Kasi Mukutolera Maghanoghano gha Yehova?
“Musinthe maghanoghano ghinu.”—ROM. 12:2.
1, 2. Kasi tikusambira vichi apo tikukura mwauzimu? Yowoyani chiyelezgero.
TIYELEZGERE kuti munthu munyake wapeleka chawanangwa kwa mwana muchoko. Ŵapapi ŵa mwana uyu ŵakumuphalira kuti, “Yowoya kuti yewo.” Mwana wapulikira, nangauli wakuyowoya mwakuchichizgika waka. Apo mwana uyu wakukura, wamba kupulikiska chifukwa icho ŵapapi ŵake ŵakamuphaliliranga nthena, ndipo wakuŵawonga chomene. Ndipo nayo wamba kuwonga ivyo ŵanji ŵakumuchitira. Sono wakuŵawonga kufumira pasi pa mtima. Chifukwa wuli? Chifukwa nayo wasambira uwemi wa kuwonga ŵanji.
2 Mwakuyana waka, tikati tamanya waka unenesko, tikasambira kuzirwa kwa kupulikira malango gha Yehova nangauli tikamanyanga vyose yayi. Kweni apo tikulutilira kukura mwauzimu, tikusambira vinandi vyakukhwaskana na umo Yehova wakughanaghanira, ivyo wakutemwa, ivyo wakutinkha, na umo wakuwonera vinthu vyakupambanapambana. Apo tikwamba kuwona vinthu nga umo Yehova wakuviwonera na kulondezga maghanoghano ghake pakuchita vinthu, tikulongora kuti tikutolera maghanoghano ghake.
3. Chifukwa wuli ntchipusu yayi kutolera maghanoghano gha Yehova?
3 Nangauli ntchakukondweska kusambira umo Yehova wakughanaghanira, kweni ntchipusu yayi. Nyengo zinyake maghanoghano ghithu ghambura kufikapo ghangatitimbanizga. Mwachiyelezgero, tikumanya umo Yehova wakuwonera uzaghali, vinthu vyakuthupi, kugwiliskira ntchito uheni ndopa, na vinyake. Tikumanyaso umo wakuwonera mulimo wa kupharazga. Kweni vingatisuzga kupulikiska chifukwa icho wakuviwonera nthena vinthu ivi. Kasi tingachita wuli? Kasi tingachita wuli kuti tilutilire kutolera maghanoghano gha Chiuta? Ndipo kasi para tingachita nthena, tichitenge wuli vinthu panyengo yasono ndiposo munthazi?
KUTOLERA MAGHANOGHANO GHA CHIUTA
4. Kasi tingachita wuli kuti tilondezge ulongozgi wa Paulosi wakuti: ‘Tisinthe maghanoghano ghithu’?
4 Ŵerengani Ŵaroma 12:2. Apa mpositole Paulosi wakalongosora chinyake icho munthu wangachita kuti wasambire kughanaghana nga ni Yehova. Nkhani iyo yajumpha yikatovwira kumanya kuti usange tikukhumba ‘kuleka kutolera nkharo ya ŵanthu ŵa mu nyengo iyi,’ tikwenera kugega maghanoghano gha charu. Kweni Paulosi wakayowoyaso kukhumbikwa kwa ‘kusintha maghanoghano ghithu.’ Ichi chikung’anamura kuti tikwenera kusambira Mazgu gha Chiuta kuti tipulikiske maghanoghano ghake, kulanguruka pa maghanoghano ghake, na kusintha maghanoghano ghithu kuti ghakolerane na maghanoghano gha Chiuta.
5. Longosorani mphambano pakati pa kuŵerenga mwakuchimbilira na kusambira.
5 Kusambira nkhuŵazga waka mwakuchimbilira yayi panji kugwara waka mizere ku mazgoro gha mafumbo gha mu ndime. Para tikusambira, tikwenera kughanaghanira ivyo nkhani iyo yikutisambizga za Yehova, umo wakuchitira vinthu, ndiposo umo wakughanaghanira. Tikwenera kuyezga kupulikiska chifukwa icho Chiuta wakuzomerezgera vinthu vinyake ndiposo chifukwa icho wakutikanizgira vinthu vinyake. Tikwenera kughanaghaniraso nkharo na maghanoghano agho tingasintha. Vingachitika yayi kuti tighanaghanirepo fundo zose izi pa nyengo yiliyose iyo tikusambira. Kweni ntchiwemi kuti tipaturenge nyengo, panji hafu ya nyengo yiliyose iyo tikusambilira kuti tighanaghanirengepo ivyo tikuŵerenga.—Sal. 119:97; 1 Tim. 4:15.
