Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 17

Yehova Wamovwiraninge Para Mwasangana na Masuzgo Agho Mwakhazganga Yayi

Yehova Wamovwiraninge Para Mwasangana na Masuzgo Agho Mwakhazganga Yayi

“Masoka gha murunji nganandi, kweni Yehova wakumuthaska ku ghose.”—SAL. 34:19.

SUMU 44 Lurombo lwa Munthu Wakusuzgika

IVYO VILI MU NKHANI IYI a

1. Kasi ndise ŵakukhorwa kuti vichi?

 ISE pakuŵa ŵanthu ŵa Yehova, tikumanya kuti wakutitemwa ndipo wakukhumba kuti tikondwenge na umoyo. (Rom. 8:35-39) Kweniso ndise ŵakukhorwa kuti fundo za mu Baibolo nyengo zose tikusanga nazo chandulo para tikuzilondezga. (Yes. 48:17, 18) Kweni kasi tingachita wuli usange tasangana na masuzgo mwamabuchi?

2. Kasi tingasangana na masuzgo wuli, ndipo masuzgo agha ghangapangiska kuti tijifumbe mafumbo wuli?

2 Ŵateŵeti ŵa Yehova wose ŵakusangana na masuzgo. Mwachiyelezgero, munyithu wamumbumba wangatikhuŵazga. Tingaŵa na suzgo la matenda ilo lingatitondeska kuchita uteŵeti uwo tikukhumba. Tingasangana na soka lachilengiwa. Panjiso tingatambuzgika chifukwa cha ivyo tikugomezga. Para tasangana na masuzgo ghanthena, tingajifumba kuti: ‘Chifukwa wuli ivi vikuchitikira ine?’ Kasi ndikuti nananga chinthu chinyake? Kasi ivi vikulongora kuti Yehova wakunitumbika yayi?” Kasi namwe muli kujipulikapo nthena? Usange ni nthena kugongowa yayi. Ŵateŵeti ŵanandi ŵa Yehova ŵakugomezgeka nawo ŵali kujipulikapo nthena.—Sal. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.

3. Kasi tingasambirapo vichi pa Salimo 34:19?

3 Ŵazgani Salimo 34:19. Wonani fundo ziŵiri zakuzirwa mu salimo ili: (1) Ŵanthu ŵakugomezgeka ŵakusangana na masuzgo. (2) Yehova wakutiponoska ku masuzgo ghithu. Kasi Yehova wakutiponoska wuli? Nthowa yimoza iyo wakutiponoskera, nkhutovwira kuwona mwakwenelera umoyo wa mu charu ichi. Nangauli Yehova wakulayizga kuti tiŵenge ŵakukondwa para tikumuteŵetera, kweni ivi vikung’anamura kuti tilekenge kusangana na masuzgo yayi pasono. (Yes. 66:14) Iyo wakutichiska kuti tiŵike mtima pa vinthu viwemi ivyo vikwiza munthazi, apo tizamuŵa na umoyo wamuyirayira. (2 Kor. 4:16-18) Kweni panyengo yasono wakutovwira waka kuti tilutilire kumuteŵetera zuŵa lililose.—Chit. 3:22-24.

4. Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?

4 Sono tiyeni tidumbiskane ivyo tingasambirako ku ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakugomezgeka, ŵa mu nyengo yakale na yasono. Nga umo tiwonerenge, nase nyengo zinyake tingasangana na masuzgo agho takhazganga yayi. Kweni para tikuthemba Yehova, watovwirenge nyengo zose. (Sal. 55:22) Apo tikudumbiskana za ŵateŵeti aŵa, jifumbani kuti: ‘Kasi niŵenge kuti ndine nasangana na suzgo ili mphanyi nanguchita wuli? Kasi viyelezgero vya ŵanthu aŵa vinganovwira wuli kuti nigomezgenge chomene Yehova? Kasi ni fundo wuli izo nkhusambirako ku ŵanthu aŵa izo ningazigwiliskira ntchito pa umoyo wane?’

