1. Chifukwa wuli Yehova wakutiyaniska na ŵanji yayi?

YEHOVA wakutemwa kuti vinthu viŵenge vyakupambanapambana. Ukaboni ukuwoneka pa ivyo wali kulenga, kusazgapo taŵanthu. Waliyose wakupambana na munyake. Lekani Yehova wakumuyaniskani na ŵanji yayi. Wakusanda mtima winu, wunthu winu wamukati. (1 Sam. 16:7) Wakumanyaso ivyo mungachita makora, ivyo mungatondeka, kweniso umo muli kukulira. Ndipo wakukhumba kuti muchitenge vinandi kuluska ivyo mungafiska yayi. Ntheura tikwenera kujiwona nga umo iyo wakutiwonera. Para tachita nthena, ‘tighanaghanenge mwakwenelera,’ mwambura kujumphizga.—Rom. 12:3.

2. Chifukwa wuli ntchiheni kujiyaniska na ŵanji?

² Mbunenesko kuti tingasambirako ku ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵakugomezgeka awo ŵakuchita makora mwauzimu. Mwachiyelezgero, nyengo zinyake tingamanya mubali panji mudumbu uyo ngwaluso pakupharazga. (Heb. 13:7) Tingawona umo wakupharazgira mwaluso, ndipo nase tingasambirako. (Fil. 3:17) Kweni pali mphambano pakati pa kusambirako ku viwemi ivyo munthu munyake wakuchita na kujiyaniska na iyo. Para tikujiyaniska na ŵanji vingatipangiska kuti tiŵe na sanji, tigongowe, panji kujiwona kuti ndise ŵambura kuzirwa. Kweniso nga umo tikasambilira mu nkhani iyo yajumpha, kuphalizgana na ŵanji mu mpingo kungananga ubwezi withu na Yehova. Lekani mwachitemwa Yehova wakutichiska kuti: “Kweni waliyose wapime mulimo wake, apo ndipo waŵenge na chifukwa chakukondwera pa iyo yekha, kwambura kujiyaniska na munthu munyake.”—Gal. 6:4.

3. Kasi ni vichi ivyo mwafiska pakusopa Yehova ivyo vikumukondweskani?

³ Yehova wakukhumba kuti mukondwenge na ivyo imwe pamwekha  mukuchita makora pakumusopa. Mwachiyelezgero, mukati mwabatizika mukakondwa kuti mwafiska chilato chinu. Mukasankha mwekha kuti mubatizike. Mukachita nthena chifukwa chakuti mukutemwa Yehova. Ghanaghanirani ivyo mwafiska kufuma nyengo iyo. Kasi sono mukutemwa chomene kuŵerenga Baibolo na kusambira pamwekha? Kasi pasono malurombo ghinu ghakufumira pasi pamtima? (Sal. 141:2) Kasi pasono mwasazgirako luso lwinu pakudumbiskana na ŵanthu mu upharazgi, na kugwiliskira ntchito mwaluso ivyo tikusambizgira ŵanthu? Ndipo para muli pa banja, kasi Yehova wamovwirani kuti muŵe mfumu, muwoli panji mupapi muwemi? Mungakondwa kweniso kuŵa wakukhorwa para mungawona ivyo mwafiska kuchita apo mukuteŵetera Chiuta.

4. Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?

⁴ Tingawovwira ŵanji kuti ŵakondwenge na ivyo ŵakuchita pakuteŵetera Yehova. Tingaŵawovwiraso kuti ŵaleke kujiyaniska na ŵanji. Mu nkhani iyi, tiwonenge umo ŵapapi ŵangawovwilira ŵana ŵawo, umo ŵakutorana ŵangawovwilirana, kweniso umo ŵalara na ŵanji ŵangawovwilira ŵabali na ŵadumbu. Paumaliro, tidumbiskanenge fundo zinyake za mu Baibolo izo zingawovwira waliyose payekha kuŵa na vilato ivyo wangafiska.

