzgiranga chifukwa cha kuŵa muzga wa kwananga na nyifwa. Kweni iyo wakawonga Chiuta, wakati: “Nkhuwonga Chiuta kwizira mwa Yesu Khristu Fumu yithu.” Chifukwa wuli wakayowoya nthena? Wakaphalira Ŵakhristu ŵanyake kuti: “Pakuti dango la mzimu uwo ukupeleka umoyo mwa Khristu Yesu lamufwaturani ku dango la kwananga na la nyifwa.” (Rom. 7:24, 25; 8:2) Nga ni Paulosi, nase tikwenera kuluwa yayi kuti Yehova wali kutifwatura ku wuzga wa kwananga na nyifwa. Chifukwa cha sembe ya Yesu, tingateŵetera Chiuta withu na njuŵi yituŵa na kuŵa ŵakukondwa zanadi chifukwa cha kumuteŵetera.—Sal. 40:8.

8, 9. (a) Kasi mpositole Petrosi wakachenjezga vichi pa nkhani ya wanangwa uwo tili nawo? (b) Kasi mazuŵa ghano tingayezgeka wuli?

⁸ Padera pa kuwonga wanangwa uwo tili nawo, tikweneraso kukumbuka kuti tileke kugwiliskira ntchito uheni wanangwa withu. Mpositole Petrosi wakachenjezga kuti tileke kugwiliskira ntchito wanangwa withu kuti tichitirenge makhumbiro gha thupi. (Ŵerengani 1 Petrosi 2:16.) Ivyo Petrosi wakachenjezga vikutikumbuska ivyo vikachitikira Ŵaisrayeli mu mapopa. Asi nthena? Nase chenjezgo ili likutikhwaska chomene. Satana na charu chake vikupeleka vinthu vyakukopa chomene nga ni vyakuvwara na umo tingajitozgera, vyakurya na vyakumwa, vyakusanguluska kweniso vinthu vinyake. Ŵakusaska malonda kanandi ŵakugwiliskira ntchito ŵanthu ŵakutowa kuti ŵatikope kuti tigure vinthu ivyo ni vyakukhumbikwa nadi yayi. Ntchipusu kukopeka na vinthu ivi na kugwiliskira ntchito uheni wanangwa withu.

⁹ Ulongozgi wa Petrosi ukukhwaskaso vinthu vyakuzirwa chomene pa umoyo nga ni masambiro agho tikusankha, ntchito, panji ivyo munthu wakukhumba kuchita. Mwachiyelezgero, ŵachinyamata mazuŵa ghano ŵakulimbikira chomene sukulu kuti ŵalute ku mayunivesite kuti ŵasange masambiro ghapachanya. Ŵanthu ŵakuŵaphalira kuti para ŵasambira chomene ŵazamupokera ndalama zinandi ndipo ŵazamusanga ntchito yapachanya. Kanandi ŵakuŵaphalira unandi wa ndalama izo awo ŵali kusambira masambiro ghapachanya ŵakupokera na izo awo ŵali kusambira pachoko ŵakupokera. Ŵachinyamata ŵangakopeka na fundo izi chifukwa zikukhwaska umoyo wawo wose. Kweni kasi ŵachinyamata na ŵapapi ŵawo ŵakwenera kukumbuka vichi?

10. Kasi tikwenera kukumbuka vichi para tikugwiliskira ntchito wanangwa withu wa kusankha?

¹⁰ Ŵanthu ŵanyake ŵangaghanaghana kuti pakuti munthu wakwenera kusankha yekha vyakuchita pa nkhani izi, wali na wanangwa kusankha ivyo wakukhumba kuchita chikuru njuŵi yake yikumuzomerezga. Ŵangaŵa kuti ŵakukumbuka mazgu agho Paulosi wakalembera Ŵakhristu ŵa ku Korinte pa nkhani ya chakurya. Wakati: “Chifukwa wuli wanangwa wane ukweruzgika na njuŵi ya munthu munyake?” (1 Kor. 10:29) Mbunenesko kuti tili na wanangwa wa kusankha pa nkhani ya masambiro na ntchito, kweni tikwenera kukumbuka kuti wanangwa withu uli na mphaka ndipo vyose ivyo tikusankha vili na umaliro wake. Lekani Paulosi wakamba na mazgu ghakuti: “Vinthu vyose ni vyakuzomerezgeka, kweni ni vinthu vyose yayi ivyo ni vyachandulo. Vinthu vyose ni vyakuzomerezgeka, kweni ni vinthu vyose yayi ivyo vikuzenga.” (1 Kor. 10:23) Mazgu agha ghakutovwira kuwona kuti pali vinthu vinandi vyakuzirwa chomene ivyo tikwenera kughanaghanirapo kuluska wanangwa uwo tili  nawo wa kusankha ivyo tikukhumba kuchita pa umoyo withu.

