Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 2

“Musinthe Maghanoghano Ghinu”

“Musinthe Maghanoghano Ghinu”

“Musinthe maghanoghano ghinu, mwakuti mumanye khumbo la Chiuta, ilo ndiwemi, lakuzomerezgeka na lakufikapo.”—ROM. 12:2.

SUMU 88 Nimanyiskani Mendero Ghinu

IVYO VILI MU NKHANI IYI a

1-2. Kasi tikwenera kulutilira kuchita vichi pamanyuma pakuti tabatizika? Longosorani.

 KASI nyumba yinu mukuyitozga kalinga? Panji pambere mundasamiremo, mukuyitozga mwakupwelelera chomene. Kweni kasi ntchivichi chingachitika usange mungaleka kuyitozga pamanyuma pakuti mwamba kukhalamo? Mbwenu yingabinkhaso mwaluŵiro. Kweni kuti yilutilire kuŵa yakutowa, nyengo na nyengo mukwenera kuyitozga.

2 Vikuyanaso waka na umo tikwenera kuchitira na maghanoghano ghithu kweniso wunthu withu. Mbunenesko kuti pambere tindabatizike tikafwilirapo kusintha umoyo withu mwakuti “tijitozge ku ukazuzi wose wa thupi na wauzimu.” (2 Kor. 7:1) Ndipouli, tikweneraso kupulikira ulongozgi wa mpositole Paulosi wakuti “tilutilire kuzgoka ŵaphya.” (Efe. 4:23) Chifukwa wuli tikwenera kulutilira kusintha kaghanaghaniro kithu? Chifukwa ntchakuti maghanoghano gha mu charu ichi ghangatipangiska mwaluŵiro kuŵa ŵakufipirwa pamaso pa Yehova. Kuti tilutilire kukondweska Yehova, nyengo na nyengo tikwenera kusanda kaghanaghaniro kithu, wunthu withu, na makhumbiro ghithu.

LUTILIRANI “KUSINTHA MAGHANOGHANO GHINU”

3. Kasi mazgu ghakuti “musinthe maghanoghano ghinu” ghakung’anamurachi? (Ŵaroma 12:2)

3 Kasi tikwenera kuchita vichi kuti tisinthe maghanoghano ghithu panji kuti kaghanaghaniro kithu? (Ŵazgani Ŵaroma 12:2.) Mazgu gha Chigiriki agho ghali kung’anamulika kuti “musinthe maghanoghano ghinu,” ghangang’anamulikaso kuti “munozge maghanoghano ghinu.” Ntheura ghakung’anamura kuti tikwenera kuchita vinandi padera pa kusintha waka. Tikwenera kusanda wunthu withu wamukati na kusintha apo mphakwenelera, mwakuti umoyo withu ukolerane na mikhaliro ya Yehova. Kweniso tikwenera kujisanda kamoza pera yayi, kweni nyengo na nyengo.

Kasi ivyo mukusankha pa nkhani ya masambiro na ntchito vikulongora kuti mukudangizga vinthu vya Ufumu? (Wonani ndime 4-5) c

4. Kasi tingachita wuli kuti tileke kutolera maghanoghano gha charu chiheni ichi?

4 Para tazakaŵa ŵakufikapo, nyengo zose tizamukondweskanga Yehova pa chilichose icho tikuchita. Kweni panyengo yasono, tikwenera kulutilira kuyezgayezga kuti tikondweskenge Yehova. Wonani kuti pa Ŵaroma 12:2, Paulosi wakayowoya kuti tikwenera kusintha maghanoghano ghithu mwakuti timanye ilo ni khumbo la Chiuta. M’malo mwa kuzomerezga kutolera nkharo ya ŵanthu ŵa mu nyengo iyi, chakwamba tikwenera kujisanda usange nyengo na nyengo vilato vithu na vyakusankha vithu vikulongozgeka na maghanoghano gha Chiuta, m’malo mwa kulongozgeka na charu chiheni.

5. Kasi tingasanda wuli maghanoghano ghithu pa nkhani ya umo tikuwonera zuŵa la Yehova ilo lili pafupi? (Wonani chithuzi.)

