Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 47

SUMU 103 Ŵaliska Ŵapelekeka Kuŵa Vyawanangwa

Kasi Ŵabali Mukunwekera Kuteŵetera Nga Mulara?

Kasi Ŵabali Mukunwekera Kuteŵetera Nga Mulara?

“Usange munthu wakunwekera mulimo wa ulaŵiliri, wakukhumba mulimo uwemi.”1 TIM. 3:1.

FUNDO YIKURU

Mu nkhani iyi tidumbiskanenge vinthu vinyake vya mu Malemba ivyo mubali wakwenera kufiska kuti wimikike kuŵa mulara.

1-2. Kasi “mulimo uwemi” wa mulara ukusazgapo vichi?

 USANGE mwateŵetera nga muteŵeti wakovwira kwakanyengo, ntchakuwonekerathu kuti muli pafupi kufiska ivyo vikukhumbikwa kuti muŵe ŵakwenelera kuteŵetera nga mulara. Kasi munganwekera yayi “mulimo uwemi” uwu?—1 Tim. 3:1.

2 Kasi mulimo uwemi wa mulara ukusazgapo vichi? Ukusazgapo kudangilira pa mulimo wakupharazga, kufwilirapo kusambizga na kuliska mskambo, kweniso kukhozga mpingo kwizira mu vyakuyowoya vyake kweniso chiyelezgero chake chiwemi. Lekani Baibolo likuchema ŵalara kuti ni “vyawanangwa mu ŵanthu.”—Efe. 4:8.

3. Kasi mubali wangachita wuli kuti waŵe wakwenelera kuteŵetera nga mulara? (1 Timote 3:​1-7; Tito 1:​5-9)

3 Kasi namwe mungachita wuli kuti muŵe mubali mulara? Kuti munthu waŵe mulara vikuthemba waka pakuŵa na maluso yayi nga umo vikuŵira na munthu uyo wakukhumba kulembeka ntchito. Kanandi kuti munthu walembeke ntchito, vikuthemba pakuŵa na maluso agho bwana wakukhumba. Kweni ndimo viliri yayi pa nkhani yakuŵa mulara. Usange mukukhumba kuŵa mulara, mukukhumbikwira kuchita vinandi padera pa kuŵa ŵaluso pakusambizga na kupharazga. Mukwenera kufiska vinthu vya mu Malemba ivyo vili pa 1 Timote 3:​1-7 na Tito 1:​5-9. (Ŵazgani.) Mu nkhani iyi tidumbiskanenge vinthu vitatu vikuruvikuru ivyo vikukhumbikwa kuti munthu waŵe mulara. Vinthu ivi ni kuŵa na lumbiri luwemi mu mpingo na ku ŵanthu ŵakuwaro wuwo, kuŵa chiyelezgero chiwemi pakuŵa mutu wa mbumba, kweniso kuŵa wakukhumbisiska kuteŵetera mpingo.

KUŴA NA LUMBIRI LUWEMI

4. Kasi chikung’anamurachi “kuŵa wambura kafukwa”?

4 Kuti muŵe mulara, mukwenera “kuŵa wambura kafukwa,” icho chikung’anamura kuŵa na lumbiri luwemi mu mpingo chifukwa chakuti muli na nkharo yiwemi ndipo palije uyo wakumukayikirani. Kweniso ‘mukwenera kuŵa na mbiri yiwemi kufuma ku ŵanthu ŵakuwaro.’ Nangauli ŵanthu ŵakuwaro ŵangasuska vigomezgo vinu, kweni ŵaleke kuŵa na chifukwa cha kukayikira kukhwaskana na nkharo yinu panji kugomezgeka kwinu. (Dan. 6:​4, 5) Jifumbani kuti, Kasi nili na lumbiri luwemi mu mpingo na ku ŵanthu ŵakuwaro wuwo?’