6. Ntchivichi chikuchitika para tikulanguruka pa maghanoghano gha Yehova?
6 Nyengo zose para tikughanaghanirapo Mazgu gha Chiuta, pakuchitika chinthu chakukondweska. ‘Tikumanya,’ panji kukhorwa kuti maghanoghano gha Yehova ngakufikapo. Tikwamba kuwona vinthu nga umo iyo wakuviwonera, ndipo tikwamba kukolerana na maghanoghano ghake. Maghanoghano ghithu ‘ghakusintha,’ ndipo tikuŵa na kaghanaghaniro kaphya. Pachoko na pachoko, tikutolera maghanoghano gha Yehova.
TIKUCHITA IVYO TIKUGHANAGHANA
7, 8. (a) Kasi Yehova wakuviwona wuli vinthu vyakuthupi? (Wonani vithuzi vyakwamba.) (b) Kasi ntchivichi chiŵenge pakwamba mu umoyo withu usange tatolera maghanoghano gha Yehova?
7 Tileke kughanaghana kuti maghanoghano na ivyo tikuchita vikwendera lumoza yayi. Munthu wakuchita ivyo wakughanaghana. (Mrk. 7:21-23; Yak. 2:17) Kuti tipulikiske makora fundo iyi, tiyeni tiwone viyelezgero vichoko waka. Nkhani zakulongosora umo Yesu wakababikira zikulongora umo Yehova wakuwonera vinthu vyakuthupi. Chiuta wakasankha yekha ŵapapi awo ŵangalera Mwana wake, ndipo ŵapapi awo wakasankha, ŵakaŵa ŵasambazi yayi. (Lev. 12:8; Luka 2:24) Yesu wakati wababika, Mariya ‘wakamugoneka mu chakulyeramo viŵeto, chifukwa mukaŵavya malo ghawo mu nyumba ya ŵalendo.’ (Luka 2:7) Yehova wakhumbenge kuti Mwana wake wababikire mu malo ghawemi, wakaŵa na nthowa zinandi zakusangira Mwana wake malo ghawemi. Kweni Chiuta wakakhumbanga kuti Yesu wakulire mu mbumba iyo yikutemwa vinthu vyauzimu. Ichi ndicho chikaŵa chinthu chakuzirwa chomene kwa Yehova.
8 Nkhani ya mu Baibolo iyi yakulongosora za kubabika kwa Yesu, yikutisambizga umo Yehova wakuwonera vinthu vyakuthupi. Ŵapapi ŵanyake ŵakukhumba kuti ŵana ŵawo ŵaŵe na vinthu viwemi vyakuthupi, nanga kungaŵa kuti umoyo wawo wauzimu uwelerenge nyuma. Kweni nga umo tawonera, Yehova wakuwona kuti vinthu vyauzimu ndivyo ni vyakuzirwa chomene. Kasi namwe muli kutolera maghanoghano gha Yehova pa nkhani iyi? Kasi vyakuchita vinu vikuvumburachi?—Ŵerengani Ŵahebere 13:5.
9, 10. Kasi tingalongora wuli kuti tili na maghanoghano gha Yehova pa nkhani ya kukhuŵazga ŵanji?
9 Chiyelezgero chinyake ni umo Chiuta wakuwonera munthu uyo wakukhuŵazga ŵanji. Yesu wakati: “Waliyose uyo wakukhuŵazga yumoza wa ŵachoko aŵa awo ŵali na chipulikano, chingaŵa makora kuti libwe lakusilira ilo likwendeskeka na mbunda likakike mu singo yake ndipo waponyeke mu nyanja.” (Mrk. 9:42) Mazgu agha ghakulongora kuti kukhuŵazga ŵanji ni nkhani yikuru chomene. Pakuti Yesu wakatolera ndendende maghanoghano gha Adada ŵake, tili na chisimikizgo chose kuti Yehova nayo wakukwiya chomene na munthu uyo wakuchitira dala vinthu ivyo vikukhuŵazga yumoza mwa ŵalondezgi ŵa Yesu.—Yoh. 14:9.