11. Chifukwa wuli Yehova wali kutifwatura?

¹¹ Petrosi wakati wachenjezga kuti tileke kugwiliskira ntchito uheni wanangwa withu, wakayowoyaso ivyo tingachita kuti tiwugwiliskire ntchito makora. Wakatiphalira kuti tigwiliskirenge ntchito wanangwa withu “nga mbazga ŵa Chiuta.” Ntheura chifukwa chikuru icho Yehova kwizira mwa Yesu, wali kutifwatulira ku dango la kwananga na nyifwa ntchakuti timuteŵeterenge na umoyo wose “nga mbazga ŵa Chiuta.”

12. Kasi tingasambirako vichi kwa Nowa na banja lake?

¹² Nthowa yiwemi iyo tingagwiliskira ntchito makora wanangwa withu na kuleka kuŵaso ŵazga ŵa makhumbiro gha charu nkhutangwanika chomene na vinthu vyauzimu. (Gal. 5:16) Ghanaghanirani ivyo wakachita Nowa na banja lake. Ŵakakhalanga mu charu icho mukazura nkhaza na vinthu viheni. Kweni ŵakachitangako yayi vinthu viheni panji kuŵa na makhumbiro ghaheni agho ŵanthu ŵanandi ŵakaŵa nagho. Ntchivichi chikaŵawovwira kuti ŵachite nthena? Ŵakatangwanikanga na ntchito iyo Yehova wakaŵapa ya kuzenga chingalaŵa, kusunga chakurya chawo na cha vinyama, na kuchenjezga ŵanthu vya Chigumula. Baibolo likuti: “Nowa wakachita vyose nga umo Chiuta wakamutumira. Wakachita ndendende.” (Gen. 6:22) Pakaŵa uwemi wuli? Nowa na banja lake ŵakapona pa Chigumula.—Heb. 11:7.

13. Kasi Yehova watipa ntchito wuli?

¹³ Kasi mazuŵa ghano Yehova watituma vichi? Pakuti ndise ŵalondezgi ŵa Yesu, Chiuta watipa ntchito yakupharazga. (Ŵerengani Luka 4:18, 19.) Mazuŵa ghano, ŵanthu ŵanandi ŵachali kubulumutizgika na chiuta wa nyengo iyi ndipo ŵali mu wuzga wa chisopa chautesi, vinthu vyakuthupi, na ndyali. (2 Kor. 4:4) Nga ni Yesu, nase tikwenera kovwira ŵanthu kuti ŵamanye Yehova, Chiuta wa wanangwa na kwamba kumusopa. (Mat. 28:19, 20) Ntchito iyi njipusu yayi, pali masuzgo ghanandi. Mu vyaru vinyake, ŵanthu ŵanandi ŵakunweka yayi na uthenga withu, ndipo ŵanji ŵakutikwiyira.  Fumbo ilo waliyose wakwenera kujifumba ndakuti, ‘Kasi ningagwiliskira wuli ntchito wanangwa wane kuti nichite vinandi pa ntchito ya Ufumu?’

14, 15. Kasi ŵanthu ŵa Yehova ŵachita wuli? (Wonani chithuzi chakwamba.)

¹⁴ Pakuti umaliro uli pafupi, ŵateŵeti ŵanandi ŵa Yehova ŵachepeskako vyakukhumba pa umoyo kuti ŵaŵe na nyengo yinandi yakupharazgira. Ichi ntchakukhozga chomene. (1 Kor. 9:19, 23) Ŵanyake ŵakuteŵetera mu chigaŵa cha mpingo wawo, apo ŵanyake ŵakusamukira uko kukhumbikwira ŵapharazgi ŵanandi. Viŵelengero vikulongora kuti mu vyaka vinkhondi ivyo vyajumpha, ŵanthu ŵakujumpha 250,000 ŵali kwamba kuchita upayiniya ndipo chiŵelengero cha ŵapayiniya ŵanyengozose chajumpha pa 1,100,000. Ntchakukondweska chomene kuwona ŵanthu ŵanandi nthena ŵakugwiliskira ntchito mwamahara wanangwa wawo pakuteŵetera Yehova.—Sal. 110:3.