5. Kasi mungalongora wuli kuti ‘mukutemwa uwemi’?

5 Muŵe munthu ‘wakutemwa uwemi.’ Ivi viwovwirenge kuti muwonenge viwemi mu ŵanji na kuŵawonga pa mikhaliro yawo yiwemi. Muchitirengeso viwemi ŵanji, nanga nkhuŵachitira vinthu ivyo ŵanji ŵakhazganga yayi kuti mungaŵachitira. (1 Tes. 2:8; Tito 1:8) Chifukwa wuli mukhaliro uwu ngwakuzirwa chomene kwa mulara? Chifukwa ntchakuti ndipo wangatemwa kugwiliskira ntchito nyengo yake yinandi kovwilira ŵabali na ŵadumbu mu mpingo, kweniso kuchita milimo yinyake ya mpingo. (1 Pet. 5:​1-3) Nangauli mulimo uwu ngukuru, kweni chimwemwe icho wakusanga chikuluska vyose ivyo wajipata kuti wawovwire ŵanji.—Mil. 20:35.

6. Kasi ni nthowa wuli izo tingalongolera kuti ndise ‘ŵakupokelera ŵalendo’? (Ŵahebere 13:​2, 16; wonaniso chithuzi.)

6 Mukwenera kuŵa na mtima “wakupokelera ŵalendo” ndipo mungachita nthena para mukuchitira ŵanji viwemi, kusazgapo na ŵanthu awo mukutemwa kuchezga nawo yayi. (1 Pet. 4:9) Buku linyake lakulongosora Baibolo likuti munthu uyo ngwakupokelera ŵalendo, wakuŵa walusungu na ku ŵanthu awo wakuŵamanya yayi ndipo wakukondwa kuŵachemera kunyumba kwake. Jifumbani kuti, ‘Kasi nili na lumbiri wuli pa nkhani yakupokelera ŵalendo?’ (Ŵazgani Ŵahebere 13:​2, 16.) Munthu uyo ngwakupokelera ŵalendo wakulongora lusungu ku ŵalendo wose, kusazgapo ŵakavu, kweniso ŵateŵeti awo ŵakuteŵetera Yehova mwamwamphu, nga ŵalaŵiliri ŵadera na ŵabali awo ŵakufuma ku mipingo yinyake kuzakadumba nkhani.—Gen. 18:​2-8; Zinth. 3:27; Luka 14:​13, 14; Mil. 16:15; Rom. 12:13.

Mbumba Yachikhristu iyo yili na mzimu wa kupokelera ŵalendo, yikupokelera mulaŵiliri wadera na muwoli wake (Wonani ndime 6)


7. Kasi chikung’anamurachi kuŵa wambura ‘kutemwa ndalama’?

7 “Wakutemwa ndalama yayi.” Ichi chikung’anamura kuti mukuŵika mtima winu wose pa vinthu vyakuthupi yayi. Kwali ndimwe musambazi panji mukavu, mukuŵika vinthu vya Ufumu pakwamba mu umoyo winu. (Mat. 6: 33) Mukugwiliskira ntchito nyengo yinu, nkhongono, na katundu winu pa kusopa Yehova, kupwelelera mbumba yinu, kweniso kuteŵetera mpingo. (Mat. 6:24; 1 Yoh. 2:​15-17) Jifumbani kuti: ‘Kasi ndalama nkhuziwona wuli? Kasi nkhukhorwa na vinthu ivyo vikukhumbikwa nadi pa umoyo? Panji kasi nkhuŵika waka mtima pakupenja ndalama na kuŵa na vinthu vyakuthupi vinandi?’—1 Tim. 6:​6, 17-19.

8. Kasi chikung’anamurachi kuŵa “wakujikora”?

8 Usange ndimwe “wakujikora,” ndikuti mukujiŵikira mphaka pa vyakuchita vyakupambanapambana pa umoyo winu. Ivi vikusazgapo kugega kuchita vinthu mwakutalulira pa nkhani ya kurya, kumwa, kuvwara na kujitozga, kweniso vyakusanguluska. Mukutolera waka yayi nkharo ya ŵanthu ŵa mu charu ichi. (Luka 21:34; Yak. 4:4) Ndimwe ŵamtima wakunjoŵe yayi nanga ŵanji ŵangamwavyirani dala. Kweniso ndimwe “muloŵevu yayi”; nesi kuŵa na lumbiri lwakuti mukumwa chomene. Jifumbani kuti, ‘Kasi umo nkhukhalira umoyo wane wa zuŵa na zuŵa nkhulongora kuti ndine wakujikora?’