ŴA MU NYENGO YAKALE

Kwa vyaka 20, Yehova wakamutumbika Yakhobe apo wakagwiliranga ntchito asibweni ŵake a Labani, awo ŵakaŵa ŵapusikizgi chomene (Wonani ndime 5)

5. Kasi Yakhobe wakasangana na masuzgo wuli chifukwa cha Labani? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)

5 Ŵateŵeti ŵa Yehova ŵa mu nyengo yakale ŵakasangananga na masuzgo agho ŵakakhazganga yayi. Ghanaghanirani vya Yakhobe. Adada ŵake ŵakamuphalira kuti wakatore mwanakazi kufuma pakati pa ŵana ŵasungwana ŵa Labani, mubali wawo uyo nayo wakasopanga Chiuta, ndipo adada ŵake ŵakamusimikizgira kuti Yehova wamutumbikenge chomene. (Gen. 28:1-4) Ntheura Yakhobe wakapulikira. Wakafumako ku Kenani na kuluta kwa Labani, uyo wakaŵa na ŵana ŵasungwana ŵaŵiri, Leya na Rakelo. Yakhobe wakatemwa mwana muchoko wa Labani, Rakelo, ndipo wakazomera kuteŵetera awiske vyaka 7 pambere wandamutore. (Gen. 29:18) Kweni vinthu vikenda nga umo Yakhobe wakakhazgiranga yayi. Labani wakamupusika mwakuti watore mwana wake mulara, Leya. Labani wakamuzomerezga kuti watore Rakelo pati pajumpha sabata yimoza, kweni wakati wateŵeteso vyaka vinyake 7. (Gen. 29:25-27) Labani wakamupusikangaso Yakhobe pa nkhani ya bizinesi. Nakuti Labani wakamuchitira mwambura urunji Yakhobe kwa vyaka 20.—Gen. 31:41, 42.

6. Kasi ni masuzgo wuli ghanyake agho Yakhobe wakasangana nagho?

6 Yakhobe wakasanganaso na masuzgo ghanyake. Wakaŵa na mbumba yikuru, kweni ŵana ŵake kanandi ŵakakhalanga mwamtende yayi. Nakuti ŵakafika na pa kuguliska munung’una wawo Yosefe ku wuzga. Ŵana ŵaŵiri ŵa Yakhobe, Simiyoni na Levi, ŵakachita vinthu vyakukhozga soni mbumba yakwawo kweniso zina la Yehova. Chinyake ntchakuti, Rakelo, mwanakazi uyo Yakhobe wakamutemwanga chomene, wakafwa apo wakababanga mwana wawo wachiŵiri. Ndipo chifukwa cha njara yikuru iyo yikawa mu charu, Yakhobe wakachichizgika kusamira ku Eguputo uku ni muchekuru.—Gen. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Kasi Yehova wakamulongora wuli Yakhobe kuti wakumutemwa?

7 Nangauli wakasangana na masuzgo ghose agha, Yakhobe wakalekapo yayi kuŵa na chipulikano mwa Yehova kweniso mu malayizgo ghake. Yehova wakachitapo kanthu kuti walongore Yakhobe kuti wakumutemwa. Mwachiyelezgero, nangauli Labani wakamuchitira upusikizgi mwakuwerezgawerezga, kweni Yehova wakamutumbika Yakhobe ndipo wakaŵa na vinthu vinandi. Kweniso ghanaghanirani umo Yakhobe wakwenera kuti wakamuwongera Yehova wati wakumanaso na Yosefe, mwana wake uyo wakamutemwanga chomene, uyo kwanyengo yitali wakaghanaghananga kuti wali kufwa. Chifukwa chakuti wakaŵa paubwezi uwemi na Yehova, Yakhobe wakafiska kuzizipizga viyezgo ivyo wakakumana navyo. (Gen. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Para tikulutilira kuŵa paubwezi wakukhora na Yehova, nase tingatonda viyezgo ivyo tingakumana navyo.

