1, 2. (a) Chifukwa wuli ŵabali na ŵadumbu awo ŵakulutilira kupharazga mu vigaŵa ivyo ŵanandi ŵakukana uthenga withu ŵakutikhozga? (Wonani chithuzi chakwamba.) (b) Kasi Yesu wakayowoya vichi pa nkhani ya kupharazga mu “chigaŵa chakwake”? (Wonani mazgu ghamusi.)

SERGIO NA OLINDA mbapayiniya ŵakutorana, ndipo ŵali na vyaka vyakujumpha 80. Ŵapayiniya aŵa ŵakukhala ku United States. Panyengo yasono ŵakutondeka kwenda makora chifukwa ŵakusuzgika malundi. Kweni ŵakuluta kukapharazga mu tawuni pa malo agho pakusangika ŵanthu ŵanandi. Pa malo agha ŵakufika 7 koloko mulenji uliwose ndipo ŵachita ivi vyaka vinandi. Ŵakukhala pafupi na siteji ya basi na kupeleka mabuku ghithu ku ŵanthu awo ŵakujumpha. Ŵanthu ŵanandi ŵakuŵikako mahara yayi, kweni mbumba iyi yikulutilira kukhala pa malo agha na kumwemwetera para ŵanthu ŵakujumpha. Ŵakuwera 12 koloko muhanya ndipo ŵakwenda pachokopachoko. Pa zuŵa lakulondezgapo, para nyengo yikukwana 7 koloko mulenji, ŵakuŵa kuti ŵafikaso pa malo agha. Nakuti chaka chilichose, mbumba iyi yikuluta pa malo agha kwa mazuŵa 6 sabata yiliyose.

 ² Nga ni Sergio na Olinda, ŵabali na ŵadumbu ŵanandi ŵapharazga kwa vyaka vinandi mu vigaŵa ivyo ŵanthu ŵanandi ŵakukana uthenga withu. Usange ndimo viliri mu chigaŵa chinu, tikumuwongani chomene chifukwa cha kuzizipizga. * Chifukwa chakuti mukuleka kugongowa, mukukhozga ŵabali na ŵadumbu ŵanandi, nanga ni awo ŵapharazga vyaka vinandi. Wonani mazgu agho ŵakayowoya ŵalaŵiliri ŵa dera. Munyake wakati: “Para nkhupharazga na ŵabali na ŵadumbu ŵakugomezgeka aŵa mu uteŵeti, nkhongono zikukwera chifukwa cha chiyelezgero chawo.” Munyakeso wakati: “Chifukwa chakuti mbakugomezgeka, vikunovwira kuti nane nizizipizgenge kweniso kuti niŵe na chikanga pakuteŵetera Yehova.” Kweniso munyake wakati: “Nkhukhozgeka chomene na ivyo ŵabali na ŵadumbu aŵa ŵakuchita.”

3. Kasi ni mafumbo wuli agho ghazgorekenge, ndipo chifukwa wuli?

³ Tiyeni tiwone mazgoro gha mafumbo ghatatu agho ghatovwirenge kuti tifiske ntchito ya kupharazga iyo Yesu wali kutipa. Chifukwa wuli nyengo zinyake tingagongowa? Kasi tingapambika wuli vipambi? Ni vinthu wuli ivyo vingatovwira kuti tizizipizge na kupambika vipambi?

4. (a) Kasi Paulosi wakajipulika wuli Ŵayuda ŵanandi ŵakati ŵakana makani ghawemi? (b) Chifukwa wuli Paulosi wakajipulika nthena?

