KASI ise tikuyana wuli na ntchimi zakale? Baibolo la Mang’anamuliro gha Charu Chiphya pa “Mang’anamuro gha Mazgu gha mu Baibolo,” likuti ntchimi ni “munthu uyo Chiuta wakuyowoyeramo khumbo lake. Ntchimi zikayowoyanga m’malo mwa Chiuta, zikayowoyanga ivyo vichitikenge munthazi kweniso kusambizga ŵanthu vya Yehova, malango ghake, na vyeruzgo vyake.” Nangauli ise tikuchima ivyo vizamuchitika munthazi yayi, kweni tikuyowoya m’malo mwa Chiuta para tikupharazga uthenga uwo uli mu Mazgu gha Chiuta.​—Mat. 24:14.

Tili na mwaŵi ukuru chomene wakuphalira ŵanthu vya Chiuta withu, Yehova, na kuŵasambizga khumbo lake. Ntchito iyi tikuchitira lumoza na ŵangelo awo ŵakuwuluka mu mlengalenga. (Chivu. 14:6) Ndipouli, tingakumana na masuzgo agho ghangatiluwiska kuzirwa kwa mulimo uwu. Ghanyake mwa masuzgo agha ni: Kuvuka, kugongowa, na kujiwona kuŵa wambura kwenelera. Ntchimi zakugomezgeka zakale nazo zikasangananga na masuzgo ghanthena, kweni zikalutilira kuteŵetera Chiuta. Yehova wakawovwira ntchimi izi kufiska milimo iyo wakazipa. Tiyeni tiwone umo ntchimi zinyake zikachitira na umo nase tingaziyezgera.

Nyengo zinyake nase tingavuka na milimo yithu ya zuŵa na zuŵa, ndipo tingaghanaghana kuti tikhale waka ku upharazgi. Mbunenesko kuti tikukhumbikwira kupumura, nanga ni Yesu na ŵapositole ŵake nawo ŵakapumuranga. (Mrk. 6:31) Kweni ghanaghanirani za Ezekiyeli na mulimo uwo wakaŵa nawo apo wakaŵa ku Babuloni lumoza na Ŵaisrayeli ŵanyake awo ŵakakoleka wuzga kufuma ku Yerusalemu. Nyengo yinyake Chiuta wakaphalira Ezekiyeli kuti watore njerwa na kudindapo msumba wa Yerusalemu. Pamanyuma, Ezekiyeli wakeneranga kuyelezgera umo msumba wa Yerusalemu uzamuzingilizgikira na ŵalwani. Iyo wakatumika kuti wagonere kumazere mazuŵa 390, na kugonera  kumalyero mazuŵa 40. Yehova wakamuphalira kuti: “Wona! Nikukakenge na vingwe kuti ungazgokeranga uku na uku chara, m’paka ufiske mazuŵa ghako ghakuti uwuzingilizge.” (Ezek. 4:1-8) Ŵaisrayeli ŵanyake awo ŵakaŵa ku wuzga ŵakakhwaskika na ivyo Ezekiyeli wakaphalirika kuchita. Kwa nyengo yakujumpha chaka chimoza, Ezekiyeli wakagoneranga kulwande limoza. Kasi Ezekiyeli wakafiska wuli?

Ezekiyeli wakamanya kuti mulimo wake ngwakuzirwa. Chiuta wakaphalira Ezekiyeli kuti: “Kwali iwo [Ŵaisrayeli] ŵamutegherezga panji ŵamukana kutegherezga, . . . kweni ŵazamumanya nadi kuti ntchimi yikaŵa pakati pawo.” (Ezek. 2:5) Ezekiyeli wakaluwa yayi kuzirwa kwa mulimo wake. Ntheura wakajipeleka na mtima wose kuyelezgera umo Yerusalemu wazamuzingilizgikira na ŵankhondo. Ezekiyeli wakalongora kuti wakaŵa nadi ntchimi ya Chiuta. Pamasinda, uthenga ukamufika pamoza na Ŵaisrayeli awo wakaŵa nawo ku wuzga kuti: “Msumba wabwangandulika!” Apa Ŵaisrayeli ŵakamanya nadi kuti ntchimi yikaŵa pakati pawo.​—Ezek. 33:21, 33.

Mazuŵa ghano napo, tikuchenjezga ŵanthu kuti charu cha Satana ichi chiparanyikenge. Nangauli nyengo zinyake tikuvuka, kweni tikulutilira kupharazga Mazgu gha Chiuta, kuwelerako ku ŵakunweka, na kuchitiska masambiro gha Baibolo. Apo tikuwona kuti mauchimi agho ghakuyowoya za umaliro wa charu ichi ghakufiskika, tikukhorwa kuti ndise ŵanthu awo “Chiuta wakuyowoyeramo khumbo lake.”

Nangauli Yehova wakutovwira na mzimu wake kuti tipharazgenge na mtima wose, kweni nyengo zinyake tikugongowa chifukwa cha umo ŵanthu ŵakuchitira na uthenga withu. Ipo tingachita makora kughanaghanira ivyo ntchimi Yeremiya yikachita. Ŵanthu ŵakamuhoyanga, kumuchitira msinjiro, na kumususka chifukwa cha kupharazga uthenga wa Chiuta. Lekani nyengo yinyake Yeremiya wakayowoya kuti: “Nimuzunurengeso yayi, niyowoyengeso chara mu zina lake.” Yeremiya nayo wakakwenyeleranga para ŵanthu ŵakumususka nga umo nase tikuchitira. Ndipouli, wakaleka yayi kupharazga uthenga wa Chiuta. Chifukwa wuli? Yeremiya wakati: “Kweni mu mtima wane vikaŵa nga moto wakugolera wajalirika mu viwangwa vyane, nkhavuka kuwukora. Nkhatondeka kuzizipizga.”​—Yer. 20:7-9.

