Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Lutilirani Kukhora Mwauzimu Apo Mukuteŵetera mu Charu Chachilendo

Lutilirani Kukhora Mwauzimu Apo Mukuteŵetera mu Charu Chachilendo

“Nkhusungilira ivyo mwayowoya mu mtima wane.”—SAL. 119:11.

SUMU: 142, 92

1-3. (a) Kasi Ŵakhristu wose ŵakwenera kuchitachi? (b) Kasi awo ŵakuteŵetera mu charu chachilendo ŵakukumana na masuzgo wuli, ndipo pakuŵa mafumbo wuli? (Wonani chithuzi chakwamba.)

ŴAKABONI ŴA YEHOVA ŵanandi mazuŵa ghano ŵakulimbikira chomene kupharazga makani ghawemi “ku mtundu uliwose, fuko lililose, lulimi lulilose, na ŵanthu wose.” (Chivu. 14:6) Kasi namwe mukusambira chiyowoyero chinyake? Kasi ndimwe mishonale, panji mukuteŵetera ku charu chinyake uko ŵapharazgi mbachoko? Kasi mukuwungana na mpingo uwo ukuyowoya chiyowoyero chinyake mu charu chinu?

2 Ŵateŵeti ŵa Yehova wose ŵakwenera kuwoneseska kuti umoyo ŵawo wauzimu ngwakukhora. (Mat. 5:3) Kweni nyengo zinyake chifukwa cha nthangwanika tikutondeka kusambira patekha. Padera pa kutangwanika, awo ŵakuteŵetera ku charu chinyake ŵakusanganaso na masuzgo ghanyake.

3 Awo ŵakuteŵetera ku charu chinyake ŵakusuzgika kusambira chiyowoyero chachilendo. Ichi chikupangiska kuti ŵatondeke kupulikiska vinthu vyakubisika vya mu Baibolo. Ndipouli, ŵakwenera kuwoneseska kuti nyengo zose ŵakurya chakurya chakukhoma chauzimu. (1 Kor. 2:10) Kasi ŵangachita wuli ivi para ŵakutondeka kupulikiska chiyowoyero cha mpingo uwo ŵakuwunganamo? Chifukwa wuli ŵapapi ŵakwenera kuwoneseska kuti ŵana ŵawo ŵakupulikiska Mazgu gha Chiuta nyengo zose?

ICHO CHINGAŴATONDESKA KUKURA MWAUZIMU

4. Kasi ntchivichi icho chingaŵika umoyo withu wauzimu pangozi? Yowoyani chiyelezgero.

4 Para munthu wakupulika yayi Mazgu gha Chiuta mu chiyowoyero chachilendo, umoyo wake wauzimu ukuŵa pangozi. M’ma 400 B.C.E., Nehemiya wakakwiya chomene kuwona kuti ŵana ŵanyake ŵa Ŵayuda awo ŵakawera ku Babuloni, ŵakamanyanga yayi Chihebere. (Ŵazgani Nehemiya 13:23, 24.) Ntheura chikaŵa chakusuzga kuti ŵana aŵa ŵasambire na kupulikiska Mazgu gha Chiuta, kweniso kukolerana na ŵanyawo.—Neh. 8:2, 8.

5, 6. Kasi ŵapapi ŵanyake awo ŵakuteŵetera mu mpingo wa chiyowoyero chachilendo ŵawona vichi, ndipo chifukwa wuli?

5 Ŵapapi ŵanyake Ŵachikhristu awo ŵakuteŵetera mu mpingo wa chiyowoyero chachilendo ŵakuwona kuti ŵana ŵawo ŵakulopwa mwauzimu. Ivyo ŵakusambira ku Nyumba ya Ufumu vikuŵafika pa mtima yayi chifukwa ŵakuvipulikiska yayi. [1] Mubali Pedro uyo wakasamira ku Australia na mbumba yake kufuma ku South America, wakati: “Para ŵanthu ŵakudumbiskana vinthu vyauzimu, ivyo ŵakudumbiskana vikwenera kukhwaska chomene mtima na maghanoghano ghawo.”—Luka 24:32.

