Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Uthembenge Yehova na Kuŵa Wamoyo!

Uthembenge Yehova na Kuŵa Wamoyo!

“Uthembenge Yehova na mtima wako wose, ungagomezganga pa kapulikiskiro kako yayi.”—ZINTH. 3:5.

SUMU: 3, 8

1. Chifukwa wuli tose tikukhumbikwira kupembuzgika?

TOSE tikukhumbikwira kupembuzgika. Panji tikwenjerwa, vinthu vinyake vikutikhuŵazga, ndipo tili na masuzgo ghanyake. Panji tikusuzgika chifukwa cha uchekuru, matenda, panji nyifwa ya wakutemweka withu. Taŵanyake ŵanthu ŵanyake ŵakutichitira nkhaza. Viwawa vili palipose mu charu. Tikumanya kuti “nyengo zinonono na zakusuzga” izi mbukaboni wakuti tili “mu mazuŵa ghaumaliro” ndipo zuŵa lililose charu chiphya chikusendelera. (2 Tim. 3:1) Kweni tingawona kuti malayizgo gha Yehova ghakuchedwa ndipo masuzgo ghithu ghakusazgikira chifukwa talindilira nyengo yitali. Ipo kasi ni nkhu uko tingasanga chipembuzgo?

2, 3. (a) Kasi tikumanyapo vichi za Habakuku? (b) Chifukwa wuli tisandenge buku la Habakuku?

2 Kuti tizgore fumbo ili, tiyeni tisande buku la Habakuku. Nangauli Malemba ghakuyowoya vinandi yayi vyakukhwaskana na umoyo wa Habakuku ndiposo ivyo wakachitanga, kweni buku ili, ilo likumanyikwa na zina lake ndakukhozga chomene. Zina lakuti Habakuku panji likung’anamura “Kuvumbatirika Mwachitemwa.” Panji fundo iyi yikung’anamura umo Yehova wakuvumbatilira ŵateŵeti ŵake kuti waŵapembuzge panji umo ŵateŵeti ŵake ŵakudemelelera kwa iyo. Habakuku wakayowoya na Chiuta, kumufumba mafumbo ghankhongono. Tingati mafumbo agha wakafumbiranga na ise wuwo, chifukwa Yehova wakazomerezga kuti Habakuku walembe chidumbirano chose ichi.—Hab. 2:2.

3 Malemba ghakuyowoya vinandi yayi vyakukhwaskana na munthu wa Chiuta uyu. Ghakuyowoya waka za chidumbirano icho chikaŵa pakati pa ntchimi yakukhuŵara iyi na Yehova. Buku lake ntchigaŵa cha “vinthu vyose ivyo vikalembeka kale,” ndipo vili kusungika mu Mazgu gha Chiuta, Baibolo “kuti para tazizipizga na kusanguluskika na Malemba, tiŵe na chigomezgo.” (Rom. 15:4) Kasi buku la Habakuku lingatovwira wuli ise patekha? Lingatovwira kumanya ng’anamuro la kugomezga Yehova. Kweniso uchimi wa Habakuku ukutisimikizgira kuti ntchamachitiko kulutilira kuŵa na mtende wa mu mtima nanga tingakumana na masuzgo. Apo tili na fundo iyi mu maghanoghano, tiyeni tisande buku la Habakuku mwakupwelelera.

LOMBANI KWA YEHOVA

4. Chifukwa wuli Habakuku wakakhuŵara?

4 Ŵerengani Habakuku 1:2, 3Habakuku wakaŵako mu nyengo yakusuzga chomene. Wakakwenyeleranga chomene na ŵanthu ŵaheni ndiposo ŵankhaza awo wakakhalanga nawo. Wakajifumbanga kuti, Kasi viheni ivyo ŵakachitanga vimalenge pawuli? Chifukwa wuli Yehova wakuchedwa kuchitapo kanthu? Nyengo zose Habakuku wakawonanga vinthu vyambura urunji na kukandilizgana. Wakasoŵa chakuchita. Ntheura pa nyengo iyo wakasuzgikanga maghanoghano, wakalomba Yehova kuti wachitepo kanthu. Habakuku wakwenera kuti wakamba kughanaghana kuti Yehova wakaŵikangako mahara yayi ku ivyo vikachitikanga. Vikawonekanga nga Chiuta wachitengepo kanthu mwaluŵiro yayi. Kasi namwe muli kujipulikapo nthena?

