1-2. (a) Chifukwa wuli ntchakupulikikwa kuti Yesu wali kutipa nthowa yipusu iyo tingalondezga pakukumbukira nyifwa yake? (b) Kasi ni mikhaliro wuli ya Yesu iyo tiwonenge?

KASI mungalongosora ivyo vikuchitika pa Chikumbusko cha nyifwa ya Khristu? Tikukayika yayi kuti taŵanandi tingalongosora ivyo vikuchitika pa Mugonero wa Fumu. Chifukwa wuli? Chifukwa Mugonero uwu ukuchitika munthowa yipusu. Nangauli vili nthena, kweni chakuchitika ichi ntchakuzirwa chomene. Ntheura tingafumba kuti, ‘Chifukwa wuli ukuchitika munthowa yipusu nthena?’

² Mu uteŵeti wake pa charu chapasi, Yesu wakamanyikwanga kuti wakasambizganga unenesko munthowa yipusu, mwakupulikikwa makora, ndipo uthenga wake ukaŵa wambura kusuzga kuwupulikiska. (Mat. 7:28, 29) Mwakuyana waka, wakapeleka nthowa yipusu kweniso yakuzirwa iyo tingalondezga pakukumbukira * nyifwa yake. Tiyeni tiwone mwakupwelelera vya Mugonero uwu, na vinthu vinyake ivyo Yesu wakayowoya na kuchita. Tipulikiskenge chomene umo Yesu waliri wakujiyuyura, wachikanga, na wachitemwa, ndipo tisambirenge umo tingamuyezgera pa nkhani izi.

3. Nga umo pakuyowoyera pa Mateyu 26:26-28, kasi Mugonero uwo Yesu wakambiska ukachitika wuli munthowa yipusu, ndipo kasi vinthu viŵiri ivyo wakagwiliskira ntchito vikimiranga vichi?

³ Yesu wakaŵa na ŵapositole ŵake ŵakugomezgeka 11 apo wakambiskanga Chikumbusko cha nyifwa yake. Wakatora ivyo  vikakhalapo pa Paska na kwambiska Chikumbusko cha nyifwa yake. (Ŵazgani Mateyu 26:26-28.) Wakagwiliskira ntchito chingwa chambura nthukumusi na vinyo, vyeneivyo vikaŵapo kale. Yesu wakaphalira ŵapositole ŵake kuti vinthu viŵiri ivi vikimiranga thupi na ndopa zambura kwananga, ivyo vikaŵa pafupi kupelekeka chifukwa cha iwo. Ŵapositole ŵakwenera kuti ŵakazizwa yayi kuti ungano uphya uwu ukachitika munthowa yipusu. Chifukwa wuli?

4. Kasi ulongozgi uwo Yesu wakaphalira Malita ukutovwira wuli kupulikiska chifukwa icho Yesu wakanozgera Mugonero munthowa yipusu?

⁴ Wonani ivyo vikachitika myezi yakumanyuma, mu chaka chachitatu cha uteŵeti wa Yesu, apo wakaluta ku nyumba ya ŵabwezi ŵake, Lazaro, Marita, na Mariya. Panyengo iyo ŵakachezganga, Yesu wakamba kusambizga. Marita wakaŵapo, kweni wakatangwanika na kunozga chakurya chinandi cha mulendo wake wakuzirwa. Yesu wakati wawona ichi, wakamovwira Marita mwalusungu kuti ni nyengo zose yayi apo chakurya chinandi chingaŵa chakukhumbikwa. (Luka 10:40-42) Pamanyuma, kwati kwakhala maora ghachoko waka pambere wandafwe, Yesu wakagwiliskira ntchito ulongozgi uwo wakaphalira Marita. Wakanozga Mugonero munthowa yipusu. Kasi fundo iyi yikutiphalirachi za Yesu?

5. Kasi chakurya chipusu ichi chikutiphalirachi za Yesu, ndipo vikukolerana wuli na lemba la Ŵafilipi 2:5-8?

⁵ Pa chilichose icho Yesu wakachitanga na kuyowoya, wakaŵa wakujiyuyura. Ntheura ntchakuzizika yayi kuti wakalongora kujiyuyura chomene pa usiku waumaliro wa umoyo wake pa charu chapasi. (Mat. 11:29) Wakamanya kuti wakaŵa pafupi kupeleka sembe yakuzirwa chomene mu muwiro wose wa ŵanthu ndiposo kuti Yehova wamuwuskenge na kumupa udindo wapachanya chomene kuchanya. Kweni wakachitapo chilichose yayi chakulongora kuti ngwakuzirwa chomene, pakuchita chiphikiro chikuru chakukumbukira nyifwa yake. M’malo mwake, wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti ŵamukumbukirenge pa chaka kamoza kwizira mu chakurya chipusu ichi. (Yoh. 13:15; 1 Kor. 11:23-25) Chakurya chipusu na chakwenelera ichi chikalongora kuti Yesu ngwakujiŵikamo yayi. Tili ŵakukondwa kuti Themba lithu lakuchanya ili ndakujiyuyura.—Ŵazgani Ŵafilipi 2:5-8.