⁴ Usange namwe muli kugongowapo chifukwa cha kupharazga mu chigaŵa icho ŵanthu ŵanandi ŵakukana uthenga withu, mukhozgekenge na ivyo vikachitikira mpositole Paulosi. Mu uteŵeti wake uwo wakachita kwa vyaka pafupifupi 30, wakawovwira ŵanthu ŵanandi kuti ŵaŵe ŵasambiri ŵa Khristu. (Mil. 14:21; 2 Kor. 3:2, 3) Ndipouli, Mbayuda ŵanandi yayi awo wakaŵawovwira kuti ŵasambire unenesko. Ŵanandi ŵakakana, ndipo ŵanyake ŵakamutambuzganga. (Mil. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Kasi Paulosi wakajipulika wuli? Iyo wakati: “Nkhuyowoya unenesko mwa Khristu, . . . mu mtima wane nili na chitima chikuru na vyakuŵinya vyambura kumara.” (Rom. 9:1-3) Chifukwa wuli Paulosi wakajipulika nthena? Chifukwa mtima wake wose ukaŵa pa ntchito ya kupharazga. Wakapharazgiranga Ŵayuda chifukwa chakuti wakaŵaghanaghaniranga chomene. Ntheura chikamuŵinya chomene Paulosi kuwona kuti ŵakukana lusungu lwa Chiuta.

5. (a) Ntchivichi icho chikutituma kupharazga? (b) Chifukwa wuli nyengo zinyake tingagongowa?

⁵ Nga ni Paulosi, nase tikupharazgira ŵanthu chifukwa chakuti tikuŵatemwa kufumira pasi pa mtima. (Mat. 22:39; 1 Kor. 11:1) Chifukwa wuli tikuyowoya nthena? Tikumanya vitumbiko ivyo ŵanthu awo ŵasankha kuteŵetera Yehova ŵakusanga. Para tikupharazgira ŵanthu ŵa mu chigaŵa chithu, mu mtima tikuti, ‘Mphanyi ŵanthu aŵa taŵawovwira kuti ŵamanye mwaŵi uwo ŵakutaya.’ Ntheura tikulutilira kuŵawovwira kuti ŵasambire unenesko wakukhwaskana na Yehova na chifukwa icho wakalengera ŵanthu. Vikuŵa nga tikuphalira awo tikuŵapharazgira kuti: ‘Tamwizirani na chawanangwa chiwemi chomene. Chonde pokerani.’ Ntheura para ŵakukana chawanangwa ichi, mphake kuti ‘vingatiŵinya’ mu mtima. Tikujipulika nthena chifukwa chakuti tilije chipulikano yayi, kweni chifukwa chakuti mtima withu wose uli pa ntchito ya kupharazga. Ntheura tikuzizipizga, nangauli nyengo zinyake tingagongowa. Elena, uyo waŵa mupayiniya kwa vyaka vyakujumpha 25 wakayowoya mazgu agho taŵanandi tili kuyowoyoyapo. Wakati: “Nkhuwona kuti kupharazga ni ntchito yakusuzga chomene. Ndipouli, nkhuwona kuti palije ntchito yinyake yiwemi iyo ningachita kuluska iyi.”

6. Kasi ni fumbo wuli ilo lizgorekenge, ndipo tiwonenge vichi?

⁶ Chifukwa wuli tingasimikizga kuti uteŵeti withu ungaŵa wachandulo kulikose uko tingapharazga? Kuti tizgore fumbo ili, tiyeni tiwone ntharika ziŵiri za Yesu izo zikulongora kukhumbikwa kwa ‘kupambika vipambi.’ (Mat. 13:23) Ntharika yakwamba nja mpheska.

7. (a) Kasi mu ntharika ya Yesu, ‘mulimi,’ “mpheska,” na “minthavi” mbanjani? (b) Kasi tizgorenge fumbo wuli?

⁷ Ŵerengani Yohane 15:1-5, 8. Wonani kuti Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Adada ŵakupika uchindami para mukulutilira kupambika vipambi vinandi na kujilongora mwekha kuti muli ŵasambiri ŵane.” Yesu wakati Yehova ndiyo ni ‘mulimi,’ Yesu ni “mpheska yeneko,” ndipo ŵasambiri ŵake ni “minthavi.” * Ipo kasi vipambi ivyo ŵalondezgi ŵa Khristu ŵakwenera kupambika ni vichi? Mu ntharika iyi, Yesu wakazunura mwakudunjika yayi vipambi ivyo ŵakupambika, kweni wakayowoya fundo yinyake iyo yikutovwira kusanga zgoro.