5. Kasi mu buku la Habakuku muli sambiro wuli lakuzirwa? (Wonani chithuzi chakwamba.)

5 Kasi Habakuku wakaleka kugomezga Yehova? Kasi wakaleka kugomezga malayizgo gha Chiuta? Yayi. Pakuti wakaphalira munthu yayi masuzgo na ivyo wakenjerwanga navyo kweni Yehova, ichi chikulongora kuti wakalutilira kugomezga Yehova nangauli wakakhuŵara. Ntchakuwonekerathu kuti wakakhuŵara chifukwa chakuti wakapulikiskanga yayi chifukwa icho Chiuta wakachedweranga kuchitapo kanthu panji chifukwa icho Yehova wakazomerezgeranga kuti iyo wasuzgikenge nthena. Pakuti Yehova wakazomerezga Habakuku kuti walembe ivyo wakenjerwanga navyo, Yehova wakakhumbanga kutisambizga sambiro lakuti: Tikwenera kopa yayi kumuphalira ivyo tikwenjerwa navyo na ivyo tikukayikira. Wakutipempha kuti tilombenge na kumupungulira ivyo vili mu mtima withu. (Sal. 50:15; 62:8) Lemba la Zintharika 3:5 likutikhozgaso kuti ‘tithembenge Yehova na mtima withu wose, tingagomezganga pa kapulikiskiro kithu yayi.’ Habakuku wakwenera kuti wakaghamanyanga mazgu ghose agha ndipo wakaghalondezganga.

6. Chifukwa wuli lurombo ndwakuzirwa?

6 Habakuku wakachitapo kanthu kuti wasendelere kwa Yehova, uyo wakaŵa Mubwezi wake wakugomezgeka ndiposo Dada wake. Habakuku wakenjerwanga waka na masuzgo ghake na kupenja nthowa zake zakughamazgira yayi. M’malo mwake, wakalomba kwa Yehova na kumuphalira ivyo vikaŵa mu mtima wake. Nase tingasambirako kwa iyo. Nakuti Yehova, uyo wakupulika malurombo, wakutipempha kuti tilombenge kwa iyo kuti tilongore kuti tikumugomezga, kumuphalira ivyo tikwenjerwa navyo. (Sal. 65:2) Para tichitenge nthena, tiwonenge umo Yehova wakuzgolera lurombo lwithu. Wativumbatirenge mwachitemwa mwa kutipa ulongozgi uwemi. (Sal. 73:23, 24) Nanga tingaŵa na masuzgo ghakuru wuli, watovwirenge kumanya maghanoghano ghake pa suzgo ilo. Para tikulomba kufumira pasi pa mtima, tikulongora kuti tikumugomezga nadi.

TEGHEREZGANI KWA YEHOVA

7. Kasi Yehova wakachita wuli na ivyo Habakuku wakenjerwanga navyo?

7 Ŵerengani Habakuku 1:5-7. Habakuku wakati waphalira Yehova ivyo wakenjerwanga navyo, wakwenera kuti wakajifumbanga umo Yehova wazgolerenge. Pakuti Yehova ni Dada wachitemwa na wakupulikiska, wakamukalipira yayi. Chiuta wakamanya kuti Habakuku wakaŵa na masuzgo ndiposo chitima. Yehova wakamumanyiska ivyo wachitenge munthazi. Wakamuphalira ivyo wachitirenge Ŵayuda ŵambura kugomezgeka. Panji Habakuku wakaŵa munthu wakwamba uyo Yehova wakamuvumbulira kuti mgonezi wankhaza wura ukaŵa pafupi kuparanyika.

