Chifukwa wuli mwanalume munyake wakuchemeka “Ngana” wakayowoya kuti ‘wangananga’ chiharo chake para wangatora Rute kuŵa muwoli wake? (Rute 4:1, 6)

Mu nyengo yakale, para mwanalume wakutora wafwa kwambura mwana, mafumbo ghanyake ghakeneranga kuzgoreka, nga ghakuti: Kasi ntchivichi chichitikirenge malo ghake? Kasi zina la mbumba yake limalirenge penepapa muyirayira? Dango la Mozesi likawovwiranga kuzgora mafumbo ghanthena agha.

Kasi ntchivichi chikachitikanga na malo gha mwanalume uyo wafwa, panji uyo waguliska malo ghake chifukwa cha ukavu? Mukuru wake panji munung’una wake, panji mubali wake wapafupi ndiyo wakawomboranga panji kugura malo ghake. Ivi vikawovwiranga kuti mbumba yake yilutilire kuŵa yenecho ya malo agho.—Lev. 25:23-28; Maŵa.27:8-11.

Kasi zina la mwanalume uyo wafwa likasungikanga wuli? Likasungikanga kwizira mu nthengwa yapaulamu, panji kuti kuhara chokoro, nga umo vikaŵira na Rute. Mubali wa mwanalume uyo wafwa wakaharanga chokoro cha mubali wake na chilato chakuti wamuwuskire mphapu, ndipo mwana uyo wababika wakatoranga zina la mubali wake uyo wali kufwa kweniso wakaharanga katundu wake. Ndondomeko iyi yikawovwirangaso kuti chokoro chipwelelereke makora.—Doto. 25:5-7; Mat. 22:23-28.

Ghanaghanirani vya Naomi. Wakatorana na mwanalume munyake wakuchemeka Elimeleki. Mfumu wake na ŵana ŵake ŵaŵiri ŵakati ŵafwa, pakaŵavya mwanalume mu mbumba yake uyo wangamupwelelera. (Rute 1:1-5) Iyo wati wawelera ku charu cha kwake ku Yuda na mkamwana wake Rute, wakamuphalira mkamwana wake kuti wapemphe Bowazi kuti wagure malo ghawo. Iyo wakaŵa mubali wapafupi wa Elimeleki. (Rute 2:1, 19, 20; 3:1-4) Kweni Bowazi wakamanya kuti pali mubali wawo munyake, uyo Baibolo likumuchema kuti “Ngana,” kuti ndiyo wakaŵa mubali wapafupi chomene. Ndiyo wakeneranga kuŵa wakwamba kuchitapo kanthu kuŵa muwomboli.—Rute 3:9, 12, 13.

Pakwamba, “Ngana” uyu wakaŵa wakukhumbisiska kovwirapo. (Rute 4:1-4) Nangauli wakamanya kuti pakhumbikwirenge ndalama zinandi chomene kugura malo agha, kweni wakamanyaso kuti Naomi wakaŵa muchekuru wakuti wangababaso mwana yayi kuti wahare malo gha Elimeleki. Ntheura munthu wakuchemeka “Ngana” wakawona kuti apa vili makora chifukwa para wagura munda uŵenge wake, ndipo usazgikirenge pa chiharo chake.

Kweni Ngana uyu wakasintha maghanoghano ghake wati wamanya kuti para wagura munda ndikuti watorengeso Rute kuŵa muwoli wake. Iyo wakati: “Ningawuwombora chara, chifukwa ningananga chiharo chane.” (Rute 4:5, 6) Chifukwa wuli wakasintha maghanoghano ghake?

Usange munthu uyu, panji munthu munyake watora Rute na kubabirana mwana mwanalume, mwana uyu ndiyo wakeneranga kuhara malo gha Elimeleki. Kasi ivi vikatenge ‘vinangenge’ wuli “chiharo” chake? Baibolo likuyowoya yayi, kweni pali vifukwa vinyake ivyo panji chiharo chake chikatenge chinangikirenge.

• Chakwamba, ndalama izo wakatenge wagulirenge munda wa Elimeleki zikatenge zinjirenge waka mu maji, chifukwa malo agha ghakatenge ghaŵengeso ghake yayi. Mwana wa Rute ndiyo wakeneranga kuhara.

• Chachiŵiri, wakatenge waŵenge na udindo wakupwelelera wose, Rute na Naomi.

• Chachitatu, usange Rute wababa ŵana ŵanyake na munthu uyu, ŵana aŵa nawo ŵakatenge ŵagaŵanenge chiharo chake na ŵana awo iyo wakaŵa nawo kale pakwamba.

• Chachinayi, usange munthu uyu wakaŵavya ŵana ŵake na ŵake, mwana uyo ŵakate ŵababizganenge na Rute wakatenge waharenge munda wa Elimeleki na wake wuwo. Ntheura wakatenge waluzenge munda wake chifukwa cha mwana uyo wali na zina la Elimeleki, wake yayi. Munthu uyu wakakhumba yayi kutaya chiharo chake chifukwa chakuti waka wawovwire Naomi. Iyo wakawona kuti chikaŵa chiwemi kuti Bowazi, uyo wakaŵa muwomboli wakulondezgapo, ndiyo watore udindo uwu. Bowazi wakazomera udindo uwu chifukwa wakakhumbanga kuti “walutizge zina la munthu wakufwa pa chiharo chake.”—Rute 4:10.

Munthu wakuchemeka Ngana uyu mtima wake wose ukwenera ukaŵa pakuti wajisungire zina na chiharo chake. Wakaŵa wakujighanaghanira chomene yekha. Kweni m’malo mwakuti wajisungire zina, zina lake mulije mu mdauko mwakuti na zina lake tikulimanya yayi mazuŵa ghano. Iyo wali kutayaso mwaŵi wapadera uwo Bowazi wakapokera wakuŵa mu mzere uwo wakababikiramo Mesiya, Yesu Khristu. Ichi ntchachitima chomene, chifukwa cha kujighanaghanira chomene yekha, munthu uyu wakatondeka kovwira munthu uyo wakakhumbikwiranga wovwiri.—Mat. 1:5; Luka 3:23, 32.