5. Kuyana na Ŵaefeso 6:4, kasi ŵapapi ŵakwenera kugega vichi?

⁵ Ŵapapi ŵakwenera kuŵa maso kuti ŵaleke kuyaniska ivyo mwana munyake wakuchita na ŵana ŵanyake, panji kukhazga kuti mwana ŵachitenge vinandi kuluska ivyo wangafiska. Chifukwa kuchita nthena kungapangiska kuti mwana wawo wagongowe. (Ŵazgani Ŵaefeso 6:4.) Mudumbu munyake zina lake Sachiko * wakati: “Asambizgi ŵane ŵakakhumbanga kuti nichitenge makora mu kilasi kuluska waliyose. Amama nawo ŵakakhumbanga kuti nichitenge makora ku sukulu kuti asambizgi kweniso adada ŵane awo Mbakaboni yayi, ŵaŵe na chithuzi chiwemi cha Ŵakaboni ŵa Yehova. Amama ŵakakhumbanga kuti mayeso niryenge 100 pa 100 ivyo vikaŵa vyakuti ningakwaniska yayi. Nangauli sono vyaka vyajumphapo kufuma apo nkhamalizgira sukulu, kweni nyengo zinyake nkhujipulika kuti panji Yehova wakukondwa nane yayi, nangauli nkhuŵikapo mtima kuchita ivyo ningafiska.”

6. Kasi ŵapapi ŵangasambirapo vichi pa lemba la Salimo 131:1, 2?

⁶ Chinthu chakuzirwa icho ŵapapi ŵangasambira chili pa lemba la Salimo 131:1, 2. (Ŵazgani.)  Themba Davide likati: “Nkhujikhumbira vinthu vikuru chara, panji kuti vinthu vyakujumpha msinkhu wane.” Chifukwa chakuti wakaŵa wakujiyuyura lekani wakaŵa wakukhorwa na kuŵa na mtende wa mu mtima. Kasi ŵapapi ŵangasambirako vichi kwa Davide? Ŵapapi ŵakwenera kuŵa ŵakujiyuyura, ndipo ŵakwenera yayi kukhazga vinandi kwa iwoŵene panji ku mwana wawo. Ŵapapi ŵangawovwira mwana wawo kuti wajipulikenge kuti nayo ngwakuzirwa para ŵangamanya ivyo wakuchita makora na ivyo wakutondeka, ndipo pamanyuma ŵamovwire kuŵa na vilato ivyo wangafiska. Mudumbu munyake zina lake Marina wakati: “Amama ŵane ŵakaniyaniskanga yayi na ŵana ŵanyane mu mbumba yakwithu panji ŵana ŵanyake. Iwo ŵakaniphaliranga kuti munthu waliyose wali na maluso ghakupambana na munyake ndipo waliyose ngwakuzirwa kwa Yehova. Nkhuŵawonga chomene amama chifukwa ŵali kunovwira kuti ningajiyaniskanga na ŵanji yayi.”

7-8. Kasi mfumu wangalongora wuli ntchindi kwa muwoli wake?

⁷ Mfumu uyo ni Mkhristu, wakwenera kuchindika muwoli wake. (1 Pet. 3:7) Kuchindika munthu chikung’anamura kumughanaghanira kweniso kuŵikako mahara kwa iyo. Mwachiyelezgero, mfumu wakuchindika muwoli wake usange wakulongora kuti ngwakuzirwa para wakuchita nayo vinthu. Wakukhazga vinandi yayi kuluska ivyo muwoli wake wangafiska. Ndipo wakumuyaniska na ŵanakazi ŵanyake yayi. Kasi ntchivichi chingachitika para mfumu wangachita nthena? Mfumu wa Rosa uyo ni Kaboni yayi, kanandi wakumuyaniska na ŵanakazi ŵanyake. Mazgu ghaheni agho wakumuyowoyera ghakupangiska kuti Rosa wajiwonenge mwambura kwenelera kweniso kuti wakayikirenge usange walipo munthu uyo wakumutemwa zanadi. Iyo wakuti: “Nyengo zose nkhukhumba kuti munthu wanisimikizgirenge kuti Yehova wakuniwona kuti nili wakuzirwa.” Mwakupambanako na mwanalume uyu, mfumu uyo ni Mkhristu wakuchindika muwoli wake. Wakumanya kuti kuchita nthena kukukhwaska ubwezi wake na muwoli wake kweniso Yehova. *