8. Chifukwa wuli Habakuku wakazizwa na ivyo Yehova wakazgora?

8 Yehova wakaphalira Habakuku kuti wakaŵa wakunozgeka kuchitapo kanthu. Muwiro wankhaza uwu ukaŵa pafupi kulangika. Apo Yehova wakayowoya mazgu ghakuti “mu mazuŵa ghinu,” wakang’anamuranga kuti pharanyiko lizenge Habakuku wachali wamoyo panji ŵamuwiro wake ŵachali ŵamoyo. Ivyo Yehova wakazgora ndivyo Habakuku wakakhazganga yayi. Kasi ivyo Chiuta wakazgora likaŵa zgoro la lurombo lwake? Ivyo Yehova wakamuphalira vikang’anamuranga kuti masuzgo ghasazgikirenge mu Yuda mose. * Ŵababuloni ŵakaŵa ŵankhaza chomene, ŵakaŵa ŵaheni chomene kuluska ŵanthu ŵa mu Yuda, awo ŵakamanyangako fundo za Yehova. Chifukwa wuli Yehova wakati wagwiliskirenge ntchito ŵanthu ŵankhaza na ŵakusopa vikozgo aŵa kuti walange ŵanthu ŵake? Kasi muŵenge Habakuku mphanyi mukajipulika wuli?

9. Kasi Habakuku wakwenera kuti wakajifumbanga mafumbo wuli?

9 Ŵerengani Habakuku 1:12-14, 17. Habakuku wakapulikiska kuti Yehova wazamugwiliskira ntchito Ŵababuloni kuti weruzge na kulanga ŵanthu ŵaheni, kweni wakazizwanga nipera. Nangauli vikaŵa nthena, iyo wakajiyuyura na kuyowoya kuti Yehova ni “Jalawe” lake. (Doto. 32:4; Yes. 26:4) Habakuku wakalutilira kugomezga kuti Chiuta ngwachitemwa ndiposo walusungu. Ntheura wakawopa yayi kumufumbaso Yehova mafumbo ghanyake, nga ghakuti: Chifukwa wuli Chiuta wazomerezgenge kuti vinthu vihenipirethu mu Yuda? Chifukwa wuli wachitengepo kanthu nyengo yeneyiyo yayi? Chifukwa wuli Wankhongonozose walekelerenge masuzgo ghakuru? Chifukwa wuli ‘wakhalenge waka chete’ para viheni vyazara? Iyo ni “Mutuŵa,” ndipo ‘maso ghake ngatuŵa chomene, mwakuti ghangadodoliska chiheni chara.’

10. Kasi nyengo zinyake tingajipulika wuli nga ni Habakuku?

10 Nyengo zinyake tingajipulika nga ni Habakuku. Para vyaŵa nthena, tikwenera kutegherezga kwa Yehova na kuŵazga Mazgu ghake na chigomezgo chose. Para tichitenge nthena, chigomezgo chithu chikhorenge. Tikupulikaso ivyo wali kulayizga para tikutegherezga ivyo gulu likusambizga. Kweni nyengo zinyake tingajifumba kuti, ‘Kasi masuzgo ghithu ghamalenge pawuli?’ Kasi tingasambirako vichi ku ivyo Habakuku wakachita pamanyuma?

LINDILIRANI YEHOVA

11. Kasi Habakuku wakati wachitenge wuli wati wategherezga kwa Yehova?

11 Ŵerengani Habakuku 2:1. Habakuku wakati wadumbiskana na Yehova wakaŵa na mtende wa mu mtima. Ntheura wakasimikizga mtima kuti walindilirenge Yehova kuti wachitepo kanthu. Apa wakayegheka waka yayi chifukwa pamanyuma wakawerezgaposo ivyo wakasimikizga mu mtima wake apo wakati “nkhulindilira chisisi zuŵa la suzgo.” (Hab. 3:16) Ŵateŵeti ŵanyake ŵakugomezgeka ŵa Chiuta nawo ŵakalongora chigomezgo chakuyana waka, ndipo ŵakutikhozga kuti nase tilindilirenge Yehova kuti wachitepo kanthu.—Mika 7:7; Yak. 5:7, 8.