6. Kasi tingamuyezga wuli Yesu pa nkhani ya kujiyuyura para takumana na viyezgo?

⁶ Kasi tingamuyezga wuli Yesu pa nkhani ya kujiyuyura? Para tidangizgenge vyakukhumba vya ŵanyithu m’malo mwa vithu. (Fil. 2:3, 4) Kumbukani usiku waumaliro wa umoyo wa Yesu pa  charu chapasi. Yesu wakamanya kuti wakaŵa pafupi kufwa nyifwa yakuŵinya, kweni wakaghanaghaniranga chomene ŵapositole ŵake ŵakugomezgeka, awo ŵakaŵa pafupi kuŵa na chitima chifukwa cha nyifwa yake. Ntheura pa usiku wake waumaliro wakaŵasambizganga, kuŵachiska, na kuŵakukhozga. (Yoh. 14:25-31) Mwakujiyuyura, Yesu wakalongora kuti wakaghanaghaniranga chomene vyakukhumba vya ŵanji m’malo mwa vyake. Ichi ntchiyelezgero chiwemi chomene kwa ise.

7. Kasi Yesu wakalongora wuli chikanga wati wayambiska waka Mugonero wa Fumu?

⁷ Wakati wambiska waka Mugonero wa Fumu, Yesu wakalongora kuti ngwachikanga chomene. Wakalongora wuli? Yesu wakazomerezga kuti khumbo la Adada ŵake lichitike nangauli wakamanyanga kuti wakomekenge chifukwa cha kumupa mulandu wakukhozga soni wakuti wakuyuyura Chiuta. (Mat. 26:65, 66; Luka 22:41, 42) Yesu wakalutilira kupulikira mwakuti zina la Yehova lichindikike, kukhozgera muwuso wa Chiuta, na kujura nthowa yakuti ŵanthu awo ŵapera ŵazakasange umoyo wamuyirayira. Pa nyengo yeneyiyo pera, Yesu wakawovwira ŵalondezgi ŵake kunozgekera ivyo ŵakaŵa pafupi kukumana navyo.

8. (a) Kasi Yesu wakaŵaphalira vichi ŵapositole ŵake ŵakugomezgeka? (b) Mu vyaka vyakulondezgapo Yesu wati wafwa, kasi ŵasambiri ŵake ŵakamuyezga wuli pa nkhani ya chikanga?

⁸ Yesu wakalongoraso chikanga pakughanaghanira chomene ivyo ŵapositole ŵake ŵakugomezgeka ŵakakhumbikwiranga m’malo mwakughanaghanira chomene masuzgo agho wakaŵa pafupi kukumana nagho. Chakurya chipusu icho Yesu wakambiska wati wamuwuskapo Yudasi, chiŵakumbuskenge ŵalondezgi ŵake ŵakuphakazgika za maphindu gha ndopa za Yesu izo zikathiskika, ndiposo kuŵa mu phangano liphya.  (1 Kor. 10:16, 17) Kuti waŵawovwire kulutilira kuŵa ŵakugomezgeka na kukaŵa na iyo kuchanya, Yesu wakaphalira ŵalondezgi ŵake ivyo iyo na Awiske ŵakakhazganga kwa iwo. (Yoh. 15:12-15) Yesu wakaphaliraso ŵapositole ŵake viyezgo ivyo ŵakaŵa pafupi kukumana navyo. Pamanyuma, wakaŵachiska kuti ŵamuyezge iyo. Wakati “khwimani mtima.” (Yoh. 16:1-4a, 33) Vyaka vinandi vikati vyajumphapo, ŵasambiri ŵa Yesu ŵakaŵa kuti ŵachali kuyezga Yesu pa nkhani ya kujipeleka na kulongora chikanga. Nangauli ichi chikang’anamuranga kuti nawo ŵakeneranga kusuzgika, kweni ŵakawovwirananga panyengo ya masuzgo ghakupambanapambana agho ŵakakumananga nagho.—Heb. 10:33, 34.

