Mafumbo Ghakufuma ku Ŵaŵazgi
Chifukwa wuli ivyo wakalemba Mateyu na Luka vyakukhwaskana na Yesu apo wakaŵa mwana vikupambana?
Ivyo Mateyu wakalemba vyakukhwaskana na Yesu apo wakababikanga na ivyo wakachitanga apo wakaŵa mwana vikupambana na ivyo Luka wakalemba. Chifukwa ntchakuti ŵakawonanga vinthu mu nthowa yakupambana.
Mateyu wakulongosora chomene vinthu ivyo vikachitikira Yosefe. Wakulongosora ivyo Yosefe wakachita wakati wamanya kuti Mariya wali na nthumbo, ivyo mungelo wakamuphalira mu maloto, kweniso ivyo Yosefe wakachita mungelo wati wamulongosolera. (Mat. 1:19-25) Mateyu wakulongosoraso ivyo Yosefe wakalota kuti mungelo wakamuphalira kuti wachimbilire ku Eguputo, kweniso umo wakendera na banja lake. Mateyu wakatiso mungelo wakaphalira Yosefe mu maloto kuti wawelere ku charu chake cha Israyeli, umo wakendera apo wakaweleranga kukwake, kweniso ivyo wakachita kuti wakhale na banja lake mu Nazarete. (Mat. 2:13, 14, 19-23) Mu machaputara ghakwambilira gha buku la Mateyu, Yosefe wakuzunulika maulendo 8, kweni Mariya wakuzunulika kanayi pera.
Kweni buku la Luka likulongosora chomene vya Mariya. Likulongosora umo mungelo Gabriyeli wakawonekera kwa Mariya, ulendo wa Mariya kwa Elizabeti, kweniso ivyo Mariya wakayowoya pakulumba Yehova. (Luka 1:26-56) Luka wakuyowoyaso ivyo Simiyoni wakaphalira Mariya vyakukhwaskana na umo Yesu wazamusuzgikira. Kweniso apo Mariya na banja lake ŵakaluta ku tempile apo Yesu wakaŵa na vyaka 12, Luka wakalemba ivyo wakayowoya Yosefe yayi, kweni Mariya. Luka wakuyowoyaso kuti Mariya vikamukhwaskanga chomene ivyo vikachitikanga. (Luka 2:19, 34, 35, 48, 51) Mu machaputara ghaŵiri ghakwambilira gha buku la Luka, Mariya wakuzunulika maulendo 14, kweni Yosefe wakuzunulika katatu pera. Ntheura Mateyu wakulongosora chomene umo Yosefe wakajipulikiranga kweniso ivyo wakachita. Apo Luka wakulongosora chomene ivyo Mariya wakachita na ivyo vikamuchitikira.
Kweniso Mateyu na Luka ŵakulongosora mwakupambana mdauko (mkoka) wa Yesu. Mateyu wakulongosora mdauko wa Yosefe kuti walongore kuti Yesu, mwana wa Yosefe, wakaŵa nadi muhaliri wa ufumu wa Davide pakulondezga dango. Chifukwa wuli? Chifukwa ntchakuti Yosefe wakaŵa muzukuru wa Themba Davide. Wakafuma mu nyumba ya Solomoni mwana wa Davide. (Mat. 1:6, 16) Luka wakulongosora mdauko wa Mariya kuti walongore kuti Yesu wakaŵa muhaliri wa ufumu wa Davide, “mwakuyana na thupi.” (Rom. 1:3) Chifukwa wuli? Chifukwa Mariya wakaŵa muzukuru wa Themba Davide. Wakafuma mu nyumba ya Natani, mwana wa Davide. (Luka 3:31) Kweni chifukwa wuli Luka wakuyowoyapo yayi kuti Mariya wakaŵa mwana wa Heli? Chifukwa chakuti ŵana ŵanalume ndiwo ŵakamanyikwanga na chiwongo cha adada ŵawo. Ntheura apo Luka wakayowoya kuti Yosefe ni mwana wa Heli, wakang’anamuranga kuti Yosefe wakaŵa mukweni wa Heli.—Luka 3:23.
Ivyo Mateyu na Luka ŵali kulemba, vikupeleka ukaboni wakuti Yesu ni Mesiya nadi uyo Malemba ghakati wizenge. Mdauko wa Yesu ukamanyikwanga makora chomene, mwakuti Ŵafarisi na Ŵasaduki ŵakatondeka kususka. Mbiri iyo Mateyu na Luka ŵakulongosora yikutovwira chomene mazuŵa ghano kuti tiŵe na chipulikano chakukhora. Yikutovwiraso kugomezga kuti ivyo Chiuta wali kulayizga vifiskikenge nadi.