¹⁵ Ntchivichi chikawovwira ŵabali na ŵadumbu aŵa kuti ŵagwiliskire ntchito mwamahara wanangwa wawo? Ghanaghanirani vya John na Judith, awo ŵateŵetera vyaka 30 mu vyaru vyakupambanapambana. Ŵakukumbuka kuti apo Sukulu ya Uteŵeti wa Upayiniya yikambanga mu 1977, ŵasambiri ŵakachiskika kuti ŵasamukirenge ku malo uko kukukhumbikwira ŵapharazgi ŵanandi. Kuti ŵafiske ivyo ŵakakhumbanga, John wakati wakasintha ntchito kanandi waka kuti ŵalutilire kukhala umoyo wambura kukhumba vinandi. Ŵati ŵasamira ku charu chinyake, ŵakawona kuti kulomba kwa Yehova na kumugomezga, vikaŵawovwira chomene kuti ŵatonde masuzgo nga nkhusambira chiyowoyero, kuzgoŵera malo na vinthu vyachilendo, kweniso kusintha kwa nyengo. Kasi ŵakasanga chandulo wuli kuti ŵakateŵetera Yehova vyaka vyose ivi? John wakati: “Nkhajipulika kuti nkhagwiranga ntchito yiwemi chomene iyo nindagwirepo pa umoyo wane. Yehova wakaŵa wanadi kwa ine nga umo dada wachitemwa wakuchitira na mwana wake. Pasono, nkhupulikiska makora ivyo lemba la Yakobe 4:8 likung’anamura. Lemba ili likuti: ‘Sendelerani kwa Chiuta, ndipo iyo wasendelerenge kwa imwe.’ Nkhamanya kuti nasanga icho nkhapenjanga, umoyo wakukondweska.”

16. Kasi ŵabali na ŵadumbu ŵanandi ŵakugwiliskira wuli ntchito mwamahara wanangwa wawo?

¹⁶ Mwakupambanako na John na Judith, ŵabali na ŵadumbu ŵanyake ŵakuchita upayiniya kwa nyengo yichoko waka chifukwa cha umo vinthu viliri kwa iwo. Kweni ŵanandi ŵakujipeleka kuti ŵawovwirepo pa ntchito yakuzenga iyo yikuchitika mu gulu la Yehova pa charu chose chapasi. Mwachiyelezgero, apo likuru lithu likazengekanga ku Warwick, New York, ŵabali na ŵadumbu pafupifupi 27,000 ŵakajipeleka na kovwirapo pa ntchito iyi. Ŵanyake ŵakawovwirapo kwa masabata ghaŵiri, ŵanyake chaka chimoza, panji kujumphirapo. Ŵanandi mwa ŵabali na ŵadumbu aŵa, ŵakajinora vinandi kuti ŵawovwirepo pa ntchito iyi. Ichi ntchiyelezgero chiwemi chomene cha kugwiliskira ntchito wanangwa wawo kuti ŵalumbe na kuchindika Yehova, Chiuta wa wanangwa.

17. Kasi awo ŵakugwiliskira ntchito mwamahara wanangwa wawo ŵakulindilira vichi?

¹⁷ Tikuwonga chomene kuti tamumanya Yehova ndipo tili na wanangwa uwo ukwiza chifukwa cha kusopa kwaunenesko. Para tikusankha vyakuchita, mphanyi talongora kuti tikuzirwiska wanangwa uwo Yehova wali kutipa. M’malo mwa kugwiliskira ntchito uheni wanangwa withu, tiyeni tiwugwiliskire ntchito kuti titeŵetere Yehova mwakukwana. Para tichitenge nthena, tizamusanga vitumbiko vinandi ivyo Yehova wali kulayizga, ndipo uchimi uzamufiskika uwo ukuti: “Chilengiwa chizamufwatuka ku wuzga wa kuvunda na kuŵa na wanangwa wauchindami wa ŵana ŵa Chiuta.”—Rom. 8:21.