Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 10

Namwe ‘Mungavura Wunthu Wakale’

Namwe ‘Mungavura Wunthu Wakale’

“Vulani wunthu wakale na milimo yake.”—KOL. 3:9.

SUMU 29 Kuchita Vinthu Kuyana na Zina Lithu

IVYO VILI MU NKHANI IYI *

1. Kasi umoyo winu ukaŵa wuli pambere mundambe kusambira Baibolo?

 KASI umoyo winu ukaŵa wuli pambere mundambe kusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova? Taŵanandi panyake tikukhumba na kukhumba wuwo yayi kughanaghanira umo tikaŵira. Vyakuchita vithu na wunthu withu vikakhuŵilizgikanga na charu chiheni ichi pa nkhani ya icho ntchiwemi na icho ntchiheni. Usange ndimo vikaŵira, ndikuti tikaŵa ‘ŵambura chigomezgo ndipo tikaŵa ŵambura Chiuta.’ (Efe. 2:12) Kweni tikati tamba kusambira Baibolo, tikasintha ukhaliro withu.

2. Kasi ni vinthu wuli ivyo mukamanya mwati mwamba kusambira Baibolo?

2 Apo mukasambiranga Baibolo, mukamanya kuti muli na Adada ŵinu ŵakuchanya awo ŵakumutemwani chomene. Mukamanya kuti usange mukukhumba kukondweska Yehova na kuŵa mu mbumba ya ŵasopi ŵake, mukwenera kusintha umo mukuchitira vinthu pa umoyo winu, umo mukuwonera vinthu, kweniso umo mukughanaghanira. Ndipo mukamanyaso kuti mukwenera kusambira kuchita viwemi na kugega ivyo Yehova wakutinkha.—Efe. 5:3-5.

3. Kuyana na Ŵakolose 3:9, 10, kasi Yehova wakukhumba kuti ise tichite vichi, ndipo tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?

3 Yehova ni Mlengi withu na Dada withu, ntheura wali na wenelero wakusankha umo ŵanthu ŵamumbumba yake ŵakwenera kuchitira vinthu. Ndipo wakukhumba kuti pambere tindabatizike, tiŵikepo mtima kuvura wunthu wakale na milimo yake.’ * (Ŵazgani Ŵakolose 3:9, 10.) Nkhani iyi yiwovwirenge awo ŵakukhumba kubatizika kuzgora mafumbo ghatatu agha: (1) Kasi “wunthu wakale” ni vichi? (2) Chifukwa wuli Yehova wakukhumba kuti tiwuvure? (3) Kasi tingawuvura wuli? Kwa taŵanyake ise tili kubatizika kale, nkhani iyi yitovwirenge kugega kuchita vinthu panji kughanaghana nga umo tikachitiranga pambere tindavure wunthu withu wakale.

KASI “WUNTHU WAKALE” NI VICHI?

4. Kasi munthu wakuchita wuli vinthu para wakulongozgeka na “wunthu wakale”?

4 Munthu uyo wakuchita vinthu mwakulongozgeka na “wunthu wakale,” kanandi wakughanaghana na kuchita vinthu ivyo thupi lake likumuphalira. Wangaŵa wakujighanaghanira yekha, wakukwiya luŵiro, wambura kuwonga, kweniso wakujiŵikamo. Wangaŵa kuti wakukondwa para wakuwonelera vyamuziro na mafilimu ghambura kwenelera panji ghakulongora nkhaza. Tikukayika yayi kuti wangaŵa kuti wali na mikhaliro yinyake yiwemi, ndipo wangajiyimba mulandu pa vinthu viheni ivyo wakuyowoya panji kuchita. Kweni walije mtima wakuti wasinthe kaghanaghaniro kake na vyakuchita vyake.—Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

Para tavura “wunthu wakale,” tikulongozgekaso na makhumbiro gha thupi na maluso ghawakawaka yayi (Wonani ndime 5) *

5. Kasi tingavulirathu wunthu wakale? Longosorani. (Milimo 3:19)

5 Pakuti tose tili ŵambura kufikapo, palije uyo wangawuskiramothu maghanoghano ghaheni na makhumbiro ghaheni mu mtima wake. Nyengo zinyake tingayowoya panji kuchita chinthu icho paumaliro tingadandawura nacho. (Yer. 17:9; Yak. 3:2) Kweni para tavura wunthu wakale, makhumbiro ghathupi ghakutilongozgaso yayi. Tikusintha na kuŵa na wunthu unyake.—Yes. 55:7; ŵazgani Milimo 3:19.

