NKHANI YAKUSAMBIRA 31
SUMU 12 Yehova Ni Chiuta Mukuru
Ivyo Yehova Wali Kuchita Kuti Wawombore Ŵanthu Ŵakwananga
“Chiuta wakachitemwa chomene charu, lekani wakapeleka Mwana wake wapadera.”—YOH. 3:16.
FUNDO YIKURU
Mu nkhani iyi tiwonenge ivyo Yehova wali kuchita mwakuti chiŵe chamachitiko kuti ise taŵanthu ŵakwananga timuteŵeterenge, kweniso kuti tifwatuke ku kwananga na kuzakasanga umoyo wamuyirayira.
1-2. (a) Kasi kwananga ni vichi, ndipo tingachita wuli kuti titonde apo tikulimbana na kwananga? (Wonaniso “Mazgu Ghalongosoreka.”) (b) Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi na nkhani zinyake zakulondezgapo za mu Gongwe ili? (Wonaniso “Ku Ŵaŵazgi” mu magazini iyi.)
KASI mungatemwa kumanya umo Yehova Chiuta wakumutemwerani? Nthowa yiwemi yakumanyira zgoro la fumbo ili ni iyi: Sambirani ivyo wali kuchita mwakuti muwombokwe ku kwananga na nyifwa. Kwananga a ni mulwani muheni chomene, nakuti palije uyo wangamuthereska mulwani uyu pa iyo yekha. Tose zuŵa lililose tikwananga, ndipo tikufwa chifukwa cha kwananga. (Rom. 5:12) Ndipouli, pali nkhani yiwemi. Na wovwiri wa Yehova, tingatonda kwananga. Nakuti tingakayikiranga yayi fundo iyi.
2 Kwa vyaka pafupifupi 6,000, Yehova Chiuta wawovwira ŵanthu kuti ŵamuteŵeterenge nangauli mbakwananga. Chifukwa wuli? Chifukwa wakuŵatemwa. Kwambira waka pakwamba wakuŵatemwa chomene ŵanthu, lekani wachita vinandi kuti waŵawovwire kulimbana na kwananga. Chiuta wakumanya kuti kwananga kukulongozgera ku nyifwa, ndipo wakukhumba yayi kuti tifwenge. Wakukhumba kuti tikhale kwamuyirayira. (Rom. 6:23) Wakukhumbaso kuti imwe namwe mukhale kwamuyirayira. Mu nkhani iyi, tidumbiskanenge mafumbo ghatatu agha: (1) Kasi Yehova wakachita wuli kuti ŵanthu ŵakwananga ŵaŵe na chigomezgo? (2) Kasi ŵanthu ŵakwananga mu nyengo yakale ŵakachita wuli kuti ŵakondweskenge Yehova? (3) Kasi Yesu wakachita wuli kuti wawombore ŵanthu ŵakwananga?
KASI YEHOVA WAKACHITA WULI KUTI ŴANTHU ŴAKWANANGA ŴAŴE NA CHIGOMEZGO?
