1. Kuyana na lemba la 1 Petrosi 5:2, kasi ŵalara ŵali na mulimo wuli wakuzirwa chomene?

 ŴALARA Ŵachikhristu ŵali kuŵikizgika mulimo wakupwelelera mberere zakuzirwa za Yehova. Ŵanalume ŵakujipeleka aŵa, ŵakuzirwiska chomene mulimo wawo wakuteŵetera ŵabali na ŵadumbu, ndipo ŵakulimbikira chomene kuti ŵaŵe ‘ŵaliska awo ŵakuliska zanadi.’ (Yer. 23:4; ŵazgani 1 Petrosi 5:2.) Tikuwonga chomene kuŵa na ŵanalume aŵa mu mipingo yithu.

2. Kasi ŵalara ŵanyake ŵangasangana na masuzgo wuli?

² Ŵalara ŵakusangana na masuzgo ghanandi apo ŵakuchita milimo yawo. Nakuti ŵakwenera kulimbikira chomene kuti ŵafiske kupwelelera mpingo. Tony, uyo ni mulara ku United States, wali kusambira kuŵa wakujiyuyura pa nkhani ya unandi wa milimo iyo wangazomera kuchita. Iyo wakuti: “Kukwambilira kwa muliri wa COVID-19, nkhachitanga milimo yinandi yakukhwaskana na kunozga maungano kweniso uteŵeti. Nangauli nkhachitanga vinandi, kweni pakaŵangaso milimo yinandi yakuti nichite. Pamanyuma, nkhamba kuwelera nyuma pa nkhani ya kuŵerenga Baibolo panekha, kuchita sambiro la namwene, kweniso kulomba.” Ilir, uyo ni mulara ku Kosovo, wakakumana na suzgo lakupambanako. Apo wakaŵa ku chigaŵa icho kukachitikanga nkhondo, chikamuŵira chakusuzga kupulikira ulongozgi wakufuma ku gulu la Yehova. Iyo wakuti: “Nkhayezgeka pa nkhani ya chikanga apo ofesi ya munthavi yikanipempha kuchita mulimo wakovwira ŵabali na ŵadumbu ku malo ghakofya agha. Nkhawopa chomene, ndipo ulongozgi uwo nkhapika nkhawuwonanga kuti ngwambura kovwira.” Tim, uyo ni mishonale ku Asia, chikamuŵiranga chakusuzga kuchita ivyo wakakhumbikwiranga kuti wachite zuŵa na zuŵa. Iyo wakuti: “Nyengo zinyake, nkhaŵavyirangathu nkhongono zakovwilira ŵabali na ŵadumbu.” Kasi ntchivichi chingawovwira ŵalara awo ŵakusangana na masuzgo nga ni agha?

3. Kasi tose tingapindura wuli para tingasanda chiyelezgero cha Mweruzgi Gidiyoni?

 ³ Ŵalara ŵangasambirako kwa Mweruzgi Gidiyoni. (Heb. 6:12; 11:32) Iyo wakaŵa muvikiliri, kweniso muliska wa ŵanthu ŵa Chiuta. (Ŵeru. 2:16; 1 Mid. 17:6) Nga Gidiyoni, ŵalara ŵimikika kuti ŵapwelelere ŵanthu ŵa Chiuta mu nyengo yakusuzga chomene iyi. (Mil. 20:28; 2 Tim. 3:1) Tose tingasambirako kwa Gidiyoni pa nkhani ya kujiyuyura, kupulikira, kweniso kumanya ivyo tingafiska na ivyo tingatondeka. Iyo wakayezgeka pa nkhani ya kuzizipizga apo wakachitanga milimo yake. Kwali ndise mulara panji yayi, tingalutilira kuŵa ŵakuwonga pa milimo iyo ŵalara ŵakuchita. Tingachita nthena mwa kukhozgera ŵabali ŵithu aŵa awo ŵakuŵikapo mtima kutipwelelera mu mpingo.—Heb. 13:17.