9. Kasi chikung’anamurachi kuŵa “wamahara” kweniso “wakulongosoka”?

9 Usange ndimwe “wamahara,” mukughanaghanirapo mwakupwelelera fundo za mu Baibolo pa nkhani zakupambanapambana. Chifukwa cha kughanaghanirapo chomene fundo izi, mukuŵa ŵakumanya vinthu na kupulikiska. Mukusankha waka yayi vinthu kwambura kughanaghanirapo dankha. M’malo mwake, mukuwoneseska kuti nkhani mwayimanya makora. (Zinth. 18:13) Ivi vikovwira kuti musankhe vinthu ivyo vikukolerana na maghanoghano gha Yehova. Usange ndimwe “wakulongosoka,” ndikuti mukuchita vinthu mwandondomeko kweniso panyengo yake. Kweniso mukumanyikwa kuti ŵanji ŵangamugomezgani ndiposo mukulondezga ulongozgi uwo mwapika. Mikhaliro iyi yovwirenge kuti muŵe na lumbiri luwemi. Sono tiyeni tidumbiskane vinthu vya mu Malemba ivyo mukwenera kufiska kuti muŵe chiyelezgero chiwemi pakuŵa mutu wa mbumba.

KUŴA CHIYELEZGERO CHIWEMI PAKUŴA MUTU WA MBUMBA

10. Kasi mwanalume wakulongozga wuli ‘makora ŵamunyumba yake’?

10 Usange ndimwe mfumu ndipo mukukhumba kuŵa mulara, mbumba yinu nayo yikwenera kuŵa chiyelezgero chiwemi. Ntheura mukwenera ‘kulongozga makora ŵamunyumba yinu.’ Mukwenera kuŵa na lumbiri lwakuti mukuyitemwa mbumba yinu kweniso mukuyipwelelera makora. Ivi vikusazgaposo kuyilongozga makora pa vinthu vyose vyakukhwaskana na kusopa. Chifukwa wuli ntchakuzirwa chomene kuchita nthena? Mpositole Paulosi wakati: “Usange munthu wakutondeka kulongozga ŵamunyumba yake, kasi wangapwelelera wuli mpingo wa Chiuta?”—1 Tim. 3:5.

11-12. Kasi nkharo ya ŵamumbumba ya mwanalume uyo wakunwekera yingamukhwaska wuli? (Wonaniso chithuzi.)

11 Usange ndimwe dada, ŵana ŵinu ŵachokoŵachoko ŵakwenera kuŵa “ŵakupulikira na mtima wose.” Mukwenera kuŵasambizga mwachitemwa. Mbunenesko kuti nawo ŵakwenera kuseŵera na kukondwa nga umo ŵakuchitira ŵana ŵanyawo. Kweni mukweneraso kuŵasambizga kuti ŵamupulikiraninge, kumuchindikani, kweniso kuŵa na nkharo yiwemi. Mukweneraso kuchita vyose ivyo mungafiska kuti ŵana ŵinu ŵaŵe paubwezi uwemi na Yehova, ŵalondezgenge fundo za mu Baibolo pa umoyo wawo, kweniso ŵakure mwauzimu na kufika pa kubatizika.

12 “Wali na ŵana ŵakugomezga awo ŵalije mulandu wa makhaliro ghaheni.” Usange mwana wakubatizika panji uyo wakukura waka mwauzimu kuti wabatizike wachita kwananga kukuru, kasi vingakhwaska wuli dada? Usange dada walekeleranga waka ŵana ŵake na kuleka kuŵasambizga kweniso kuŵalanga, ntchakuwonekerathu kuti wangaŵa wakwenelera yayi kuteŵetera nga mulara.—Wonani Gongwe la Mulinda la Chichewa la Okutobala 15, 1996, peji 21, ndime 6-7.

