MU CHIYOWOYERO chakwambilira, lizgu ilo lili kung’anamurika kuti “gileta” mu Baibolo la Mang’anamuliro gha Charu Chiphya, lingang’anamura mitundu yakupambanapambana ya magileta. (Mil. 8:​28, 29, 38) Kweni vikulongora kuti gileta ilo nduna ya ku Etiyopiya yikakweramo likaŵako likuru kuluska magileta agho ŵanthu ŵakakweranga pakuluta ku nkhondo. Wonani vifukwa vinyake ivyo tikuyowoyera nthena.

Nduna ya ku Etiyopiya yikaŵa na udindo ukuru kweniso yikenda ulendo utali. Iyo “wakaŵa na mazaza pasi pa Kandake, fumukazi ya Ŵaetiyopiya. Nduna iyi yikalaŵiliranga usambazi wose wa fumukazi yake.” (Mil. 8:27) Kale Etiyopiya [panji kuti Ethiopia] wakasazgangapo Sudan na chigaŵa chinyake chakumwera kwa Egypt. Nangauli vikuwoneka kuti nduna iyi yikenda pa magileta ghakupambanapambana paulendo uwu, kweni yikwenera kuti yikaŵa na katundu munandi uyo wakaŵa wakuzirwa paulendo utali uwu. Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, magileta ghanyake ghakunyamura ŵanthu, ghakaŵanga na matayala ghanayi kweniso kamtenje pachanya. Buku linyake ilo likulongosora buku la Milimo likuti: “Magileta agha ghakaŵa ghakuru ghakuti ghanganyamura katundu munandi, ndipo vikawovwiranga kuti ulendo uŵe wambura kusuzga, kweniso kuti ŵanthu ŵakafikenge ku vigaŵa vyakutali.”

Nduna ya ku Etiyopiya iyi yikaŵazganga apo Filipu wakakumananga nayo. Baibolo likuti “Filipu wakalichimbilira na kulongozgana nalo [gileta] ndipo wakapulika nduna yikuŵazga mwakukwezga mazgu mu buku la ntchimi Yesaya.” (Mil. 8:30) Magileta ghakwendera waka ghakendanga mwakuchimbira yayi. Chifukwa chakuti gileta ili likendanga pachokopachoko, vikawovwira kuti nduna iyi yiŵazgenge kweniso kuti Filipu wayisange nangauli iyo wakendanga pasi.

Nduna ya ku Etiyopiya “yikaŵeyelera Filipu kuti wakwere na kukhala nayo mu gileta.” (Mil. 8:31) Mu magileta ghakuchitira viphalizgano, uyo wakweramo wakimiliranga. Kweni magileta ghakwendera agha ghakwenera kuti ghakaŵa na malo ghakukwana ghakuti nduna iyi na Filipu ŵangakhala pasi.

Mwakuyana na ivyo vikuyowoyeka mu buku la Milimo chipaturo 8 kweniso maukaboni ghanyake agho ghalipo, mu mabuku ghithu ghasono tikuŵikamo vithuzi vyakulongora nduna ya ku Etiyopiya yakwera gileta likuru kuluska magileta ghankhondo panji ghakuchitira viphalizgano.