6 Para tikusambira Mazgu gha Chiuta mu chiyowoyero chachilendo ghakutifika chomene pa mtima yayi nga umo vikuŵira para tikusambira mu chiyowoyero chithu. Kweniso chifukwa chakuti tikutondeka kuyowoya makora chiyowoyero chachilendo, tingasuzgika maghanoghano ndipo tingatondeka kukura mwauzimu. Ntheura apo tichali na khumbiro la kuteŵetera Yehova mu charu chinyake, tingachita makora kuwoneseska kuti tikurya chakurya chauzimu mwakukwana.—Mat. 4:4.

ŴAKAVIKILIRA UMOYO WAWO WAUZIMU

7. Kasi Ŵababuloni ŵakachita wuli kuti ŵakope Daniyeli kuti walondezgenge mitheto na chisopa chawo?

7 Apo Daniyeli na ŵanyake ŵakaŵa ku wuzga, Ŵababuloni ŵakaŵasambizga “chiyowoyero cha Ŵakalidi” kuti nawo ŵalondezgenge mitheto ya ku Babuloni. Kweniso wantchito mulara wa themba uyo wakaŵasambizganga chiyowoyero wakaŵathya mazina Ghachibabuloni. (Dan. 1:3-7) Zina ilo wakathya Daniyeli likimiranga Beli, chiuta wa Ŵababuloni. Panji Themba Nebukadinezara likakhumbanga kukopa Daniyeli kuti waghanaghanenge kuti chiuta wa Babuloni wakuluska Yehova.—Dan. 4:8.

8. Kasi ntchivichi chikawovwira Daniyeli kuŵa wakukhora mwauzimu apo wakaŵa ku Babuloni?

8 Nangauli Daniyeli wakapika vyakurya ivyo themba likaryanga, kweni “wakasimikizga mu mtima wake kuti wajikazuzgenge chara.” (Dan. 1:8) Daniyeli wakalutilira kukhora mwauzimu nangauli wakaŵa ku charu chachilendo chifukwa wakasambiranga “mabuku ghakupatulika” mu chiyowoyero chakonkhera. (Dan. 9:2, mazgu ghamusi) Ntheura kwa vyaka 70 ivyo wakakhalira ku Babuloni, wakalutilira kumanyikwa na zina lake Lachihebere.—Dan. 5:13.

9. Kasi Salimo 119 likulongora kuti Mazgu gha Chiuta ghakamovwira wuli mulembi wa salimo ili?

9 Mulembi wa Salimo 119 wakakhozgeka chomene na Mazgu gha Chiuta. Iyo wakazizipizga vinthu viheni ivyo ŵakaronga ŵanyake ŵa themba ŵakamunenanga. (Sal. 119:23, 61) Ndipouli, wakazomerezga kuti Mazgu gha Chiuta ghamukhozge.—Ŵazgani Salimo 119:11, 46.

LUTILIRANI KUKHOZGA UMOYO WAUZIMU

10, 11. (a) Kasi tikwenera kuŵa na chilato wuli para tikusambira Mazgu gha Chiuta? (b) Kasi tingafiska wuli chilato ichi? Yowoyani chiyelezgero.

10 Nangauli nyengo zinyake tikutangwanika na milimo yauzimu panji ntchito zakuthupi, kweni tose tikwenera kupatura nyengo yakusambira patekha kweniso kusopa na mbumba zithu. (Efe. 5:15, 16) Kweniso tileke kuŵerenga mwakuchimbilira kuti timare waka mapeji ghanandi, panji kuti tisange waka mazgoro ghakuti tikazgore ku maungano. M’malo mwake, tikwenera kuwoneseska kuti ivyo tikusambira mu Mazgu gha Chiuta vikutifika pa mtima na kukhozga chipulikano chithu.

11 Kuti Mazgu gha Chiuta ghatifike pa mtima para tikusambira, tikwenera kughanaghanira umo fundo zake zingatovwilira kweniso umo tingawovwilira nazo ŵanji. (Fil. 1:9, 10) Tikwenera kumanya kuti para tikunozgekera uteŵeti, maungano, panji nkhani, nyengo zinyake tingawona yayi umo ivyo tikuŵazga vingatovwilira ise taŵene. Mwachiyelezgero, nangauli mama uyo wakuphika chakurya wakucheta kuti wawone usange chaphya makora, kweni wakuthemba waka chakurya chakucheta yayi. M’malo mwake, nayo wakurya mwakukwana kuti waŵe na umoyo uwemi. Mwakuyana waka, nase tikwenera kuwoneseska kuti nyengo zose tikurya chakurya chauzimu kuti tilutilire kukhora mwauzimu.

