1. Kasi ni vitumbiko wuli ivyo tikukondwa navyo chifukwa cha kuŵa mu gulu la Yehova?

 TILI na mwaŵi kuŵa mu gulu la Yehova mu nyengo zaumaliro izi. Apo vinthu vikuhenipirahenipira mu charu ichi, Yehova watipa mbumba yauzimu yakukolerana. (Sal. 133:1) Iyo wakutovwiraso kuti tikondwenge mu mbumba zithu. (Efe. 5:33–6:1) Ndipo wakutipaso vinjeru ivyo vikutovwira kuti tiŵenge na mtende wa mumtima.

2. Kasi tikwenera kuchita vichi, ndipo chifukwa wuli?

² Ndipouli, tikwenera kuŵikapo mtima kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka. Chifukwa wuli? Chifukwa nyengo zinyake tingakhuŵara na ivyo ŵanyithu ŵangayowoya panji kuchita. Nyengo zinyake tingagongoweskeka na maubudi ghithu, chomenechomene para tachita ubudi wakuyana waka mwakuwerezgawerezga. Tikwenera kuzizipizga apo tikuteŵetera Yehova (1) para mubali panji mudumbu watikhuŵazga, (2) para munyithu wa mu nthengwa watikhuŵazga, kweniso (3) para tagongoweskeka chifukwa cha maubudi ghithu. Mu nkhani iyi, tiwonenge chigaŵa chilichose pachekhapachekha. Tiwonengeso ivyo tingasambirako ku muteŵeti munyake wakugomezgeka wa mu Baibolo.

LUTILIRANI KUTEŴETERA YEHOVA PARA MKHRISTU MUNYINU WAMUKHUŴAZGANI

3. Kasi ŵanthu ŵa Yehova ŵakukumana na suzgo wuli?

³ Suzgo. Ŵakhristu ŵanyithu ŵanyake ŵali na tunkharo uto tukutikondweska yayi. Ŵanyake ŵangachita chinthu chinyake icho chingatikhuŵazga panji ŵangatiyowoyera mwambura lusungu. Ŵalara nawo ŵangabudiska. Vinthu ivi vingapangiska ŵanji kuti ŵambe kukayika kuti ili ni gulu nadi la Chiuta. M’malo mwa kulutilira kuteŵetera Chiuta na “mtima umoza” na ŵabali na ŵadumbu ŵawo, ŵangaleka kuchezga nawo awo ŵaŵakhuŵazga panji kuleka na kuwungana wuwo. (Zef. 3:9) Kasi kuchita nthena ni mahara? Wonani ivyo tingasambirako ku munthu munyake uyo wakuyowoyeka mu Baibolo, uyo wakasangana na masuzgo ghakuyana waka.

4. Kasi mpositole Paulosi wakakumana na masuzgo wuli?

 ⁴ Chiyelezgero cha mu Baibolo. Mpositole Paulosi wakamanyanga kuti Ŵakhristu ŵanyake nawo mbambura kufikapo. Mwachiyelezgero, ŵabali na ŵadumbu ŵanyake mu mipingo ya mu Yerusalemu ŵakakayikiranga usange Paulosi wazgoka nadi msambiri. (Mil. 9:26) Pamanyuma, ŵanyake ŵakamuyowoyeranga mautesi mwakuti ŵanange lumbiri lwake. (2 Kor. 10:10) Paulosi wakawona mubali munyake waudindo uyo wakachita vinthu ivyo mphanyi vikakhuŵazga ŵanji. (Gal. 2:​11, 12) Ndipo mubwezi wake munyake wapamtima, Mariko, nayoso wakamukhuŵazga chomene. (Mil. 15:​37, 38) Paulosi wakatenge wazomerezgenge vinthu ivi kumupangiska kuleka kuchezga na awo ŵakamukhuŵazga. Kweni iyo wakalutilira kuŵawona mwakwenelera ŵabali na ŵadumbu aŵa kweniso kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka. Kasi ntchivichi chikawovwira Paulosi kuzizipizga?

5. Kasi ntchivichi chikawovwira Paulosi kuti walutilire kuŵatemwa ŵabali na ŵadumbu? (Ŵakolose 3:​13, 14) (Wonaniso chithuzi.)

