Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKULONGOSORA UMOYO WA MUNTHU

Kwenda na Ŵanthu Ŵavinjeru Kwanovwira Chomene

Kwenda na Ŵanthu Ŵavinjeru Kwanovwira Chomene

ZUŴA linyake namulenji apo tikaŵa ku Brookings, South Dakota, U.S.A., kukazizima chomene. Umo kukachira, kukalongora kuti kuŵenge chiwuvi. Kweni ine na ŵanyane tikaŵa mu chinyumba chakulyeskeramo viŵeto uku tili zakazaka chifukwa cha kuzizima. Mu chinyumba ichi mukaŵavya mbawura. Tikimilira pafupi na icho viŵeto vikamwerangamo maji, ndipo mukaŵa maji ghakuzizima. Lekani nimuphalirani nkhani yose kuti mumanye chifukwa icho tikimilira pa malo agha.

BANJA LITHU

Adada ŵalara a Alfred na Adada

Nkhababika pa Malichi 7, 1936. Mu banja lithu tilimo ŵana 4 ndipo ine nili waumaliro. Tikakhalanga ku munda withu kumwera kwa South Dakota. Tikatemwanga chomene kulima, kweni ndicho chikaŵa chinthu chakuzirwa chomene yayi. Ŵapapi ŵane ŵakabatizika mu 1934 na kuŵa Ŵakaboni ŵa Yehova. Iwo ŵakaŵikanga vinthu vya Ufumu pakwamba chifukwa ŵakajipeleka kwa Adada ŵithu ŵakuchanya, Yehova. Adada a Clarence, ŵakateŵetanga mu mpingo wa Conde ku South Dakota nga muteŵeti wa mpingo, uyo pasono tikuti mulaŵiliri wa milimo ya wupu ŵalara. Pamanyuma adada ŵalara a Alfred nawo ŵakaŵa mulaŵiliri wa milimo ya wupu ŵalara.

Nyengo zose tikalutanga ku maungano, kweniso kupharazga ku nyumba na nyumba. Tikaphaliranga ŵanthu ivyo Baibolo likuyowoya kuti vizamuchitika munthazi. Umo ŵapapi ŵakachitiranga vinthu, kweniso ivyo ŵakatisambizga vikatovwira chomene. Ine na mudumbu wane Dorothy tikaŵa ŵapharazgi ŵambura kubatizika apo tikaŵa na vyaka 6. Mu 1943, nkhalembeska mu Sukulu ya Uteŵeti wa Chiuta iyo yikaŵa kuti yamba waka.

Nkhuchita upayiniya mu 1952

Maungano gha chigaŵa na gha dera ghakaŵa ghakuzirwa chomene pa umoyo withu. Mu 1949, tikaŵa na ungano wa chigaŵa uwo ukachitikira ku Sioux Falls, South Dakota. Pa ungano uwu, mubali Grant Suiter ndiyo wakimira ofesi ya munthavi. Nichali kukumbuka mutu wa nkhani iyo wakayowoya. Ukaŵa wakuti “Kasi Mukuwona Kuti Lili Kutali?” Iyo wakawerezgapo chomene kuti Ŵakhristu awo ŵali kujipeleka ŵakwenera kuŵikapo mtima kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta. Nkhani ya mubali uyu yikanovwira kuti nijipeleke kwa Yehova. Pa ungano wa dera wakulondezgapo uwo ukachitikira ku Brookings, nkhasangika kuti nili mu chakulyeskeramo viŵeto chira nanguyowoya kukwambilira, kulindilira kuti nibatizike. Pa Novembala 12, 1949, ine na ŵanyane ŵatatu tikabatizika mu chibafa chachisulo.

Pamanyuma nkhakhumba kuchita upayiniya. Pa Janyuwale 1, 1952, nkhamba kuchita upayiniya, ndipo nkhaŵa na vyaka 15. Baibolo likuti: “Uyo wakwenda na ŵavinjeru waŵenge wavinjeru.” Mu banja lakwithu mukaŵa ŵavinjeru ŵanandi awo ŵakawonanga kuti nachita makora kwamba upayiniya. (Zinth. 13:20) Pamanyuma, nkhamba kupharazgira lumoza na adada ŵalara a Julius, awo ŵakaŵa na vyaka 60. Tikakondwanga chomene apo tikachitanga upayiniya na adada ŵalara nangauli iwo ŵakaŵa ŵalara kwa ine. Pakuti ŵakamanyanga vinandi, nkhasambira vinandi kwa iwo. Nyengo yichoko waka Dorothy nayo wakamba upayiniya.