4. Kasi Gidiyoni wakalongora wuli kuti wakaŵa wakujiyuyura?

⁴ Gidiyoni wakaŵa munthu wakujiyuyura kweniso wakamanyanga ivyo wangafiska na ivyo wangatondeka. b Apo mungelo wa Yehova wakamuphalira kuti wasoleka kuti wathaske Ŵaisrayeli ku Ŵamidiyani awo ŵakaŵa ŵankhongono, mwakujiyuyura wakazgora kuti: “Fuko lane ndichoko chomene mwa Manase, ndipo nili muchoko chomene mu nyumba ya ŵadada.” (Ŵeru. 6:15) Iyo wakajiwonanga kuti wakaŵa wambura kwenelera pa mulimo uwu, kweni Yehova wakamanyanga kuti wangafiska kuchita mulimo uwu. Na wovwiri wa Yehova, Gidiyoni wakafiska mulimo wake.

5. Kasi mpha vyakuchitika wuli apo chingaŵa chakusuzga kwa mulara kuti walongore kujiyuyura?

⁵ Ŵalara ŵakuyezgeska kulongora mukhaliro wakujiyuyura pa chilichose. (Mika 6:8; Mil. 20:18, 19) Ŵakujikwezga yayi chifukwa cha maluso ghawo panji ivyo ŵafiska kuchita. Kweniso ŵakujiwona kuti mbawakawaka yayi chifukwa cha ivyo ŵakutondeka kuchita makora. Ndipouli, nyengo zinyake mulara wangatondeka kulongora kujiyuyura. Mwachiyelezgero, wangazomera milimo yinandi kweni paumaliro na kutondeka kuyifiska. Panji wangatondeka kulongora kujiyuyura para ŵanji ŵakumususka panji kumulumba pa umo wakuchitira mulimo unyake. Kasi ŵalara ŵangasambirako vichi kwa Gidiyoni, ivyo vingaŵawovwira pa vyakuchitika vya nga ni ivi?

6. Kasi ŵalara ŵangasambirako vichi kwa Gidiyoni pa nkhani ya kujiyuyura? (Wonaniso chithuzi.)

⁶ Lombani wovwiri. Munthu uyo ngwakujiyuyura wakumanya kuti pali vinyake ivyo wangafiska yayi. Gidiyoni wakalongora kuti wakaŵa wakujiyuyura chifukwa wakalombanga wovwiri  ku ŵanji. (Ŵeru. 6:27, 35; 7:24) Ndimoso ŵalara ŵakujiyuyura ŵakuchitira. Tony, uyo tamuzunura kukwambilira wakuti: “Chifukwa cha umo nkhalelekera, nkhazomeranga vyakuchita vinandi, kweni paumaliro vinyake nkhatondekanga kufiska. Ntheura pa kusopa kwa mbumba tikadumbiskana nkhani ya kujiyuyura, kweniso nkhalondezga ivyo muwoli wane wakayowoya. Nkhawoneleraso vidiyo pa jw.org ya mutu wakuti Sambizgani Ŵanji, Ŵagomezgani, na Kuŵakhozga nga Umo Wakuchitira Yesu.” Tony wakamba kupempha ŵanji kuti ŵamovwireko milimo yinyake. Kasi paŵa uwemi wuli? Tony wakuti: “Sono milimo ya pa mpingo yikwenda makora chomene, ndipo nane nili na nyengo yinandi ya kukhozgera ubwezi wane na Yehova.”