Mitu ya mbumba yikusambizga ŵana ŵawo kuteŵetera Yehova na mpingo (Wonani ndime 11)


KUTEŴETERA MPINGO

13. Kasi mungalongora wuli kuti ndimwe “wakupulikiska,” kweniso ‘wakwendera vinu pera yayi’?

13 Ŵabali awo ŵakulongora mikhaliro yiwemi Yachikhristu mbakovwira chomene mu mpingo. Mwanalume “wakupulikiska” wakukhuŵilizga mtende. Kweniso mwanalume wakupulikiska wakuŵategherezga ŵanji na kuyezgayezga kumanya umo ŵakujipulikira. Pa ungano wa ŵalara, kasi mungakhozgera ivyo ŵalara ŵanandi ŵakolerana usange palije fundo ya mu Baibolo iyo yasweka nanga vingaŵa kuti imwe mwanguŵa na masachizgo ghanyake? Kuŵa ‘wakwendera vinu pera yayi’ chikung’anamura kuleka kungangamira waka pa maghanoghano ghinu. Mukumanya kuti vinthu vikwenda makora para pali ŵakupeleka fundo ŵanandi. (Gen. 13:​8, 9; Zinth. 15:22) Mukwenera kuŵa “wamphindano yayi” panji “wakuthukira luŵiro.” Ichi chikung’anamura kuti mukuŵayuyura yayi ŵanyinu panji kugazgana nawo. M’malo mwake mukuchita nawo vinthu mwalusungu. Pakuŵa munthu wamtende, mukuchitapo kanthu kuti nyengo zose muŵenge pamtende na ŵanji nanga pangaŵa masuzgo ghanyake. (Yak. 3:​17, 18) Mazgu ghinu ghalusungu ghangatuniska ŵanji, kusazgapo na awo ŵakumususkani.—Ŵeru. 8:​1-3; Zinth. 20:3; 25:15; Mat. 5:​23, 24.

14. Kasi chikung’anamurachi kuŵa “msambiri muphya yayi” kweniso “wakugomezgeka”?

14 Mubali uyo wakwenera kuŵa mulara wakwenera kuŵa “msambiri muphya yayi.” Nangauli mukwenera kukhala dankha vyaka vinandi chomene yayi pamanyuma pa kubatizika, kweni mukukhumbikwira nyengo kuti muŵe Mkhristu wakukhwima mwauzimu. Pambere mundayimikike kuŵa mulara, nga ni Yesu, mukwenera kulongora dankha kuti ndimwe ŵakujiyuyura ndipo mungalindilira mwakuzikira uteŵeti uliwose uwo Yehova wangamupani. (Mat. 20:23; Fil. 2:​5-8) Mungalongora kuti ndimwe “wakugomezgeka” para mukulondezga fundo zaurunji za Yehova kweniso ulongozgi uwo gulu likupeleka.—1 Tim. 4:15.

15. Kasi munthu kuti waŵe mulara wakwenera kuŵa waluso chomene pakudumba nkhani? Longosorani.

15 Malemba ghakuyowoya mwakupulikikwa makora kuti ŵalaŵiliri ŵakwenera ‘kumanya kusambizga.’ Kasi ichi chikung’anamura kuti mukwenera kuŵa ŵaluso chomene pakudumba nkhani? Yayi. Ŵalara ŵanandi ŵakwenelera mbaluso chomene yayi pakudumba nkhani, kweni ŵakusambizga mwaluso mu uteŵeti kweniso kuchitiska maulendo ghauliska. (Yaniskani 1 Ŵakorinte 12:​28, 29 na Ŵaefeso 4:11.) Nangauli vili nthena, nyengo na nyengo mukwenelera kulutilira kusazgirako luso lwinu pakuŵa msambizgi. Kasi mungachita wuli kuti musambizgenge mwaluso?

