1. Kasi ntchivichi chomene chikuwumba wunthu withu?

 KWALI tabatizika waka mwasonosono panji tikabatizika ni kale, tose tikwenera kuŵa na mikhaliro iyo Yehova wakutemwa. Kuti tifiske kuchita nthena, tikwenera kujikora mu kaghanaghaniro kithu. Chifukwa wuli? Chifukwa wunthu withu chomene ukuwumbika kuyana na ivyo tikutemwa kughanaghana. Para nyengo zose tikukhalira waka kughanaghana umo tingajikondweskera tekha, tiyowoyenge na kuchita vinthu viheni. (Efe. 4:17-19) Kweni para tighanaghanenge vinthu viwemi pera, ntchakuwonekerathu kuti tiyowoyenge na kuchita vinthu ivyo vingakondweska Adada ŵithu, Yehova.—Gal. 5:16.

2. Kasi tiwonenge mafumbo wuli mu nkhani iyi?

² Nga umo tikawonera mu nkhani iyo yajumpha, tingakanizgirathu yayi maghanoghano ghaheni mwa ise. Kweni tingasankha kusulako viheni ivyo viza mu maghanoghano ghithu. Pambere tindabatizike, tikwenera kuleka kuyowoya na kuchita vinthu ivyo Yehova wakutinkha. Iyi ndiyo ni nthowa yakwamba kweniso yakuzirwa chomene kuti tivure wunthu wakale. Kweni kuti tikondweske Yehova, tikwenera kupulikiraso dango lakuti: “Vwarani wunthu uphya.” (Kol. 3:10) Mu nkhani iyi, tizgorenge mafumbo ghakulondezgapo agha: Kasi “wunthu uphya” ni vichi? Kasi tingachita wuli kuti tivware wunthu uphya na kulutilira kuŵa nawo?

3. Kuyana na Ŵagalatiya 5:22, 23, kasi “wunthu uphya ni vichi,” ndipo kasi munthu wakuwuvwara wuli?

³ “Wunthu uphya” nkhughanaghana na kuchita vinthu munthowa iyo Yehova wakukhumba. Munthu wakuvwara wunthu  uphya para wakulongora vipambi vya mzimu wa Chiuta, na kuzomerezga mzimu utuŵa kulongozga maghanoghano ghake, umo wakujipulikira kweniso umo wakuchitira vinthu. (Ŵazgani Ŵagalatiya 5:22, 23.) Mwachiyelezgero, wakutemwa Yehova na ŵanthu ŵake. (Mat. 22:36-39) Munthu wanthena wakulutilira kuŵa wakukondwa nanga wangaŵa kuti wakukumana na masuzgo. (Yak. 1:2-4) Wakuŵa wakutemwa mtende. (Mat. 5:9) Wakuzikira na kulongora lusungu para wakuchita vinthu na ŵanji. (Kol. 3:13) Wakutemwa kuchita icho ntchiwemi. (Luka 6:35) Wakulongora mu vyakuchita vyake kuti wali na chipulikano chakukhora mwa Awiske ŵakuchanya. (Yak. 2:18) Wakujikora para ŵanji ŵamukwiyiska kweniso para wayezgeka.—1 Kor. 9:25, 27; Tito 3:2.

4. Chifukwa wuli tikwenera kulongora mikhaliro yose iyo yili pa Ŵagalatiya 5:22, 23, kweniso mu mavesi ghanyake gha mu Baibolo usange tikukhumba kuvwara wunthu uphya?

⁴ Kuti tivware wunthu uphya, tikwenera kuŵa na mikhaliro yose iyo yikuyowoyeka pa Ŵagalatiya 5:22, 23 kweniso mu mavesi ghanyake gha mu Baibolo. * Mikhaliro iyi yili nga ntchakuvwara cheneko yayi icho munthu wakwenera kuvwara chimoza pa nyengo yimoza. Nakuti yinandi mwa mikhaliro iyi yikuyanako waka. Mwachiyelezgero, usange mukuŵatemwa nadi ŵazengezgani ŵinu, muzikirenge nawo na kuŵalongora lusungu. Ndipo kuti muŵe munthu muwemi nadi, mukwenera kuŵa ŵakuzika na ŵakujikora.