12. Kasi ni vichi vinyake ivyo tikusambirako kwa Habakuku?

12 Kasi ivyo Habakuku wakachita vikutisambizga vichi? Chakwamba, tingalekanga yayi kulomba kwa Yehova nanga tingakumana na viyezgo wuli. Chachiŵiri, tikwenera kutegherezga ivyo Yehova wakutiphalira kwizira mu Mazgu ghake na gulu lake. Chachitatu, tikwenera kulindilira Yehova mwakuzikira, kugomezga kuti wawuskengepo masuzgo ghithu panyengo yakwenelera. Nga ni Habakuku, para nase tikulutilira kuphalira Yehova ivyo vili mu mtima withu na kutegherezga kwa iyo uku tikulindilira kuti wachitepo kanthu, tiŵenge na mtende wa mu mtima, ndipo vitovwirenge kuti tizizipizge. Chigomezgo chitovwirenge kulindilira na kuŵa ŵachimwemwe nanga tingakumana na masuzgo wuli. Chigomezgo chikutovwira kuti tiŵe na chisimikizgo chose kuti Adada ŵithu ŵakuchanya ŵachitengepo kanthu.—Rom. 12:12.

13. Kasi Yehova wakamupembuzga wuli Habakuku, pa Habakuku 2:3?

13 Ŵerengani Habakuku 2:3. Tili na chisimikizgo chose kuti Yehova wakakondwa kuti Habakuku walindilirenge. Wankhongonozose wakaghamanyanga makora masuzgo gha Habakuku. Ntheura Chiuta wakayipembuzga ntchimi yake iyi. Wakayisimikizgira kuti wayizgorenge mafumbo ghake ghakufumira pasi pa mtima. Vyose ivyo Habakuku wakenjerwanga navyo vikaŵa pafupi kumara. Tingati Chiuta wakaphaliranga Habakuku kuti: “Uti waka phee, unigomezge. Nikuzgorenge nanga ungawona nga nkhuziwulika!” Yehova wakamukumbuska Habakuku kuti wali na nyengo yakutemeka yakufiskira malayizgo ghake. Wakaphalira Habakuku kuti walindilire nyengo iyo wafiskirenge malayizgo ghake. Para wachitenge nthena, wazamukhuŵara yayi.

Chifukwa wuli taŵikapo mtima kuti titeŵeterenge Yehova na mtima wose? (Wonani ndime 14)

14. Kasi tikwenera kuchita wuli para tikuyezgeka?

14 Nase tiŵenge na chigomezgo usange tikulindilira Yehova mwakuzikira na kupulikira ivyo wakutiphalira, ndipo vitovwirenge kuti tiŵe na mtende wa mu mtima nanga tingaŵa na masuzgo. Yesu wakatichiska kuti tigomezgenge Yehova kuti wakusunga nyengo, ndipo tikwenera chara kughanaghanira chomene vya “zinyengo panji mazuŵa ghakutemeka” ivyo Chiuta wandativumbulire. (Mil. 1:7) Ntheura tiyeni tileke kugongowa, kweni tilindilire Yehova mwakuzikira, mwakujiyuyura, ndiposo na chipulikano. Tiyeni tigwiliskirenge ntchito makora nyengo yithu mwa kuteŵetera Yehova na mtima wose.—Mrk. 13:35-37; Gal. 6:9.

YEHOVA WAKUPELEKA UMOYO KU AWO ŴAKUMUGOMEZGA

15, 16. (a) Kasi mu buku la Habakuku muli malayizgo wuli ghankhongono? (b) Kasi malayizgo agha ghakutisambizga vichi?

15 Yehova wakulayizga ŵarunji awo ŵakumugomezga kuti: “Murunji wazamuŵa wamoyo chifukwa cha kugomezgeka kwake” ndipo “charu chapasi chizamuzura na kumanya uchindami wa Yehova.” (Hab. 2:4, 14) Nadi, awo ŵakuzikira na kugomezga Chiuta ŵazamupika umoyo.

