1-2. Kasi ntchivichi chingatovwira kumanya umo Yehova wakujipulikira na mautesi agho ŵakumuyowoyera?

 TIYELEZGERE kuti munthu uyo mukumutemwa wamuyowoyerani chinthu chinyake chiheni chomene chakukhwaskana na imwe. Imwe mukumanya kuti ivyo wamuyowoyerani ni vyautesi, kweni ŵanyake ŵakugomezga kuti mbunenesko. Nakuti chiheni chomene ntchakuti nawo ŵakwambaso kuthandazga, ndipo ŵanthu ŵanandi ŵakugomezgaso. Kasi mungajipulika wuli? Usange ŵanthu aŵa mukuŵatemwa kweniso mukufipira mtima vya lumbiri lwinu, ivi vingamuŵinyani chomene.—Zinth. 22:1.

² Chiyelezgero ichi chingatovwira kumanya umo Yehova wakajipulikira zina lake likati lanangika. Yumoza wa ŵana ŵake ŵauzimu wakayowoya utesi wakukhwaskana na iyo kwa mwanakazi wakwamba, Eva. Eva wakagomezga utesi uwu. Ndipo utesi uwu ukapangiska ŵapapi ŵithu ŵakwamba kugalukira Yehova. Ntheura, ivi vili kunjizga kwananga na nyifwa pano pa charu chapasi. (Gen. 3:​1-6; Rom. 5:12) Masuzgo ghose agho tikuwona pa charu chapasi nga ni nyifwa, nkhondo, na matenda, viliko chifukwa cha mautesi agho Satana wakamba kuthandazga mu munda wa Edeni. Kasi Yehova vikumuŵinya chifukwa cha mautesi ghose agha kweniso masuzgo agho ghaŵapo chifukwa cha mautesi agha? Tikukayika yayi kuti vikumuŵinya chomene. Kweni Yehova ni mukali yayi panji kuti wakusunga vyakusingo. Nakuti wakulutilira kuŵa “Chiuta wakukondwa.”—1 Tim. 1:11.

3. Kasi tili na mwaŵi wuli?

³ Tili na mwaŵi wakovwirapo kutuŵiska zina la Yehova mwakupulikira dango ili lakuti: “Lumbani zina la Yehova.” (Sal. 113:1) Tikulumba zina la Yehova para tikuphalirako ŵanji unenesko wakukhwaskana na iyo. Kasi namwe mulumbenge zina la Yehova? Tiyeni tiwone vinthu vitatu ivyo vingatovwira kuti tilumbe zina la Chiuta withu na mtima wose.

 TIKUKONDWESKA YEHOVA PARA TIKULUMBA ZINA LAKE

4. Chifukwa wuli Yehova wakukondwa para tikumulumba? Yowoyani chiyelezgero. (Wonaniso chithuzi.)

⁴ Tikukondweska Adada ŵithu ŵakuchanya para tikulumba zina lawo. (Sal. 119:108) Ndipouli, kasi ichi chikung’anamura kuti Chiuta wankhongonozose wali nga ni ŵanthu ŵambura kufikapo, awo ŵakukhumba kuti ŵanji ŵaŵalumbenge chifukwa chakuti ŵakukhumbikwira kukhozgeka? Yayi. Ghanaghanirani chiyelezgero ichi. Tiyelezgere kuti kamwana kachoko kasungwana kakuchimbilira kwa adada ŵake, kakuŵahaga, ndipo kakuyowoya kuti: “Ndimwe adada ŵawemi chomene.” Adada ŵake ŵakumwemwetera ndipo ŵakondwa chomene. Chifukwa wuli? Ntchifukwa chakuti ŵakukhumba kukhozgeka yayi panji kulumbika na mwana wawo. Kweni ntchifukwa chakuti ŵakumutemwa mwana wawo, ndipo ŵakondwa pakuti mwana wawo nayo walongora kuti wakuŵatemwa kweniso kuŵawonga. Ŵakumanya kuti mikhaliro iyi yimovwirenge mwana wawo kuŵa wakukondwa apo wakukura. Mwakuyana waka, Yehova, Dada withu mukuru, wakukondwa para tikumulumba.