12, 13. Chifukwa wuli awo ŵakuteŵetera mu mipingo ya chiyowoyero chinyake ŵakutemwa kusambiraso Mazgu gha Chiuta mu chiyowoyero chawo?

12 Ŵanandi awo ŵakuteŵetera mu vyaru vinyake, ŵawona kuti ntchiwemi kusambira Baibolo zuŵa lililose mu ‘chiyowoyero chawo chakonkhera.’ (Mil. 2:8, mazgu ghamusi) Ŵamishonale nawo ŵakuyimanya makora fundo iyi. Iwo ŵakuthemba ivyo ŵakusambira waka pa maungano mu chiyowoyero chachilendo yayi, kweni ŵakusambiraso Baibolo paŵekha mu chiyowoyero chawo.

13 Alain uyo wasambira Chiperesiya kwa vyaka 8, wakati: “Para nkhunozgekera maungano mu Chiperesiya, kanandi maghanoghano ghakuŵa pa chiyowoyero. Ntheura ivyo nkhuŵerenga vikunifika pa mtima yayi chifukwa nkhuŵika mtima chomene pa chiyowoyero. Lekani nyengo zose nkhupatura nyengo kuti nisambirenge Baibolo na mabuku ghithu mu chiyowoyero chane chakonkhera.”

ŴAFIKANI PA MTIMA ŴANA ŴINU

14. Kasi ŵapapi ŵakwenera kuwoneseska vichi, ndipo chifukwa wuli?

14 Ŵapapi Ŵachikhristu ŵakwenera kuwoneseska kuti Mazgu gha Chiuta ghakuŵafika pa mtima ŵana ŵawo. Wakati wateŵetera vyaka vitatu mu mpingo wa chiyowoyero chachilendo, mubali Serge na muwoli wake, Muriel, ŵakawona kuti mwana wawo munyamata wa vyaka 17 waleka kukondwa na vinthu vyauzimu. Mudumbu Muriel wakati: “Mwana withu wakakwenyeleranga chomene kupharazgira ŵanthu mu chiyowoyero chachilendo. Kweni pakwamba wakakondwanga chomene kupharazga mu Chifurenchi, icho ntchiyowoyero chake.” Serge wakati: “Tikati tamanya kuti mwana withu wakutondeka kukura mwauzimu chifukwa cha suzgo la chiyowoyero, tikawelera ku mpingo withu wakale.”

Woneseskani kuti unenesko ukuŵafika pa mtima ŵana ŵinu (Wonani ndime 14, 15)

15. (a) Kasi ni vichi ivyo vingapangiska ŵapapi kuwelera ku mpingo wa chiyowoyero icho ŵana ŵawo ŵakuchimanya makora? (b) Kasi lemba la Dotoronome 6:5-7 likuŵaphalira vichi ŵapapi?

15 Kasi ni vichi ivyo vingapangiska ŵapapi kuwelera ku mpingo wa chiyowoyero icho ŵana ŵawo ŵakuchimanya makora? Chakwamba, para ŵakuwona kuti ŵalije nyengo na vinthu vyakukhumbikwa kuti ŵasambizge ŵana ŵawo kutemwa Yehova kweniso kuŵasambizga chiyowoyero chachilendo pa nyengo yimoza. Chachiŵiri, usange ŵakuwona kuti ŵana ŵawo ŵaleka kutemwa vinthu vyauzimu panji ŵakukondwa nacho yayi chiyowoyero chachilendo. Para vyaŵa nthena, ŵapapi ŵangawona kuti ntchiwemi kuwelera dankha ku mpingo wa chiyowoyero icho ŵana ŵawo ŵakuchipulika makora. Pamanyuma, usange ŵawona kuti ŵana ŵawo ŵakhwima mwauzimu, ŵapapi ŵangaghanaghanaso vya kuwelera ku mpingo wa chiyowoyero chachilendo.—Ŵazgani Dotoronome 6:5-7.

16, 17. Kasi ŵapapi ŵanyake ŵakusambizga wuli ŵana ŵawo uku ŵali mu mpingo wa chiyowoyero chachilendo?