16 Layizgo ilo lili pa Habakuku 2:4 lingawoneka lankhongono viŵi yayi para taŵazga mwapachanyapachanya waka. Kweni mpositole Paulosi wakawona kuti mazgu agha ngakuzirwa chomene mwakuti mazgu gha pa vesi ili wakaghawerezga katatu. (Rom. 1:17; Gal. 3:11; Heb. 10:38) Nanga murunji wangakumana na masuzgo wuli, para walutilira kugomezgeka kwa Yehova na kuŵa na chipulikano mwa iyo, wazamuwona na maso apo malayizgo ghake ghazamufiskika. Yehova wakutiphalira kuti mtima withu uŵe pa vitumbiko ivyo vili munthazi.

17. Kasi buku la Habakuku likutisimikizgira vichi?

17 Pakuti tili mu mazuŵa ghaumaliro, mu buku la Habakuku muli fundo izo zingatovwira chomene. Yehova walayizga umoyo wamuyirayira ku waliyose uyo ni murunji ndiposo uyo wakumugomezga na kulongora chipulikano mwa Iyo. Tiyeni tilutilire kukhozga chipulikano chithu na kugomezga chomene Chiuta nanga tingakumana na masuzgo ndiposo viyezgo wuli. Yehova wakutisimikizgira kwizira mwa Habakuku kuti watovwirenge na kutiwombora. Wakutipempha kuti timugomezge na kulindilira mwakuzikira nyengo iyo wali kutema, apo charu chose chizamuzura na ŵateŵeti ŵake ŵachimwemwe ndiposo ŵakuzika, mu Ufumu wake.—Mat. 5:5; Heb. 10:36-39.

GOMEZGANI YEHOVA NDIPO MUŴE ŴAKUKONDWA

18. Kasi Habakuku wakakhwaskika wuli na mazgu gha Yehova?

18 Ŵerengani Habakuku 3:16-19. Habakuku wakakhwaskika chomene na mazgu agho Yehova wakamuphalira. Wakaghanaghanira vinthu vyakuzizwiska ivyo Yehova wakachitapo kumanyuma kuti wawovwire ŵanthu ŵake. Wakati wachita nthena, wakambaso kugomezga chomene Yehova. Wakamanya kuti Yehova wachitengepo kanthu sonosono apa. Ivi vikayipembuzga ntchimi iyi nangauli yikamanyanga kuti masuzgo ghake ghalutilirenge kwakanyengo. Habakuku wakaleka kukayika, kweni wakaŵa na chigomezgo chose kuti Yehova wamuponoskenge. Nakuti mazgu agho wakayowoya mu vesi 18 ngamoza mwa mazgu ghambura kuluwika agho ghali kulembeka mu Baibolo. Ŵanthu ŵanyake awo ŵakusanda Baibolo ŵakuti mazgu agha ghakung’anamura kuti “Nidukenge mwachimwemwe mu Fumu, Nikunkhulukenge mwa Chiuta wa chiponosko chane.” Ili ni sambiro likuru chomene kwa ise. Yehova watilayizga vinthu vyakukondweska chomene, kweniso wakutisimikizgira kuti panyengo yasono wakuchitapo kanthu kuti wafiske malayizgo ghake.

19. Kasi nase tingapembuzgika wuli nga ni Habakuku?

19 Nga umo tawonera, sambiro likuru mu buku la Habakuku ndakuti tigomezgenge Yehova. (Hab. 2:4) Tingalutilira kugomezga Yehova usange tikukhozga ubwezi withu na iyo pakuchita vinthu ivi: (1) Kukosera mu lurombo, kumuphalira Yehova vyose ivyo tikwenjerwa navyo; (2) kupulikira ivyo Yehova wakutiphalira mu Mazgu ghake ndiposo ulongozgi uliwose uwo tikupokera mu gulu lake; ndiposo (3) kugomezga Yehova na kumulindilira mwakuzikira. Ivi ndivyo Habakuku wakachita. Nangauli buku lake wakaliyamba mwachitima, kweni wakalimalizga mwachimwemwe. Tiyeni tichite nga ndiyo kuti nase Yehova wativumbatire mwachitemwa. Mu charu chiheni ichi, palije chipembuzgo chinyake icho tingapokera kujumpha ichi.

^ ndime 8 Lemba la Habakuku 1:5 likulongora kuti masuzgo ghazamuwira ŵanthu wose ŵa mu Yuda.