⁵ Paulosi wakaŵatemwanga ŵabali na ŵadumbu. Chitemwa chikamovwira kuti waŵike mtima pa mikhaliro yiwemi ya ŵabali na ŵadumbu, m’malo mwa maubudi ghawo. Chitemwa chikamovwiraso Paulosi kuti wagowokerenge ŵanji, ndipo wakati ndimo nase tichitirenge nga umo pakuyowoyera pa Ŵakolose 3:​13, 14. (Ŵazgani.) Wonani umo Paulosi wakalondezgera fundo iyi, Mariko wati wamukhuŵazga. Nangauli Mariko wakamusida Paulosi pa nthowa paulendo wake wakwamba wa umishonale, kweni Paulosi wakamusungira chakusingo yayi. Pamanyuma, apo Paulosi wakalembera kalata mpingo wa ku Kolose, wakamuwonga chomene Mariko kuti ngwantchito munyake wakuzirwa, ‘uyo wakumusanguluska chomene.’ (Kol. 4:​10, 11) Apo wakaŵa mu jele ku Romu, Paulosi wakapempha mwakudunjika kuti Mariko wize kuzakamovwira. (2 Tim. 4:11) Apa ntchakuwonekerathu kuti Paulosi wakaŵagowokera ŵabali na ŵadumbu na kulutilira kuŵa nawo paubwezi. Kasi tikusambirako vichi kwa Paulosi?

6-7. Kasi ntchivichi chingatovwira kulutilira kuŵatemwa ŵabali na ŵadumbu ŵithu nangauli ŵakubudiska vinyake? (1 Yohane 4:7)

⁶ Sambiro. Yehova wakukhumba kuti tilutilire kulongora chitemwa ku ŵabali na ŵadumbu ŵithu. (Ŵazgani 1 Yohane 4:7.) Para mubali panji mudumbu wandatichitire makora vinthu vinyake, tingaŵa na chigomezgo chose kuti nayo wakukhumba kulondezga fundo za mu Malemba kweni panji wachita waka nthena chifukwa chakuti wakaghanaghanirapo waka makora yayi. (Zinth. 12:18) Chiuta wakuŵatemwa ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka nangauli ŵakubudiska vinthu vinyake. Wakutijowora yayi nanga tingabudiska vinthu vinyake, nesi kutisungira vyakusingo. (Sal. 103:9) Ntheura ntchakuzirwa chomene kuti nase tiyezgenge Adada ŵithu ŵakuchanya pa nkhani yakugowokera ŵanji.—Efe. 4:32–5:1.

 ⁷ Kumbukaniso kuti apo umaliro ukusendelera, tikwenera kulutilira kuŵa paubwezi wakukhora na ŵabali na ŵadumbu ŵithu. Tikwenera kukhazga kuti titambuzgikenge chomene. Nyengo zinyake tingajalirika mu jele chifukwa cha chipulikano chithu. Para vyanthena vyazakachitika, ndipo tizamukhumbikwira chomene ŵabali na ŵadumbu ŵithu kuluska kumasinda kose. (Zinth. 17:17) Wonani ivyo vikachitikira mubali mulara munyake ku Spain, zina lake Josep. a Iyo na ŵabali ŵanyake ŵakajalirika mu jele chifukwa cha kuleka kunjilirapo pa vya charu. Iyo wakuti: “Apo tikaŵa mu jele, chikaŵa chipusu chomene kukhuŵazgana chifukwa tose tikakhalanga malo ghamoza. Ntheura tikazizipizgirananga na kugowokerana na mtima wose. Ivi vikatovwira kuŵa ŵakukolerana kweniso kuvikilirana. Tikakhalanga lumoza na ŵakayidi ŵakofya chomene awo ŵakasopanga Yehova yayi. Zuŵa linyake nkhapwetekeka chomene woko ndipo ŵakanikaka bandeji mwakuti nkhatondekanga kugwira ntchito yiliyose panekha. Kweni yumoza wa ŵabali awo tikaŵira lumoza mu jele ndiyo wakanichapiranga vyakuvwara kweniso kunipwelelera munthowa zakupambanapambana. Apa nkhalongoreka chitemwa chanadi icho nkhakhumbikwiranga.” Tili na vifukwa vyakupulikikwa nadi vya kuwezgerapo mtende mwaluŵiro na ŵabali na ŵadumbu ŵithu para takhuŵazgana.