8. Kasi Themba Davide likakhumbanga kuchita vichi?

8 Themba Davide likachita vyose yayi ivyo likakhumbanga kumuchitira Yehova. Mwachiyelezgero, Davide wakakhumbanga chomene kuzenga tempile la Chiuta wake. Wakaphalira ntchimi Natani kuti wakukhumba kumuzengera tempile Chiuta. Natani wakazgora kuti: “Chitani chilichose icho chili mu mtima winu, pakuti Chiuta waunenesko wali namwe.” (1 Mid. 17:1, 2) Mazgu agha ghakwenera kuti ghakamukhozga chomene Davide. Panji nyengo yeneyiyo wakambapo kupanga pulani ya umo tempile lizengekerenge.

9. Kasi Davide wakachita wuli na uthenga uwo ukaŵa wakuti wangakondwa nawo yayi?

9 Kweni mwaluŵiro ntchimi ya Yehova yikizaso kwa Davide na kumuphalira uthenga uwo Davide wakaŵa kuti wangakondwa nawo yayi. Pa “usiku wenewura,” Yehova wakaphalira Natani kuti ni Davide yayi uyo wazengenge tempile, kweni yumoza wa ŵana ŵake ndiyo wazengenge. (1 Mid. 17:3, 4, 11, 12) Kasi Davide wakachita wuli wakati wapokera uthenga uwu? Wakasintha chilato chake. Sono wakaŵikapo mtima kuwunjika ndalama na vinthu ivyo mwana wake Solomoni wakakhumbikwiranga kuzakavigwiliskira ntchito pa mulimo uwu.—1 Mid. 29:1-5.

10. Kasi Yehova wakamutumbika wuli Davide?

10 Davide wati wamanyiskika waka kuti ndiyo yayi wazengenge tempile, mwaluŵiro Yehova wakachita nayo phangano. Yehova wakalayizga Davide kuti yumoza wa ŵana ŵake wazamuwusa muyirayira. (2 Sam. 7:16) Mu charu chiphya, mu Nyengo ya Muwuso wa Vyaka 1,000, Davide wazamukondwa chomene kumanya kuti Themba ilo likuwusa, Yesu, lili kufuma mu mphapu yake. Nkhani iyi yikutovwira kumanya kuti nanga tingatondeka kumuchitira Yehova vyose ivyo takhumbanga kumuchitira, Chiuta withu wangatipa vinthu vinyake viwemi ivyo takhazganga yayi.

11. Kasi Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakatumbikika wuli nangauli Ufumu wa Chiuta ukiza yayi apo ŵakawukhazganga? (Milimo 6:7)

11 Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakasangana na masuzgo agho ŵakakhazganga yayi. Mwachiyelezgero, ŵakakhumbanga chomene kuti Ufumu wa Chiuta wize, kweni ŵakamanyanga yayi apo wizirenge. (Mil. 1:6, 7) Kasi ŵakachita wuli? Ŵakalutilira kutangwanika na mulimo wa kupharazga. Apo uthenga uwemi ukalutilira kuthandazgika, ŵakawona ukaboni wakukhorweska wakuti Yehova wakatumbikanga kuyezgayezga kwawo.—Ŵazgani Mil. 6:7.

12. Kasi Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakachita wuli apo kukawa njara yikuru?

12 Panyengo yinyake, kukawa njara yikuru chomene “pa charu chose.” (Mil. 11:28) Njara iyi yikakhwaskaso Ŵakhristu aŵa. Ghanaghanirani umo ŵakasuzgikira chifukwa cha njara yikuru iyi. Tikukayika yayi kuti mitu ya mbumba yikafipanga chomene mtima umo yiwovwilirenge mbumba zawo. Wuli pakuyowoya za ŵachinyamata awo ŵakakhumbanga kusazgirako uteŵeti wawo? Kasi ŵakawona kuti ŵalindizgepo dankha pachoko? Mulimose umo vikaŵira, Ŵakhristu aŵa ŵakazizipizga. Ŵakalutilira kupharazga mulimose umo ŵangafiskira, ndipo ŵakakondwanga chomene kugaŵiranako vinthu na Ŵakhristu ŵanyawo mu Yudeya.—Mil. 11:29, 30.