10 Kasi nkhani ya kukhuŵazga ŵanji mukuyiwona nga umo Yehova na Yesu ŵakuyiwonera? Kasi mwatolera maghanoghano gha Chiuta? Kasi vyakuchita vinu vikuvumburachi? Tiyelezgere kuti mukudokera sitayelo yinyake ya malaya panji ya kujitozgera iyo mukuwona kuti yingakhuŵazga ŵanyake mu mpingo panji yingapangiska ŵanji kuŵa na makhumbiro ghaheni. Kasi muyilekenge sitayelo iyo chifukwa cha kutemwa ŵasopi ŵanyinu?—1 Tim. 2:9, 10.
11, 12. Kasi kujikora na kuwona viheni nga umo Chiuta wakuviwonera kungativikilira wuli?
11 Chiyelezgero chachitatu: Yehova wakutinkha ubendezi. (Yes. 61:8) Nangauli Chiuta wakumanya kuti nyengo zinyake vikutisuzga kuchita viwemi chifukwa chakuti tili kubabika ŵakwananga, kweni wakutichiska kuti nase titinkhenge ubendezi. (Ŵerengani Salimo 97:10.) Kughanaghanirapo chifukwa icho Yehova wakutinkhira viheni kutovwirenge kuti titolere maghanoghano ghake. Para tachita nthena, tiŵenge ŵakukhora ndipo tichitenge yayi ivyo wakutinkha.
12 Para tikuwona ubendezi nga umo Yehova wakuwuwonera, timanyengeso vinthu vinyake ivyo ni viheni nanga vingaŵa kuti vikuzunulika mwakudunjika yayi mu Mazgu gha Chiuta. Mwachiyelezgero, kuvina mwa kuviniska chiwuno pa chipakato cha mwanalume panji mwanakazi nkhwakuzara chomene pa charu chose. Ŵanyake ŵakuwona kuti nkharo iyi njiheni viŵi yayi. Ŵakughanaghana kuti kuchita nthena kukuyana yayi na kugonana. * Kweni kasi kuchita nthena kukukolerana na maghanoghano gha Chiuta, uyo wakutinkha ubendezi wose? Tiyeni tigegerethu viheni vyose. Tiŵe ŵakujikora na kutinkhirathu ivyo Yehova wakutinkha.—Rom. 12:9.
GHANAGHANIRANITHU IVYO MUZAMUCHITA MUNTHAZI
13. Chifukwa wuli kulangulukirathu pa umo Yehova wakuwonera nkhani zinyake nkhwakovwira?
13 Para tikusambira, tingachita makora kulanguruka pa umo Yehova wakuwonera suzgo ilo tingazakakumana nalo kunthazi. Para tichitenge nthena, vizamutisuzga yayi usange takumana na suzgo ilo likukhumbikwira kusankha mwaluŵiro chakuchita. (Zinth. 22:3) Tiyeni tiwone viyelezgero vinyake vya mu Baibolo.
14. Kasi tikusambirako vichi kwa Yosefe pa nkhani ya umo wakazgolera muwoli wa Potifara?
14 Chifukwa chakuti Yosefe wakakana nyengo yeneyiyo kukopeka na muwoli wa Potifara, Yosefe wakalongora kuti wakaghanaghanirathu umo Yehova wakuwonera nkhani ya kugomezgeka mu nthengwa. (Ŵerengani Genizesi 39:8, 9.) Kweniso ivyo Yosefe wakazgora muwoli wa Potifara kuti: “Ningachitirachi uheni ukuru uwu na kunangira Chiuta?” vikulongora kuti wakatolera maghanoghano gha Chiuta. Ise ke? Tiyelezgere kuti uyo tikugwira nayo ntchito wamba kuchita vinthu vyakutikopa. Panji wuli usange munthu munyake watitumizgira chithuzi chamuziro panji meseji yakuyowoya vya kugonana mu foni yithu? * Chiŵenge chipusu kugomezgeka usange tikaghanaghanirathu ivyo tingachita pa nkhani iyi na kutolera maghanoghano gha Yehova ndiposo kusankhirathu ivyo tizamuchita.
