Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 32

Khozgani Chipulikano Chinu mwa Mlengi

Khozgani Chipulikano Chinu mwa Mlengi

‘Chipulikano . . . mbukaboni wakukhorweska wa vinthu vyenecho ivyo ni vyambura kuwoneka.’​—HEB. 11:1.

SUMU 11 Chilengiwa Chikulumba Chiuta

IVYO VILI MU NKHANI IYI *

1. Kasi muli kusambizgika vichi vyakukhwaskana na Mlengi?

USANGE muli kukulira mu mbumba iyo nja Ŵakaboni ŵa Yehova, mukwenera kuti mukamba kusambira vya Yehova apo mukaŵa ŵachoko chomene. Mukasambizgika kuti Yehova ni Mlengi, kweniso kuti wali na mikhaliro yiwemi, ndipo wakukhumba kuti charu chiŵe paradiso.​—Gen. 1:1; Mil. 17:24-27.

2. Kasi ŵanthu ŵanyake ŵakuŵawona wuli awo ŵakugomezga kuti kuli Mlengi?

2 Kweni ŵanthu ŵanandi, ŵakugomezga yayi kuti Chiuta waliko, kweniso kuti ndiyo wakalenga vinthu vyose. M’malo mwake, ŵakugomezga kuti umoyo ukamba waka wekha mwamwaŵi ndipo pachoko na pachoko tunthu tukamba kuŵa twamoyo, paumaliro tukamba kuzgoka vyamoyo vikuru na vyakuzizwiska. Ŵanyake mwa ŵanthu awo ŵakugomezga fundo izi, mbanthu ŵakusambira chomene. Ndipo ŵakuyowoya kuti sayansi yili kulongora kuti Baibolo likuteta ndipo ŵakutiso ŵanthu ŵabulu, ŵazeleza, kweniso awo ŵakupusikika luŵiro, ndiwo ŵakuŵa na chipulikano mwa Mlengi.

3. Chifukwa wuli ntchakuzirwa kukhozga chipulikano chithu?

3 Kasi vinthu ivyo ŵakuyowoya ŵanthu ŵakusambira chomene vitipangiskenge kukayikira kuti Yehova ni Mlengi withu wachitemwa? Zgoro la fumbo ili likuthemba pa chifukwa icho tikugomezgera kuti Yehova ni Mlengi. Kasi tikachita kuphalirika waka kuti ndivyo tigomezgenge, panji ntchifukwa chakuti tili kusanda ukaboni wa fundo iyi na kukhorwa tekha? (1 Kor. 3:12-15) Kwali taŵa Kaboni wa Yehova kwanyengo yitali wuli, tose tikwenera kulutilira kukhozga chipulikano chithu. Para tichitenge nthena, tipusikikenge yayi na “vinjeru vya charu na upusikizgi wawaka,” ivyo ŵanthu awo ŵakususka Mazgu gha Chiuta ŵakusambizga. (Kol. 2:8; Heb. 11:6) Kuti tisange ivyo vingatovwira, mu nkhani iyi tidumbiskanenge (1) chifukwa icho ŵanthu ŵanandi ŵakugomezgera yayi kuti kuli Mlengi, (2) umo mungakhozgera chipulikano chinu mwa Yehova, Mlengi winu, na (3) umo mungachitira kuti chipulikano chinu chiŵe chakukhora.

CHIFUKWA ICHO ŴANANDI ŴAKUGOMEZGERA YAYI KUTI KULI MLENGI

4. Kuyana na Ŵahebere 11:1 na mazgu ghamusi, kasi chipulikano chanadi chikujintha pa vichi?

4 Ŵanandi ŵakughanaghana kuti kuŵa na chipulikano nkhugomezga vinthu vyambura ukaboni. Kweni kuyana na Baibolo, uwu mbutesi. (Ŵazgani Ŵahebere 11:1 na mazgu ghamusi.) Baibolo likulongosora kuti chipulikano chikujintha pa maukaboni ghakukhorweska. Nangauli tingamuwona yayi Yehova, Yesu, na Ufumu wakuchanya, kweni tili na ukaboni wakuti ni vyanadi. (Heb. 11:3) Wasayansi munyake uyo sono ni Kaboni wa Yehova wakayowoya kuti: “Ivyo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakugomezga vili na ukaboni. Ŵakusulako waka yayi ivyo ŵasayansi ŵasanga.”