13. Kasi Yehova wakaŵatumbika wuli Ŵakhristu ŵakwambilira?

13 Kasi Ŵakhristu aŵa ŵakatumbikika wuli mu nyengo ya njara iyi? Awo ŵakapokera wovwiri, ŵakawona kuti Yehova wakuŵawovwira. (Mat. 6:31-33) Ŵakwenera kuti ŵakamba kutemwana chomene na Ŵakhristu ŵanyawo awo ŵakaŵawovwira. Ndipo awo ŵakapeleka vyawanangwa panji awo ŵakachitako mulimo wakugaŵa wovwiri ŵakajiwonera ŵekha chimwemwe icho munthu wakuŵa nacho chifukwa cha mtima wakupeleka. (Mil. 20:35) Yehova wakaŵatumbika wose chifukwa cha kuzizipizga apo vinthu vikasintha.

14. Kasi ntchivichi chikachitikira Baranaba na mpositole Paulosi, ndipo pakaŵa uwemi wuli? (Milimo 14:21, 22)

14 Ŵakhristu ŵakwambilira kanandi ŵakatambuzgikanga, ndipo nyengo zinyake ndivyo ŵakakhazganga yayi kuti ŵangatambuzgika. Wonani ivyo vikachitikira Baranaba na mpositole Paulosi apo ŵakapharazganga ku Lisitira. Pakwamba, ŵanthu ŵakaŵapokelera makora chomene ndipo ŵakategherezga uthenga wawo. Kweni pamanyuma, ŵakususka “ŵakanyengelera mizinda,” ndipo ŵanthu ŵanyake awo ŵakategherezganga ŵakaŵadinya na malibwe na kuŵaleka kuti ŵakakhala pachoko kufwa. (Mil. 14:19) Ndipouli, Baranaba na Paulosi ŵakalutilira kupharazga ku malo ghanyake. Kasi chikachitika ntchivichi? Ŵakazgora “ŵanandiko kuŵa ŵasambiri,” ndipo mazgu ghawo na chiyelezgero chawo vikakhozga Ŵakhristu ŵanyawo. (Ŵazgani Milimo 14:21, 22.) Ŵanandi ŵakapindura chifukwa chakuti Baranaba na Paulosi ŵakawelera nyuma yayi ŵati ŵasangana na masuzgo agho ŵakakhazganga yayi. Para nase tikuwelera nyuma yayi pa mulimo uwo Yehova watipa, titumbikikenge.

ŴA MU NYENGO YITHU YINO

15. Kasi mukusambirako vichi kwa Mubali A. H. Macmillan?

15 Pambere chaka cha 1914 chindakwane, ŵanthu ŵa Yehova ŵakalindiliranga vinthu vinyake. Mwachiyelezgero, ghanaghanirani vya Mubali A. H. Macmillan. Mubali Macmillan wakaghanaghananga kuti sonosono apa walutenge kuchanya nga umo ŵanyake nawo panyengo iyo ŵakaghanaghaniranga. Mu nkhani yake iyo wakayowoya mu Seputembala 1914, wakati: “Nkhani iyi panji njaumaliro kudumba.” Kweni iyi yikaŵa nkhani yake yaumaliro yayi. Mubali Macmillan pamanyuma wakalemba kuti: “Panji taŵanyake ŵa ise tikachimbilira kughanaghana kuti tikuluta kuchanya panyengo yeneyiyo.” Wakayowoyaso kuti: “Tikwenera kulutilira waka kutangwanika na uteŵeti wa Fumu yithu.” Mubali Macmillan wakalutilira kutangwanika na uteŵeti. Wakaŵa wamwamphu mu uteŵeti. Wakaŵa na mwaŵi wakukhozga ŵabali ŵanandi awo ŵakaŵa mu jele chifukwa cha kukana kunjira usilikari. Ndipo wakalutilira kuwungana nyengo zose nanga ni apo wakaŵa muchekuru. Kasi Mubali Macmillan wakapindura wuli chifukwa cha kutangwanika na uteŵeti uku wakulindilira njombe yake? Pambere wandafwe mu 1966, wakalemba kuti: “Sono chipulikano chane ntchakukhora chomene kuluska kumanyuma kose.” Mubali uyu ntchiyelezgero chiwemi chomene kwa ise, chomenechomene para tazizipizga suzgo linyake kwanyengo yitali kuluska umo taghanaghaniranga.—Heb. 13:7.