6. Chifukwa wuli Yehova wakutichiska kuti tiwuskemo maghanoghano na makhumbiro ghaheni?

6 Yehova wakutichiska kuti tiwuskemo maghanoghano na makhumbiro ghaheni chifukwa chakuti wakutitemwa chomene ndipo wakukhumba kuti tikondwenge na umoyo. (Yes. 48:17, 18) Wakumanya kuti awo ŵakuchita makhumbiro ghaheni ŵakujipweteka ŵekha kweniso ŵakupweteka ŵanyawo. Yehova vikumuŵinya para wawona kuti tikujipweteka tekha kweniso kupweteka ŵanyithu.

7. Kuyana na Ŵaroma 12:1, 2, kasi waliyose wali na wanangwa wuli?

7 Ŵabwezi ŵithu ŵanyake na ŵabali ŵithu pakwamba ŵangatinyoza panji kutiseka chifukwa chakuti tamba kusintha vinthu vinyake pa umoyo withu. (1 Pet. 4:3, 4) Ŵangatiphalira kuti tili na wanangwa wakuchita chilichose icho tikukhumba ndipo tingazomerezganga yayi kuti ŵanyake ŵatiphalirenge vyakuchita. Kweni tikwenera kumanya kuti nanga ni awo ŵakukana fundo za Yehova, ŵakujilongozga ŵekha yayi. Unenesko ngwakuti, ŵakuzomerezga charu cha Satana ichi kuti ndicho chiŵalongozgenge. (Ŵazgani Ŵaroma 12:1, 2.) Waliyose wakwenera kusankha pakati pa vinthu viŵiri ivi: Kulutilira kuŵa na wunthu wakale, uwo ukukhuŵirizgika na kwananga kweniso na charu cha Satana ichi, panji kuzomerezga kuti Yehova watisinthe na kuŵa munthu wa nkharo yiwemi pasono.—Yes. 64:8.

KASI ‘TINGAVURA WULI WUNTHU WAKALE’?

8. Kasi ni vichi vingatovwira kugega kaghanaghaniro kaheni na nkharo ziheni?

8 Yehova wakumanya kuti pakutora nyengo kweniso pakukhumbikwa kuŵikapo mtima kuti tigege maghanoghano na nkharo ziheni. (Sal. 103:13, 14) Nangauli vili nthena, kwizira mu Mazgu ghake, mzimu wake, na gulu lake, Yehova wakutipa vinjeru, nkhongono, na wovwiri uwo tikukhumbikwira kuti tisinthe wunthu withu. Nakuti tikukayika yayi kuti wali kumovwirani kale. Tiyeni sono tiwone vinyake ivyo mungachita ivyo vimovwiraninge kuti muvulirethu wunthu wakale na kuŵa ŵakwenelera kubatizika.

9. Kasi Mazgu gha Chiuta ghangamovwirani kuchita vichi?

9 Gwiliskirani ntchito Baibolo kuti mujisande makora mwekha. Mazgu gha Chiuta ghali nga ni gilasi; ghangamovwirani kujisanda umo mukughanaghanira, umo mukuyowoyera na umo mukuchitira vinthu. (Yak. 1:22-25) Msambizgi winu wa Baibolo na Ŵakhristu ŵanyake ŵakukhwima mwauzimu ŵangamupani ulongozgi. Mwachiyelezgero, ŵangagwiliskira ntchito Malemba kumovwirani kumanya ivyo mukuchita makora na ivyo mukutondeka. Ŵangamusambizgani umo mungasangira fundo za mu Baibolo izo zingamovwirani kuti mutonde nkharo ziheni. Ndipo nyengo zose Yehova ngwakunozgeka kumovwirani. Nakuti ndiyo pera wangamovwirani makora chomene chifukwa wakumanya ivyo vili mu mtima winu. (Zinth. 14:10; 15:11) Ntheura muŵe na chizgoŵi cha kulomba kwa iyo na kusambira Mazgu ghake zuŵa lililose.