16 Ŵapapi ŵanyake ŵasanga nthowa zakusambizgira ŵana ŵawo Mazgu gha Chiuta mu chiyowoyero chawo uku ŵakuwungana na mpingo panji gulu la chiyowoyero chinyake. Mubali Charles uyo wali na ŵana ŵatatu ŵa vyaka vyapakati pa 9 na 13, wakuwungana na kagulu ka chiyowoyero cha Lingala. Iyo wakati: “Tikawona kuti ntchiwemi kuti tisambirenge na ŵana ŵithu na kusopera lumoza mu chiyowoyero chithu. Kweni tikachitangaso viyezgelero na maseŵero mu Chilingala kuti ŵana ŵithu ŵasambirenge chiyowoyero ichi.”

Mikanipo mtima kusambira chiyowoyero chachilendo na kuzgorapo pa maungano (Wonani ndime 16, 17)

17 Mubali Kevin wali na ŵana ŵaŵiri ŵasungwana. Munyake wali na vyaka 5, ndipo munyake wali na vyaka 8. Mubali uyu wakulimbikira chomene kovwira ŵana ŵake kupulikiska makora vinthu ivyo ŵakusambira mu chiyowoyero chachilendo. Iyo wakuti: “Ine na muwoli wane tikusambira patekha na ŵana ŵithu mu Chifurenchi, icho ntchiyowoyero chithu. Tili kupanganaso kuti kamoza pa mwezi, tiwunganenge na mpingo wa Chifurenchi. Kweniso para tili pa holide, tikuluta ku maungano agho ghakuchitika mu Chifurenchi.”

18. (a) Kasi lemba la Ŵaroma 15:1, 2 lingawovwira wuli ŵapapi para ŵakusankha umo ŵangawovwilira ŵana ŵawo? (b) Kasi ŵapapi ŵanyake ŵakupeleka masachizgo wuli ghakovwira? (Wonani mazgu ghapaumaliro.)

18 Mbumba yiliyose yingasankha yekha nthowa yiwemi yakovwilira ŵana ŵawo kuti ŵalutilire kukura mwauzimu. [2] (Gal. 6:5) Mudumbu Muriel uyo tamuzunura mu ndime 14, wakati iyo na mfumu wake ŵakaleka vinthu vinyake ivyo ŵakatemwanga kuti ŵaŵe na nyengo yakovwilira mwana wawo mwauzimu. (Ŵazgani Ŵaroma 15:1, 2.) Mubali Serge nayo wakuwona kuti iyo na mbumba yake ŵakachita makora kuwelera ku mpingo wa chiyowoyero chawo. Iyo wakuti: “Tikati tawelera waka ku mpingo wa chiyowoyero chithu cha Chifurenchi, mwana withu wakamba kuchita makora chomene mwauzimu ndipo wali kubatizika. Sono ni mupayiniya wanyengozose. Nakuti nayo wakughanaghana vyakusamira ku mpingo wa chiyowoyero chinyake.”

ZOMEREZGANI MAZGU GHA CHIUTA KUMUFIKANI PA MTIMA

19, 20. Kasi tingalongora wuli kuti tikutemwa Mazgu gha Chiuta?

19 Yehova wakutitemwa chomene, lekani watipa Mazgu ghake, Baibolo. Baibolo likusangika mu viyowoyero vinandi kuti “ŵanthu ŵa mitundu yose ŵamanye makora unenesko.” (1 Tim. 2:4) Yehova wakumanya kuti ŵanthu ŵakupulikiska unenesko para ŵakuŵazga na kusambira Baibolo mu chiyowoyero chawo.

20 Ntheura kwali tikuteŵetera nkhu, tose tikwenera kuwoneseska kuti tikurya chakurya chauzimu mwakukwana. Para nyengo zose tikusambira Malemba mu chiyowoyero chithu, tilutilirenge kukhora mwauzimu pamoza na mbumba yithu. Kweniso tilongorenge kuti tikusungilira ivyo Yehova wakutiphalira.—Sal. 119:11.

^ [1] (ndime 5) Mazina ghasinthika.

^ [2] (ndime 18) Kuti mumanye fundo za mu Baibolo izo zingawovwira mbumba yinu, ŵazgani nkhani ya mutu wakuti, “Kulera Ana M’dziko Lachilendo, Mavuto ndi Mphoto Zake” mu Gongwe la Mulinda Lachicheŵa la Okutobala 15, 2002.