5. Kasi para tikulumba zina la Chiuta, tikovwira kususka utesi wuli?

⁵ Para tikulumba Adada ŵithu ŵakuchanya, tikovwirapo pakususka utesi unyake uwo Satana wakayowoya wakukhwaskana na ise. Satana wakuti palije munthu uyo wangavikilira zina la Chiuta mwakugomezgeka. Wakuyowoya kuti palije munthu uyo wangalutilira kugomezgeka kwa Chiuta para wayezgeka. Wakuti tose tingaleka kuteŵetera Chiuta para tawona kuti tisangenge phindu linyake para tachita nthena. (Yobu 1:​9-11; 2:4) Kweni Yobu wakalongora kuti Satana ni mutesi. Imwe ke? Waliyose wa ise wali na mwaŵi wakuvikilira zina la Adada ŵithu ŵakuchanya na kuŵakondweska. Tingachita nthena para tikuŵateŵetera mwakugomezgeka. (Zinth. 27:11) Ni mwaŵi wapadera chomene kuchita nthena.

6. Kasi tingayezga wuli Themba Davide na Ŵalevi? (Nehemiya 9:5)

⁶ Awo ŵakutemwa Chiuta ŵakuŵa ŵakukhumbisiska kulumba zina lake na mtima wawo wose. Themba Davide likalemba kuti: “Lekani nilumbe Yehova, chilichose mukati mwane chilumbe zina lake lituŵa.” (Sal. 103:1) Davide wakamanya kuti para tikulumba zina la Yehova ndikuti tikulumba Yehova iyomwenecho. Zina la Yehova likusazgapo lumbiri lwake, ntheura likutikumbuska za mikhaliro yake yose yakukondweska na milimo yake. Davide wakakhumbanga kuti nyengo zose watuŵiskenge zina la Adada ŵake na kulilumba. Wakakhumbanga kuchita nthena na ‘chilichose mukati mwake,’ panji kuti na mtima wose. Mwakuyana waka, Ŵalevi ŵakadangiliranga pakulumba Yehova.  Mwakujiyuyura ŵakazomerezga kuti mazgu ghawo ghangapeleka mwakukwana yayi malumbo agho zina la Yehova likukhumbikwira. (Ŵazgani Nehemiya 9:5.) Mwambura kukayika, Yehova wakwenera kuti wakakondwa chomene na kulumbika kwanthena, kwakufumira pasi pa mtima.

7. Kasi tingamulumba wuli Yehova mu uteŵeti kweniso pa umoyo withu wa zuŵa na zuŵa?

⁷ Mazuŵa ghano napo, tingamukondweska Yehova para tikuyowoya vyakukhwaskana na iyo munthowa yakulongora kuti tikumuwonga chomene kweniso kumutemwa. Para tili mu uteŵeti, tikumbukenge kuti chilato chithu chikuru nkhovwira ŵanthu kusendelera kwa Yehova, na kwamba kuŵawona Adada ŵithu ŵakuchanya nga umo ise tikuŵawonera. (Yak. 4:8) Tikukondwa kulongora ŵanthu umo Baibolo likumulongosolera Yehova, kuvumbura mikhaliro yake nga ntchitemwa, urunji, vinjeru, nkhongono, na mikhaliro yinyake yakukondweska. Tikulumbaso Yehova na kumukondweska para tikufwilirapo kumuyezga. (Efe. 5:1) Para tichitenge nthena, ŵanthu ŵawonenge kuti tikupambana chomene na ŵanthu ŵa mu charu chiheni ichi. (Mat. 5:​14-16) Ndipo apo tikuchita nawo vinthu vinyake vya zuŵa na zuŵa, tingaŵalongosolera chifukwa icho tikuchita vinthu mwakupambana na ŵanthu ŵanandi mu charu ichi. Ntheura ivi vikovwira ŵanthu ŵamitima yiwemi kusendelera kwa Chiuta. Para tikulumba Yehova munthowa izi, tikukondweska mtima wake.—1 Tim. 2:​3, 4. 