7. Kasi ŵalara ŵangamuyezga wuli Gidiyoni para ŵanji ŵakuŵasuska? (Yakobe 3:13)

⁷ Kukwiya yayi para ŵanji ŵakumususkani. Chiyezgo chinyake icho ŵalara ŵangasangana nacho ni para ŵanji ŵakuŵasuska. Apa napo, chiyelezgero cha Gidiyoni chingawovwira. Chifukwa chakuti wakamanyanga kuti ni vyose yayi ivyo wangachita makora, wakalongora mtima wakuzika apo Ŵaefurayimu ŵakamukalipiranga. (Ŵeru. 8:1-3) Gidiyoni wakaŵazgora mwaukali yayi. Wakalongora kujiyuyura pa kuŵategherezga Ŵaefurayimu pa ivyo ŵakadandawuranga, kweniso wakaŵazgora mwantchindi. Ivi vikapangiska kuti ŵatune. Ŵalara ŵakujiyuyura ndimo nawo ŵakuchitira, ŵakuyezga Gidiyoni pakuŵa ŵategherezgi ŵawemi kweniso kuzgora mwakuzika para ŵanji ŵakuŵasuska. (Ŵazgani Yakobe 3:13.) Ntheura mu mpingo mukuŵa mtende.

8. Kasi ŵalara ŵakwenera kuchita wuli para ŵanthu ŵakuŵalumba? Yowoyani chiyelezgero.

⁸ Malumbo ghose mupelekenge kwa Yehova. Apo ŵanji ŵakamulumbanga Gidiyoni chifukwa chakuti wakathereska Ŵamidiyani, wakalongora kuti Yehova ndiyo wakwenera kulumbika. (Ŵeru. 8:22, 23) Kasi ŵanalume ŵakwimikika ŵangamuyezga wuli Gidiyoni? Ŵakwenera kulumba Yehova pa milimo iyo ŵakwaniska kufiska. (1 Kor. 4:6, 7) Mwachiyelezgero, para mulara walumbika chifukwa chakuti wakusambizga makora, iyo wangachita makora kuyowoya ivyo vikumovwira kuti wasambizgenge makora, nga nkhulondezga ulongozgi wa mu Mazgu gha Chiuta, kweniso kulondezga ivyo tikusambizgika kwizira mu gulu la Yehova. Ŵalara ŵangachita makora kughanaghanirapo usange ŵakusambizga mu nthowa yakuti Yehova ndiyo walumbike, panji iwo kuti ndiwo ŵalumbike. Ghanaghanirani chiyelezgero cha mulara munyake zina lake Timothy uyo wateŵetera kwanyengo yitali. Pa nyengo iyo wakambanga kuteŵetera nga mulara, wakatemwanga chomene kuyowoya nkhani zachisanisani. Iyo wakuti: “Nkhatemwanga kwamba nkhani yane na viyelezgero vitali kweniso vyakusuzga kupulikiska. Ŵanthu ŵakanilumbanga chifukwa cha viyelezgero ivi. Chachitima ntchakuti, vikapangiskanga ŵanthu kuti ŵaghanaghanenge chomene vya ine m’malo mwa Baibolo na Yehova.” Nyengo yikati yajumphapo, Timothy wakawona kuti wakeneranga kusintha umo wakadumbiranga nkhani mwakuti waleke kujichemera ntchindi pa iyomwene. (Zinth. 27:21) Kasi paŵa uwemi wuli? Iyo wakuti: “Sono ŵabali na ŵadumbu ŵakuniphalira umo nkhani iyo nkhayowoya yaŵawovwilira kumazga suzgo lawo linyake, kuzizipizga chiyezgo, kweniso kusendelera chomene kwa Yehova. Nkhukondwa chomene para nkhupulika kuti ŵabali ŵakuyowoya nthena kuluska umo vikaŵira kumasinda apo ivyo ŵakayowoyanga vikaŵanga waka vyakulumba ine.”

9. Kasi ntchivichi chikatenge chipangiskenge Gidiyoni kuŵa chakusuzga kupulikira kweniso kuŵa na chikanga? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)

⁹ Gidiyoni wati wimikika kuŵa mweruzgi wa Ŵaisrayeli, wakeneranga kuŵa wakupulikira kweniso wachikanga. Iyo wakapika mulimo wakusuzga chomene wakubwangandura jotchero la adada ŵake ilo ŵakasoperangapo Baala. (Ŵeru. 6:25, 26) Pamanyuma, wati wawunganya ŵasilikari, kaŵiri kose Gidiyoni wakaphalirika kuti wachepeskeko nambara ya ŵasilikari ŵake. (Ŵeru. 7:2-7) Paumaliro, wakaphalirika kuti wawukire msasa wa ŵalwani ŵake pakati pa usiku.—Ŵeru. 7:9-11.