15. Kasi tingachita wuli kuti tilutilire kugomezgeka nga umo Ŵahebere ŵatatu ŵakachitira?
15 Sono tiyeni tiwone ivyo Ŵahebere ŵatatu ŵakachita. Ŵahebere aŵa ni Shadireki, Misheki, na Abedinego. Pakuti ŵakakana kusopa chikozgo cha golide icho Themba Nebukadinezara likimika ndiposo ivyo ŵakalizgora themba, vikulongora kuti Ŵahebere aŵa ŵakaghanaghanirathu icho chikakhumbikwanga kuti ŵalutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova. (Eks. 20:4, 5; Dan. 3:4-6, 12, 16-18) Tiyelezgere kuti abwana ŵinu ŵamupemphani kuti movwirepo na ndalama pa chikondwelero chinyake icho chikukolerana na chisopa chautesi. Kasi muchitenge wuli? M’malo mwakulindilira kuti ivi vizakachitike dankha, ghanaghaniranithu umo Yehova wakuwonera nkhani izi. Para ivi vyazakachitika chizamuŵa chipusu kuti musankhe chakuchita na kuzgora mwakwenelera nga umo Ŵahebere ŵatatu ŵakachitira.
Kasi mwasanda, kusayina kadi la ku chipatala, ndiposo kuyowoya na dokotala winu usange muli nayo? (Wonani ndime 16)
16. Kasi kupulikiskirathu maghanoghano gha Yehova pa nkhani zinyake kungatovwira wuli kuti tinozgekere usange talwara mwamabuchi?
16 Kughanaghanirathu kukhumbikwa kwa kulutilira kuŵa ŵakugomezgeka, kutovwirengeso usange talwara mwamabuchi. Nangauli tili kusimikizga kuti tipokerenge yayi ndopa panji vigaŵa vinayi vikuruvikuru vya ndopa, kweni nthowa zinyake zakuchizgira zakukhwaskana na ndopa zikukhumbikwira kuti tisankhe tekha mwakulongozgeka na fundo za mu Baibolo izo zikulongora maghanoghano gha Yehova pa nkhani iyi. (Mil. 15:28, 29) Nyengo yiwemi yakughanaghanira ivyo tingachita pa nkhani iyi nkhu chipatala yayi, nesi apo tikupulika vyakuŵinya panji apo tikukhumbikwira kuti tisankhe chakuchita mwaluŵiro. Sono ndiyo ni nyengo yiwemi yakusandira, kusayinira kadi la ku chipatala ilo likulongora ivyo tikukhumba, ndiposo kuyowoya na dokotala withu usange tili nayo. *
17-19. Chifukwa wuli ntchakuzirwa kusambira maghanoghano gha Yehova pa nkhani zinyake sono? Yowoyani suzgo linyake ilo lingakhumbikwira kuti tinozgekerethu.
17 Paumaliro, wonani umo Yesu wakazgolera mwaluŵiro apo Petrosi wakapeleka ulongozgi wakubudika wakuti: “Mujilengere lusungu Fumu.” Yesu wakwenera kuti wakaghanaghanirapo kale khumbo la Chiuta pa nkhani iyi ndiposo Malemba agho ghakayowoyanga vya umoyo na nyifwa yake pa charu chapasi. Ivi vikamovwira kuti walutilire kugomezgeka na kupeleka umoyo wake kuŵa sembe yakuwombora tose.—Ŵerengani Mateyu 16:21-23.
18 Mazuŵa ghano napo Chiuta wakukhumba kuti tiŵe nayo paubwezi ndiposo tipharazgenge. (Mat. 6:33; 28:19, 20; Yak. 4:8) Nga umo vikaŵira kwa Yesu, ŵanthu awo ŵangaŵa nga kuti ŵakutikhumbira viwemi ŵangatipuluska. Mwachiyelezgero, wuli usange bwana winu wamukwezgani pa ntchito ndipo wakuti wamupaninge malipiro ghanandi kweni ntchito iyo yitimbanizgenge milimo yinu yauzimu? Panji usange muli pa sukulu, tiyelezgere kuti mwapika mwaŵi wakuti musazgireko masambiro ghinu kweni mwamusambira kutali na kwinu. Kasi pa nyengo iyi ndipo mulombenge na kupenjerezga ulongozgi, kufumba ŵamumbumba yinu, panji ŵalara, kuti musankhe icho mungachita? Mwalekerachi kuti sono ndipo musambire maghanoghano gha Yehova pa nkhani izi na kuyezgayezga kutolera maghanoghano ghake? Para ivi vyamuchitikirani, muwonenge kuti ni viyezgo vyakusuzga viŵi yayi. Muzamuŵa kuti mwajiŵikira kale vilato vinu, ivyo muzamuchita, ndipo icho chakhalako ntchakuti mulondezge waka ivyo mwaŵene mukasankha kale.