5 Ghanaghanirani chiyelezgero ichi. Yehova wakukhumba kuti “tikumbukenge kuŵapo kwa zuŵa [lake].” (2 Pet. 3:12) Jifumbani kuti: ‘Kasi umo nkhuchitira vinthu pa umoyo wane vikulongora kuti nkhumanya kuti charu chiheni ichi chimarenge sonosono apa? Kasi ivyo nkhusankha pa nkhani ya masambiro panji kuti kuluta ku yunivesite kweniso ntchito, vikulongora kuti kuteŵetera Yehova ndiko nkhwakuzirwa chomene pa umoyo wane? Kasi nili na chipulikano mwa Yehova kuti wanipenge vyakukhumbikwira pamoza na mbumba yane, panji kasi nyengo zose nkhukhalira waka kwenjerwa na vinthu vyakuthupi?’ Manyani kuti Yehova wakukondwa chomene para wakuwona kuti tikuyezgayezga kuchita khumbo lake pa vyose ivyo tikuchita.—Mat. 6:25-27, 33; Fil. 4:12, 13.

6. Kasi tikwenera kulutilira kuchita vichi?

6 Tikwenera kusanda kaghanaghaniro kithu nyengo na nyengo na kusintha palipose apo mphakukhumbikwira. Paulosi wakaphalira Ŵakorinte kuti: “Lutilirani kupima usange muli mu chipulikano, lutilirani kuyezga umo imwe muliri.” (2 Kor. 13:5) Kuŵa “mu chipulikano,” chikung’anamura kuti tikwenera kuchita vinandi padera pa kuwungana na kupharazga waka nyengo na nyengo. Ntheura tikwenera kulutilira kusintha maghanoghano ghithu na Mazgu gha Chiuta, kweniso kusambira kughanaghana nga umo iyo wakughanaghanira, ndipo pamanyuma tisinthe apo mphakukhumbikwira mwakuti tikondweske Yehova.—1 Kor. 2:14-16.

“MUVWARE WUNTHU UPHYA”

7. Kuyana na Ŵaefeso 4:31, 32, kasi tikweneraso kuchita vichi, ndipo chifukwa wuli chingaŵa chakusuzga kuchita nthena?

7 Ŵazgani Ŵaefeso 4:31, 32. Padera pa kusintha kaghanaghaniro kithu, tikweneraso “kuvwara wunthu uphya.” (Efe. 4:24) Kweni kuti tichite nthena, tikwenera kuyezgayezga chomene. Vinyake mwa vinthu ivyo tikwenera kusintha, nkhufwilirapo kumazga makhaliro ghaheni. Mwachiyelezgero tikwenera kuwuskamo mtima wa thinkho, ukali, na kutukutwa. Chifukwa wuli chingaŵa chakusuzga kuchita nthena? Chifukwa ntchakuti mikhaliro yinyake yingaŵa kuti yajintha misisi mwa ise. Mwachiyelezgero, Baibolo likuyowoya kuti ŵanthu ŵanyake ‘mbakutemwa kukalipa’ kweniso ‘mbakutemwa kukwiya.’ (Zinth. 29:22) Munthu uyo wali na mikhaliro yanthena wakwenera kuyezgayezga kulutilira kusintha, nanga mphamanyuma pakuti wabatizika. Chiyelezgero chakulondezgapo ichi chikulongora fundo iyi kuti njaunenesko.

8-9. Kasi chiyelezgero cha Stephen chikulongora wuli kuti tikwenera kulutilira kuvura wunthu wakale?

8 Mubali munyake zina lake Stephen vikamusuzganga kukorako ukali wake. Iyo wakuti: “Nanga mphamanyuma pakuti nabatizika, nkheneranga kulutilira kuyezgayezga kukorako ukali wane.” Mwachiyelezgero, zuŵa linyake apo nkhapharazganga nyumba na nyumba, nkhachimbizga munkhungu uyo wakanibira wayilesi mu galimoto yane. Apo nkhaŵa pafupi kumukora, wakaŵika pasi wayilesi na kuchimbira. Nati naphalira ŵanji vya nkhani iyi, mulara munyake wakanifumba kuti, ‘Stephen, kasi watenge uchitenge vichi usange munthu uyu umukorenge?’ Fumbo ili likanipangiska kuti nighanaghanirepo, ndipo likanovwira kuti nilutilire kuyezgayezga kuti niŵe wamtende.” b