9. Kasi tingamuyezga wuli Yesu pa nkhani ya chikanga?

⁹ Mwakuyana waka, nase mazuŵa ghano tikuyezga Yesu pa nkhani ya chikanga. Mwachiyelezgero, pakukhumbikwa chikanga kuti tovwire ŵabali ŵithu awo ŵakutambuzgika chifukwa cha chipulikano chawo. Nyengo zinyake ŵabali ŵithu ŵakujalirika mu jele pa vifukwa vyambura kwenelera. Para ivi vyachitika, tikwenera kuŵachitira ivyo tingafiska, kusazgapo kuŵavikilira. (Fil. 1:14; Heb. 13:19) Nthowa yinyake iyo tingalongolera chikanga nkhulutilira kupharazga “na chikanga.” (Mil. 14:3) Nga ni Yesu, taŵikapo mtima kupharazga uthenga wa Ufumu nangauli ŵanthu ŵangatisuska na kutitambuzga. Kweni nyengo zinyake tingajiwona nga tilije chikanga. Kasi tingachita wuli?

10. Para kwakhala masabata ghachoko waka kuti Chikumbusko chichitike, kasi tikwenera kuchita vichi, ndipo chifukwa wuli?

¹⁰ Tingakhozga chikanga chithu para tikughanaghanira za chigomezgo icho tili nacho chifukwa cha sembe yakuwombora ya Khristu. (Yoh. 3:16; Efe. 1:7) Para kwakhala masabata ghachoko waka kuti Chikumbusko chichitike, tikuŵa na mwaŵi wapadera wakulongolera kuti tikuwonga sembe yakuwombora. Panyengo iyi, tikwenera kuŵazga Malemba gha mu nyengo  ya Chikumbusko na kughanaghanirapo chomene ivyo vikachitika apo Yesu wakaŵa pafupi kufwa. Ntheura para tazakiza pa Mugonero wa Fumu, tizamupulikiska makora chomene kuzirwa kwa vimanyikwiro vya pa Chikumbusko kweniso ivyo vikwimira. Para tapulikiska ivyo Yesu na Yehova ŵali kutichitira na umo ise na ŵakutemweka ŵithu tikusangira chandulo, chigomezgo chithu chikukura, ndipo tikuŵikapo mtima kuzizipizga mwachikanga m’paka kuumaliro.—Heb. 12:3.

11-12. Kasi tasambira vichi kufika apa?

¹¹ Tasambira kuti Mugonero wa Fumu ukutikumbuska kuzirwa kwa sembe ya Yesu kweniso mikhaliro yinyake ya Yesu nga ni kujiyuyura na chikanga. Tili ŵakuwonga chomene kuti Yesu wakulutilira kulongora mikhaliro iyi pakuŵa Wasembe withu Mukuru kuchanya, uyo wakuŵeyelera m’malo mwa ise. (Heb. 7:24, 25) Kuti tilongore kuti tikuwonga kufumira pasi pamtima, tikwenera kukumbukira nyifwa ya Yesu mwakugomezgeka, nga umo iyo wakayowoyera. (Luka 22:19, 20) Tikukumbukira nyifwa ya Yesu pa Nisani 14. Ili ni zuŵa lakuzirwa chomene mu chaka.

¹² Pa chakurya chipusu icho Yesu wakanozga pa Mugonero wa Fumu, tingasambirako mukhaliro unyake uwo ukapangiska kuti watifwire. Apo wakaŵa pa charu chapasi, wakamanyikwanga na mukhaliro uwu. Kasi ni mukhaliro wuli?

13. Kasi lemba la Yohane 15:9 na la 1 Yohane 4:8-10 ghakulongosora wuli chitemwa icho Yehova na Yesu ŵali kulongora, ndipo mbanjani awo ŵakusanga chandulo na chitemwa chawo?

¹³ Yesu wakalongora makora chomene chitemwa chikuru cha awiske pa ise, pa chilichose icho wakachitanga. (Ŵazgani Yohane 15:9; 1 Yohane 4:8-10.) Kuluska vyose, Yesu wakajipeleka na mtima wose kupeleka umoyo wake chifukwa cha ise. Kwali ndise ŵakuphakazgika panji ŵa “mberere zinyake,” tikusanga chandulo na chitemwa icho Yehova na Mwana wake ŵakalongora kwizira mu sembe iyi. (Yoh. 10:16; 1 Yoh. 2:2) Kweniso ghanaghanirani za vimanyikwiro ivyo wakagwiliskira ntchito pa Chikumbusko; vimanyikwiro ivi vikulongoraso kuti Yesu wakuŵatemwa ŵasambiri ŵake kweniso wakuŵaghanaghanira. Mwawuli?

14. Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakuŵatemwa ŵasambiri ŵake?

¹⁴ Yesu wakalongora chitemwa ku ŵalondezgi ŵake ŵakuphakazgika mwa kwambiska chakuchitika chakuti ŵamukumbukirenge munthowa yipusu. Nyengo yikati yajumphapo ŵasambiri ŵake ŵakuphakazgika aŵa ŵakeneranga kuchita Chikumbusko chaka chilichose, nanga pangaŵa masuzgo ghakupambanapambana, kusazgapo kujalirika mu jele. (Chivu. 2:10) Kasi ŵakamupulikira Yesu? Enya.