16. Kasi Herbert Jennings na muwoli wake ŵakasangana na suzgo wuli ilo ŵakakhazganga yayi? (Yakobe 4:14)

16 Ŵateŵeti ŵanandi ŵa Yehova ŵakusuzgika na matenda ghanyake agho ŵakakhazganga yayi kuti ŵangaŵa nagho. Mwachiyelezgero, mu nkhani yakulongosora umoyo wake, Mubali Herbert Jennings b wakalongosora umo iyo na muwoli wake ŵakakondweranga na uteŵeti waumishonale ku Ghana. Kweni nyengo yikati yajumphapo Mubali Herbert Jennings wakamba kusuzgika na matenda ghakusuzgika maghanoghano panji kuti kwendera umo kwachira. Mubali Jennings wakakora mazgu gha pa lemba la Yakobe 4:14, ndipo wakalongosora kuti umo vinthu vikaŵira kwa iyo wakenderanga waka fundo yakuti “‘namachero’ tikumanya yayi umo umoyo uŵirenge.” (Ŵazgani.) Wakalemba kuti: “Tikawona kuti tileke kujikhungurufya waka, ntheura tikawukako ku Ghana na kulekana na ŵabwezi ŵithu ŵanandi na kuwelera ku Canada [kuti tikapokere wovwiri wa chipatala].” Yehova wakamovwira Mubali Jennings na muwoli wake kulutilira kumuteŵetera mwakugomezgeka nangauli ŵakakumana na suzgo ili.

17. Kasi chiyelezgero cha Mubali Jennings chakhozga wuli ŵanji?

17 Mazgu agho wakayowoya Mubali Jennings agho ghakusangika mu nkhani yakulongosora umoyo wake ghawovwiraso chomene ŵanji. Mudumbu munyake wakalemba kuti: “Kufuma kumasinda kose nindakhwaskikepo nthena nga umo nakhwaskikira nati naŵazga nkhani iyi. . . . Kuŵazga vya Mubali Jennings umo wakalekera uteŵeti wake wapadera kuti wakapenje wovwiri wa ulwari wake, vyanovwira kuwona suzgo lane mwakwenelera.” Mubali munyake nayo wakalemba kuti: “Nati nateŵetera nga mulara mu mpingo kwa vyaka 10, nkhaleka ulara chifukwa cha kulwara nthenda ya maghanoghano. Nkhatondekanga na kuŵazga wuwo nkhani zakulongosora umoyo wa ŵanthu chifukwa nkhajiwonanga kuti ndine wakutondeka. . . . Kweni ivyo wakachita Mubali Jennings vikanikhozga chomene.” Ivi vikutikumbuska kuti para tasangana na masuzgo agho takhazganga yayi, nase tingakhozga ŵanji. Nanga ni para vinthu vindayende nga umo takhazgiranga, tingaŵa chiyelezgero chiwemi pa nkhani ya chipulikano na kuzizipizga.—1 Pet. 5:9.

Para tikuthemba Yehova, masuzgo agho tikusangana nagho mwamabuchi ghangatovwira kuti tisendelere chomene kwa iyo (Wonani ndime 18)

18. Kasi tikusambirako vichi ku chokoro chinyake cha ku Nigeria, icho chalongoreka pa vithuzi?

18 Vinthu vyakwiza mwamabuchi nga ni muliri wa COVID-19 vyakhwaska chomene ŵanthu ŵa Yehova ŵanandi. Mwachiyelezgero, chokoro chinyake ku Nigeria chikakhala na vinthu vichoko chomene ivyo vingachiwovwira pa umoyo wake. Mulenji unyake, mwana wake msungwana wakafumba icho ŵaryenge pamanyuma pakuphika kapu waumaliro wa mpunga uwo ukakhala. Mudumbu withu wakaphalira mwana wake kuti walije ndalama panji chakurya chilichose icho chakhalapo kweni ŵakwenera kuyezga chokoro cha ku Zarefati, kuphika chakurya chawo chaumaliro na kugomezga Yehova. (1 Mathe. 17:8-16) Pambere ŵandambe kughanaghana ivyo ŵaryenge namuhanya pa zuŵa ili, ŵakapokera bwayira kufuma ku Ŵakhristu ŵanyawo. Mu bwayira ili mukaŵa chakurya chakuti ŵangarya kwa sabata ziŵiri panji kujumpha. Mudumbu uyu wakayowoya kuti wakamanyanga yayi kuti Yehova wakategherezganga ivyo wakaphaliranga mwana wake. Nadi, para tikuthemba Yehova, masuzgo agho tingakumana nagho mwamabuchi ghangatovwira kusendelera chomene kwa iyo.—1 Pet. 5:6, 7.