3. Kasi ntchivichi chikapangiska ŵapapi ŵithu ŵakwambilira kunanga?
3 Apo Yehova wakalenganga ŵanthu ŵakwamba, mwanalume na mwanakazi, wakakhumbanga kuti ŵaŵenge ŵakukondwa. Wakaŵapa chikaya chakutowa chomene, chawanangwa cha nthengwa, kweniso mulimo wakukondweska. Ŵakeneranga kubaba ŵana na kuzuzga charu chose chapasi, na kuchizgora kuŵa paradiso nga umo ukaŵira munda wa Edeni. Wakaŵapa dango limoza lipusu waka. Ndipo wakaŵachenjezga kuti para ŵatondekenge kupulikira dango ili, ŵafwenge. Nakuti tikumanya ivyo vikachitika. Mungelo muheni uyo wakatemwanga Chiuta yayi kweniso iwo, wakaŵayezga kuti ŵachite kwananga. Kweni Adamu na Eva ŵakachita ivyo mungelo muheni uyu wakakhumbanga. Ŵakatondeka kugomezga Dada wawo wachitemwa, ndipo ŵakananga. Nga umo tikumanyira, mazgu gha Yehova ghakafiskika nadi. Kufuma waka pa zuŵa ilo ŵakanangira ŵakamba kusangana na masuzgo ghakupambanapambana. Pachokopachoko ŵakamba kuchekura ndipo paumaliro ŵakafwa.—Gen. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Chifukwa wuli Yehova wakutinkha kwananga, ndipo chifukwa wuli wakutovwira kuŵa nayo paubwezi? (Ŵaroma 8:20, 21)
4 Yehova wakazomerezga kuti nkhani yakuchitiska chitima iyi yilembeke mwakuti tisange nayo chandulo. Yikutovwira kupulikiska chifukwa icho Yehova wakutinkhira chomene kwananga. Kwananga kukutipatura kwa Adada ŵithu, ndipo kukulongozgera ku nyifwa. (Yes. 59:2) Lekani Satana, mungelo wakugaluka uyo wakambiska vyose ivi, wakutemwa chomene kwananga ndipo wakulutilira kukhuŵilizga ŵanthu kuti ŵachitenge kwananga. Panji apo wakagaluska ŵanthu ŵakwamba, wakaghanaghananga kuti watondeska chilato icho Yehova wakalengera ŵanthu. Kweni wakamanyanga yayi umo Yehova wakuŵatemwera ŵanthu. Chiuta wakasintha yayi khumbo lake kulazga ku ŵana ŵa Adamu na Eva. Chifukwa chakuti wakuŵatemwa chomene ŵanthu, nyengo yeneyiyo wakapelekaso chigomezgo ku ŵanthu wose. (Ŵazgani Ŵaroma 8:20, 21.) Yehova wakamanyanga kuti ŵana ŵanyake ŵakufuma mu mphapu ya Adamu na Eva, ŵazamusankha kumutemwa na kumupulikira. Ndipo pakuŵa Dada na Mlengi wawo, wakaŵasangira nthowa ya umo wangaŵafwatulira ku kwananga na kuŵaso nawo paubwezi. Kasi wakachita wuli ivi?
5. Kasi mphawuli apo Yehova wakapeleka chigomezgo kakwamba ku ŵanthu ŵakwananga? Longosorani. (Genizesi 3:15)
5 Ŵazgani Genizesi 3:15. Ŵanthu ŵakamba kupika chigomezgo apo Yehova wakayowoya vya cheruzgo icho chipelekekenge kwa Satana. Chiuta wakayowoyerathu kuti pazamuŵa “mphapu” iyo yizamuponoska ŵanthu. Mphapu iyi pamanyuma yizamuparanya Satana na kuwuskapo masuzgo ghose agho wakambiska mu munda wa Edeni. (1 Yoh. 3:8) Ndipouli, wakayowoya kuti mphapu iyi nayo yizamusuzgika dankha pakuchita vyose ivi. Satana uyo ni njoka wazamuluma mphapu iyi ndipo yizamufwa kwakanyengo. Ivi vizamumuŵinya chomene Yehova. Kweni ivi vikeneranga kuchitika, chifukwa paumaliro vikapangiska kuti ŵanthu ŵanandi chomene ŵaŵe na mwaŵi wakuponoskeka ku kwananga na nyifwa.
KASI ŴANTHU ŴAKWANANGA MU NYENGO YAKALE ŴAKACHITA WULI KUTI ŴAKONDWESKENGE YEHOVA?