9 Chiyelezgero cha Stephen, chikulongora kuti tingalongora mukhaliro unyake uheni, nanga mphamanyuma pakuti taŵeneko taghanaghananga kuti tili kuleka mukhaliro uwo. Usange ivi vyamuchitikirani, kugongowa yayi ndipo lekani kughanaghana kuti ndimwe ŵakutondeka pakuŵa Mkhristu. Nanga ni Paulosi wakazomerezga kuti: “Para nkhukhumba kuchita chiwemi, icho ntchiheni chikuŵa nane.” (Rom. 7:21-23) Ŵakhristu wose pakuti mbambura kufikapo ŵakwenera kulimbana na mikhaliro yiheni, iyo yikulutilira kuweleraso kwa iwo, nga umo vikuŵira viswaswa na fuvu ivyo nyengo na nyengo vikumbinkhiska panyumba. Tikwenera kulutilira kuchitapo kanthu kuti tilutilire kuŵa ŵakutowa. Kasi tingachita wuli?

10. Kasi tingachita wuli kuti tilimbane na mikhaliro yiheni? (1 Yohane 5:14, 15)

10 Muphalirani Yehova mu lurombo vya mukhaliro uwo ukumusuzgani kusintha, na chigomezgo chakuti wamupulikaninge na kumovwirani. (Ŵazgani 1 Yohane 5:14, 15.) Nangauli Yehova wawuskengepo mwamunthondwe yayi mukhaliro uwo, kweni wamovwiraninge kuti muleke kulongoraso mukhaliro uwo. (1 Pet. 5:10) Panyengo yimoza, chitani mwakukolerana na malurombo ghinu, mwakuleka kuchita vinthu ivyo vingapangiska kuti muŵeso na wunthu wakale. Mwachiyelezgero, muŵe maso na mafilimu agho mukuwonelera, mapulogiramu gha pa TV, panji kuŵazga nkhani izo zikulongora kuti ntchiwemi waka kuŵa na mikhaliro yiheni iyo mukulimbana nayo. Ndipo mungazomerezganga yayi kughanaghanira makhumbiro ghaheni.—Fil. 4:8; Kol. 3:2.

11. Kasi tingachita wuli kuti tilutilire kuvwara wunthu uphya?

11 Nangauli muli kuvura wunthu wakale, kweni ntchakuzirwaso chomene kulutilira kuvwara wunthu uphya. Kasi mungachita wuli? Muŵe na chilato cha kuyezga Yehova para mukusambira vya mikhaliro yake. (Efe. 5:1, 2) Mwachiyelezgero, para mukuŵazga nkhani yinyake mu Baibolo iyo yikulongosora vya kugowokera kwa Yehova, jifumbani kuti: ‘Kasi ine nkhugowokera ŵanji?’ Para mukuŵazga nkhani yakukhwaskana na Yehova kuti wakuchitira lusungu ŵakavu, jifumbani kuti: ‘Kasi nane nkhuŵachitira lusungu ŵabali na ŵadumbu awo ŵakukhumbikwira wovwiri, ndipo kasi vyakuchita vyane vikulongora kuti nkhuŵalengera lusungu nadi?’ Lutilirani kusintha maghanoghano ghinu mwa kuvwara wunthu uphya, ndipo zikirani apo mukuchita nthena.

12. Kasi chiyelezgero cha Stephen chikulongora wuli kuti Baibolo lili na nkhongono kusintha umoyo wa munthu?

12 Stephen, uyo tamuzunura kale, wakasanga kuti pachoko na pachoko wakavwara wunthu uphya. Iyo wakuti: “Kufuma waka apo nkhabatizikira, nasanganapo na vinthu vyakupambanapambana ivyo nkhakhumbikwiranga kukorako ukali wane. Nasambira kuti para munthu wanavya, nkhwenera kuwukapo waka, panji kuchitapo kanthu kuti vinthu vileke kufika paheni. Ŵanthu ŵanandi, kusazgapo muwoli wane, ŵakuniwonga chomene umo nachitira pa vinthu ivyo nakumanapo navyo. Na ine wuwo nkhuzizwa umo nasinthira! Ivi vyachitika chifukwa chakuti ndine wakuchenjera yayi panji wamahara. M’malo mwake, ivi vikulongora waka kuti Baibolo lili na nkhongono zakusintha umoyo wa munthu.”