TIKUKONDWESKA YESU PARA TIKULUMBA ZINA LA YEHOVA

8. Chifukwa wuli Yesu ntchiyelezgero chiwemi pa kulumba zina la Yehova?

⁸ Yesu ndiyo wakumumanya makora chomene Yehova kuluska waliyose kuchanya na pa charu chapasi. (Mat. 11:27) Yesu wakuŵatemwa chomene Adada ŵake, ndipo ndiyo wali panthazi pakulumba zina la Yehova. (Yoh. 14:31) Mu lurombo ulo wakalomba Adada ŵake mu usiku wakuti namachero wafwenge, wakayowoya chinthu chakuzirwa chomene icho wakachita pa charu chapasi. Wakati: “Naŵamanyiska zina linu.” (Yoh. 17:26) Kasi wakang’anamurangachi?

9. Kasi Yesu wakagwiliskira ntchito ntharika wuli kuti walongosore Adada ŵake munthowa yakupulikikwa makora?

⁹ Yesu wakachita vinandi padera pakuphalira waka ŵanthu kuti Chiuta zina lake ni Yehova. Ŵayuda awo Yesu wakaŵasambizganga ŵakamanyanga kale zina la Chiuta. Kweni Yesu wakaŵa panthazi ‘kumulongosora’ makora Yehova. (Yoh. 1:​17, 18) Mwachiyelezgero, Malemba Ghachihebere ghakuvumbura kuti Yehova ngwalusungu kweniso wachiwuravi. (Eks. 34:​5-7) Yesu wakalongosora makora mikhaliro iyi kuluska waliyose, apo wakayowoya ntharika ya mwana wakuzgeŵa na dada wake. Tikuwona makora kuti Yehova ngwalusungu chomene kweniso ngwachiwuravi, para tikuŵazga vyakukhwaskana na dada wa mu ntharika iyi. Wati wawona mwana wake uyo wapera wakwiza patali, wakamuchimbilira, wakamuvumbatira, na kumugowokera na mtima wose. (Luka 15:​11-32) Yesu wakaŵalongosora Awiske umo ŵaliri nadi.

10. (a) Kasi tikumanya wuli kuti Yesu wakazunuranga zina la Adada ŵake, ndipo wakakhumbanga ŵanji nawoso ndimo ŵachitirenge? (Mariko 5:19) (Wonaniso chithuzi.) (b) Kasi Yesu wakukhumbaso ise tichitenge wuli mazuŵa ghano?

¹⁰ Kasi Yesu wakukhumbaso kuti ŵanji nawo ŵagwiliskirenge ntchito zina la Awiske? Enya. Ŵalongozgi ŵanyake ŵavisopa ŵa mu nyengo yake ŵakagomezganga kuti ni muyuyuro kuzunura zina la Chiuta, kweni Yesu wakazomerezga yayi kuti mitheto ya ŵanthu yimutondeske kuchindika zina la Awiske. Ghanaghanirani panyengo iyo wakachizga munthu uyo wakaŵa na mzimu waukazuzi mu chigaŵa cha Ŵagerasa. Ŵanthu ŵakawopa chomene ndipo ŵakamupempha Yesu kuti wafumeko, ntheura wakawukako nadi ku malo agha. (Mrk. 5:​16, 17) Ndipouli,  Yesu wakakhumbanga nipera kuti ŵanthu ŵa ku chigaŵa ichi ŵamanye zina la Yehova. Ntheura wakaphalira munthu uyo wakamuchizga kuti waphalire ŵanthu, ivyo iyo Yesu wachita yayi, kweni ivyo Yehova wachita. (Ŵazgani Mariko 5:19.) a Nanga ni mazuŵa ghano, Yesu wakukhumbaso kuti timanyiske ŵanthu zina la Awiske pa charu chose chapasi. (Mat. 24:14; 28:​19, 20) Para tikuchitapo chigaŵa chithu, tikukondweska Themba lithu, Yesu.