ŴALAŴILIRI ŴA DERA ŴAKANOVWIRA

Apo nkhaŵa mwana muchoko, ŵapapi ŵane ŵakatemwanga kupokelera ŵalaŵiliri ŵa dera na ŵawoli ŵawo. Banja linyake ilo likanovwira chomene likaŵa la Jesse na Lynn Cantwell. Banja ili nalo likanovwira chomene kuti nambe upayiniya. Likanovwira kuti niŵe na khumbo la kuchita uteŵeti wanyengozose. Para ŵakuteŵetera pa mpingo wapafupi, ŵakanichemanga kuti tikapharazgire lumoza. Nkhakhozgekanga chomene kweniso yikaŵa nyengo yakukondweska.

Pamanyuma, Bud Miller na muwoli wake, Joan, ndiwo ŵakamba kwendera dera lithu. Pa nyengo iyi nkhaŵa na vyaka 18, ndipo boma likakhumbanga kuti ninjire usilikari. Ŵalara ŵa boma ŵakaniwonanga kuti nkhwenera kuchitako ndyali. Kweni nkhawona kuti kuchita nthena nkhuleka kupulikira mazgu gha Yesu ghakuti awo ŵakumulondezga ŵakwenera yayi kuŵa chigaŵa cha charu. Nkhakhumbanga kupharazga makani ghawemi gha Ufumu. (Yoh. 15:19) Nkhaluta ku ŵalara ŵa boma kuti ŵalembe kuti ndine muteŵeti wa Chiuta.

Nkhakondwa chomene kuti Mubali Miller wakajipeleka kuti wakanilinde ku ŵalara ŵaboma. Mubali uyu wakaŵa wakufwatuka na ŵanthu kweniso wachikanga. Pakuti nkhaluta na mubali wakukhwima mwauzimu kweniso wambura wofi, vikanovwira kuti niŵe na chikanga. Tikati taŵalongosolera ŵalara ŵa boma, mu 1954, ŵakanilemba kuti ndine muteŵeti wa Chiuta. Ivi vikanovwira kuti nichite uteŵeti unyake.

Niza waka pa Beteli, nili na galimoto kumunda

Nyengo yichoko waka, nkhapokera kalata yakuti nkhateŵetere pa Beteli. Ŵakati nkhateŵetere ku Watchtower Farm, ku Staten Island, New York. Nkhateŵetera vyaka vitatu. Nkhasambira vinandi chomene ku ŵabali ŵavinjeru awo tikateŵeteranga lumoza.

KUTEŴETERA PA BETELI

Nili na Mubali Franz pa WBBR

Ku munda ku Staten Island kukaŵa wayilesi ya WBBR. Wayilesi iyi yikaŵa ya Ŵakaboni ŵa Yehova kufuma mu 1924 m’paka mu 1957. Ku munda kukateŵeteranga ŵabali pakati pa 15 na 20. Taŵanandi pa gulu lithu tikaŵa ŵana kweniso tikamanyanga vinandi yayi. Kweni tikaŵa na Mubali mulara msinkhu Eldon Woodworth. Mubali uyu wakaŵaso wakuphakazgika. Wakaŵa wavinjeru chomene. Iyo wakatiwonanga nga ndise ŵana ŵake ndipo wakatikhozganga chomene mwauzimu. Para tapambana maghanoghano chifukwa cha kuleka kufikapo, Mubali Woodworth wakatenge, “Ntchakukondweska kuwona kuti Fumu yikufiska mulimo wake na ŵanthu ŵeneŵaŵa ŵambura kufikapo.”

Harry Peterson wakalimbikiranga kupharazga

Nyengo yinyake tikaŵa na mwaŵi wa kuchezga na Mubali Frederick W. Franz. Wakawa wavinjeru kweniso wakamanyanga chomene Malemba, ndipo ivi vikatovwira chomene. Mubali uyu wakaghanaghaniranga munthu waliyose payekha. Harry Peterson ndiyo wakatiphikiranga chakurya. Zina ili ndilo likatiŵiranga lipusu kulizunura kuluska zina lake leneko lakuti Papargyropoulos. Mubali uyu nayo wakaŵa wakuphakazgika ndipo wakalimbikiranga chomene kupharazga. Mubali Peterson wakalimbikiranga uteŵeti wake pa Beteli, kweni wakalekanga yayi kupharazga. Mwezi uliwose wakagaŵiranga magazini ghanandi chomene. Kweniso wakamanyanga chomene Malemba, ndipo wakazgoranga mafumbo ghithu ghanandi.