10. Kasi mwasambirako vichi ku ivyo wakachita Elie?

10 Khorwani kuti fundo za Yehova ndizo ni ziwemi chomene. Tikwenera kumanya kuti chilichose icho Yehova wangatiphalira kuti tichite, tingasanga nacho chandulo. Awo ŵakuchita vinthu kuyana na fundo zake ŵakujichindika, ŵakumanya chifukwa icho ŵaliri na umoyo kweniso ŵakukondwa zanadi. (Sal. 19:7-11) Kweni awo ŵakukana fundo za Yehova ŵakusangana na masuzgo agho ghakwiza chifukwa chakuchita milimo ya thupi. Wonani ivyo mwanalume munyake zina lake Elie wakayowoya, vyakukhwaskana na ivyo vikuchitika para munthu wakukana kwendera fundo za Yehova. Iyo wakalereka na ŵapapi awo ŵakutemwa Yehova. Kweni apo wakakuranga, wakamba kwenda na ŵanthu ŵaheni. Ivi vikapangiska kuti wambe kugwiliskira ntchito munkhwala wakuzweteska wongo, kuchita uzaghali, na unkhungu. Elie wakuti wakasanga kuti wakamba kuŵa mukali chomene kweniso wankhaza. Iyo wakuti: “Niti waka nkhachita chilichose icho nkhasambizgika kuti nkhwenera yayi kuchita pakuŵa Mkhristu.” Ndipouli, Elie wakaluwa yayi ivyo wakasambira apo wakaŵa mwana. Pamanyuma, wakambaso kusambira Baibolo. Wakalimbikira chomene kuti wasinthe nkharo zake ziheni ndipo wakabatizika mu 2000. Kasi kukhala mwakuyana na fundo za Yehova kwamovwira wuli? Elie wakuti: “Pasono nili na mtende wa mu mtima kweniso nili na njuŵi yituŵa.” * Ivyo wakachita Elie vikulongora kuti awo ŵakukana fundo za Yehova ŵakujipweteka ŵekha. Ndipouli, Yehova ngwakukhumbisiska kuŵawovwira kuti ŵasinthe.

11. Kasi ni vinthu wuli ivyo Yehova wakutinkha?

11 Sambirani kutinkha ivyo Yehova wakutinkha. (Sal. 97:10) Baibolo likuvumbura kuti Yehova wakutinkha “maso ghakujikuzga, lulimi lwautesi, na mawoko agho ghakuthiska ndopa zambura mulandu.” (Zinth. 6:16, 17) Kweniso “wakutinkha ŵanthu ŵankhaza na ŵapusikizgi.” (Sal. 5:6) Yehova wakutinkha chomene nkharo izi mwakuti wakaparanyirapo ŵanthu wose ŵaheni mu nyengo ya Nowa chifukwa charu chapasi chikazura na nkhaza. (Gen. 6:13) Wonaniso chiyelezgero chinyake. Kwizira mwa ntchimi Malaki, Yehova wakayowoya kuti wakutinkha awo mwadala ŵakupata munyawo wa munthengwa kwambura chifukwa. Chiuta wakupokelera yayi kusopa kwawo ndipo wazamuŵeruzga chifukwa cha ivyo ŵakuchita.—Mal. 2:13-16; Heb. 13:4.

Kuchita vinthu ivyo Yehova wakutinkha kukwenera kutiseluska nga umo vikuŵira para tawona chakurya cha kuvunda (Wonani ndime 11-12)

12. Kasi chikung’anamurachi ‘kunyanyara icho ntchiheni’?

12 Yehova wakukhumba ‘kuti tinyanyarenge icho ntchiheni.’ (Rom. 12:9) Lizgu lakuti “nyanyarani” ndankhongono chomene; likung’anamura kutinkha chomene chinthu chinyake panji kuti kuseluka nacho. Ghanaghanirani waka umo mungajipulikira usange ŵangamuphalirani kuti murye chakurya chakuvunda. Kughanaghanira waka umo chakurya chakuvunda chikuŵira mungabokora pambere mundarye na kurya wuwo yayi. Mwakuyana waka, nanga ghangaŵa maghanoghano ghakuchita ivyo Yehova wakutinkha ghakwenera kutiseluska.

13. Chifukwa wuli tikwenera kuvikilira maghanoghano ghithu?

13 Vikilirani maghanoghano ghinu. Kanandi ivyo tikughanaghana ndivyo tikuchita. Lekani Yesu wakasambizga kuti tigege maghanoghano agho ghangatilongozgera ku kwananga. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Ntchakuwonekerathu kuti tose tikukhumba kukondweska Adada ŵithu ŵakuchanya. Ntheura ntchakuzirwa chomene kuti tikanizgenge maghanoghano ghalighose ghaheni nyengo yeneyiyo para ghiza waka mu mutu withu.