5. Chifukwa wuli ŵanthu ŵanandi ŵakugomezga yayi kuti kuli Mlengi?

5 Nyengo zinyake tingafumba kuti, ‘Usange pali ukaboni wakukhorweska kuti Mlengi waliko, chifukwa wuli ŵanthu ŵanandi ŵakugomezga yayi kuti Chiuta ndiyo wakalenga vinthu vyose?’ Ŵanyake ŵandasande yayi ukaboni paŵekha. Robert uyo sono ni Kaboni wa Yehova, wakuti: “Chifukwa chakuti ku sukulu tikasambirangapo yayi kuti vinthu vikachita kulengeka, nkhaghanaghananga kuti vikaŵako waka vyekha. M’paka apo nkhaŵa na vyaka vya m’ma 20, nati nakumana na Ŵakaboni ŵa Yehova, ndipo nkhamanyira kuti Baibolo likupeleka vifukwa viwemi vyakugomezgera kuti Chiuta ndiyo wakalenga vinthu vyose.” *​—Wonani bokosi lakuti “ Uthenga Wakuzirwa ku Ŵapapi.”

6. Chifukwa wuli ŵanyake ŵakugomezga yayi kuti kuli Mlengi?

6 Ŵanyake ŵakugomezga yayi kuti kuli Mlengi chifukwa chakuti ŵati ŵakugomezga vinthu vyekha ivyo ŵakuviwona na maso. Kweni unenesko ngwakuti nawo ŵakugomezga vinthu vinyake ivyo ŵangaviwona yayi. Mwachiyelezgero, ŵakugomezga kuti mphepo yiliko kweni njakuti ŵakuyiwona yayi. Chipulikano icho chikuzunulika mu Baibolo chikujintha pa ukaboni wa “vinthu vyenecho ivyo ni vyambura kuwoneka.(Heb. 11:1) Pakutora nyengo kuti tisange maukaboni patekha, ndipo ivi vikukhumba kuŵikapo mtima, kweni ŵanthu ŵanandi ŵakukhumba yayi kuchita nthena. Munthu uyo wakuŵikapo mtima yayi kuti wasange ukaboni payekha, wangaghanaghana waka kuti Chiuta kulije.

7. Kasi ŵanthu wose ŵakusambira ŵakukana kuti Chiuta ndiyo wakalenga vinthu vyose? Longosorani.

7 Ŵasayansi ŵanyake ŵati ŵasanda maukaboni, ŵali kukhorwa kuti Chiuta ndiyo wali kulenga charu. * Nga ni Robert, uyo tamuzunura kale, ŵanyake nawo ŵakaghanaghananga kuti kulije Mlengi chifukwa chakuti ŵakasambirapo yayi vya chilengiwa ku yunivesite. Nangauli vili nthena, ŵasayansi ŵanandi ŵali kumanya kuti kuli Yehova ndipo ŵakumutemwa. Nga umo ŵakachitira ŵasayansi aŵa, nase tikwenera kukhozga chipulikano chithu mwa Chiuta, nanga tingaŵa kuti tili ŵakusambira wuli. Palije uyo wangatichitira ivi.

UMO MUNGAKHOZGERA CHIPULIKANO CHINU MWA MLENGI

8-9. (a) Kasi tizgorenge fumbo wuli sono? (b) Kasi kusambira vya chilengiwa kungamovwirani wuli?

8 Kasi mungachita wuli kuti mukhozge chipulikano chinu mwa Mlengi? Tiyeni tiwone nthowa 4.

9 Sambirani za chilengiwa. Mungakhozga chipulikano chinu mwa Mlengi para mungawona mwakupwelelera ivyo wali kulenga, nga ni vinyama, vyakumera na nyenyezi. (Sal. 19:1; Yes. 40:26) Para mungasambira na kughanaghanirapo chomene vinthu ivi, ndipo mukhorwenge chomene kuti Yehova ni Mlengi. Kanandi mu mabuku ghithu mukuŵanga nkhani zakulongosora vinthu vyakupambanapambana vyakukhwaskana na chilengiwa. Kujumphira waka yayi nkhani izi nanga zingaŵa zakusuzga kuzipulikiska. Sambiranipo ivyo mungafiska. Ndipo kuluwa yayi kuwonelera mavidiyo pa webusayiti yithu ya jw.org, ghakukhwaskana na chilengiwa agho tikawonelera pa ungano wa chigaŵa mu vyaka vyasonosono.