6. Kasi ŵanalume ŵachipulikano, nga Abelu na Nowa ŵakachita vichi kuti ŵaŵe paubwezi na Yehova?
6 Pachoko na pachoko Yehova wakamba kulongora umo ŵanthu ŵakwananga ŵangaŵira nayo paubwezi. Abelu, mwana wachiŵiri wa Adamu na Eva, wakaŵa munthu wakwamba kuŵa na chipulikano mwa Yehova pamanyuma pa uchigaluka uwo ukachitika mu Edeni. Chifukwa chakuti Abelu wakamutemwanga Yehova ndipo wakakhumbanga kumukondweska na kuŵa nayo paubwezi, wakapeleka sembe. Abelu wakaŵa muliska, ntheura wakatorapo twana twa mberere na kutupeleka sembe kwa Yehova. Kasi Yehova wakachita wuli na sembe iyi? “Yehova wakakondwa nayo Abelu na sembe yake.” (Gen. 4:4) Yehova wakakondwaso nazo sembe za ŵanthu ŵanyake awo ŵakalongora kuti ŵakumutemwa na kumugomezga, nga ni Nowa. (Gen. 8:20, 21) Pakuzomera sembe izi, Yehova wakalongora kuti ŵanthu ŵakwananga nawo wangaŵatemwa na kuŵa nawo paubwezi. b
7. Kasi tikusambirako vichi kwa Abrahamu pa nkhani ya kukhumbisiska kupeleka sembe mwana wake?
7 Yehova wakaphalira Abrahamu, munthu uyo wakaŵa na chipulikano chikuru, kuchita chinthu chinyake chakusuzga chomene. Wakamuphalira kuti wapeleke sembe mwana wake Yisake. Ntchakuwonekerathu kuti chikaŵa chakuŵinya chomene kwa Abrahamu kuchita chinthu chanthena. Nangauli vikaŵa nthena, Abrahamu wakapulikira. Kweni apo Abrahamu wakakhala pachoko kuchita ivyo wakatumika, Chiuta wakamulekeska kukoma mwana wake. Ndipouli, chiyelezgero ichi chikusambizga ŵanthu wose awo ŵali na chipulikano chinthu chinyake chakuzirwa chomene. Chikalongoranga kuti Yehova wazamukhumbisiska kupeleka Mwana wake wakutemweka kuŵa sembe. Yehova wakuŵatemwa chomene ŵanthu.—Gen. 22:1-18.
8. Kasi sembe izo Dango likazomerezga kuti Ŵaisrayeli ŵapelekenge zikaŵa muzgezge wa vichi? (Levitiko 4:27-29; 17:11)
8 Vyaka vinandi vikati vyajumphapo, Yehova wakapeleka Dango ku mtundu wa Israyeli, ndipo wakati ŵapelekenge sembe za nyama mwakuti zakwananga zawo zigowokereke. (Ŵazgani Levitiko 4:27-29; 17:11.) Sembe izi zikaŵa muzgezge wa sembe yapadera chomene, iyo yizamuwombolerathu ŵanthu ku kwananga. Ntchimi za Chiuta zikawovwirika na mzimu utuŵa kuyowoyerathu kuti mphapu yakulayizgika, uyo ni Mwana wapadera wa Chiuta, wazamusuzgika na kukomeka. Wazamukomeka nga ni mberere yakupelekeka sembe. (Yes. 53:1-12) Ntheura Yehova wakalayizga kuti wazamupeleka Mwana wake kuŵa sembe mwakuti wawombore ŵanthu ku kwananga na nyifwa, kusazgapo na imwe wuwo. Ichi ntchinthu chakukondweska chomene icho Yehova wakachita.
KASI YESU WAKACHITA WULI KUTI WAWOMBORE ŴANTHU ŴAKWANANGA?
9. Kasi Yohane Mubatizi wakayowoya vichi vyakukhwaskana na Yesu? (Ŵahebere 9:22; 10:1-4, 12)
9 Mu 2 9 C.E., Yohane Mubatizi wati wawona Yesu wakayowoya kuti: “Wonani, Mwana wa mberere wa Chiuta uyo wakuwuskako kwananga kwa charu!” (Yoh. 1:29) Mazgu agha ghakalongora kuti Yesu ndiyo wakaŵa mphapu iyo Chiuta wakalayizgirathu. Yesu wakaŵa kuti wapelekenge umoyo wake kuŵa sembe. Apa sono kuluska kumasinda kose, ŵanthu ŵakwananga ŵakaŵa na chigomezgo chiwemi chomene, chakuti ŵali na mwaŵi wa kuwombokwa ku kwananga na nyifwa.—Ŵazgani Ŵahebere 9:22; 10:1-4, 12.