5. Kasi ‘kuŵa na maghanoghano gha Khristu’ chikung’anamurachi, ndipo chifukwa wuli tikwenera kusambira umoyo wa Yesu? (1 Ŵakorinte 2:16)

⁵ Ŵazgani 1 Ŵakorinte 2:16. Kuti tivware wunthu uphya, tikwenera kuŵa na “maghanoghano gha Khristu.” Mukayowoyero kanyake tingati tikwenera kusambira umo wakughanaghanira na kumuyezga. Yesu wakulongora vipambi vya mzimu wa Chiuta mwakufikapo. Pakuŵa wakufikapo, iyo wakuyezga mikhaliro ya Yehova ndendende. (Heb. 1:3) Para nyengo zose tighanaghanenge nga Yesu, tichitenge vinthu nga ndiyo, ndipo tivwarenge wunthu uphya.—Fil. 2:5.

6. Kasi tikwenera kukumbuka fundo wuli apo tikuŵikapo mtima kuti tivware wunthu uphya?

⁶ Nyengo zinyake tingawona nga tingakwaniska yayi kulondezga chiyelezgero cha Yesu. Tingaghanaghana kuti: ‘Yesu ni murunji. Ningazakaŵapo yayi nga ndiyo.’ Usange ndimo mukujipulikira, kumbukani fundo izi. Chakwamba, mukalengeka mu chikozgo cha Yehova  na Yesu. Ntheura mungasankha kuŵayezga, ndipo mungakwaniska kuŵa nga ndiwo nangauli mungafikapo ndendende yayi. (Gen. 1:26) Chachiŵiri, mzimu utuŵa wa Chiuta ngwankhongono chomene mu chilengiwa chose. Na wovwiri wake, mungakwaniska kuchita vinthu ivyo mungavichita yayi pamwekha. Chachitatu, Yehova wakukhazga kuti mulongorenge vipambi vya mzimu mwakufikapo yayi pasono. Nakuti Adada ŵithu ŵachitemwa ŵali kupatura vyaka 1,000 vya awo ŵali na chilindizga cha kuzakakhala pa charu chapasi kuti ŵazakaŵe ŵakufikapo. (Chivu. 20:1-3) Icho Yehova wakukhumba kwa ise pasono, nkhuchita ivyo tingafiska na kugomezga kuti watovwire.

7. Kasi tiwonenge vichi sono?

⁷ Kasi tingamuyezga wuli Yesu mwakudunjika? Tiwonenge mwakudumura mikhaliro yinayi, iyo mzimu wa Chiuta ukupeleka. Pa mukhaliro uliwose, tiwonenge ivyo tingasambirako kwa Yesu pa umo wakalongolera mukhaliro uwo. Ndipo tiwonengeso mafumbo ghanyake agho ghatovwirenge kumanya ivyo tingachita kuti tilutilire kuvwara wunthu uphya.

8. Kasi Yesu wali kulongora wuli chitemwa?

⁸ Yesu wakapeleka sembe chifukwa chakuti wakatemwanga chomene Yehova na ise. (Yoh. 14:31; 15:13) Yesu wakalongora kuti wakutemwa chomene ŵanthu kwizira mu ivyo wakachitanga apo wakaŵa pa charu chapasi. Zuŵa lililose, wakalongoranga lusungu na chiwuravi, nanga ŵanyake ŵangaŵa kuti ŵakususkana nayo. Chakuzirwa chomene icho wakachita kuti walongore kuti wakutemwa chomene ŵanthu, nkhuŵasambizga za Ufumu wa Chiuta. (Luka 4:43, 44) Yesu wakalongoraso kuti wakutemwa chomene Chiuta na ŵanthu, mwakujipeleka na mtima wose kuti wasuzgike na kukomeka na ŵanthu ŵakwananga. Ntheura wakajura nthowa kuti tose tiŵe na mwaŵi wakuzakasanga umoyo wamuyirayira.

