1-2. Chifukwa wuli tose tingakhwaskika na vinthu vyambura urunji?

 YESU wakayowoya ntharika yakukhwaskana na chokoro icho chikalutilira kupempha mweruzgi kuti wachichitire urunji. Tikukayika yayi kuti ntharika iyi yikachontha ŵasambiri ŵanandi ŵa Yesu. Vili nthena chifukwa panyengo iyo ŵanthu bweka kanandi ŵakachitirikanga vinthu mwambura urunji. (Luka 18:​1-5) Ntharika iyi yikutikhwaskaso mazuŵa ghano chifukwa tose tili kuchitirikapo vinthu mwambura urunji.

² Mu charu ichi mazuŵa ghano sankho na kukandilizgana vili waka palipose, ntheura tikuzizwa yayi usange ŵanthu ŵanyake ŵatichitira vinthu mwambura urunji. (Muph. 5:8) Ndipouli, nyengo zinyake tingawona nga kuti mubali panji mudumbu wangatichitira yayi vyanthena ivi, kweni vingachitika. Mwakupambana na ŵanthu awo ŵakutitambuzga panji kutisuska, ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵakuchita kukhumba yayi kuti ŵatichitire nthena. Pakuti nawo mbambura kufikapo, lekani vyanthena vikuchitika. Tingasambirako vinandi kwa Yesu pa umo wakachitira ŵanthu ŵaheni ŵakati ŵamuchitira vinthu mwambura urunji. Usange tingazikira na ŵakususka awo ŵakutichitira vinthu mwambura urunji, ipo ŵabali na ŵadumbu ŵithu ndiwo tikwenera kuzikira nawo chomene. Kasi Yehova wakujipulika wuli usange tachitirika vinthu mwambura urunji na Mkhristu munyithu panji munthu munyake waka? Kasi wakuŵikako mahara?

3. Kasi Yehova wakuŵikako mahara para ŵateŵeti ŵake ŵakusangana na vinthu vyambura urunji, ndipo chifukwa wuli?

³ Yehova wakukhumba yayi kuti tichitirikenge vinthu mwambura urunji ndipo wakuwona para ŵanji ŵatichitira nthena. “Yehova wakutemwa urunji.” (Sal. 37:28) Yesu wakutisimikizgira kuti Yehova ‘wachitiskenge urunji mwaluŵiro’ panyengo yakwenelera.  (Luka 18:​7, 8) Ndipo sonosono apa wawuskengepo masuzgo ghose na vinthu vyambura urunji vya mtundu uliwose.—Sal. 72:​1, 2.

4. Kasi Yehova wakutipa wovwiri wuli mazuŵa ghano?

⁴ Apo tikulindilira nyengo iyo urunji uzamuŵa palipose, Yehova wakutovwira umo tingachitira para tachitirika vinthu mwambura urunji. (2 Pet. 3:13) Wakutisambizga umo tingagegera kuchita vinthu mwambura mahara para vyanthena ivi vyatichitikira. Kwizira mwa Mwana wake, Yehova wali kutipa chiyelezgero chiwemi cha umo tingachitira para ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji. Ndipo wakutipa ulongozgi uwemi uwo tingalondezga para ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji.

ŴANI MASO NA UMO MUNGACHITIRA NA VINTHU VYAMBURA URUNJI

5. Chifukwa wuli tikwenera kuŵa maso pa umo tingachitira para ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji?

⁵ Nyengo zinyake vingatiŵinya chomene ndipo tingasuzgika maghanoghano para ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji. (Muph. 7:7) Ŵateŵeti ŵakugomezgeka nga Yobu na Habakuku ndimo nawo ŵakajipulikira. (Yobu 6:​2, 3; Hab. 1:​1-3) Nangauli ntchakawiro kujipulika nthena, kweni tikweneraso kuŵa maso pa umo tichitirenge mwakuti tileke kuchita vinthu mwambura mahara.