⁸ Mfumu uyo wakuchindika muwoli wake wakumulumba, wakumuphalira kuti wakumutemwa kweniso kuti ngwakuzirwa. (Zinth. 31:28) Ndimo mfumu wa Katerina, uyo wazunulika mu nkhani iyo yajumpha wakawovwilira muwoli wake apo wakajiwonanga kuti ngwakutondeka pakuyaniska na ŵanji. Apo Katerina wakaŵa mwana, amama ŵake ŵakamuwonanga kuti ngwakutondeka ndipo kanandi ŵakamuyaniskanga na ŵasungwana ŵanyake, kweniso ŵabwezi ŵake. Chifukwa cha ivi, Katerina wakamba kujiyaniska na ŵanji, nanga ni apo wakaŵa kuti wasambira unenesko. Mfumu wake wakamovwira kuti wasinthe na kwamba kujiwona mwakwenelera. Katerina wakati: “Mfumu wane wakunitemwa, wakuniwonga pa viwemi ivyo nachita kweniso wakunilombera. Wakunikumbuskaso za mikhaliro yiwemi iyo Yehova wali nayo, na kunovwira kuti nileke kujikayikira.”

9-10. Kasi ŵalara ŵalusungu ŵakamovwira wuli mudumbu kuti watonde suzgo la kujiyaniska na ŵanji?

⁹ Kasi ŵalara ŵangawovwira wuli ŵanthu awo ŵakutemwa kujiyaniska na ŵanji? Tiyeni tiwone ivyo vikachitikira Mudumbu Hanuni, uyo apo wakaŵa mwana, wakalumbikanga viŵi yayi. Iyo wakuti: “Nkhaŵa na soni kweniso nkhawonanga kuti ŵana ŵanyane ŵakuniluska pa chilichose. Ndipo kufuma waka pa wanichi nkhamba kujiyaniska na ŵanji.” Nanga ni apo wakaŵa kuti wasambira unenesko, Hanuni wakalutilira kujiyaniska na ŵanji. Ndipo ivi vikamupangiskanga kujiwona kuti ngwambura kuzirwa mu mpingo. Kweni pasono wakuchita upayiniya ndipo wakukondwa.  Kasi ntchivichi chikamovwira kuti wasinthe?

¹⁰ Hanuni wakuti ŵalara ŵalusungu ndiwo ŵakamovwira. Ŵakamuphalira kuti ngwakuzirwa chomene mu mpingo na kumuwonga chifukwa chakuti ngwakugomezgeka. Iyo wakalemba kuti: “Nyengo zinyake ŵalara ŵakanipemphanga kuti nkhakhozge ŵadumbu awo ŵakakhumbikwiranga wovwiri. Ivi vikanovwira kumanya kuti nane ndine wakukhumbikwa. Nkhukumbuka apo ŵalara ŵachitemwa aŵa ŵakaniwonga chifukwa nkhakhozga ŵadumbu ŵanyake ŵawukirano. Ŵalara aŵa ŵakaniŵazgira lemba la 1 Ŵatesalonika 1:2, 3. Ivi vikanikondweska chomene. Nkhuwonga chomene ŵaliska ŵawemi aŵa. Pasono nkhujipulika kuti nane nili wakuzirwa mu gulu la Yehova.”

11. Kasi tingawovwira wuli awo ‘mbakuteketeka na ŵakuyuyuka mu mzimu’ nga umo pakuyowoyera pa Yesaya 57:15?

¹¹ Ŵazgani Yesaya 57:15. Yehova wakupwelelera chomene awo ‘mbakuteketeka na ŵakuyuyuka mu mzimu.’ Mbalara pera yayi awo ŵangakhozga ŵabali na ŵadumbu ŵithu aŵa, kweni tose. Nthowa yimoza iyo tingaŵakhozgera ni para tikulongora kuti tikuŵaghanaghanira. Yehova wakukhumba kuti tiŵalongorenge umo iyo wakuŵatemwera pakuŵa mberere zake zakuzirwa. (Zinth. 19:17) Tingawovwiraso ŵabali na ŵadumbu ŵithu para ndise ŵakujiyuyura kweniso ŵambura kujiwoneska. Tikwenera yayi kujilongora kuti ŵanji ŵaleke kutichitira sanji. M’malo mwake, maluso ghithu kweniso ivyo tikumanya, tivigwiliskirenge ntchito kukhozgera ŵanji.—1 Pet. 4:10, 11.