8. (a) Chifukwa wuli mu ntharika iyi vipambi mbasambiri ŵaphya yayi? (b) Kasi Yehova wakutipempha kuti tichitenge vinthu wuli?

⁸ Pakuyowoya za Adada ŵake, Yesu wakati: “Munthavi uliwose mwa ine wambura kupambika vipambi ŵakuwuwuskamo.” Tingayowoyaso kuti Yehova wakutiwona kuti tili ŵateŵeti ŵake pekha usange tikupambika vipambi. (Mat. 13:23; 21:43) Ntheura, mu ntharika iyi, vipambi ivyo Mkhristu waliyose wakwenera kupambika mbasambiri ŵaphya yayi. (Mat. 28:19) Viŵenge nthena, mphanyi Ŵakaboni ŵakugomezgeka awo ŵandazgorepo munthu kuŵa msambiri chifukwa cha kupharazga uko ŵanandi ŵakukana uthenga withu ŵanguŵa minthavi yambura kubaba vipambi. Kweni ni nthena yayi. Chifukwa wuli? Chifukwa ntchakuti tingaŵachichizga yayi ŵanthu kuti ŵaŵe ŵasambiri. Yehova ngwachitemwa. Ntheura wangayuyura yayi ŵateŵeti ŵake chifukwa chakuti ŵatondeka kuchita vinthu ivyo ŵangafiska yayi. Yehova wakutipempha kuti tichite vinthu vyekha ivyo ise tingafiska.—Doto. 30:11-14.

9. (a) Kasi tikupambika vipambi para tikuchita ntchito wuli? (b) Kasi sono tiwonenge ntharika wuli, ndipo chifukwa wuli?

⁹ Ipo kasi vipambi ivyo tikwenera kupambika ni vichi? Vipambi ivi ni ntchito iyo waliyose wa ise wakuchita. Ni ntchito wuli iyo yikuyana waka na ‘kupambika vipambi’? Ya kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta. * (Mat. 24:14) Ntharika ya Yesu ya mulimi yikutisimikizgira fundo iyi. Tiyeni tiwone ntharika yachiŵiri iyi.

10. (a) Mu ntharika iyi, kasi mbuto na dongo vikwimira vichi? (b) Kasi mapekesi gha tirigu ghakupambika vichi?

¹⁰ Ŵerengani Luka 8:5-8, 11-15. Mu ntharika ya mulimi, mbuto ni “mazgu gha Chiuta,” panji uthenga wa Ufumu. Dongo likwimira mtima wa munthu. Mbuto izo zikawa pa dongo liwemi zikajintha misisi, zikaphuka, na kukura kuŵa mapekesi gha tirigu. Kufuma apo, “zikapambika vipambi 100.” Kasi ni mbuto wuli izo mapekesi gha tirigu ghakupambika? Kasi ghakupambika tumapekesi tuchokotuchoko? Yayi. Ghakupambika mbuto ziphya, izo para zapandika, nazo zikukura na kuzgoka mapekesi. Mu ntharika iyi, mbuto yimoza yikapambika zinyake 100. Kasi fundo iyi yikukolerana wuli na uteŵeti withu?

11. (a) Kasi ntharika ya mulimi yikukolerana wuli na uteŵeti withu? (b) Kasi tikupambika wuli mbuto ziphya za Ufumu?