6. Kasi chiyelezgero cha Abisalomu chikutisambizga vichi? (Wonaniso chithuzi.)

⁶ Nyengo zinyake tingaghanaghana vya kuwezgera para munyake watichitira vinthu mwambura urunji. Kweni para tingachita nthena, ndipo vinthu vingahenipirathu. Wonani umo wakachitira Abisalomu mwana wa Themba Davide. Wakakwiya chomene apo mudumbu wake Tamara wakakolereka na mukuru wake Amunoni. Kuyana na Dango la Mozesi, Amunoni wakeneranga kukomeka. (Lev. 20:17) Nangauli chikaŵa chakupulikikwa kuti Abisalomu wakwiye, kweni chikaŵa chakwenelera yayi kuti iyo ndiyo wachitepo kanthu.—2 Sam. 13:​20-23, 28, 29.

7. Kasi wamasalimo wakachita wuli pakwamba wati wawona vinthu vyambura urunji ivyo vikachitikanga?

⁷ Para vikuwoneka nga kuti awo ŵakuchitira ŵanyawo vinthu mwambura urunji ŵakulangika yayi, tingamba kukayika usange ntchakwenelera nadi kuchita icho ntchakunyoloka. Ghanaghanirani vya wamasalimo uyo wakawonanga nga ŵanthu ŵaheni vinthu vikuŵayendera makora kuluska ŵanthu ŵarunji. Iyo wakati: “Aŵa ndiwo ŵaheni, awo nyengo zose ŵakukhala makora.” (Sal. 73:12) Wakakhuŵaraso chomene na vinthu vyambura urunji ivyo wakawona mwakuti wakamba kughanaghana nga kuti kuteŵetera Yehova kulije chandulo chilichose.  Iyo wakati: “Apo nkhayezga kuti nichipulikiske, chikanisuzga.” (Sal. 73:​14, 16) Nakuti wakayowoyaso kuti: “Kweni ine malundi ghane ghakakhala pachoko kupuluka, malundi ghane ghakaŵa pafupi kutelemuka.” (Sal. 73:2) Vyanthena ivi vikachitikirapo mubali munyake uyo timuchemenge kuti Alberto.

8. Kasi mubali munyake wakakhwaskika wuli wati wachitirika vinthu vyambura urunji?

⁸ Alberto ŵakamupusikizgira kuti wiba ndalama za mpingo. Ntheura ivi vikapangiska kuti wataye mwaŵi wa mauteŵeti ghake, ndipo ŵanthu ŵanandi mu mpingo awo ŵakamanya vya nkhani iyi ŵakaleka kumuchindika. Iyo wakuti: “Nkhakwiya chomene kweniso kukhuŵara.” Wakazomerezga maghanoghano ghake kutimbanizga umoyo wake wauzimu, ndipo wakalopwa kwa vyaka 5. Chakuchitika ichi chikulongora ivyo vingachitika para takwiya chomene na vinthu vyambura urunji ivyo ŵanthu ŵangatichitira.

YEZGANI YESU PA UMO WAKACHITIRA NA VINTHU VYAMBURA URUNJI

9. Kasi Yesu wakazizipizga vinthu wuli vyambura urunji? (Wonaniso chithuzi.)

⁹ Yesu wakalongora chiyelezgero chiwemi pa nkhani ya umo tingachitira na vinthu vyambura urunji. Wakachitirika vinthu vyambura urunji  na ŵanthu ŵanandi chomene, kusazgapo na ŵamumbumba yakwake. Ŵabali ŵake ŵakatenge wafuntha, ŵalongozgi ŵachisopa ŵakatenge wakulongozgeka na viŵanda, ndipo ŵasilikari Ŵachiroma ŵakamutombozga, ndipo paumaliro ŵakamukoma. (Mrk. 3:​21, 22; 14:55; 15:​16-20, 35-37) Kweni Yesu wakazizipizga vyose ivi ndipo wakawezgera yayi. Kasi tingasambirako vichi kwa iyo?

10. Kasi Yesu wakachita wuli apo ŵakamuchitiranga vinthu vyambura urunji? (1 Petrosi 2:​21-23)

¹⁰ Ŵazgani 1 Petrosi 2:​21-23. a Yesu wali kutilekera chiyelezgero chiwemi chomene icho tikwenera kulondezga para ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji. Wakamanyanga apo wakwenera kukhala chete na apo wakwenera kuyowoya. (Mat. 26:​62-64) Wakazgoranga palipose yayi apo ŵanthu ŵakamuyowoyeranga utesi. (Mat. 11:19) Para wasankha kuyowoya, wakaŵanenanga yayi panji kuŵawofya awo ŵakamutambuzganga. Yesu wakajikoranga chifukwa “wakajipeleka kwa uyo wakweruzga mwaurunji.” Yesu wakamanya kuti chakuzirwa chomene ni umo Yehova wakuwonera nkhani iyo. Wakagomezganga kuti Yehova wanozgenge vinthu vyose vyambura urunji pa nyengo yakwenelera.