12. Chifukwa wuli ŵanthu ŵakujiyuyura ŵakizanga kwa Yesu? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)

¹² Tingasambirako vinandi kwa Yesu pa nkhani ya umo tingachitira na ŵanji pakuwona umo iyo wakachitiranga na ŵasambiri ŵake. Yesu wakaŵa munthu wakuzirwa chomene kuluska waliyose uyo wali kuŵako. Kweni wakaŵa “wakuzika na wakujiyuyura mu mtima.” (Mat. 11:28-30) Iyo wakajitukumuranga yayi chifukwa chakuti wakaŵa wavinjeru kweniso kuti wakumanya vinthu vinandi. M’malo mwake, iyo wakasambizganga munthowa yipusu, kweniso wakayowoyanga viyelezgero ivyo vikaŵanga vipusu kuvipulikiska mwakuti ŵanthu ŵakujiyuyura vikaŵafikanga pa mtima. (Luka 10:21) Mwakupambana na ŵalongozgi ŵavisopa, Yesu wakapangiskanga ŵanji kujiwona kuti mbakuzirwa chomene kwa Chiuta. (Yoh. 6:37) Ndipo iyo wakaŵachindikanga ŵanthu awo ŵakawonekanga kuti mbapasi.

13. Kasi Yesu wakalongoranga wuli kuti ngwalusungu na wachitemwa ku ŵasambiri ŵake?

¹³ Umo Yesu wakachitiranga vinthu na ŵasambiri ŵake vikalongoranga kuti ngwalusungu kweniso ngwachitemwa. Iyo wakamanyanga kuti ŵali na maluso ghakupambana kweniso kuti ŵakukumana na vinthu vyakupambana pa umoyo. Ntheura ŵangachita vinthu vyakuyana yayi ndiposo unandi wa ivyo ŵangachita mu uteŵeti vingayana yayi. Yesu wakawonganga chomene ivyo waliyose payekha wakachitanga na mtima wose. Tikuwona fundo iyi mu ntharika ya matalente iyo wakayowoya. Mu ntharika iyi, fumu yikapeleka matalente kwa muzga waliyose “kuyana na maluso ghake.” Kweni pa ŵazga ŵaŵiri ŵakulimbikira ŵara yumoza wakasangirapo ghanandi kuluska munyake yura. Kweni wose ŵaŵiri fumu yawo yikaŵawonga na mazgu ghakuyana waka. Kwa waliyose yikati: “Wachita makora, muzga muwemi na wakugomezgeka!”—Mat. 25:14-23.

14. Kasi tingamuyezga wuli Yesu para tikuchita vinthu na ŵanji?

¹⁴ Nase Yesu wakuchita nase vinthu mwalusungu kweniso mwachitemwa. Wakumanya kuti ndise ŵakupambana ndipo tikukumana na vinthu vyakupambana, kweni wakukondwa na ivyo tikukwaniska kuchita. Nase tikwenera kuyezga Yesu para tikuchita vinthu na ŵanji. Tikwenera yayi kupangiska ŵabali ŵithu  kujiwona kuti mbambura kuzirwa chifukwa chakuti ŵakutondeka kuchita vinandi nga umo ŵanji ŵakuchitira. M’malo mwake, nyengo zose tikwenera kuŵawonga chifukwa cha ivyo ŵakuyezgayezga kuchita pakuteŵetera Yehova.

15-16. Kasi mudumbu munyake wakupindura wuli chifukwa cha kuŵa na vilato ivyo wangafiska?

¹⁵ Vilato vyauzimu vikutovwira kuti tiŵe ŵakukhorwa kweniso kuŵa na umoyo wa chandulo. Kweni tikwenera kujiŵikira vilato ivyo tingafiska kuyana na maluso ghithu, kweniso umo vinthu viliri kwa ise, ndipo tikwenera yayi kutolera ivyo ŵanji ŵakuchita. Para tingatolera waka vya ŵanji, tingazakakhuŵara na kugongowa. (Luka 14:28) Wonani ivyo vikachitikira mudumbu munyake mupayiniya zina lake Midori.