LUTILIRANI KUTEŴETERA YEHOVA PARA MUNYINU WA MU NTHENGWA WAMUKHUŴAZGANI

8. Kasi awo ŵali mu nthengwa ŵakukumana na suzgo wuli?

⁸ Suzgo. Nthengwa zose zikukumana na masuzgo. Baibolo likuyowoya mwambura kubisa kuti ŵanthu awo ŵanjira mu nthengwa ŵaŵenge na “suzgo mu thupi lawo.” (1 Kor. 7:28) Chifukwa wuli? Chifukwa nthengwa yikupangika na ŵanthu ŵaŵiri ŵambura kufikapo, awo ŵali na mikhaliro yakupambana kweniso ŵakutemwa vinthu vyakupambana. Nyengo zinyake ŵakuŵa ŵakupambana mitheto panji kwakukulira. Nyengo zinyakeso ŵangalongora tunkharo uto panji tukawonekanga yayi pambere ŵandatorane. Vyose ivi vingambiska masuzgo. M’malo mwa kuzomerezga kuti waliyose wa iwo wapangiskako suzgo ilo, na kusanga nthowa iyo yingawovwira kulimazga, waliyose wangamba kwimba mulandu munyake. Nyengo zinyake ŵangawona kuti nthowa yakovwira nkhupatukana waka panji kupatana. Kweni kasi kuchita nthena nkhwakovwira nadi? b Tiyeni tiwone ivyo tikusambirako kwa munthu munyake wa mu Baibolo uyo wakazizipizga nangauli wakasangananga na masuzgo ghakuru mu nthengwa.

9. Kasi Abigelu wakakumana na suzgo wuli?

⁹ Chiyelezgero cha mu Baibolo. Abigelu wakatengwa kwa Nabala, uyo Baibolo likuti wakaŵa wankhaza na wankharo yiheni. (1 Sam. 25:3) Chikwenera kuti chikaŵa chakusuzga chomene kwa Abigelu kukhala na mwanalume wanthena. Kasi Abigelu wakaŵa na mwaŵi uliwose wakuti wangamazgira nthengwa yake? Enya. Wakasanga mwaŵi uwu apo Davide, uyo wakaŵa kuti wazamuŵa themba la Israyeli, wakiza kuti wazakakome mfumu wake uyo wakayowoyera msinjiro Davide na ŵanthu ŵake. (1 Sam. 25:​9-13) Abigelu wakatenge wachimbirenge, na kuzomerezga kuti Davide wamukome Nabala. Kweni wakanjilirapo na kumuŵeyelera Davide kuti wamuleke wamoyo Nabala. (1 Sam. 25:​23-27) Kasi ntchivichi chikamutuma kuti wachite nthena?

10. Kasi ntchivichi chikwenera kuti chikamovwira Abigelu kulutilira kuzizipizga mu nthengwa yake?

¹⁰ Abigelu wakatemwanga Yehova ndipo wakachindikanga chomene fundo za Yehova zakukhwaskana na nthengwa. Tikukayika yayi kuti wakamanyanga makora chomene ivyo Chiuta wakayowoya  kwa Adamu na Eva apo wakambiskanga nthengwa yakwamba. (Gen. 2:24) Abigelu wakamanyanga kuti Yehova wakuwona kuti nthengwa njakupatulika. Iyo wakakhumbanga kukondweska Chiuta, ndipo ichi ndicho chikwenera kuti chikamutuma kuchita chilichose mwakuti waponoske ŵamunyumba yake, kusazgapo mfumu wake. Wakachitapo kanthu mwaluŵiro kuti wakanizge Davide kukoma Nabala. Wakaŵaso wakunozgeka kuphepiska pa viheni ivyo iyo wakachitako yayi. Ntchakuwonekerathu kuti Yehova wakamutemwanga mwanakazi wachikanga uyu kweniso wambura kujighanaghanira yekha. Kasi ŵawoli na ŵafumu ŵangasambirako vichi kwa Abigelu?

11. (a) Kasi Yehova wakukhazga vichi ku awo ŵali kutorana? (Ŵaefeso 5:33) (b) Kasi mwasambirako vichi kwa Carmen pa umo wakachitira kuti waponoske nthengwa yake? (Wonaniso chithuzi.)