11. Kasi tingachita wuli kuti tijikorenge mukayowoyero? (Wonaniso vithuzi.)

¹¹ Tingamuyezga Yesu para tikujikora mukayowoyero para ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji. Vinthu vinyake ivyo ŵanji ŵangachitira tukuŵa tumaubudi tuchokochoko, ntheura tingavisurako waka. Panji tingakhala waka chete mwakuti tigege kuyowoya vinthu ivyo vingapangiska kuti vinthu vihenipirethu. (Muph. 3:7; Yak. 1:​19, 20) Kweni nyengo zinyake tingakhumbikwira kuti tiyowoye para tawona kuti  ivyo ŵatichitira vyatiŵinya chomene, panji para tikukhumbikwira kuti tivikilire unenesko. (Mil. 6:​1, 2) Usange tasankha kuyowoya, tikwenera kuyezgayezga kuyowoya mwakuzikira kweniso mwantchindi.—1 Pet. 3:15. b

12. Kasi tikumulekera wuli “uyo wakweruzga mwaurunji”?

¹² Tingamuyezgaso Yesu pakumulekera waka “uyo wakweruzga mwaurunji.” Para ŵanji ŵateruzga uheni panji kutichitira vinthu mwambura urunji, tikugomezga kuti Yehova wakumanya uwo mbunenesko. Ivi vingatovwira kuzizipizga vinthu vyambura urunji ivyo ŵanji ŵatichitira chifukwa tikumanya kuti Yehova wanozgenge vinthu panyengo yakwenelera. Para tamulekera Yehova, vikutovwira kuti tileke kukwiya mwakujumphizga panji kusunga chakusingo. Vinthu ivi vingapangiska kuti tileke kuŵa ŵakukondwa kweniso tichite vinthu mwakutalulira, ndipo vingananga ubwezi withu na Yehova.—Sal. 37:8.

13. Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tizizipizge para ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji?

¹³ Mbunenesko kuti vizamuchitikapo yayi kuti timuyezge Yesu mwakufikapo. Nyengo zinyake, tingachita panji kuyowoya vinthu ivyo pamanyuma tingadandawura navyo. (Yak. 3:2) Ndipo vinthu vinyake vyambura urunji ivyo ŵanji ŵangatichitira vingatiŵinya chomene kweniso kutipangiska kusuzgika maghanoghano kwa umoyo withu wose. Usange ndimo viliri kwa imwe, manyani kuti Yehova wakumanya ivyo mukujumphamo. Ndipo Yesu uyo nayo ŵakamuchitirapo vinthu vyambura urunji, wakumanyaso umo mukujipulikira. (Heb. 4:​15, 16) Padera pakutipa chiyelezgero chiwemi cha Yesu, Yehova wakutipaso ulongozgi uwo ungatovwira para ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji. Tiyeni tiwonepo mavesi ghaŵiri gha mu buku la Ŵaroma.

“MULEKERANI CHIUTA KUTI WALONGORE UKALI WAKE”

14. Kasi tikumulekera wuli Chiuta kuti walongore ukali wake? (Ŵaroma 12:19)

¹⁴ Ŵazgani Ŵaroma 12:19. Mpositole Paulosi wakachiska Ŵakhristu kuti ‘ŵamulekere Chiuta kuti walongore ukali wake.’ Tikumulekera Yehova kuti walongore ukali wake para tikuzomerezga kuti ndiyo weruzge mwaurunji panyengo yake kweniso munthowa yake. Mubali munyake zina lake John pamanyuma pakuti ŵamuchitira vinthu mwambura urunji, wakayowoya kuti: “Nkhakhumbikwiranga kukorako ukali wane mwakuti nigege kuchita chinthu chinyake chiheni nangauli chikaŵa chipusu yayi. Lemba la Ŵaroma 12:19 likanovwira kuti nilindilire Yehova.”