¹⁶ Adada ŵa Midori awo Mbakaboni yayi, ŵakamuyaniskanga na ŵana ŵanyake kweniso awo wakasambiranga nawo sukulu ndipo ŵakatenge iyo ngwakutondeka. Midori wakuti: “Nkhajipulikanga kuti nili wambura ntchito.” Kweni apo wakakuranga wakamba kujiwona mwakwenelera. Iyo wakuti: “Nkhuŵerenga Baibolo zuŵa lililose ndipo ivi vikunovwira kuti niŵe na mtende wa mu mtima kweniso nkhujipulika kuti Yehova wakunitemwa.” Kweniso wali kujiŵikira vilato ndipo wakulomba Yehova kuti wamovwire kufiska vilato ivi. Kuchita nthena kwamovwira kuti wakondwenge na ivyo wakuchita pakuteŵetera Yehova.

17. Kasi tingachita wuli kuti ‘tilutilire kuzgoka mu kaghanaghaniro kithu,’ ndipo ntchivichi chichitikenge?

¹⁷ Pakutora nyengo kuti tisinthe maghanoghano ghithu na umo tikujipulikira. Ntheura Yehova wakutichiska kuti ‘tilutilire kuzgoka ŵaphya mu kaghanaghaniro kithu.’ (Efe. 4:23, 24) Kuti tichite ivi, tikwenera kulomba, kusambira Mazgu gha Chiuta, na kughanaghanirapo. Tikwenera kulutilira kuchita vinthu ivi na kupempha  Yehova kuti watipe nkhongono. Mzimu wake utuŵa utovwirenge kuti tileke kujiyaniska na ŵanji. Yehova watovwirengeso kumanya usange tamba kujitemwa panji sanji, na kutovwira kuti tisinthe mwaluŵiro.

18. Kasi mazgu gha pa 2 Midauko 6:29, 30 ghakumukhozgani wuli?

¹⁸ Ŵazgani 2 Midauko 6:29, 30. Yehova wakumanya ivyo vili mu mitima yithu. Kweniso wakumanya ivyo tikulimbana navyo. Wakumanya kuti tikulimbana na kugega mzimu wa charu kweniso kwananga kwithu. Apo wakuwona kuti tikuŵikapo mtima kulimbana na ivi, ndipo chitemwa chake pa ise chikukura chomene.

19. Pelekani chiyelezgero icho chikulongora umo Yehova wakutitemwera

¹⁹ Yehova wakuyaniska chitemwa icho chikuŵa pakati pa mama na mwana wake kuti tipulikiske umo iyo wakutitemwera. (Yes. 49:15) Wonani ivyo wakayowoya mama munyake zina lake Rachel. Iyo wakati: “Mwana wane msungwana Stephanie wakababika muteta. Nati namuwona waka kakwamba, kakaŵa kachoko chomene nkhanira. Kweni ŵachipatala ŵakaniphalira kuti nimukolerengepo zuŵa lililose mu mwezi wakwamba apo wakaŵa wachali ku chipatala. Ivi vikawovwira kuti niŵe paubwezi na mwana wane. Pasono wali na vyaka 6, kweni wachali kuwoneka muchoko pakuyaniska na ŵanthanga yake. Ndipouli, nkhumutemwa chomene chifukwa wajumpha mu vinandi kuti waŵe na umoyo, ndipo nkhukondwa nayo chomene!” Nase tikukondwa kumanya kuti Yehova wakutitemwa chomene para wakuwona kuti tikulimbikira kumuteŵetera na mtima wose.

20. Pakuŵa muteŵeti wakujipatulira wa Yehova, kasi muli na chifukwa wuli chakuŵira wakukondwa?

²⁰ Pakuŵa muteŵeti wa Yehova, ndimwe munthu wakuzirwa chomene mu banja lake ndipo palije munyake uyo wakuyana na imwe. Yehova wakamuguzirani kwa iyo chifukwa chakuti mukuluska ŵanyinu yayi. Wakamuguzani chifukwa chakuti wakawona mu mtima winu kuti ndimwe wakuzika kweniso kuti mungasambizgika na kusintha. (Sal. 25:9) Manyani kuti Yehova wakuwonga chomene ivyo mukuyezgayezga kuchita pakumuteŵetera. Kuzizipizga kweniso kugomezgeka kwinu mbukaboni wakuti muli na “mtima uwemi.” (Luka 8:15) Ntheura lutilirani kumupa Yehova vyose ivyo mungafiska. Para muchitenge nthena, muzamuŵa na chifukwa chiwemi chakuŵira wakukondwa imwe ‘pamwekha.’