10. Pelekani chiyelezgero icho chikulongora kuti kuli Mlengi. (Ŵaroma 1:20)

10 Para mukusambira za chilengiwa na kughanaghanirapo, mukwenera kuwona ivyo mungasambirapo vyakukhwaskana na Mlengi. (Ŵazgani Ŵaroma 1:20.) Mwachiyelezgero, mumanyenge kuti dazi, padera pakutipa chithukivu na ungweru ivyo ni vyakukhumbikwa chomene pa umoyo withu, likufumiskaso malazi ghanyake agho ngawemi yayi. Taŵanthu tikwenera kuvikilirika ku malazi agha. Ndipo ndise ŵakuvikilirika nadi. Kasi ndise ŵakuvikilirika wuli? Pali mphepo zinyake mu mlengalenga izo zikutivikilira ku malazi agha. Para malazi ghakofya ghakufuma ku dazi ghakusazgikira, mphepo izi nazo zikusazgikira. Pakuwona vyose ivi, kasi mukuzomerezga yayi kuti pali munyake uyo wakapanga vyose ivi ndipo ngwachitemwa kweniso Mlengi wamahara?

11. Kasi ni nkhu uko mungasanga nkhani zakukhwaskana na chilengiwa izo zingakhozga chipulikano chinu? (Wonani bokosi lakuti “ Uko Mungasanga Vinthu Ivyo Vingakhozga Chipulikano Chinu.”)

11 Mungasanga nkhani zinandi zakukhwaskana na chilengiwa izo zingakhozga chipulikano para mungafufuza pa jw.org kweniso mu Watch Tower Publications Index. Mungamba na kuŵazga nkhani panji kuwonelera mavidiyo, ivyo vikusangika pa chigaŵa chakuti “Kasi Vikaŵako Vyekha?” Muli fundo zakudumura zakukhwaskana na vinyama kweniso vyakumera. Muliso ivyo ŵasayansi ŵali kuyezga kupanga kubekera ku chilengiwa.

12. Kasi ni vinthu wuli vinyake ivyo tikwenera kuwonaso para tikusambira Baibolo?

12 Musambirenge Baibolo. Wasayansi uyo tamuzunura kukwambilira kwa nkhani iyi wakagomezga luŵiro yayi kuti kuli Mlengi. Kweni pachoko na pachoko wakamba kugomezga kuti kuli Mlengi. Iyo wakuti: “Nkhaŵa na chipulikano chifukwa cha kusambira waka vya sayansi yayi, kweni chomene chifukwa cha ivyo nkhasambira mu Baibolo.” Nyengo zinyake mukulimanya kale makora Baibolo, kweni kuti mulutilire kukhozga chipulikano chinu mwa Mlengi, mukwenera kulutilira kusambira Baibolo. (Josh. 1:8; Sal. 119:97) Mwachiyelezgero, ghanaghanirani umo Baibolo likulongosolera mundondomeko yiwemi vinthu ivyo vikachitika kale chomene. Kweniso ghanaghanirani umo mauchimi gha mu Baibolo ghakafiskikira kweniso umo ŵanthu ŵakupambanapambana awo ŵakalembako Baibolo ŵakukolelerana pa ivyo ŵakalemba. Kuchita nthena kungakhozga chipulikano chinu kuti Mlengi wachitemwa kweniso wamahara ndiyo wakatilenga, ndiposo kuti Baibolo ni uthenga wake kwa ise. *​—2 Tim. 3:14; 2 Pet. 1:21.

13. Kasi ni fundo wuli yiwemi chomene iyo yikusangika mu Mazgu gha Chiuta?

13 Para mukusambira Mazgu gha Chiuta, muwonenge umo ulongozgi wake ungamovwilirani. Mwachiyelezgero, Baibolo likachenjezgerathu kale chomene kuti kutemwa chomene ndalama nkhuheni ndipo kukwiziska “vyakuŵinya vinandi.” (1 Tim. 6:9, 10; Zinth. 28:20; Mat. 6:24) Kasi fundo iyi njaunenesko nanga ni mazuŵa ghano? Buku linyake ilo likulongosora umo ŵanthu ŵakuwonera vinthu mu nyengo yithu yino likuti: “Pa avereji, ŵanthu awo ŵakutemwa vinthu vyakuthupi ŵakuŵa ŵakukondwa viŵi yayi ndipo ŵakusuzgika maghanoghano. Nanga ni ŵanthu awo ŵakudokera waka nga ŵangaŵa na ndalama zinandi, nawo mbambura kukondwa ndipo ŵakusuzgika maghanoghano kweniso ŵakulwara pafupipafupi.” Ntheura chenjezgo la mu Baibolo lakuti tingatemwanga chomene yayi ndalama ndiwemi chomene. Kasi mungaghanaghaniraso fundo yinyake ya mu Baibolo iyo yamovwirani chomene? Para tikughanaghanirapo ulongozgi wa mu Baibolo, na kuwona kuti ngwakovwira, tithembenge chomene vinjeru vya Mlengi withu wachitemwa. (Yak. 1:5) Para tichitenge nthena tiŵenge na umoyo wakukondwa.​—Yes. 48:17, 18.