15. Chifukwa wuli ntchiwemi chomene kulindilira Yehova kuti ndiyo wanozge vinthu?

¹⁵ Tikusanga chandulo chomene para tikulindilira Yehova kuti ndiyo wanozge vinthu. Para tichitenge nthena, tiŵenge nga tathura katundu muzito kweniso tisuzgikenge maghanoghano yayi chifukwa cha kuyezga kuti timazge tekha suzgo ilo. Yehova ngwakunozgeka kutovwira. Vikuŵa nga wakutiphalira kuti: ‘Nilekerani ine suzgo linu; nimaranenge nalo.’ Usange tikugomezga layizgo la Yehova lakuti ndiyo ‘wawezgerenge,’ tingavitaya waka pakugomezga kuti wanozgenge vinthu munthowa yiwemi chomene. Ivi ndivyo vikawovwira John, uyo tamuzunura kale. Iyo wakati: “Usange ningalindilira waka Yehova, ndiyo wanganozga makora vinthu kuluska ine.”

‘LUTILIRANI KUTONDA UHENI PA KUCHITA UWEMI’

16-17. Kasi lurombo lungatovwira wuli ‘kulutilira kutonda uheni pa kuchita uwemi’? (Ŵaroma 12:21)

¹⁶ Ŵazgani Ŵaroma 12:21. Paulosi wakachiskaso Ŵakhristu kuti ‘ŵalutilire kutonda uheni pa kuchita uwemi.’ Pa Upharazgi wake wa pa Phiri, Yesu wakati: “Lutilirani kutemwa ŵalwani  ŵinu na kulombera awo ŵakumutambuzgani.” (Mat. 5:44) Ivi ndivyo iyo wakachita. Tingaghanaghanira umo Yesu wakazizipizgira apo wakakhomeka pa khuni lakusuzgikirapo na ŵasilikari Ŵachiroma. Yesu ŵakamuchitira vinthu mwankhaza chomene ndipo wakazizipizga ulwilwi ukuru chomene. Nakuti tingapulikiska yayi umo wakatambuzgikira.

¹⁷ Yesu wakathera yayi na vinthu vyambura urunji ivyo wakasuzgika navyo. M’malo mwa kuŵakhumbira viheni ŵasilikari ŵara, iyo wakalomba kuti: “Adada, muŵagowokere, chifukwa ŵakumanya chara icho ŵakuchita.” (Luka 23:34) Para tikulombera awo ŵatichitira vinthu mwambura urunji, vingatovwira kuti tileke kukwiya chomene kweniso kusunga chakusingo. Ndipo ivi vingatovwiraso umo tingamuwoneranga munthu uyo watichitira nthena.

18. Kasi lurombo lukawovwira wuli Alberto na John kuti ŵazizipizge vinthu vyambura urunji ivyo ŵanji ŵakaŵachitira?

¹⁸ Lurombo lukawovwira ŵabali ŵaŵiri awo taŵazunura kale mu nkhani iyi kuti ŵazizipizge vinthu vyambura urunji ivyo ŵanji ŵakaŵachitira. Alberto wakuti: “Nkhaŵalombera ŵabali awo ŵakanichitira vinthu mwambura urunji. Nkhamulomba Yehova kanandi waka kuti wanovwire kuluwako ivyo vikanichitikira.” Chakukondweska ntchakuti Alberto wakuteŵeteraso Yehova mwakugomezgeka. John wakuti: “Kanandi nkhamulomberanga mubali uyo wakanikhuŵazga. Malurombo agha ghakanovwira kuti nimuwonenge mwakwenelera, kwambura kumweruzga. Ndipo malurombo agha ghakanovwiraso kuŵa na mtende wa mu mtima.”

19. Kasi tikwenera kuchita vichi m’paka paumaliro wa charu ichi? (1 Petrosi 3:​8, 9)

¹⁹ Apo tichali kukhala mu charu chiheni ichi, tichitirikenge vinthu mwambura urunji. Kweni mulimose umo vingaŵira, tingalekanga yayi kulomba kwa Yehova kuti watovwire. Timuyezgeso Yesu pa umo wakachitira na vinthu vyambura urunji na kulutilira kulondezga fundo za mu Baibolo. Para tichitenge nthena, tiŵenge na chigomezgo chose kuti Yehova watitumbikenge.—Ŵazgani 1 Petrosi 3:​8, 9.