14. Kasi ivyo tikuyowoya vikuvumbura vichi vyakukhwaskana na ise, ndipo ni mafumbo wuli agho tingajifumba?

14 Mujikorenge pakuyowoya. Yesu wakati: “Ivyo vikufuma mu mulomo vikufuma mu mtima.” (Mat. 15:18) Uwu mbunenesko nadi, ivyo tikuyowoya vikuvumbura wunthu withu wamukati. Ntheura jifumbani mafumbo agha: ‘Kasi nkhugega kuyowoya utesi, nanga vingaŵa kuti para nayowoya unenesko ninjirenge mu masuzgo? Pakuŵa munthu wapanthengwa, kasi nkhuŵa maso kuti nileke kuphotokerana panji kutinyirana maso na munthu uyo ni mfumu panji muwoli wane yayi? Kasi nkhugegerathu kuyowoya vyawakawaka? Kasi nkhuzgora mwakuzikira para munyake wanikwiyiska?’ Para mungaghanaghanirapo mwakupwelelera mafumbo agha ghangamovwirani. Nga umo wuzi ukovwilira kuti laya liŵe lakukorana pamoza, mazgu ghaheni nawo ndigho ghakupangiska kuti wunthu wakale ukhomelere mwa ise. Ntheura usange tikukhumba kuvura wunthu wakale, tikwenera kuleka kayowoyero kaheni, kuteta, na kutuka.

15. Kasi chikung’anamurachi kukhoma wunthu withu wakale “pa khuni”?

15 Ŵani ŵakukhumbisiska kuchita icho ntchakwenelera. Mpositole Paulosi wakagwiliskira ntchito chiyelezgero kuti watisambizge kuti ntchakuzirwa chomene kusintha usange tili na nkharo zawakawaka. Iyo wakalemba kuti tikwenera kukhoma wunthu withu wakale “pa khuni.” (Rom. 6:6) Yesu wakaŵa wakukhumbisiska kukhomeka pa khuni kuti wakondweske Yehova. Mwakuyana waka, kuti nase timukondweske Yehova, tikwenera kuŵikapo mtima kuleka nkharo na tumaluso uto wakutinkha, ndipo kuchita nthena vili nga ni para tikukhoma “wunthu withu wakale” pa “khuni.” Nakuti pekha para tingachita nthena ndipo tingaŵa na njuŵi yituŵa na chilindizga cha kuzakasanga umoyo wamuyirayira. (Yoh. 17:3; 1 Pet. 3:21) Tikwenera kukumbuka kuti Yehova wangasintha fundo zake yayi kuti zikolerane waka na ise. M’malo mwake, ise ndise tikwenera kusintha kuti tendenge mwakuyana na fundo zake.—Yes. 1:16-18; 55:9.

16. Chifukwa wuli tikwenera kuŵikapo mtima kuti tilutilire kutonda makhumbiro ghaheni?

16 Lutilirani kulimbana na makhumbiro ghathupi. Nanga mphamanyuma pakuti mwabatizika, mukhumbikwirenge kulutilira kulimbana na makhumbiro ghathupi. Wonani ivyo vikachitikira mwanalume munyake zina lake Maurício. Apo wakaŵa wachinyamata, wakamba kusongana na ŵanalume ŵanyake. Kweni pamanyuma wakakumana na ŵanthu ŵa Yehova ndipo wakamba kusambira Baibolo. Wati wasintha umoyo wake, wakabatizika mu 2002. Nangauli kufika pasono wateŵetera Yehova kwa vyaka vinandi, Maurício wakuti: “Kuyowoya unenesko nichali kulimbana na makhumbiro ghaheni nyengo zinyake.” Kweni wakuzomerezga yayi kuti ivi vimuwezgere nyuma. M’malo mwake iyo wakuti: “Nkhupembuzgika kumanya kuti para naghatonda makhumbiro ghane ghaheni, nkhukondweska Yehova.” *