LUTILIRANI KULIMBANA NA MAKHUMBIRO GHAHENI

13. Kasi chitovwirenge ntchivichi kuti tiŵe na makhumbiro ghawemi? (Ŵagalatiya 5:16)

13 Ŵazgani Ŵagalatiya 5:16. Kuti tiluske pa nkhondo yakulimbana na kuchita icho ntchiwemi, Yehova wakupeleka mzimu wake utuŵa kwawanangwa. Para tikusambira Mazgu gha Chiuta, tikuzomerezga mzimu wa Chiuta kuti ndiwo utilongozgenge. Kweniso tikupokeraso mzimu utuŵa para tikuwungana. Pa maungano agha, tikuchezga na ŵabali na ŵadumbu awo nawo nga ndise, ŵakuyezgayezga kuchita icho ntchiwemi, ndipo ichi ntchakukhozga chomene. (Heb. 10:24, 25; 13:7) Ndipo para tikulomba kwa Yehova kufumira pasi pamtima na kumuŵeyelera kuti watovwire apo tikukhumbikwira kusintha, watipenge mzimu utuŵa kuti utipe nkhongono kuti tilutilire kulimbana na suzgo ilo tili nalo. Nangauli ivi vipangiskenge kuti makhumbiro ghaheni ghawukepo yayi, kweni vitovwirenge kuti tileke kuthera ku makhumbiro ghaheni agha, nga umo lemba la Ŵagalatiya 5:16 likuyowoyera kuti, awo ŵakwenda mwa mzimu, ‘ŵachitenge yayi makhumbiro gha thupi.’

14. Chifukwa wuli ntchakuzirwa kulutilira kuŵa na makhumbiro ghawemi?

14 Para tamba waka kuchita vinthu ivyo vingatovwira kuti tiŵe paubwezi uwemi na Yehova, tikwenera kulutilira kuchita nthena kweniso kulutilira kuŵa na makhumbiro ghawemi. Chifukwa wuli? Chifukwa mulwani withu munyake wakugona yayi. Mulwani uyu ni khumbo la kuchita icho ntchiheni. Nanga mphamanyuma pakuti tabatizika, tingamba kukopekaso na vinthu ivyo tikwenera kuvigega, kusazgapo kutchova njuga, kumwa moŵa mwakujumphizga, panji kuwonelera vinthu vyamuziro. (Efe. 5:3, 4) Mubali munyake muwukirano wakuzomerezga kuti: “Suzgo likuru chomene ilo nasuzgika nalo chomene, nkhudokera ŵanalume ŵanyane. Nkhaghanaghananga kuti makhumbiro agha ghamarenge, kweni nichali kusuzgika nagho.” Kasi ntchivichi chingamovwirani imwe usange khumbiro liheni lajintha misisi panji kuti ndankhongono chomene?

Usange muli na makhumbiro ghaheni, lekani kughanaghana kuti suzgo linu lingamara yayi; ŵanyake ŵali kulimbanapo nalo kale suzgo ilo ndipo ŵali kutonda (Wonani ndime 15-16)

15. Chifukwa wuli ntchakukhozga kumanya fundo yakuti waliyose wangaŵa na khumbiro liheni? (Wonani chithuzi.)

15 Para mukulimbana na khumbiro liheni ilo ndankhongono chomene, manyani kuti muli mwekha yayi. Baibolo likuti: “Viyezgo ivyo vikumuwirani ndivyo vikuwiraso ŵanthu wose.” (1 Kor. 10:13a) Mu Baibolo linyake vesi ili lili kung’anamulika kuti: “Palije chiyezgo icho chili kumukorani cheneicho ntchachilendo ku ŵanthu.” Mazgu agha ŵakalembera Ŵakhristu ŵanalume na ŵanakazi wuwo, awo ŵakakhalanga ku Korinte. Ŵanyake kumanyuma ŵakaŵa ŵaleŵi, ŵanalume awo ŵakuzomera kugoneka na ŵanalume ŵanyawo, kweniso ŵaloŵevu. (1 Kor. 6:9-11) Kasi mukughanaghana kuti ŵanthu aŵa nanga pakaŵa pamanyuma pakuti ŵabatizika, ndikuti ŵakaŵaso yayi na khumbiro lililose liheni? Yayi. Mbunenesko kuti wose ŵakaŵa Ŵakhristu ŵakuphakazgika, kweni nawo ŵakaŵa ŵambura kufikapo. Ntheura tikukayika yayi kuti nyengo na nyengo, ŵakalimbananga na makhumbiro ghaheni. Fundo iyi yikwenera kutikhozga chomene. Chifukwa wuli? Chifukwa yikulongora kuti khumbiro lililose liheni ilo tikulimbana nalo, munyake walipo uyo wakatonda khumbiro ilo. Nadi, namwe mungalutilira ‘kuŵa ŵakukhora mu chipulikano, pakumanya kuti visuzgo vyakuyana waka vikuŵachitikira ŵabali ŵinu wose.’—1 Pet. 5:9.