10. Kasi mulara wangayezgeka wuli pa nkhani ya kupulikira?

 ¹⁰ Ŵalara ŵakwenera kuŵa ‘ŵakupulikira luŵiro.’ (Yak. 3:17) Mulara wakupulikira, wakuŵa wakunozgeka kupulikira ivyo Malemba ghakuyowoya, kweniso kulondezga ulongozgi wakufuma ku gulu la Chiuta. Ntheura wakuŵa chiyelezgero chiwemi ku ŵanji. Kweni nyengo zinyake wangayezgeka pa nkhani iyi. Mwachiyelezgero, nyengo zinyake wangapokera ulongozgi unandi pa nyengo yimoza, kweniso panji ungasintha mwaluŵiro, ndipo chingaŵa chakusuzga kuwulondezga. Nyengo zinyake, wangamba kukayikira usange ulongozgi unyake, ngwakovwira nadi. Panji wangapempheka kuchita uteŵeti unyake uwo ungaŵika umoyo wake pangozi. Kasi ŵalara ŵangamuyezga wuli Gidiyoni pakuŵa ŵakupulikira mu vyakuchitika vya nga ni ivi?

11. Kasi ntchivichi chingawovwira ŵalara kuŵa ŵakupulikira?

¹¹ Pulikirani ulongozgi na kuwulondezga. Chiuta wakaphalira Gidiyoni umo wakwenera kubwangandulira jotchero la adada ŵake, uko wakwenera kuzenga jotchero liphya la Yehova, kweniso nyama iyo yikwenera kupelekeka sembe. Gidiyoni wakakayikira yayi panji kususka ulongozgi uwo wakapika. Wakachita ndendende umo Yehova wakamuphalilira. Mazuŵa ghano napo, ŵalara ŵakupokera ulongozgi kufuma ku gulu la Yehova kwizira mu makalata, vipharazgo, kweniso kwizira mu nthowa zinyake izo tikupokelera ulongozgi uwo ukutovwira kuŵa ŵakuvikilirika ndiposo kusendelera kufupi na Yehova. Tikuŵatemwa chomene ŵalara ŵithu chifukwa ŵakuŵikapo mtima kulondezga ulongozgi wa gulu. Kuchita nthena, kukupangiska kuti mpingo wose usangenge chandulo.—Sal. 119:112.