ŴADUMBU ŴAVINJERU ŴAKANOVWIRA

Para tayaŵa vipambi na mphangwe, tikalutanga navyo ku fakitare iyo yikaŵa pa famu penepapo. Vinthu ivi para vyaŵikika mu vithini vikakwananga malita 42,600, ndipo vikakwananga banja lose la Beteli kwa chaka chimoza. Pa nyengo iyi, nkhagwiranga lumoza na mudumbu Etta Huth, uyo wakaŵa wavinjeru chomene. Mudumbu uyu ndiyo wakatisambizganga umo tingasungira vipambi na mphangwe mu vithini. Apo tikagwiranga ntchito iyi, ku fakitare kukizanga ŵadumbu ŵakufuma mu mipingo yapafupi kuzakatovwira ndipo mudumbu Etta wakawovwiranga pakuŵagaŵira ntchito. Nangauli Etta ndiyo wakachitanga vinandi ku fakitare, kweni wakachindikanga chomene ŵabali awo ŵakalaŵiliranga ku munda. Nkhamuchindikanga chomene mudumbu uyu chifukwa cha kujilambika.

Ine na muwoli wane Angela kweniso Etta Huth

Mudumbu muwukirano Angela Romano njumoza mwa awo ŵakiza kuzakatovwira. Etta ndiyo wakamovwira kuti wamanye unenesko. Apo nkhateŵeteranga pa Beteli nkhakumana na mudumbu wavinjeru uyu ndipo tateŵetera lumoza vyaka 58. Ine na Angie tikatorana mu Epulero, 1958, ndipo tachitira lumoza mauteŵeti ghanandi. Mu vyaka vyose ivyo taŵira lumoza, banja lithu laŵa lakukhora chomene chifukwa muwoli wane Angie, ngwakugomezgeka kwa Yehova. Nkhumugomezga chomene muwoli wane nanga tingakumana na suzgo wuli.

KUCHITA UMISHONALE KWENISO KWENDERA DERA

Wayilesi ya WBBR ku Staten Island yikati yaguliskika mu 1957, nkhateŵetera pa Beteli ya Brooklyn nyengo yichoko waka. Pamanyuma, ine na Angie tikatorana ndipo tikawukapo pa Beteli. Tikachita upayiniya vyaka vitatu ku Staten Island. Pa nyengo yichoko, nkhagwirapo ntchito ku awo ŵakagura wayilesi yithu. Wayilesi yawo yikachemekanga kuti WPOW.

Ine na muwoli wane Angie tikaŵikapo mtima kuti tileke kukhumba vinandi kuti titeŵetere kulikose uko tingaluta. Pamanyuma, mu 1961 tikawona kuti tingakwaniska kuchita upayiniya wapadera ku Falls City, Nebraska. Tikati tasintha vinthu vinyake kuti tichite uteŵeti uwu, ŵakatichema ku Sukulu ya Uteŵeti wa Ufumu. Pa nyengo iyi tikasambiranga sukulu iyi mwezi umoza ku South Lansing, New York. Tikakondwa chomene na sukulu iyi ndipo tikakhumbanga kuti ivyo tasambira tikawovwire navyo ŵanthu ku Nebraska. Tikazizwa chomene apo ŵakatiphalira kuti tikateŵetere ku Cambodia nga ŵamishonale. Charu ichi ntchakutowa chomene ndipo chili kumwera kwa Asia. Kukaŵa vinthu ivyo tikaŵa kuti tindaviwonepo. Tikakhumbanga chomene kukapharazga makani ghawemi ku malo agha.

Kweni vinthu vikasintha mu charu ichi chifukwa cha ndyali ndipo tikasamukira ku South Vietnam. Chachitima ntchakuti, pakati pajumpha vyaka viŵiri, nkhalwara chomene ndipo ŵakatiphalira kuti tiwelere kunyumba. Pakatora nyengo kuti niŵeso na nkhongono. Kweni nkhongono zikati zizamo, tikambaso uteŵeti wanyengozose.