16. Kasi tikwenera kugega vichi, ndipo chifukwa wuli?

16 Gegani kughanaghana kuti palije uyo wangapulikiska suzgo ilo mukusangana nalo. Ivi vingamupangiskani kuti mwambe kughanaghana kuti suzgo linu lingamara yayi, kweniso kuti imwe mungafiska yayi kutonda makhumbiro ghaheni. Kweni Baibolo likuyowoya fundo yinyake. Likuti: “Chiuta ngwakugomezgeka, ndipo wazomerenge yayi kuti imwe muyezgeke na kutondeka kuzizipizga. Kweni para chiyezgo chiza, wapelekenge nthowa yakumovwirani kuti muzizipizge.” (1 Kor. 10:13b) Ntheura tingatonda, nanga khumbiro liheni lingaŵa la nkhongono chomene. Na wovwiri wa Yehova, tingalutilira kuchita icho ntchiwemi.

17. Nangauli tingaghagega yayi makhumbiro ghaheni, kweni kasi tingaghatonda wuli?

17 Nyengo zose kumbukani fundo iyi: Pakuti tili ŵambura kufikapo, tingaghagega yayi makhumbiro ghaheni. Kweni para ghafika, tingaghakana nyengo yeneyiyo, nga umo wakachitira Yosefe apo wakachimbira mwanakazi wa Potifara. (Gen. 39:12) Kughazomerezga yayi makhumbiro ghaheni kuti ndigho ghamulongozgani.

LUTILIRANI KUYEZGAYEZGA KUTI MUSINTHE KAGHANAGHANIRO KINU

18-19. Kasi tikwenera kujifumba mafumbo wuli apo tikuyezgayezga kusintha maghanoghano ghithu?

18 Kusintha kaghanaghaniro kithu ni mulimo uwo ukwenera kuchitika mwakulutilira, mwakuti kaghanaghaniro kithu na vyakuchita vithu vikolerane na khumbo la Yehova. Ntheura jifumbani kuti: ‘Kasi umo nkhuchitira vinthu vikulongora kuti nkhumanya kuti tili mu mazuŵa ghaumaliro? Kasi nkhulutilira kuvwara wunthu uphya? Kasi nkhuzomerezga kuti mzimu wa Yehova unilongozgenge pa umoyo wane mwakuti nigege kulongozgeka na makhumbiro ghathupi?’

19 Para mukujisanda kukhazga kuti muchitenge vinthu mwakufikapo yayi, kweni mukondwenge na ivyo mukuwona kuti mwasintha ndipo mukuchita makora sono. Para mukuwona kuti palipo panyake apo mukwenera kusintha, kukhuŵara yayi panji kugongowa. M’malo mwake, londezgani ulongozgi wa pa Ŵafilipi 3:16, uwo ukuti: “Mulimose umo talutira panthazi, tiyeni tilutilire kwenda mwakwenelera munthowa yeneyiyi.” Para muchitenge nthena, manyani kuti Yehova watumbikenge kuyezgayezga kwinu mwakuti mulutilire kusintha maghanoghano ghinu panji kuti kaghanaghaniro kinu.

SUMU 36 Tikuvikilira Mitima Yithu

a Mpositole Paulosi wakachiska Ŵakhristu ŵanyake kuti ŵangazomerezganga yayi kutolera nkharo za ŵanthu ŵa mu charu ichi. Ulongozgi uwu nguwemiso chomene kwa ise mazuŵa ghano. Tikwenera kuwoneseska kuti nkharo ziheni za mu charu ichi, zileke kunanga maghanoghano ghithu panji kuti umo tikughanaghanira. Kuti tichite nthena, nyengo yiliyose tikwenera kusintha maghanoghano usange tamanya kuti ghakukolerana yayi na khumbo la Chiuta. Mu nkhani iyi, tiwonenge umo tingachitira nthena.

b Wonani nkhani yakuti “Umoyo Wane Ukafika Paheni Chomene” mu Gongwe la Mulinda la Julayi 1, 2015.

c MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mubali wakughanaghanirapo usange wangaluta ku yunivesite panji kwamba upayiniya.