¹¹ Sambiro. Yehova wakukhumba kuti mfumu na muwoli ŵalutilire kukhala lumoza nanga vingaŵa kuti yumoza mu nthengwa ngwakusuzga. Chiuta wakwenera kuti wakukondwa chomene para wakuwona ŵakutorana ŵakuŵikapo mtima kumazga masuzgo ghawo na kulutilira kulongorana chitemwa chanadi kweniso kuchindikana. (Ŵazgani Ŵaefeso 5:33.) Wonani chiyelezgero cha Carmen. Wati wakhala mu nthengwa pafupifupi vyaka 6, Carmen wakamba kusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova ndipo pamanyuma wakabatizika. Carmen wakuti: “Mfumu wane wakakondwa yayi na ivyo nkhasankha. Wakakwiya chomene chifukwa nkhamaliranga nyengo yinandi pa kuteŵetera Yehova. Wakaniyowoyeranga msinjiro na kunofya kuti wanilekenge.” Carmen wakalutilira kuzizipizga munthengwa yake, nangauli wakasangananga na masuzgo agha. Kwa vyaka 50, iyo wakaŵikapo mtima kulutilira kumutemwa kweniso kumuchindika mfumu wake. Iyo wakuti: “Vyaka vyati vyajumphapo, nkhamba kumupulikiska mfumu wane ndipo nkhasambira umo ningachitira kuti niyowoyeskanenge nayo mwalusungu. Kumanya kuti nthengwa njakupatulika mu maso gha Yehova, kukanovwira kuti nichite vyose ivyo ningafiska kuti niyivikilire. Ndipo nkhaghanaghanangapo yayi vya kumazga nthengwa chifukwa nkhumutemwa chomene Yehova.” c Ntheura usange mu nthengwa yinu mwawuka masuzgo, mukwenera kugomezga kuti Yehova waŵenge namwe ndipo wamovwiraninge kuti muzizipizge.

LUTILIRANI KUTEŴETERA YEHOVA PARA MWAGONGOWESKEKA CHIFUKWA CHA MAUBUDI GHINU

12. Kasi ni suzgo wuli ilo tingasangana nalo para tachita zakwananga zikuru?

¹² Suzgo. Nyengo zinyake tingagongowa chomene para tachita kwananga kukuru. Baibolo likuyowoya kuti zakwananga zithu zingatipangiska kuti tijipulikenge ‘ŵakuphyoka na kuteketeka.’ (Sal. 51:17) Mubali munyake zina lake Robert wakalimbikira kwa vyaka vinandi kuti waŵe wakwenelera  kuŵa muteŵeti wakovwira. Ndipouli, iyo wakachita zakwananga zikuru ndipo wakamanya kuti wamukhuŵazga Yehova. Iyo wakati: “Nati naghanaghanirapo pa ubudi uwo nkhachita, njuŵi yane yikanisuzga chomene. Nkhamba kujiwona wawakawaka. Nkhalira na kulomba kwa Yehova. Ndipo nkhukumbuka kuti nkhamba kughanaghana kuti Chiuta wangaŵikakoso mahara yayi kwa ine. Nkhatenge: ‘Chiuta wanganitegherezgaso yayi. Namukhuŵazga chomene.’” Para tachita kwananga kukuru, tingamba kugongowa ndipo mtima withu ungatipusika nakwamba kughanaghana kuti Yehova waleka kuŵikakako mahara kwa ise. (Sal. 38:4) Usange ndimo namwe mukujipulikira, ghanaghanirani vya munthu munyake wakugomezgeka uyo wakuzunulika mu Baibolo, uyo wakalutilira kuzizipizga na kuteŵetera Yehova nangauli wakachita zakwananga zikuru.

13. Kasi mpositole Petrosi wakabudiska vichi, ndipo ivi vikapangiska kuti wachite kwananga wuli kukuru?

¹³ Chiyelezgero cha mu Baibolo. Pa usiku wakuti machero ghake Yesu wakomekenge, mpositole Petrosi wakabudiska vinthu vinandinandi waka, ndipo ivi vikapangiska kuti paumaliro wachite kwananga kukuru. Chakwamba Petrosi wakajithemba chomene, wakajikuzga na kuyowoya kuti iyo wagomezgekenge nanga ŵapositole ŵanyake wose ŵangamuchimbira Yesu. (Mrk. 14:​27-29) Chachiŵiri, apo ŵakaŵa mu munda wa Getisemane, Petrosi wakatondeka kuti walutilire kuŵa maso kanandi waka. (Mrk. 14:​32, 37-41) Kufuma apo, mzinda wati wiza kuzakamukora Yesu, Petrosi wakamuchimbira. (Mrk. 14:50) Paumaliro, Petrosi wakamukana Yesu katatu kuti wakumumanya yayi, ndipo wakachita na kulapa wuwo. (Mrk. 14:​66-71) Kasi Petrosi wakachita wuli wati wamanya kuti wachita kwananga kukuru? Chitima chikakwera ndipo wakamba kulira chomene, ndipo panji wakamba kujiyimba mulandu chomene. (Mrk. 14:72) Ghanaghanirani waka umo Petrosi wakasuzgikira maghanoghano mubwezi wake Yesu wati wakomeka. Petrosi wakwenera kuti wakamba kujiwona wawakawaka.