17. Kasi ntchivichi chamukhozgani pa ivyo vikachitikira Nabiha?

17 Lombani wovwiri wa Yehova, ndipo mugomezgenge mzimu wake, nkhongono zinu yayi. (Gal. 5:22; Fil. 4:6) Tikwenera kuŵikapo mtima chomene usange tikukhumba nadi kuvulirathu wunthu wakale. Wonani ivyo vikachitikira mwanakazi munyake zina lake Nabiha. Adada ŵake ŵakamuleka apo wakaŵa na vyaka 6. Iyo wakuti: “Ivi vikapangiska kuti nisuzgikenge chomene maghanoghano.” Apo wakakuranga, Nabiha wakalutilira kuŵa wakukwiya na wa mtima wakunjoŵe. Wakamba kuguliska munkhwala wakutimbanizga wongo, ndipo wakakakika na kukhala mu jele kwa vyaka vinandiko. Ŵakaboni ŵa Yehova awo ŵakapharazganga ku jele ŵakamba kusambira nayo Baibolo. Nabiha wakamba kusintha chomene. Iyo wakuti: “Chikaŵa chipusu kuleka vizgoŵi vyane vinyake viheni. Kweni kuleka kukhweŵa chikaŵa chakusuzga chomene.” Nabiha wakalimbana na suzgo lake kwa vyaka pafupifupi viŵiri ndipo paumaliro wakaleka kukhweŵa. Kasi wakatonda wuli suzgo ili? Iyo wakuti: “Chakuzirwa chomene pa vyose, kulomba kwa Yehova nyengo zose ndiko kukanovwira chomene kuti nileke.” Pasono wakuphalira ŵanyake kuti: “Usange ine nkhakwaniska kusintha kuti nikondweske Yehova, nili na chigomezgo kuti waliyose wangakwaniska.” *

MUNGAŴA ŴAKWENELERA KUBATIZIKA

18. Kuyana na 1 Ŵakorinte 6:9-11, kasi ŵateŵeti ŵanandi ŵa Yehova ŵakwaniska kuchita vichi?

18 Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, ŵanalume na ŵanakazi ŵanyake awo Yehova wakaŵasankha kuti ŵakawuse na Khristu kuchanya, pakwamba ŵakachitanga vinthu viheni chomene. Mwachiyelezgero, ŵakaŵa ŵazaghali, ŵakugonana na ŵanalume ŵanyawo, kweniso ŵankhungu. Kweni na wovwiri wa mzimu utuŵa wa Chiuta, ŵakakwaniska kusintha nkharo zawo. (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 6:9-11.) Mwakuyana waka, mazuŵa ghano Baibolo lawovwira ŵanthu mamiliyoni ghanandi kusintha umoyo wawo. * Ŵali kuleka nkharo ziheni izo zikakhomelera chomene mwa iwo. Viyelezgero vyawo mbukaboni wakuti namwe mungasintha wunthu winu na kuleka nkharo ziheni mwakuti muŵe ŵakwenelera kubatizika.

19. Kasi nkhani yakulondezgapo yizamulongosora vichi?

19 Padera pakuvura wunthu wakale, awo ŵakukhumba kubatizika ŵakweneraso kuŵikapo mtima kuti ŵavware wunthu uphya. Nkhani yakulondezgapo yizamulongosora umo tingachitira kweniso umo ŵanji ŵangatovwilira.

SUMU 41 Mupulike Lurombo Lwane

^ ndime 5 Kuti tiŵe ŵakwenelera kubatizika, tikwenera kuŵa ŵakukhumbisiska kusintha wunthu withu. Nkhani iyi yitovwirenge kumanya kuti wunthu wakale ni vichi, chifukwa icho tikwenera kuvulira wunthu wakale, kweniso umo tingachitira. Mu nkhani yakulondezgapo tizamusambira umo tingachitira kuti tilutilire kuvwara wunthu uphya, nanga mphamanyuma pakuti tabatizika.

^ ndime 3 MAZGU GHALONGOSOREKA: ‘Kuvura wunthu wakale’ chikung’anamura kusintha nkharo yiheni na vizgoŵi ivyo vikukwiyiska Yehova. Ndipo ivi vikwenera kwamba kuchitika pambere munthu wandabatizike.—Efe. 4:22.

^ ndime 10 Kuti mumanye vinandi, wonani nkhani yakuti “Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu—‘Nkhawona Kuti Ntchiwemi Kuwelera kwa Yehova,’” mu Gongwe la Mulinda la Epulero 1, 2012.

^ ndime 16 Kuti mumanye vinandi, wonani nkhani ya mutu wakuti “Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu—‘Ŵakanilongora Lusungu Lukuru,’” mu Gongwe la Mulinda la Meyi 1, 2012.

^ ndime 17 Kuti mumanye vinandi wonani nkhani yakuti “Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu—‘Nkhaŵa Mukali na Wakusuzga,’” mu Gongwe la Mulinda la Okutobala 1, 2012.

^ ndime 18 Wonani bokosi lakuti “ Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu.”

^ ndime 64 MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Kuleka nkharo ziheni na maluso ghawakawaka kuli nga nkhuvura chakuvwara chakale.