15-16. Kasi ŵanyake ŵachita wuli kuti ŵakumbukire Mugonero wa Fumu nangauli nyengo zinyake chikuŵa chakusuzga?

¹⁵ Kwamba mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakuyezgayezga kukumbukira nyifwa ya Yesu. Ŵakuyezgayezga kulondezga ndondomeko ya Mugonero wa Fumu, nangauli nyengo zinyake chikuŵa chakusuzga. Wonani viyelezgero vichoko waka ivi. Apo Mubali Harold King wakaŵa yekha mu chipinda cha jele ku China, wakeneranga kusanga nthowa kuti wachite Chikumbusko. Na vinthu ivyo wakaŵa navyo, wakanozga vimanyikwiro vya Chikumbusko mwakubisilizga. Wakaŵelengeseraso mwakupwelelera kuti wamanye deti la Chikumbusko. Nyengo yikati yakwana, yekha mu jele wakimba sumu, kulomba na kuyowoya nkhani ya mu Baibolo.

¹⁶ Wonani chiyelezgero chinyake. Ŵadumbu awo ŵakajalirika mu msasa wakusuzgirako ŵanthu pa nyengo ya Nkhondo Yachiŵiri ya Charu Chose nawo ŵakaŵika umoyo wawo pangozi kuti ŵakumbukire Mugonero wa Fumu. Chifukwa chakuti ivyo tikugwiliskira ntchito pa Chikumbusko vikuŵa vipusu, ŵakakwaniska kuchita Chikumbusko mwakubisilizga. Iwo ŵakati: “Tikimilira  pafupi na pafupi kuzingilizga kathebulu ako pakaŵa vimanyikwiro ndipo kathebulu aka ŵakatandikapo salu yituŵa. Tikabuska kandulu m’malo mwa magesi kopa kuti ŵangamanya ivyo tikuchita. . . . Tikawelezgaso vilapo vithu kwa Adada ŵithu kuti nkhongono zithu zose timalirenge pa kuthuwuska zina Lawo lituŵa.” Ŵakalongora chipulikano chakukhora chomene. Yesu wakalongora chitemwa chikuru chomene pakupangiska kuti chiŵe chamachitiko kuchita Chikumbusko nanga chingaŵa chakusuzga.

17. Kasi ni mafumbo wuli agho tikwenera kujifumba?

¹⁷ Apo Chikumbusko chikusendelera, tingachita makora kujifumba mafumbo ghakulondezgapo agha: ‘Kasi ningamuyezga wuli Yesu pa nkhani ya chitemwa? Kasi nkhughanaghanira chomene vyakukhumba vya ŵasopi ŵanyane m’malo mwa vyane? Kasi nkhukhazga vinandi kufuma ku ŵabali na ŵadumbu kuluska ivyo ŵangakwaniska kuchita, panji kasi nkhumanya ivyo ŵangakwaniska yayi?’ Mphanyi nyengo zose tamuyezga Yesu na kulongora kuti ‘tikulengerana chitima.’—1 Pet. 3:8.

18-19. (a) Kasi tingasimikizga za vichi? (b) Kasi mwaŵikapo mtima kuchita vichi?

¹⁸ Dango lakuti tichitenge Chikumbusko cha nyifwa ya Khristu lilutilirenge yayi. Para Yesu ‘wiza’ pa nyengo ya suzgo yikuru, wazamuwunganya “ŵakusoleka” awo ŵachali pa charu chapasi kuluta kuchanya, ndipo tizamuchitaso yayi Chikumbusko.—1 Kor. 11:26; Mat. 24:31.

¹⁹ Nanga ni apo tizamuŵa kuti taleka kuchita Chikumbusko, tingasimikizga kuti ŵanthu ŵa Yehova ŵazamukumbukira chakuchitika ichi kuŵa chimanyikwiro chakuti Yesu wakalongora kujiyuyura, chikanga, na chitemwa kuluska munthu waliyose. Panyengo iyo, tikukayika yayi kuti awo ŵakachitanga Chikumbusko ŵazamuyowoya umo chikenderanga mwakuti awo ŵazamuŵa ŵamoyo panyengo iyo nawo ŵazakasange chandulo. Kweni kuti sono tisange chandulo na Chikumbusko, tikwenera kuŵikapo mtima kuyezga Yesu pa nkhani ya kujiyuyura, chikanga, na chitemwa. Para tichitenge nthena, tingasimikizga kuti tizamupokera vitumbiko kufuma kwa Yehova.—2 Pet. 1:10, 11.