14. Kasi mumanyenge vichi vyakukhwaskana na Yehova para mukusambira Baibolo?

14 Musambirenge Baibolo na chilato chakuti mumumanye makora Yehova. (Yoh. 17:3) Para mukusambira Malemba, mumanyenge wunthu wa Yehova na mikhaliro yake, kweniso muwonenge kuti mikhaliro iyi ndiyo mukusangaso para mukusanda chilengiwa. Para tikusambira mikhaliro ya Yehova tikukhorwa kuti iyo waliko nadi. (Eks. 34:6, 7; Sal. 145:8, 9) Para mwamba kumumanya makora Yehova, chipulikano chinu mwa iyo chikurenge, chitemwa chinu pa iyo nacho chikurenge ndiposo ubwezi winu na iyo uŵenge wakukhora chomene.

15. Kasi musangenge chandulo wuli para mukuphalirako ŵanji vya Chiuta?

15 Muphalirengeko ŵanji ivyo mukugomezga vyakukhwaskana na Chiuta. Para muchitenge nthena chipulikano chinu nacho chisazgikirengeko. Kweni wuli usange munthu munyake uyo mwamupharazgira wakukayikira kuti kuli Chiuta ndipo mukumanya yayi icho mungayowoya? Yezgani kusanga zgoro la mu Malemba la fumbo lake mu limoza mwa mabuku ghithu, ndipo pamanyuma dumbiskanani nayo munthu uyo. (1 Pet. 3:15) Mungapemphaso Kaboni munyinu waluso kuti wamovwiraniko kukazgora fumbo ilo. Ndipo kwali munthu uyo wakhorwa na ivyo mwazgora kufuma mu Baibolo panji yayi, musangenge chandulo nipera chifukwa chakuti mwangufufuza. Chipulikano chinu chikurenge chomene. Ndipo mupusikikenge yayi na ŵanthu awo ŵakujiwona kuti mbamahara panji ŵakusambira chomene awo ŵakuyowoya kuti kulije Mlengi.

LUTILIRANI KUKHOZGA NA KUSUNGILIRA CHIPULIKANO CHINU

16. Kasi ntchivichi chingachitika para tikulutilira yayi kusungilira chipulikano chithu kuŵa chakukhora?

16 Kwali tateŵetera Yehova kwa nyengo yitali wuli, tikwenera kulutilira kukhozga na kusungilira chipulikano chithu mwa iyo. Chifukwa wuli? Chifukwa para tingapusa, chingalopwa. Kumbukani kuti chipulikano chikujintha pa ukaboni wa vinthu vyambura kuwoneka kweni vyanadi. Ntheura ntchipusu kuluwa vinthu ivyo tikuviwona yayi. Lekani Paulosi wakati kuŵavya chipulikano ni “kwananga uko kukutiwiska mwambura kusuzga.” (Heb. 12:1) Ipo kasi tingachita wuli kuti chipulikano chithu chilutilire kuŵa chakukhora?​—2 Tes. 1:3.

17. Kasi ni wovwiri wuli uwo tikukhumbikwira kuti tilutilire kukhozga chipulikano chithu?

17 Chakwamba, mulombenge Yehova kanandi waka kuti wamovwirani na mzimu wake utuŵa. Chifukwa wuli? Chifukwa chipulikano ntchipambi cha mzimu. (Gal. 5:22, 23) Tingakhozga yayi chipulikano chithu mwa Mlengi withu na kuchisungilira kwambura wovwiri wa mzimu wake utuŵa. Para tikulutilira kulomba Yehova kuti watipe mzimu wake utuŵa, watipenge nadi. (Luka 11:13) Tingamulombaso Yehova mwakudunjika kuti ‘watisazgireko chipulikano.’​—Luka 17:5.