19. Kasi Aleksey Yershov wakasangana na suzgo wuli?

19 Mu vyaka vyasonosono apa, ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵanandi ŵakumana na nthambuzgo izo ŵakakhazganga yayi kuti ŵangasangana nazo. Wonani ivyo vikachitikira Mubali Aleksey Yershov, uyo wakukhala ku Russia. Ŵanthu ŵa Yehova mu chigaŵa ichi ŵakaŵa na wanangwa apo Mubali Yershov wakabatizikanga mu 1994. Kweni vyaka vyati vyajumphapo, vinthu vikasintha ku Russia. Mu 2020, ŵapolisi ŵakanjira mu nyumba ya Mubali Yershov na kuyisecha, ndipo ŵakatoramo katundu munandi chomene. Myezi yinandi yati yajumphapo, boma likamwimba mulandu wakuti wakuwukira boma. Vinthu vikafika paheni chomene chifukwa chakuti chilango icho ŵakamupa ŵakatolera pa mavidiyo agho munthu munyake uyo wakapusikizgiranga nga kuti ngwakunweka kusambira Baibolo wakajambura. Uwu ukaŵa upusikizgi wamaseŵera yayi.

20. Kasi Mubali Yershov wakhozga wuli ubwezi wake na Yehova?

20 Kasi pali viwemi vili vyose ivyo vyachitika chifukwa chakuti Mubali Yershov wakatambuzgika? Enya. Ubwezi wake na Yehova ngwakukhora chomene. Iyo wakuti: “Ine na muwoli wane tikulombera lumoza pafupipafupi. Nkhamanya kuti ningafiska yayi kuzizipizga panekha suzgo ili kwambura wovwiri wa Yehova.” Iyo wakutiso: “Sambiro la panekha likunovwira kulimbana na vyakugongoweska. Nkhughanaghanirapo pa viyelezgero vya ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa mu nyengo yakale. Pali nkhani zinandi izo zili kulembeka mu Baibolo izo zikulongora kuzirwa kwa kulutilira kukhala mwakufwasa na kugomezga Yehova.”

21. Kasi tasambira vichi mu nkhani iyi?

21 Kasi tasambira vichi mu nkhani iyi? Tasambira kuti nyengo zinyake mu charu ichi tikusangana na masuzgo agho takhazganga yayi kuti tingasangana nagho. Nangauli vili nthena, kweni nyengo zose Yehova wakovwira ŵateŵeti ŵake para ŵakumugomezga. Lemba lithu ilo pajintha nkhani iyi likuti, “masoka gha murunji nganandi, kweni Yehova wakumuthaska ku ghose.” (Sal. 34:19) M’malo mwa kuŵika mtima pa masuzgo ghithu, mphanyi talutilira kughanaghanira nkhongono za Yehova izo zingatovwira. Para tachita nthena, nga ni mpositole Paulosi, nase tiyowoyenge kuti: “Mu vinthu vyose, nkhusanga nkhongono mwa uyo wakunipa nkhongono.”—Fil. 4:13.

SUMU 38 Wamuzgoraninge Ŵankhongono

a Nangauli mu charu ichi nyengo zinyake tikusangana na masuzgo mwamabuchi, kweni tikwenera kugomezga kuti Yehova wawovwirenge ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka. Kasi Yehova wakawovwira wuli ŵateŵeti ŵake mu nyengo yakale? Kasi wakovwira wuli ŵateŵeti ŵake mazuŵa ghano? Kuwona viyelezgero ivyo vikuyowoyeka mu Baibolo na vyamazuŵa ghano kungatovwira kugomezga kuti usange tikumuthemba, nase Yehova watovwirenge.