9. Kasi tingamuyezga wuli Yesu pa nkhani yakulongora chitemwa?

⁹ Tikajipeleka kwa Yehova na kubatizika chifukwa chakuti tikutemwa Adada ŵithu ŵakuchanya. Ntheura nga ni Yesu, tingalongora kuti tikutemwa Yehova kuyana na umo tikuchitira vinthu na ŵanthu. Mpositole Yohane wakalemba kuti: “Uyo wakuleka kutemwa mubali wake uyo wakumuwona, wangamutemwa yayi Chiuta uyo wandamuwonepo.” (1 Yoh. 4:20) Tingachita makora kujifumba kuti: ‘Kasi nkhuŵatemwa chomene ŵanthu? Kasi nkhuŵalongora lusungu ŵanthu nanga ŵangaŵa kuti ŵakuniyowoyera mwambura kwenelera? Kasi chitemwa chikunichiska kugwiliskira ntchito nyengo yane na vinthu vyane kuti novwire ŵanji kusambira za Yehova? Kasi ndine wakukhumbisiska kulutilira kuchita ivi nanga ŵanthu ŵanandi ŵangaŵa kuti ŵakuwonga yayi pa ivyo nkhuchita panji ŵakunisuska? Kasi ningazisanga nthowa zinyake kuti nimalirenge nyengo yinandi pa mulimo wakuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri?’—Efe. 5:15, 16.

10. Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakaŵa wamtende?

¹⁰ Yesu wakaŵa munthu wamtende. Para ŵanthu ŵamuchitira viheni, wakawezgeranga uheni pa uheni yayi. Kweni wakachitanga vinandi padera pa fundo iyi. Wakachitangapo kanthu kuti paŵe mtende ndipo wakachiskanga ŵanji kuti ŵadumbiskanenge na kumazga luŵiro nkhani izo ŵapambana maghanoghano. Mwachiyelezgero, wakaŵasambizga kuti ŵakwenera kuwezgerapo mtende na ŵabali ŵawo usange ŵakukhumba kuti Yehova wazomere kusopa kwawo. (Mat. 5:9, 23, 24) Ndipo kanandi waka wakawovwira ŵapositole ŵake kuti ŵaleke kugazgana za uyo wakaŵa mukuru pakati pawo.—Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Kasi tingawovwira wuli kuti paŵe mtende?

¹¹ Kuti tiŵe ŵanthu ŵamtende, tikwenera kuchita vinandi padera pa kugega waka kwambiska mphindano. Tikwenera kuchitapo kanthu kuti tiŵe pa mtende na ŵanyithu na kuchiska ŵabali  na ŵadumbu kuti ŵadumbiskanenge na kumazga luŵiro nkhani izo ŵapambana maghanoghano. (Fil. 4:2, 3; Yak. 3:17, 18) Tingachita makora kujifumba mafumbo agha: ‘Kasi ndine wakunozgeka kujinora vichi mwakuti niŵe pa mtende na ŵanji? Kasi para mubali panji mudumbu waninangira, nkhusunga vyakusingo? Kasi nkhulindilira kuti munyake ndiyo wambe kuchitapo kanthu kuti tiwezgerepo mtende, panji ndine nkhwamba kuchitapo kanthu nanga vingaŵa kuti munyane ndiyo wanguŵa na suzgo? Usange ntchakwenelera, kasi nkhuchiska awo ŵapambana kuti ŵawezgerepo mtende?’