19 Mungaghanaghaniraso masuzgo agho ghangiza mwamabuchi. Mbunenesko kuti tinganozgekerathu yayi masuzgo ghose agho tingakumana nagho mwamabuchi. Kweni para tikulanguruka pa maghanoghano gha Yehova pa nyengo yakusambilira patekha, mbwenu tikumbukenge ivyo tasambira na kuvigwiliskira ntchito kuti tisankhe mwamahara pa suzgo lililose ilo tingakumana nalo. Ntheura, tiyeni timanye kukhumbikwa kwa kumanya maghanoghano gha Yehova pa nkhani zinyake, kutolera maghanoghano ghake, ndiposo kughanaghanira umo kuŵa na maghanoghano gha Chiuta kungatovwilira sono kweniso munthazi.
UMO MAGHANOGHANO GHA YEHOVA GHANGAZAKAMOVWILIRANI MUNTHAZI
20, 21. (a) Chifukwa wuli tizamusangwa na wanangwa withu mu charu chiphya? (b) Kasi tingachita wuli kuti tiŵe ŵakukondwa na wanangwa uwu nanga mphanyengo yasono?
20 Tose tikulindilira mwakunweka charu chiphya. Taŵanandi tikulindilira kuti tizamukhala kwamuyirayira mu paradiso pa charu chapasi. Pasi pa Ufumu wa Chiuta, ŵanthu ŵazamufwatuka ku vyakuŵinya vyose ivyo ŵakukumana navyo mu mgonezi uwu. Ŵanthu ŵazamulutilira kuŵa na wanangwa wakusankha. Munthu waliyose wazamusankha vinthu mwakuyana na ivyo wakutemwa kweniso ivyo wakukhumba.
21 Kweni wanangwa uwu uzamuŵa na mphaka. Pa nkhani ya kusankha chiwemi na chiheni, ŵakuzika ŵazamulongozgeka na malango gha Yehova ndiposo maghanoghano ghake. Ichi chizamuŵa chakukondweska chomene, ndipo ŵanthu ŵazamuŵa ŵachimwemwe na mtende ukuru. (Sal. 37:11) Nanga mphanyengo yasono tingaŵa ŵakukondwa na wanangwa uwu usange tikutolera maghanoghano gha Yehova.
^ ndime 12 Kuvina pa chipakato cha mwanalume panji mwanakazi ni para “munthu uyo wandavware mwakwenelera wakuvina uku wakhala pa chipakato cha kasitomara na kwamba kuviniska chiwuno.” Mwakuyana na ukaboni uwo mwasanga pa nkhani iyi, munthu wangapika mulandu wa uzaghali ndipo wangakhumbikwira komiti ya cheruzgo. Mkhristu uyo wakhalirika pa chipakato panji uyo wachitako ivi wakwenera kupempha wovwiri ku ŵalara.—Yak. 5:14, 15.
^ ndime 14 Kutumizgira munthu mameseji ghakuyowoya vya kugonana, vithuzi vyamuziro, panji mavidiyo ghamuziro kukuchemeka kugonana kwa pa foni. Mwakuyana na umo vinthu viliri, pangakhumbikwira komiti ya cheruzgo. Ŵawukirano ŵanyake ŵapika mulandu wa kuchita uzaghali chifukwa chakuti ŵakatumizgirananga mameseji ghakuyowoya vya kugonana. Kuti mumanye vinandi, lutani pa jw.org/ny na kuŵazga nkhani ya mutu wakuti “Kodi Ndiyenera Kudziwa Zotani pa Nkhani Yotumizirana Mameseji ndi Zinthu Zina Zolawura?” (Wonani pa ZIMENE BAIBULO LIMAPHUNZITSA > ACHINYAMATA > KUGONANA.) Panji wonani nkhani yakuti “Kukambirana ndi Mwana Wanu Nkhani Yotumizirana Zinthu Zolawura pa Foni” mu Galamukani! ya Novembala 2013, peji 4-5.
^ ndime 16 Fundo zinyake za mu Baibolo pa nkhani iyi zalongosoreka mu mabuku ghithu. Mwachiyelezgero, wonani buku la Kasi Mungachita Wuli Kuti Mukhalilire mu Chitemwa cha Chiuta? peji 246-249.