10. Kasi Yesu wakalongora wuli kuti ‘wakizira’ ŵakwananga?
10 Yesu chomene wakaŵika mtima pa ŵanthu awo ŵakajiyimbanga mulandu chifukwa cha kwananga, ndipo wakaŵachema kuti ŵaŵe ŵalondezgi ŵake. Wakamanya kuti ŵanthu ŵakasuzgikanga chifukwa cha kwananga. Ntheura wakaŵikapo mtima kovwira ŵanthu awo ŵakamanyikwanga kuti mbakwananga. Pakugwiliskira ntchito ntharika, wakalongosora kuti: “Ŵanthu awo ŵali makora ŵakukhumbikwira dokotala chara, kweni ŵalwari ndiwo.” Wakayowoyaso kuti: “Nkhizira kuzakachema ŵanthu ŵarunji chara, kweni ŵakwananga.” (Mat. 9:12, 13) Nakuti Yesu ndimo wakachitira nadi. Wakagowokera zakwananga za mwanakazi uyo wakageziska malundi ghake na masozi ghake. (Luka 7:37-50) Wakamusambizga unenesko wakuzirwa mwanakazi wa mu Samariya pa chisimi, nangauli wakamanyanga kuti mwanakazi uyu wakaŵa muleŵi. (Yoh. 4:7, 17-19, 25, 26) Chiuta wakamupaso Yesu nkhongono zakuwuskirapo malipiro gha kwananga, iyo ni nyifwa. Kasi wakachita wuli? Yesu wakawuska ŵanthu ŵakupambanapambana, ŵanalume na ŵanakazi, ŵana na ŵalara wuwo.—Mat. 11:5.
11. Chifukwa wuli ŵanthu ŵakwananga ŵakafwatukanga na Yesu?
11 Lekani ntchakuzizika yayi kuti nanga mbanthu awo ŵakachitanga viheni ŵakafwatukanga kukumana na Yesu. Wakaŵalongoranga lusungu na chiwuravi. Ŵakafwatukanga kumufikira Yesu. (Luka 15:1, 2) Ndipo Yesu wakaŵawonganga na kuŵawovwira ŵanthu aŵa chifukwa cha kulongora chipulikano mwa iyo. (Luka 19:1-10) Wakalongora chiyelezgero chakufikapo cha umo Adada ŵake ŵaliri pa nkhani ya lusungu. (Yoh. 14:9) Kwizira mu ivyo wakayowoyanga na kuchita, wakalongora kuti Adada ŵake awo mbalusungu kweniso ŵachiwuravi ŵakuŵatemwa chomene ŵanthu, ndipo ŵakukhumba kovwira waliyose wa iwo kuti wafwatuke ku kwananga na nyifwa. Yesu wakaŵawovwira ŵanthu ŵakwananga awo ŵakakhumbanga kusintha nthowa zawo kweniso kumulondezga.—Luka 5:27, 28.
12. Kasi Yesu wakasambizga vichi vyakukhwaskana na nyifwa yake?
12 Yesu wakamanyanga ivyo vimuchitikirenge munthazi. Kanandi waka wakaŵaphaliranga ŵalondezgi ŵake kuti wazamupelekeka na kupayikika pa khuni. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Wakamanyanga kuti sembe yake yiwuskengepo kwananga kwa charu, nga umo Yohane wakayowoyera kweniso ntchimi zinyake. Yesu wakayowoyaso kuti pamanyuma pakupeleka umoyo wake, ‘waguzirenge ŵanthu ŵa mitundu yose’ kwa iyo. (Yoh. 12:32) Ŵanthu ŵakwananga ŵangamukondweska Yehova para ŵangazomerezga Yesu kuŵa Fumu yawo kweniso kulondezga mendero ghake. Para ŵangachita nthena, paumaliro ‘ŵazamufwatulika ku kwananga.’ (Rom. 6:14, 18, 22; Yoh. 8:32) Ntheura Yesu wakachita chikanga ndipo wakaŵa wakukhumbisiska kufwa nyifwa yakuŵinya chomene mwakuti watiwombore.—Yoh. 10:17, 18.