18. Kuyana na Salimo 1:2, 3, kasi tili na mwaŵi wuli?

18 Mwakusazgirapo, nyengo zose musambirenge Mazgu gha Chiuta. (Ŵazgani Salimo 1:2, 3.) Apo salimo ili likalembekanga, Mbaisrayeli ŵachoko waka awo ŵakaŵa na Dango la Chiuta. Ndipouli, mathemba na ŵasembe ŵakaŵanga na mwaŵi wakusanga makope gha Dango, ndipo pakaŵa ndondomeko yakuti vyaka 7 vilivyose, “ŵanalume, ŵanakazi, ŵana,” na mulendo uyo wakukhala mu misumba ya Israyeli, ŵawungane pamoza kuti ŵapulikizge Dango la Chiuta apo likuŵazgika. (Doto. 31:10-12) Mu nyengo ya Yesu, ŵanthu ŵachoko waka ndiwo ŵakaŵa na mipukutu ya Malemba. Ndipo mipukutu yinandi yikasungikanga mu masunagoge. Mwakupambanako, ŵanthu ŵanandi mazuŵa ghano, ŵali na mwaŵi wakuŵazga Mazgu gha Chiuta. Uwu ni mwaŵi wapadera chomene. Kasi tingalongora wuli kuti tikuwonga mwaŵi uwu?

19. Kasi tikwenera kuchita vichi kuti chipulikano chithu chilutilire kuŵa chakukhora?

19 Tingalongora kuti tikuwonga mwaŵi wakuŵa na Mazgu gha Chiuta para tikuŵazga nyengo zose. Tikwenera kuŵa na ndondomeko kuti tiŵazgenge Mazgu gha Chiuta m’malo mwa kuŵazga waka apo tasangira nyengo. Para tikulondezga makora ndondomeko yithu tilutilirenge kuŵa na chipulikano chakukhora.

20. Kasi tikwenera kuŵikapo mtima kuchita vichi?

20 Mwakupambanako na ŵanthu awo ŵakuti “mbamahara kweniso ŵakusambira” mu charu ichi, ise chipulikano chithu chikujintha pa ukaboni uwo uli mu Mazgu gha Chiuta. (Mat. 11:25, 26) Baibolo likulongosora chifukwa icho vinthu vyasinthira chomene pa charu chapasi kweniso ivyo Yehova wachitenge. Ntheura tiyeni tiŵikepo mtima kukhozga chipulikano chithu na kovwira wose awo tingafiska kuti ŵaŵe na chipulikano mwa Mlengi. (1 Tim. 2:3, 4) Ndipo tiyeni tilutilire kulaŵiska kunthazi panyengo iyo ŵanthu wose pa charu chapasi ŵazamulumba Yehova na kuyowoya mazgu agho ghali pa Chivumbuzi 4:11, ghakuti: “Ndimwe ŵakwenelera Yehova Chiuta withu, kupokera uchindami . . . chifukwa mukalenga vinthu vyose.”

SUMU 2 Zina Linu Ndimwe Yehova

^ ndime 5 Baibolo likuyowoya mwakupulikikwa makora kuti Yehova Chiuta ndiyo wakalenga vinthu vyose. Kweni ŵanthu ŵanandi ŵakugomezga yayi fundo iyi. Ŵakugomezga kuti umoyo ukaŵako wekha. Kweni para tikukhozga chipulikano chithu mwa Chiuta na Baibolo, ivyo ŵakuyowoya vingatipangiska yayi kukayikira kuti Yehova ndiyo wakalenga vinthu vyose. Nkhani iyi yilongosorenge umo tingachitira ivi.

^ ndime 5 Mu masukulu ghanandi, ŵasambizgi ŵakusambizgapo yayi kuti Chiuta ndiyo wakalenga vinthu vyose. Ŵakuwona kuti para ŵangachita nthena vingaŵa nga ŵakuchichizga ŵana kugomezga mwa Chiuta.

^ ndime 7 Ivyo ŵali kuyowoya ŵanthu ŵakusambira chomene ŵakujumpha 60, kusazgapo ŵasayansi awo ŵakugomezga kuti vinthu vikachita kulengeka, vikusangika mu Watch Tower Publications Index. Pasi pa mutu wakuti “Science,” penjani kamutu kakuti “scientists expressing belief in creation.” Vinyake ivyo ŵali kuyowoya vikusangikaso mu Buku Lakupenjera Nkhani la Ŵakaboni ŵa Yehova, pa mutu wakuti “‘Sayansi na Tekinoloje.”

^ ndime 12 Mwachiyelezgero, wonani nkhani ya mutu wakuti “Kodi Sayansi ndi Baibulo Zimagwirizana?” mu Galamukani! ya Febuluwale 2011, na nkhani ya mutu wakuti “Ivyo Yehova Wakuyowoya Vikufiskika” mu Gongwe la Mulinda la Janyuwale 1 2008.