16. Kasi mungachita wuli kuti musazgireko luso lwinu pakuŵa msambizgi? (Wonaniso chithuzi.)

16 “Waŵenge munthu wakukoleska mazgu ghakugomezgeka.” Kuti muŵe ŵaluso pakusambizga, ivyo mukusambizga na ulongozgi uwo mukupeleka vifumenge mu Mazgu gha Chiuta. Muŵazgenge Baibolo na mabuku ghithu ghakulongosora Baibolo. (Zinth. 15:28; 16:23) Apo mukusambira, muwonenge umo mungalondezgera mwakwenelera fundo za mu Malemba izo mwasambira. Ndipo para mukusambizga, yezgayezgani kuti muŵafikenge pamtima awo mukuŵasambizga. Mungasazgirako luso lwinu pakusambizga usange mukupempha masachizgo ku ŵabali ŵalara ŵakumanya vinthu na kulondezga masachizgo ghawo. (1 Tim. 5:17) Ŵalara ŵakwenera kumanya ‘kuchiska panji kukhozga’ ŵabali na ŵadumbu. Ndipouli, ŵakweneraso kumanya kupeleka ulongozgi panji nanga ‘nkhuŵachenya’ wuwo usange ntchakukhumbikwa kuchita nthena. Kweni nyengo zose ŵalara ŵakwenera kuchita vinthu mwalusungu. Usange ndimwe ŵakuzikira kweniso ŵalusungu ndipo ivyo mukusambizga vikujintha mu Mazgu gha Chiuta, muŵenge msambizgi muwemi chifukwa muŵenge kuti mukuyezga Msambizgi Mukuru, Yesu.—Mat. 11:​28-30; 2 Tim. 2:24.

Muteŵeti wakovwira wali na mubali mulara uyo wakumanya vinthu ndipo wakusambirako kwa iyo pa umo wangasambizgira mwaluso kufuma mu Baibolo. Muteŵeti wakovwira mweneyuyu uyu wakuyezgelera nkhani iyo wamudumba ku mpingo, uku wakulaŵiska pa gilasi (Wonani ndime 16)


LUTILIRANI KUNWEKERA

17. (a) Kasi ntchivichi chingawovwira muteŵeti wakovwira kulutilira kunwekera? (b) Kasi ŵalara ŵakwenera kukumbuka vichi para ŵakusanda mubali kuti wimikike kuŵa mulara? (Wonani bokosi lakuti “ Muŵe Ŵakujiyuyura Apo Mukusanda Ŵanji.”)

17 Pamanyuma pakuwona vyose ivyo vikukhumbikwa kuti munthu waŵe mulara, ŵateŵeti ŵakovwira ŵanyake ŵangawona kuti ŵangafiska yayi. Kweni kumbukani kuti nanga ni Yehova panji gulu lake ŵakukhazga kuti mulongorenge mikhaliro iyi mwakufikapo yayi. (1 Pet. 2:21) Ndipo mzimu wa Yehova ndiwo umovwiraninge kuti muŵe na mikhaliro iyi. (Fil. 2:13) Kasi ulipo mukhaliro uwo mukuwona kuti mukukhumbikwira kugwilirapo ntchito? Lombani Yehova kuti wamovwirani. Penjerezgani vyakukhwaskana na mukhaliro uwo, ndipo fumbani mubali mulara munyake kuti wamupaniko masachizgo gha umo mungachitira kuti musinthe.

18. Kasi ŵateŵeti ŵakovwira wose ŵakuchiskika kuchitachi?

18 Mphanyi tose, kusazgapo awo mbalara kale, talutilira kuŵa na mikhaliro iyo tadumbiskana mu nkhani iyi. (Fil. 3:16) Kasi pasono ndimwe muteŵeti wakovwira? Lutilirani kunwekera. Mulombani Yehova kuti wamusambizgani na kumuwumbani kuti wamugwiliskirani chomene ntchito mu mpingo kweniso munthowa zakupambanapambana apo mukumuteŵetera. (Yes. 64:8) Mphanyi Yehova watumbika kuyezgayezga kwinu kuti mufiske ivyo vikukhumbikwa mwakuti muŵe ŵakwenelera kuŵa mulara.

SUMU 101 Kuchita Vinthu mu Umoza