13. Kasi Yesu wakafwa wuli, ndipo nyifwa yake yikutisambizga vichi vyakukhwaskana na Yehova? (Wonaniso chithuzi.)
13 Yesu wakapelekeka, kukakika, kuneneka, kuyowoyereka mautesi, kupika mulandu, kweniso nanga nkhutambuzgika. Paumaliro ŵasilikari ŵakamukhoma pa khuni mwakuti wafwe. Apo wakazizipizganga mwakugomezgeka vyakuŵinya vyose ivi, pakaŵa munyake uyo vikamuŵinyanga chomene. Uyu wakaŵa Yehova Chiuta. Nangauli wakaŵa nazo nkhongono zakutondeskera kuti Mwana wake waleke kusuzgika, kweni wakanjilirapo yayi. Chifukwa wuli? Kasi ntchivichi icho chikwenera kuti chikapangiska Dada wake wachitemwa uyu kuchita nthena? Ntchitemwa. Yesu wakati: “Pakuti Chiuta wakachitemwa chomene charu, lekani wakapeleka Mwana wake wapadera, kuti waliyose uyo wakupulikana mwa iyo waleke kuparanyika kweni waŵenge na umoyo wamuyirayira.”—Yoh. 3:16.
Yehova vikamuŵinya chomene apo wakazomerezga Mwana wake kukomeka, mwakuti tifwatuke ku kwananga na nyifwa (Wonani ndime 13)
14. Kasi sembe ya Yesu yikutisambizga vichi?
14 Sembe ya Yesu mbukaboni ukuru chomene wakuti Yehova wakuŵatemwa chomene ŵana ŵa Adamu na Eva. Ivi vikulongora kuti namwe Yehova wakumutemwani chomene. Wakapeleka Mwana wake wakutemweka na kuzizipizga vyakuŵinya mwakuti watiwombore ku kwananga na nyifwa. (1 Yoh. 4:9, 10) Wakukhumba kovwira waliyose wa ise kumuteŵetera nangauli tili ŵakwananga, ndipo walayizga kuti munthazi wazamuwuskirapothu kwananga.
15. Kasi tikwenera kuchita vichi kuti tisange chandulo na chawanangwa cha Chiuta cha sembe ya Yesu?
15 Chawanangwa cha Chiuta, icho ni sembe yakuwombora ya Mwana wake wapadera, chawovwira kuti chiŵe chamachitiko kuti zakwananga zithu zigowokereke. Kweni kuti Chiuta watigowokere, nase tikwenera kuchita chinthu chinyake. Kasi ntchivichi? Yohane Mubatizi kweniso Yesu Khristu ŵakayowoya icho tikwenera kuchita, ŵakati: “Ng’anamukani mtima, chifukwa Ufumu wakuchanya waneng’enera.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Ntheura tikwenera kung’anamuka mtima usange tikukhumba kuŵa paubwezi na Yehova na kugowokereka zakwananga zithu. Kweni kasi kung’anamuka mtima chikung’anamurachi, ndipo kukovwira wuli kuti timukondweskenge Yehova nangauli tili ŵakwananga? Nkhani yakulondezgapo yizamuzgora fumbo ili.
SUMU 18 Kuwonga Sembe Yakuwombora
a MAZGU GHALONGOSOREKA: Mu Baibolo, lizgu lakuti “kwananga” lingang’anamura vinthu viheni ivyo munthu wachita, panji kutondeka kuchita vinthu mwakuyana na fundo za makhaliro ghawemi za Yehova. Kweni lizgu lakuti “kwananga” lingang’anamuraso kwananga uko tili kuhara kufuma kwa Adamu. Nakuti tose tikufwa chifukwa cha kwananga uko tili kuhara.