12. Kasi ŵalara ŵangalondezga wuli lemba la Ŵahebere 13:17 para gulu lasintha umo likwendeskera vinthu vinyake?

¹² Ŵani ŵakunozgeka kusintha. Kumbukani kuti apo Yehova wakaphalira Gidiyoni kuti wachepeske nambara ya ŵasilikari ŵake, wakachepeska kujumpha pa 99 peresenti. (Ŵeru. 7:8) Iyo wakate waghanaghanenge kuti: ‘Kasi nkhwenera kuchepeskako nadi? Kasi vitiyenderenge makora?’ Ndipouli, Gidiyoni wakapulikira. Mazuŵa ghano napo, ŵalara ŵakuyezga Gidiyoni para ŵakupulikira ulongozgi uphya wa gulu. (Ŵazgani Ŵahebere 13:17.) Mwachiyelezgero, mu 2014 Wupu Wakulongozga ukasintha umo ndalama za ntchito yakuzenga Nyumba za Ufumu na Malo gha Ungano zikwenera kupelekekera. (2 Kor. 8:12-14) Mipingo yikuwezgaso ngongoli yayi. Kumanyuma uku gulu likabwerekanga mipingo ndalama zakuzengera. Kweni sono, gulu likugwiliskira ntchito vyakupeleka ivyo vikufuma mu mipingo yose pa charu chose kuzengera Nyumba za Ufumu na Malo gha Ungano kulikose uko ghakukhumbikwa, nanga vingaŵa kuti mpingo unyake ukupeleka vyakupeleka vichoko chomene. Mubali José wati wamanya vya kusintha uku, wakakayikiranga usange vingachitika nadi, wakaghanaghananga kuti: ‘Paŵavyenge nanga ni Nyumba ya Ufumu iyo yizengekenge. Umu ndimo vinthu vikwenera kwendera yayi.’ Kasi ntchivichi chikawovwira José kukhozgera ndondomeko iyi? Iyo wakuti: “Mazgu gha pa Zintharika 3:5, 6 ghakanikumbuska kuti nkhwenera kuthemba Yehova. Ndipo kuchita nthena kwaŵa na vyakufumapo vyakukondweska chomene! Padera pakovwira kuti Nyumba za Ufumu zinandi zizengeke, ndondomeko  iyi yatovwiraso kuti tisambire nthowa zakupambanapambana za umo tingapelekera vyawanangwa vithu kuti paŵe kuyana mu gulu.”

13. (a) Kasi Gidiyoni wakakhorwa kuti vichi? (b) Kasi ŵalara ŵangamuyezga wuli Gidiyoni? (Wonaniso chithuzi.)

¹³ Chitani khumbo la Yehova mwachikanga. Gidiyoni wakapulikiranga Yehova nanga ni apo wakawopanga kweniso apo mulimo wake ukaŵa wakofya. (Ŵeru. 9:17) Yehova wati wamusimikizgira kuti waŵenge nayo, Gidiyoni wakakhorwa kuti Chiuta wamovwirenge kuvikilira ŵanthu ŵa Chiuta. Ŵalara awo ŵakukhala ku malo uko mulimo withu ngwakukanizgika ŵakuyezga Gidiyoni. Mwachikanga, ŵakulongozga pa maungano kweniso mu uteŵeti nanga ŵangaŵa kuti ŵawofyeka kuti ŵangakakika, kufumbika mafumbo, ntchito kuŵamalira panji kuŵachitira nkhaza. c Mu nyengo ya suzgo yikuru, ŵalara ŵazamukhumbikwira chikanga kuti ŵapulikire ulongozgi uwo ŵazamupokera, nanga chingazakaŵa chakofya kulondezga ulongozgi uwo. Mwachiyelezgero, tingazakapokera ulongozgi wakukhwaskana na umo tikwenera kupharazgira uthenga wankhongono wa cheruzgo, kweniso ivyo tikwenera kuchita kuti tipone pa nyengo iyo Gogi wa Magogi wazamutiwukira.—Ezek. 38:18; Chivu. 16:21.

14. Chifukwa wuli chikaŵa chakusuzga kuti Gidiyoni wazizipizge?

¹⁴ Gidiyoni pakuŵa mweruzgi wakakhumbikwiranga kulimbikira chomene. Ŵamidiyani ŵati ŵachimbira usiku apo ŵakatimbikanga, Gidiyoni wakaŵaskera kufuma ku Dambo la Yezireli m’paka kukafika ku Mlonga wa Yorodani, uwo ukwenera kuti ukazingilizgika na makuni ghanandi. (Ŵeru. 7:22) Kasi Gidiyoni wakawelelera pa Yorodani? Yayi! Nangauli wakaŵa kuti wavuka chomene, iyo na ŵanalume ŵake 300 ŵakambuka mlonga uwu na kulutilira kuŵaskera. Paumaliro, ŵakaŵakora Ŵamidiyani ndipo ŵakaŵathereska.—Ŵeru. 8:4-12.