11. Kasi Yesu wakasambizga ŵalondezgi ŵake kulomba vichi, ndipo chifukwa wuli ntchakuzirwa? (Ezekiyeli 36:23)

¹¹ Yesu wakamanya kuti khumbo la Yehova nkhutuŵiska zina lake, icho chikung’anamura kususka mautesi ghose agho layowoyereka. Lekani Yesu Khristu uyo ni Fumu yithu wakasambizga ŵalondezgi ŵake kulomba kuti: “Adada ŵithu imwe muli kuchanya, zina linu lituŵiskike.” (Mat. 6:9) Yesu wakamanyanga kuti iyi ni nkhani yikuru iyo yikukhwaska chilengiwa chose. (Ŵazgani Ezekiyeli 36:23.) Palije waliyose mu chilengiwa chose uyo wali kuchitapo vinandi pa kutuŵiska zina la Yehova kuluska Yesu. Kweni apo Yesu wakakakika, ŵalwani ŵake ŵakamwimbanga mulandu wakuti wakuyuyura Chiuta. Yesu wakawona kuti kuyuyura zina lituŵa la Awiske nkhwananga kukuru chomene. Ntheura wakasuzgika chomene maghanoghano kuti ŵakamwimba mulandu uwu na kumweruzga kuti ngwakwananga. Ichi ndicho chikwenera kuŵa chifukwa icho Yesu ‘wakasuzgikira chomene mu mtima’ mu maora agho wakaŵa pafupi kukakika.—Luka 22:​41-44.

12. Kasi Yesu wakatuŵiska wuli zina la Adada ŵake munthowa yapadera chomene?

¹² Kuti watuŵiske zina la Awiske, Yesu wakazizipizga vinthu vinandi nga nkhutambuzgika, kuneneka, kweniso kumuyowoyera mautesi. Wakamanya kuti wapulikira kale Awiske mu vinthu vyose ndipo pakaŵavya chifukwa chakuti wachitire soni. (Heb. 12:2) Kweniso wakamanyanga kuti Satana ndiyo wakamuwukiranga mwakudunjika panyengo yakusuzga iyi. (Luka 22:​2-4; 23:​33, 34) Satana wakakhumbanga kuti watondeske Yesu kugomezgeka, kweni vikamutonda. Yesu wakalongora pakweru kuti Satana ni mutesi chomene kweniso kuti Yehova wali na ŵateŵeti ŵakugomezgeka, awo ŵakulutilira kugomezgeka nanga ŵangakumana na chiyezgo wuli.

13. Kasi mungakondweska wuli Themba linu ilo likuwusa?

 ¹³ Kasi namwe mukukhumba kukondweska Themba linu ilo likuwusa? Lutilirani kulumba zina la Yehova, mwakovwira ŵanji kumumanya makora Chiuta withu. Para muchitenge nthena, mulondezgenge mendero gha Yesu. (1 Pet. 2:21) Nga ni Yesu, muŵenge kuti mukukondweska Yehova na kulongora kuti mulwani wake Satana ni mutesi.

TIKOVWIRA KUPONOSKA MAUMOYO PARA TIKULUMBA ZINA LA YEHOVA

14-15. Kasi ni vinthu wuli vyakukondweska ivyo vingachitika para tingasambizga ŵanthu vyakukhwaskana na Yehova?

¹⁴ Para tikulumba zina la Yehova, tikovwira kuponoska maumoyo gha ŵanthu. Tikovwira wuli? Satana “wabulumutizga maghanoghano gha ŵambura kugomezga.” (2 Kor. 4:4) Ntheura ivi vyapangiska kuti ŵagomezgenge mautesi gha Satana nga ni agha: Chiuta kulije, Chiuta wali kutali chomene na ise ndipo wakuŵikako mahara yayi ku ŵanthu, Chiuta ngwankhaza kweniso wakuyuzga ŵakwananga kwamuyirayira. Satana wakuyowoya mautesi ghose agha chifukwa wakukhumba kunanga zina liwemi la Yehova, na kutondeska ŵanthu kuŵa na khumbo la kusendelera kwa iyo. Kweni para tikupharazga, tikutondeska Satana kufiska chilato ichi. Tikusambizga ŵanthu unenesko wakukhwaskana na Adada ŵithu, na kulumba zina lituŵa la Chiuta withu. Kasi paŵa uwemi wuli?

