KWA vyaka vinandi, Ŵaisrayeli ŵakapelekanga ndalama kuti ŵakhozgere kusopa kwaunenesko. Kweni kufika mu nyengo ya Yesu, Ŵayuda ŵakeneranga kupeleka misonkho yinandi, ndipo ichi chikapangiskanga umoyo wawo kuŵa wakusuzga.

Kuti ŵakhozgere kusopa kwa pa chihema icho pamanyuma tempile likanjira m’malo mwake, Ŵayuda wose awo mbalara ŵakapelekanga hafu ya shekeli panji kuti madirakima ghaŵiri. Mu nyengo ya Yesu, msonkho uwu ŵakawugwiliskiranga ntchito kupelekera sembe na kupwelelera tempile ilo Herode wakazenga. Ŵayuda ŵanyake ŵakafumba Petrosi kuti ŵamanye usange Yesu wakapelekanga msonkho uwu, ndipo Yesu wakayowoya kuti ntchiheni yayi kupeleka msonkho uwu. Nakuti wakaphalira Petrosi uko wangakasanga njawara kuti wapeleke msonkho.​—Mat. 17:24-27.

Ŵanthu ŵa Chiuta panyengo iyo ŵakenerangaso kupeleka chakhumi, kung’anamura kuti ŵakeneranga kupeleka chigaŵa chimoza cha vigaŵa 10 ivyo ŵavuna panji ndalama zawo. (Lev. 27:30-32; Maŵa. 18:26-28) Ŵalongozgi ŵavisopa ŵakaphaliranga ŵanthu kuti visuzge viti wuli ŵakeneranga kuwoneseska kuti ŵapeleka msonkho wa chakhumi uwu pa vuna yiliyose, nanga ntchakhumi cha “minti na dilu na kamini.” Yesu wakasuskanga vya kupeleka chakhumi yayi, kweni wakati umo ŵalembi na Ŵafarisi ŵakachitiranga na dango la chakhumi ili ŵakaŵa ŵapusikizgi.​—Mat. 23:23.

Kweniso panyengo yira, Ŵayuda ŵakenerangaso kupeleka misonkho yinandi ku Ŵaroma awo ŵakaŵawusanga. Mwachiyelezgero, awo ŵakaŵa na malo ŵakeneranga kupeleka msonkho wa ndalama panji vinthu ivyo ŵakusanga pa malo agha. Vikuyowoyeka kuti ŵanthu ŵakeneranga kupeleka chinthu chimoza pa vinthu 4 ivyo ŵasanga panji chimoza pa vinthu 5 ivyo ŵasanga pa malo ghawo. Ŵayuda ŵakenerangaso kupeleka muthulo panji kuti msonkho kwa Kesare. Msonkho uwu ndiwo Ŵafarisi ŵakamufumba Yesu usange ntchakwenelera kupeleka. Yesu wakalongora umo tikwenera kuwonera nkhani yakupeleka misonkho apo wakati: “Pelekani vinthu vya Kesare kwa Kesare, ndipo vya Chiuta kwa Chiuta.”​—Mat. 22:15-22.

Pakaŵaso msonkho uwo ŵakapelekanga para ŵakunjira panji kufuma mu vigaŵa vyakupambanapambana. Msonkho uwu ŵakatoleranga mu madowoko, mabuliji, apo misewu yinandi yikukumana kweniso mu vipata vyakunjilira mu matawuni panji mu misika.

Misonkho yose iyo ŵanthu ŵakapelekanga pasi pa muwuso wa Romu yikaŵa yinandi chomene ndipo chikaŵa chakusuzga chomene ku ŵanthu. Kuyana na wakulemba mbiri munyake Wachiroma zina lake Tacitus, wakati panyengo iyo Tiberiyo, Fumu ya Ŵaroma yikawusanga apo Yesu wakaŵa pa charu chapasi, “Ŵaasiriya na ŵanthu ŵa mu Yudeya ŵakapempha kuti ŵaŵakhizgireko msonkho chifukwa ukuŵa wakukwera chomene.”

Chinyake icho chikapangiska kuti chiŵe chakusuzga chomene ni nthowa izo ŵakagwiliskiranga ntchito pakutolera misonkho. Chifukwa wanangwa wa umo ŵachitirenge pakutolera msonkho ukapikanga kwa munthu uyo wapeleka ndalama zinandi kuti wasange ntchito ya kutolera misonkho. Uyo wapika wanangwa uwu, wakasanganga phindu likuru, ndipo wakalembangaso ŵanthu ŵanyake pakutolera msonkho, awo nawo ŵakasazgirangako pa ndalama yenecho iyo munthu wakwenera kupeleka kuti nawo ŵaryepo, ntheura ŵakajipangiranga mapulofiti ghanandi. Zakeyu wakwenera kuti ndimo nayo wakachitiranga. (Luka 19:1, 2) Lekani ntchakupulikikwa kuti ŵanthu ŵakatinkhanga chomene ŵanthu awo ŵakatoleranga misonkho.