Nili na Angela mu 1975, tili pa TV kuti ŵatifumbe mafumbo

Mu Malichi 1965, tikamba kwendera mipingo. Kwa vyaka 33, ine na Angie, tikaŵa na mwaŵi wa kwendera dera kweniso kwendera chigaŵa. Nyengo yinyake tikaŵa na mwaŵi wakuchitiska maungano gha chigaŵa. Maungano gha chigaŵa ghakuninozgera chomene, ntheura nkhakondwanga para nkhunozga maungano agha. Kwa vyaka vinandiko tikaŵa ku New York City, ndipo maungano ghanandi gha chigaŵa ghakachitikira mu Yankee Stadium.

KUWELERA KU BETELI NA KUCHITISKA MASUKULU

Nga umo vikuŵira ku ŵanthu ŵanandi ŵa mu uteŵeti wanyengozose, ine na Angie tikaŵa pafupi kuchita mauteŵeti ghakukondweska kweni ghapusu yayi. Mu 1995, nkhaŵa na mwaŵi wakusambizga Sukulu Yakusambizga Uteŵeti. Pakati pajumpha vyaka vitatu, tikachemeka ku Beteli. Nkhakondwa chomene kuwelera ku Beteli uko nkhambira uteŵeti wanyengo zose vyaka 40 kumanyuma. Tati tafika, nkhagwiranga ku Dipatimenti ya Uteŵeti kweniso nkhasambizganga masukulu ghanandi. Mu 2007, Wupu Wakulongozga ukanozga kuti masukulu agho ghakuchitika pa Beteli ghaŵe pasi pa Dipatimenti ya Sukulu za Uteŵeti. Ndipo ine nkhaŵa mulaŵiliri wa Dipatimenti iyi kwa vyaka vinandiko.

Tajiwonera tekha umo masukulu ghauteŵeti ghasinthira. Sukulu ya Ŵalara ŵa Mpingo yikamba mu 2008. Pakati pajumpha vyaka viŵiri, ŵalara ŵakujumpha 12,000 ŵakasambira sukulu iyi ku Patterson na ku Beteli ya Brooklyn. Sukulu iyi yikuchitika mu vigaŵa vinandi mazuŵa ghano. Ŵabali ŵakusambizgika makora ndiwo ŵakusambizga sukulu iyi. Mu 2010, Sukulu Yakusambizga Uteŵeti yikamba kuchemeka kuti Sukulu Yakusambizga Baibolo ya Ŵabali Ŵambura Kutora. Ŵakajuraso sukulu yinyake yakuchemeka, Sukulu Yakusambizga Baibolo ya Ŵakhristu Ŵakutorana.

Kwambira mu chaka cha uteŵeti cha 2015, masukulu ghaŵiri agha ŵakaghasazga na kupanga sukulu yimoza, yakuchemeka kuti, Sukulu ya Ŵapharazgi ŵa Ufumu. Ŵakutorana panji ŵabali na ŵadumbu awo ŵandanjire mu nthengwa ndiwo ŵakusambira sukulu iyi. Ŵabali na ŵadumbu pa charu chose ŵakakondwa chomene kupulika kuti sukulu iyi yichitikenge mu maofesi ghanandi gha minthavi. Tikukondwa chomene kuti masukulu ghakusambizga uteŵeti agha ghakusazgikira. Kweniso nkhukondwa kuwona ŵabali na ŵadumbu ŵanandi ŵakujipeleka kusambira masukulu agha.

Para nkhukumbuka umo umoyo wane ukaŵira pambere nindabatizike mu chibafa chachisulo kufika sono, nkhuwonga chomene Yehova chifukwa cha ŵanthu ŵavinjeru awo ŵanovwira kuti nende mu unenesko. Ŵanthu ŵavinjeru aŵa, ni wose yayi ŵakaŵa ŵanthanga yane. Kweniso ni wose yayi tikafumiranga kumoza. Kweni ŵakaŵa ŵakukhwima mwauzimu. Vyakuchita vyawo kweniso umo ŵakawoneranga uteŵeti vikalongoranga kuti ŵakumutemwa chomene Yehova. Mu gulu la Yehova muli ŵanthu ŵanandi ŵavinjeru awo tingaŵa nawo paubwezi. Ndivyo ine nachita ndipo natumbikika chomene.

Nkhukondwa kukumana na ŵana ŵa sukulu pa charu chose