¹¹ Mwachiyelezgero, vyaka vinandi kumanyuma, Ŵakaboni ŵanyake panji ŵapapi ŵithu awo Mbakhristu ŵakatiphalirako uthenga wa Ufumu. Ŵakakondwa chomene kuti mitima yithu yikapokelera makora uthenga wa Ufumu uwo uli nga ni mbuto. Nga umo dongo liwemi la mu ntharika  ya Yesu likaŵira lakuti mbuto yingamerapo, nase tikapokelera uthenga uwu na kuwusungilira. Ntheura, uthenga wa Ufumu uwo uli nga ni mbuto, ukajintha misisi na kukura kuŵa nga phekesi la tirigu, na kwamba kupambika vipambi. Nga umo mapekesi gha tirigu ghakupambikira mapekesi ghanyake yayi kweni mbuto, nase tikupambika ŵasambiri ŵaphya yayi, kweni mbuto ziphya za Ufumu. * Kasi tikupambika wuli mbuto ziphya za Ufumu? Nyengo yiliyose para tikupharazga uthenga wa Ufumu, ndikuti tikupambika na kuthandazga mbuto izo zikapandika mu mtima withu. (Luka 6:45; 8:1) Ntheura, ntharika iyi yikutisambizga kuti para tikulutilira kupharazga uthenga wa Ufumu, ndikuti ‘tikuzizipizga na kupambika vipambi.’

12. (a) Kasi ntharika ya Yesu ya mpheska na ya mulimi, zikutisambizga vichi? (b) Kasi sambiro ili likumovwirani wuli?

¹² Kasi ntharika ya Yesu ya mpheska na ya mulimi, zikutisambizga vichi? Zikutovwira kumanya kuti tikupambika vipambi para tikulutilira kugomezgeka, kwali ŵanthu ŵa mu chigaŵa chithu ŵakane uthenga withu kwali yayi. Paulosi nayo wakayowoya fundo iyi apo wakati: “Munthu waliyose wazamupoka njombe yake kuyana na mulimo wake.” (1 Kor. 3:8) Munthu wakupokera njombe kuyana na mulimo wake, kuyana na ivyo vyachitika chifukwa cha mulimo wake yayi. Matilda uyo wachita upayiniya vyaka 20 wakati: “Nkhukondwa kumanya kuti Yehova wakutumbika milimo iyo tikuchita.”

13, 14. Kuyana na lemba la Ŵaroma 10:1, 2, kasi ni vichi vikamovwira Paulosi kuti waleke kugongowa kupharazgira Ŵayuda awo ŵakakana uthenga wa Ufumu?

¹³ Ni vinthu wuli ivyo vingatovwira kuti tizizipizge pakupambika vipambi? Nga umo tawonera kale, Paulosi wakagongowa chifukwa chakuti Ŵayuda ŵanandi ŵakakana uthenga wa Ufumu. Nangauli vikaŵa nthena, wakaleka yayi kuŵapharazgira. Wonani mazgu agho wakalembera Ŵakhristu ŵa mu Romu, agho ghakulongora umo wakajipulikiranga na Ŵayuda aŵa. Wakati: “Mtima wane ukukhumbisiska ndipo nkhuŵeyelera Chiuta m’malo mwa iwo kuti ŵaponoskeke.  Chifukwa nkhuŵachitira ukaboni kuti ŵakulimbikira kuteŵetera Chiuta, kweni ŵakumumanya makora yayi.” (Rom. 10:1, 2) Kasi Paulosi wakazunura vifukwa wuli ivyo vikamovwira kuti walutilire kupharazga?

¹⁴ Chakwamba, Paulosi wakayowoya chifukwa icho wakapharazgiranga Ŵayuda. Wakati ‘mtima wake ukakhumbisiska.’ Wakakhumbisiska chomene kuti Ŵayuda ŵanji ŵaponoskeke. (Rom. 11:13, 14) Chachiŵiri, Paulosi wakati ‘wakaŵeyelera Chiuta m’malo mwa iwo.’ Wakalomba Chiuta kuti wawovwire Muyuda waliyose payekha kuti wazomere uthenga wa Ufumu. Chachitatu, Paulosi wakati: “Ŵakulimbikira kuteŵetera Chiuta.” Wakawonanga viwemi ivyo ŵanthu ŵakachitanga kweniso kuti ŵangateŵetera Yehova. Wakamanya kuti Ŵayuda ŵakulimbikira aŵa, ŵangaŵa ŵasambiri ŵa Khristu ŵakulimbikira nga ndiyo.