14. Kasi ntchivichi chikamovwira Petrosi kuti walutilire kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka? (Wonani chithuzi.)

¹⁴ Pali vifukwa vinandi ivyo vikamovwira Petrosi kuti walutilire kuzizipizga pakuteŵetera Yehova. Iyo wakajipaturanga yayi; wakaluta ku ŵabali ŵake ŵauzimu awo ŵakwenera kuti ŵakamukhozga. (Luka 24:33) Padera pa ivi, Yesu wati wawuka wakawonekera kwa Petrosi, ndipo panji wakachita nthena kuti wamukhozge. (Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) Pamanyuma, m’malo mwakuti wamupe ulongozgi Petrosi pa ivyo wakachita, Yesu wakaphalira mubwezi wake uyu kuti wamupenge maudindo ghakusazgikira. (Yoh. 21:​15-17) Petrosi wakamanya kuti wakachita kwananga kukuru, kweni wakagongowa yayi. Chifukwa wuli? Chifukwa wakaŵa na chigomezgo chose kuti Yesu wachali kumutemwa.  Ndipo ŵabali ŵauzimu ŵakalutilira kumovwira Petrosi. Kasi tikusambirako vichi ku chiyelezgero cha Petrosi?

15. Kasi Yehova wakukhumba kuti tikhorwe kuti vichi? (Salimo 86:5; Ŵaroma 8:​38, 39) (Wonaniso chithuzi.)

¹⁵ Sambiro. Yehova wakutisimikizgira kuti wakutitemwa ndipo ngwakunozgeka kutigowokera. (Ŵazgani Salimo 86:5; Ŵaroma 8:​38, 39.) Para tachita kwananga, tingamba kujiyimba mulandu. Ntchakawiro kuchita nthena ndipo ntchakwenelera. Ndipouli, tikwenera yayi kughanaghana kuti Yehova waleka kutitemwa kweniso wangatigowokera yayi. M’malo mwake tikwenera kupempha wovwiri mwaluŵiro. Robert uyo tamuzunura kale, wakuti: “Nkhachita kwananga kukuru chifukwa nkhajithembanga kuti ningatonda panekha chiyezgo.” Wakamanya kuti wakwenera kuphalira ŵalara. Iyo wakuti: “Nati naŵaphalira ŵalara, ŵakanovwira kuti nijipulike kuti Yehova wachali kunitemwa. Nkhawonaso kuti ŵalara nawo ŵakunitemwa. Iwo ŵakanovwira kugomezga kuti Yehova wandanitaye.” Nase tingaŵa na chigomezgo chose kuti Yehova wakutitemwa chomene kweniso wakutigowokera para talapa zakwananga zithu, kupenja wovwiri wakwenelera, na kuŵikapo mtima kuleka kuwerezgaso ivyo tikabudiska. (1 Yoh. 1:​8, 9) Usange nase takhorwa kuti Yehova wakutitemwa ndipo ngwakunozgeka kutigowokera, tilekenge yayi kumuteŵetera usange takhuŵara panji tachita kwananga.

16. Chifukwa wuli mwaŵikapo mtima kulutilira kuzizipizga pakuteŵetera Yehova?

¹⁶ Yehova wakuzirwiska chomene ivyo tikuyezgayezga kuchita kuti timuteŵetere mu nyengo zinonono na zakusuzga izi. Na wovwiri wa Yehova, tingalutilira kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka nanga tingagongoweskeka na maubudi ghithu panji gha ŵanji. Tingalutilira kuŵatemwa ŵabali na ŵadumbu ŵithu kweniso kuŵagowokera nanga ŵangatikhuŵazga. Tingalongora umo tikumutemwera Chiuta kweniso kuchindika ndondomeko ya nthengwa, para tikuchita vyose ivyo tingafiska kuti timazge masuzgo agho ghangawuka mu nthengwa zithu. Usange tachita zakwananga zikuru, tilombe wovwiri kwa Yehova na kuŵa na chigomezgo chose kuti wachali kutitemwa kweniso wangatigowokera, ndipo tilutilire kumuteŵetera. Para tachita nthena, tiŵenge na chigomezgo chose kuti Yehova watitumbikenge chomene usange tikuleka “kuvuka pakuchita icho ntchiwemi.”—Gal. 6:9.