15. Kasi mphawuli apo nyengo zinyake chingaŵa chinonono kuti mulara wazizipizge?

¹⁵ Nyengo zinyake mulara wangajipulika kuti wavuka chomene kuti wapwelelere mpingo kweniso mbumba yake. Mu vyakuchitika vya nga ni ivi, kasi ŵalara ŵangamuyezga wuli Gidiyoni?

16-17. Kasi ntchivichi chikawovwira Gidiyoni kuzizipizga, ndipo ŵalara ŵangaŵa na chigomezgo wuli? (Yesaya 40:28-31) (Wonaniso chithuzi.)

 ¹⁶ Gomezgani kuti Yehova wamupaninge nkhongono. Gidiyoni wakagomezganga kuti Yehova wamupenge nkhongono, ndipo ndivyo Yehova wakachita nadi. (Ŵeru. 6:14, 34) Panyengo yinyake, Gidiyoni na ŵanalume ŵake ŵakaskeranga mathemba ghaŵiri gha Midiyani agho ghakaŵa pa magileta apo iwo ŵakachimbiranga waka pasi. (Ŵeru. 8:12, 21) Kweni na wovwiri wa Chiuta, Ŵaisrayeli ŵachikanga aŵa ŵakaghakora mathemba agha ndipo ŵakatonda. Mwakuyana waka, ŵalara nawo ŵakwenera kuthemba Yehova, uyo “wakuvuka chara panji kulopwa nkhongono.” Iyo waŵapenge nkhongono apo ŵakukhumbikwira nkhongono.—Ŵazgani Yesaya 40:28-31.

¹⁷ Tiyeni tiwone chiyelezgero cha Matthew, uyo wali mu Komiti Yakudumbiskana na Chipatala. Kasi ntchivichi chikumovwira kuti wazizipizge? Matthew wakuti: “Najiwonera nekha kuti ivyo likuyowoya lemba la Ŵafilipi 4:13 ni vyaunenesko. Nyengo zinandi para nkhujiwonanga kuti navuka chomene ndipo ningalutizgaso yayi, nkhulomba kufumira pasi pa mtima, kumuŵeyelera Chiuta kuti wanipe nkhongono izo nkhukhumbikwira kweniso maghanoghano ghawemi kuti niwovwire ŵabali na ŵadumbu. Panyengo izi, nkhuwona kuti mzimu wa Yehova ukunipa nkhongono, izo zikunovwira kuti nizizipizge.” Nga Gidiyoni, ŵalara ŵithu nawo ŵakulimbikira chomene kupwelelera ŵanthu ŵa Yehova, nangauli ntchipusu yayi kuchita nthena nyengo zose. Ndipouli, ŵakwenera kuŵa ŵakujiyuyura na kumanya kuti ni nyengo zose yayi apo ŵangafiska kuchita chilichose icho ŵakukhumba kuchita. Kweni ŵangaŵa na chigomezgo chose kuti Yehova wapulikenge lurombo lwawo lwakupempha wovwiri ndipo waŵapenge nkhongono zakuzizipizgira.—Sal. 116:1; Fil. 2:13.

18. Pa ivyo tasambira mu nkhani iyi, kasi ŵalara ŵangamuyezga wuli Gidiyoni?

¹⁸ Ŵalara ŵangasambirako vinandi kwa Gidiyoni. Ŵakwenera kulongora kujiyuyura pa unandi wa milimo iyo ŵakuzomera kuchita, kweniso para ŵanji ŵakuŵasuska panji kuŵalumba. Ŵakwenera kupulikira kweniso kuŵa ŵachikanga, chomenechomene sono apo umaliro wa mgonezi uwu ukusendelera. Kweniso ŵakwenera kugomezga kuti nanga ŵangakumana na masuzgo ghanandi wuli, Chiuta waŵapenge nkhongono zakuzizipizgira. Nadi, tikuŵawonga chomene ŵaliska ŵakulimbikira aŵa, ndipo ‘tilutilire kuwona ŵanthu ŵanthena kuŵa ŵakutemweka chomene.’—Fil. 2:29.