12. Kasi Yesu wakalongora wuli lusungu?

¹² Yesu wakaŵa walusungu. (Mat. 11:28-30) Wakalongora lusungu mwakuŵa wakuzikira na wakupulikiska, nanga mphanyengo iyo chikaŵa chakusuzga kuchita nthena. Mwachiyelezgero, apo mwanakazi wa ku Fonike wakamupempha kuti wamuchizgire mwana wake, pakwamba Yesu wakakana pempho lake, kweni mwanakazi uyu wati walongora chipulikano chikuru, wakamuchizgira mwana wake. (Mat. 15:22-28) Nangauli wakaŵa walusungu, Yesu wakageganga yayi kupeleka ulongozgi. Nyengo zinyake wakalongoranga lusungu mwakuŵapa ulongozgi wakudunjika awo wakaŵatemwanga. Mwachiyelezgero, apo Petrosi wakayezga kumugongoweska Yesu kuchita khumbo la Yehova, Yesu wakamuchenya pamaso pa ŵasambiri ŵanyake. (Mrk. 8:32, 33) Wakachita ivi kuti wamukhozge soni Petrosi yayi, kweni kuti wamusambizge na kuchenjezga ŵasambiri ŵanyake kuti ŵaleke kuchita vinthu mwakujumphizga. Tikukayika yayi kuti Petrosi soni zikamukora, kweni wakapindura na ulongozgi uwu.

13. Kasi tingalongora wuli lusungu lwenecho?

¹³ Kuti tilongore lusungu lwenecho ku awo tikuŵatemwa, nyengo zinyake tikwenera kuŵapa ulongozgi. Kweni apo mukuchita nthena, mukwenera kuyezga Yesu kuti ulongozgi uwo muŵapenge ujinthenge pa fundo izo zikusangika mu Mazgu gha Chiuta. Mukwenera kuŵa ŵalusungu. Manyani kuti nawo ŵakukhumba kuchita icho ntchakwenelera, ndipo gomezgani kuti awo ŵakutemwa Yehova na imwe, ŵachitenge mwamahara na ulongozgi winu. Jifumbani mafumbo agha: ‘Kasi nili na chikanga kupeleka ulongozgi usange nawona uyo nkhumutemwa wakuchita chinthu chinyake chiheni? Usange nkhukhumba kupeleka ulongozgi, kasi nkhuyowoya mwalusungu, panji nkhuyowoya mwaukali? Kasi chilato chane ntchivichi pakupeleka ulongozgi uwu? Kasi nkhuwupeleka chifukwa chakuti munthu uyo wanikhuŵazga, panji nkhukhumba nadi kumovwira?’

14. Kasi Yesu wakalongora wuli uwemi?

¹⁴ Yesu wakamanyanga waka kuti ichi ntchiwemi yayi, kweni wakachichitanga. Yesu wakuŵatemwa Adada ŵake, ntheura nyengo zose wakuchita vinthu na vilato viwemi. Munthu muwemi nyengo zose wakupenjerezga nthowa zakuti wangawovwilira ŵanji ndipo wakuŵachitira viwemi. Ntchakukwana yayi kumanya waka icho ntchakwenelera kuchita; kweni tikwenera kuchita icho ntchakwenelera ndipo tikwenera kuchita na chilato chiwemi. Ŵanyake ŵangafumba kuti, ‘Kasi vingachitika kuchita chinthu chakwenelera na chilato chiheni?’ Enya vingachitika. Mwachiyelezgero, Yesu wakayowoya vyakukhwaskana na awo ŵakapelekanga vyawanangwa ku ŵakavu, kweni ŵakawoneseskanga kuti ŵanyake ŵawona ivyo ŵachita na kuŵalumba. Nangauli ivyo ŵakachitanga pakovwira ŵanji vikaŵa viwemi waka, kweni Yehova wakakondwanga nawo yayi.—Mat. 6:1-4.

15. Kasi tingalongora wuli kuti tili ŵawemi nadi?

¹⁵ Tingalongora kuti tili ŵawemi nadi pekha para tikuchita icho ntchakwenelera kwambura vilato vyauryezi. Ntheura jifumbani kuti: ‘Kasi nkhumanya icho ntchakwenelera na kuchichita wuwo? Kasi nkhuŵa na vilato wuli para nkhuchita vinthu viwemi?’