¹⁵ Unenesko wa Mazgu gha Chiuta uli na nkhongono chomene. Apo tikusambizga ŵanthu unenesko wakukhwaskana na Yehova kweniso umo iyo waliri nadi, tikuwona kuti pakuŵa vyakufumapo viwemi chomene. Ŵanthu ŵakuleka kubulumutizgika na mautesi gha Satana, ndipo ŵakwamba kuwona mikhaliro yakukondweska ya Dada withu. Ŵakuzizwa na nkhongono zambura chigoti izo wali nazo. (Yes. 40:26) Ŵakusambira kumugomezga chifukwa chakuti ni murunji. (Doto. 32:4) Ŵakusambirako vinandi kufuma ku vinjeru vyake. (Yes. 55:9; Rom. 11:33) Ndipo ŵakupembuzgika kumanya kuti iyo ntchitemwa. (1 Yoh. 4:8) Apo ŵakulutilira kusendelera kwa Yehova, chigomezgo chawo cha kuzakasanga umoyo wamuyirayira pakuŵa ŵana ŵake chikuŵa chanadi. Tili na mwaŵi wapadera chomene wakovwira ŵanthu kusendelera kwa Adada ŵithu ŵakuchanya. Para tikuchita nthena, Yehova wakutiwona  kuti ndise “ŵantchito ŵanyake.”—1 Kor. 3:​5, 9.

16. Kasi ŵanyake ŵakukhwaskika wuli para ŵamanya kuti Chiuta wali na zina? Yowoyani viyelezgero.

¹⁶ Pakwamba, tingaŵasambizga waka ŵanthu kuti Chiuta zina lake ni Yehova. Fundo iyi pera yingawovwira ŵanthu ŵamitima yiwemi kusintha umoyo wawo. Mwachiyelezgero, mwanakazi munyake zina lake Aaliyah b wakalelekera mu mbumba iyo yikugomezga Baibolo yayi. Kweni wakakhorwanga yayi na ivyo chisopa chake chikasambizganga, ndipo wakawonanga kuti wali kutali na Chiuta. Kweni wati wamba kusambira na Ŵakaboni ŵa Yehova wakasintha. Wakamba kuwona kuti Chiuta ni Mubwezi wake. Ndipo wakazizwa kusambira kuti zina la Chiuta lili kuwuskikamo mu Mabaibolo ghanandi ndipo ŵali kulembamo mazina gha vithokozo waka nga ni Fumu. Kweni wati wasambira kuti Chiuta wali na zina wakasintha umoyo wake. Iyo wakati: “Mubwezi wane wapamtima wali na zina!” Kasi pakaŵa uwemi wuli? Iyo wakuti: “Sono nili na mtende wa mu mtima. Nkhuwona kuti ni mwaŵi wapadera chomene.” Mwanalume munyake zina lake Steve wakaŵa wakwimba ndipo wakafuma mu mtundu Wachiyuda uwo ukakhwimiskanga chomene vinthu. Wakakhumbanga yayi kuŵa mu chisopa chifukwa wakawona kuti muli upusikizgi chomene. Kweni amama ŵake ŵati ŵafwa, wakazomera kuŵapo pa sambiro la Baibolo ilo wakachitiskanga Kaboni wa Yehova munyake. Wakachontheka chomene wati wamanya zina la Chiuta. Iyo wakuti: “Nkhaŵa kuti nindapulikepo kuti Chiuta wali na zina.” Wakutiso: “Kwanyengo yakwamba nkhamanya kuti Chiuta ngwanadi. Nkhawona kuti ni Munthu wanadi. Nkhamanya kuti nasanga nadi Mubwezi wanadi.”

17. Chifukwa wuli mwaŵikapo mtima kulutilira kulumba zina la Yehova? (Wonaniso chithuzi.)

¹⁷ Para mukupharazga panji kusambizga, kasi ŵanthu mukuŵaphalirako vya zina lituŵa la Yehova? Kasi mukuŵawovwira kumanya umo Chiuta withu waliri nadi? Para mukuchita nthena, ndikuti mukulumba zina la Chiuta. Mphanyi mwalutilira kulumba zina lituŵa la Yehova mwakovwira ŵanthu kumumanya makora. Para muchitenge nthena muponoskenge maumoyo gha ŵanthu. Mulondezgenge Themba linu, Khristu Yesu. Ndipo kuluska vyose, mukondweskenge Dada winu wachitemwa, Yehova. Ntheura lutilirani ‘kulumba zina lake muyirayira swii’!—Sal. 145:2.