15. Kasi tingamuyezga wuli Paulosi? Yowoyani viyelezgero.

¹⁵ Kasi tingamuyezga wuli Paulosi? Chakwamba, tikwenera kuŵa na khumbo la kupenja munthu waliyose uyo wali na “maghanoghano ghakwenelera umoyo wamuyirayira.” Chachiŵiri, tikuŵeyelera Yehova mu lurombo kuti wajure mitima ya ŵanthu awo ŵali na khumbo la kumanya unenesko. (Mil. 13:48; 16:14) Silvana, uyo wachita upayiniya vyaka pafupifupi 30 wakati: “Pambere nindafike pa nyumba ya munthu mu chigaŵa chane, nkhulomba Yehova kuti wanovwire kuŵa na maghanoghano ghawemi.” Kweniso tikulomba kwa Chiuta kuti ŵangelo ŵatovwire kusanga ŵanthu ŵa mitima yiwemi. (Mat. 10:11-13; Chivu. 14:6) Robert uyo wachita upayiniya vyaka vyakujumpha 30 wakati: “Ntchakukondweska chomene kugwira ntchito lumoza na ŵangelo awo ŵakumanya umoyo wa mweneko wa nyumba.” Chachitatu, tikwenera kuwona viwemi mu ŵanthu. Carl, mulara uyo wakabatizika vyaka vyakujumpha 50 kumanyuma, wakati, “Nkhuwona chilichose icho chikulongora kuti munthu wali na mtima uwemi, nga nkhumwemwetera, kalaŵiskiro, panji fumbo lakulongora kuti wakukhumba kumanya unenesko.” Nadi, nga ni Paulosi nase tingazizipizga pakupambika vipambi.

16, 17. (a) Kasi pa lemba la Mupharazgi 11:6 tikusambirapo vichi? (b) Yowoyani chiyelezgero icho chikulongora umo mulimo withu ungakhwaskira ŵanthu awo ŵakutiwona.

¹⁶ Nyengo zinyake tingawona kuti uthenga withu ukuchontha yayi ŵanthu. Nanga vingaŵa nthena, tikwenera yayi kuyuyura mulimo withu wa kuseŵa. (Ŵerengani Mupharazgi 11:6.) Mbunenesko kuti ŵanthu ŵanandi ŵakupulika yayi uthenga withu, kweni ŵakutiwona. Ŵakuwona kuti tikuvwara makora, tili ŵantchindi ndiposo tikumwemwetera. Para pajumpha nyengo, nkharo yithu yingawovwira ŵanthu ŵanyake kumanya kuti ŵakutitinkha kwambura chifukwa. Ivi ndivyo vikachitikira Sergio na Olinda, awo taŵazunura kukwambilira.

¹⁷ Sergio wakati: “Tikalwara chomene mwakuti tikaleka dankha kukapharazga ku malo gha ŵanthu ŵanandi. Tikati tambiraso kuluta ku malo agha, ŵanthu ŵakatifumbanga kuti: ‘Ntchivichi chikachitika? Tikamusoŵani chomene.’” Uku wakumwemwetera, Olinda wakasazgirapo kuti: “Madilayivara gha basi ghakatibayibiskanga ndipo ŵanji ŵakachemerezganga kuti ‘Mukuchita ntchito yiwemi chomene!’ Ŵakapemphangaso magazini ghithu.” Zuŵa linyake ŵapayiniya aŵa ŵakazizwa chomene apo munthu wakiza apo ŵakaŵika kashelufu kawo ka matayala na kuŵapa maluŵa kweniso kuŵawonga pa mulimo wawo.

18. Chifukwa wuli mwaŵikapo mtima ‘kuzizipizga na kupambika vipambi’?

¹⁸ Nadi, para tikuleka ‘kupumuzga woko lithu’ pakuseŵa mbuto za Ufumu, ndikuti tili na mwaŵi wa kupeleka “ukaboni ku mitundu yose.” (Mat. 24:14) Chikuru pa vyose ntchakuti tikukondwa chomene kumanya kuti Yehova wakukondwa nase chifukwa iyo wakutemwa wose awo “ŵakuzizipizga na kupambika vipambi.”