16. Kasi tikwenera kuchita vichi zuŵa lililose, ndipo chifukwa wuli?

¹⁶ Tileke kughanaghana kuti para tabatizika, ndikuti tamara kuvwara wunthu uphya ndipo tikukhumbikwiraso kulutilira kugwilirapo ntchito yayi. Wunthu withu uphya uli nga ntchakuvwara chiphya icho tingakhumbikwira kuchisungilira kuŵa chakutowa, ntheura tikwenera kulutilira kusungilira wunthu withu uphya. Ndipo nthowa yimoza iyo tingachitira nthena, nkhupenjerezga nthowa zuŵa lililose kuti tilongorenge vipambi vya mzimu wa Chiuta. Chifukwa wuli? Chifukwa Yehova ni Chiuta uyo wakuchita ivyo wayowoya, ndipo mzimu wake ukugwira ntchito nyengo zose. (Gen. 1:2) Ntheura chipambi chilichose cha mzimu chingatichiska kuti tichitepo kanthu. Mwachiyelezgero, msambiri Yakobe wakalemba kuti: ‘Chipulikano kwambura milimo ntchakufwa.’ (Yak. 2:26) Umu ndimo viliriso na vipambi vyose vya mzimu wa Chiuta. Nyengo yiliyose para tikulongora vipambi vya mzimu, tikupeleka ukaboni wakuti mzimu wa Chiuta ukugwira ntchito mwa ise.

17. Kasi tikwenera kuchita wuli para tatondeka kulongora vipambi vya mzimu?

¹⁷ Nanga Mbakhristu awo ŵali kubatizika ni kale, nawo nyengo zinyake ŵakutondeka kulongora vipambi vya mzimu. Kweni chakuzirwa ntchakuti, tikwenera kuwelera nyuma yayi kulongora mikhaliro iyi. Wonani chiyelezgero ichi. Usange mwakelura laya ilo mukulitemwa, kasi mungalitaya nyengo yeneyiyo? Yayi. Ntchakumanyikwirathu kuti mungasonapo waka apo pakeruka usange ntchamachitiko. Ndipo kufuma apo, mungaŵa ŵakupwelelera chomene para mwalivwara laya linu ili. Mwakuyana waka, para nyengo zinyake mwatondeka kuchita vinthu mwalusungu, mwakuzikira, panji mwachitemwa na munthu munyake, kugongowa yayi. Phepiskani kufumira pasi pamtima mwakuti mulutilire kuŵa paubwezi uwemi na munthu uyo. Ndipo ŵikanipo mtima kuti muzakachite makora munthazi.

18. Kasi tikwenera kugomezga kuti vichi?

¹⁸ Tikuwonga chomene kuti tili na Yesu uyo ntchakuwonerapo chithu. Para tikuyezga chomene kaghanaghaniro kake na umo wakuwonera vinthu, chiŵenge chipusu chomene kwa ise kuchita vinthu nga ndiyo. Ndipo para tikuchita vinthu nga ni Yesu, chiŵenge chambura kusuzga kuvwara wunthu uphya. Mu nkhani iyi, tawona waka vipambi vinayi vya mzimu wa Chiuta. Ipo mwalekerachi kupatura nyengo kuti muweleremo vipambi vinyake vya mzimu na kuwona umo mungavilongolera vipambi ivyo? Musangenge nkhani zinandi mu Buku Lakupenjera Nkhani la Ŵakaboni ŵa Yehova pasi pa mutu wakuti “Umoyo Wachikhristu” na kuwona pa kamutu kakuti “Vipambi vya Mzimu.” Ndipo gomezgani kuti para mwaŵikapo mtima kuchita chigaŵa chinu, Yehova wamovwiraninge kuvwara wunthu uphya na kuwusungilira.