Mwakuyana waka, para nase tagongowa chifukwa chakuti ŵanthu ŵakukana uthenga withu, tikwenera kumanya kuti uthenga uwo tikupharazga ngwakuzirwa chomene. Uthenga uwu uli nga ni ‘moto wakugolera uwo wajalirika mu viwangwa’ vithu. Moto uwu ungalutilira kugolera mu mtima withu para tikuŵazga Baibolo zuŵa lililose.

Ŵakhristu ŵanyake para ŵapika mulimo, ŵakumanya yayi umo ŵangawuchitira, kweniso ŵakutondeka kupulikiska chifukwa icho ŵapikira mulimo uwo. Ntchimi Hoseya ndimo nayo yikwenera kuti yikajipulikiranga. Yehova wakaphalira Hoseya kuti: “Luta ukatore mwanakazi muhule ndipo uŵe na ŵana ŵauhule.” (Hos. 1:2) Yelezgerani kuti mukukhumba kutora, mbwee Chiuta wakumuphalirani kuti mwanakazi uyo mutorenge wazamuŵa hule. Kasi imwe mungajipulika wuli? Hoseya wakazomera kutora mwanakazi wanthena. Iyo wakatora Gomeri kuŵa muwoli wake, ndipo Gomeri wakababa mwana mwanalume. Pamasinda, Gomeri wakababa ŵana ŵaŵiri, mwanalume na mwanakazi. Ŵana ŵaŵiri aŵa ŵakwenera kuti ŵakafumira mu uhule. Yehova wakaphalilirathu Hoseya kuti mwanakazi wake “wazamuchimbilira vibwezi vyake.” Mazgu ghakuti “vibwezi” ghakulongora kuti wakagonanga na ŵanalume ŵanandi. Pamanyuma, wakawelera kwa Hoseya. Jitorani kuti imwe ndimwe mukaŵa Hoseya, kasi mukate mumupokelerenge mwanakazi wanthena? Kweni ndivyo Yehova wakaphalira Hoseya kuti wachite. Nakuti Hoseya wakachita kumuguraso Gomeri na ndalama zinandi kuti walutilire kuŵa muwoli wake.​—Hos. 2:7; 3:1-5.

Hoseya wakamanyanga yayi chifukwa icho Chiuta wakamutumira kuchita ivi. Ndipouli Hoseya wakagomezgeka, ndipo ivyo wakachita vikutovwira kupulikiska umo Yehova vikamuŵinyiranga para Ŵaisrayeli ŵamugalukira. Kweniso vikawovwira kuti Ŵaisrayeli ŵanyake ŵawelere kwa Yehova.

Mazuŵa ghano palije munthu uyo Chiuta wakumutuma kuti watore “mwanakazi muhule.” Kasi nkhani ya Hoseya iyi yikutisambizga vichi? Yikutisambizga kuti tikwenera kuŵa na mzimu wakujipeleka, nanga ni  para tikuwona kuti ntchinonono kwa ise kupharazga pakweru makani ghawemi gha Ufumu “ku nyumba na nyumba.” (Mil. 20:20) Panyake mukuwona kuti nthowa zinyake zakupharazgira ni zipusu yayi kwa imwe. Ŵanthu ŵanandi para ŵamba kusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova, ŵakuyowoya kuti ŵakukondwa kusambira Baibolo kweni ŵangakwaniska yayi kupharazga ku nyumba na nyumba. Ndipouli, ŵanandi ŵakwamba kupharazga ku nyumba na nyumba nangauli pakwamba ŵakawonanga kuti ŵangakwaniska yayi. Kasi mwatorapo sambiro wuli pa fundo iyi?

Paliso chinthu chinyake icho tikusambira kwa Hoseya. Hoseya wakaŵa na wanangwa wakuleka kutora na kuwelerana na mwanakazi muhule uyu. Nakuti palije uyo wate wamanyenge kuti Hoseya wakana kutora mwanakazi muhule. Kweni nkhani iyi tikuyimanya chifukwa chakuti Hoseya wali kuyilemba. Nyengo zinyake, nase tingasanga mwaŵi wakuphalirako ŵanyithu vya Yehova. Nangauli pangaŵavya munthu uyo wangamanya usange tindagwiliskire ntchito mwaŵi uwu, kweni tingawutayanga yayi wanthena. Wonani ivyo wakachita Anna wa ku United States. Apo wakaŵa ku sukulu, msambizgi wake wakaphalira ŵana mu kilasi kuti waliyose walembe nkhani iyo wakuwona kuti ŵanandi ŵakukolerana nayo yayi ndipo walembe fundo zakuti zikhorweske awo ŵakususka. Anna wakawona kuti uwu ni mwaŵi wakupharazgira vya Chiuta. Wakalomba kwa Yehova kuti wamovwire kusankha nkhani iyo wangalemba. Anna wakalemba nkhani yakulongosora kuti vinthu vikaŵako vyekha yayi kweni vikalengeka na Chiuta, ndipo wakapeleka ukaboni wakupulikikwa makora.

Apo Anna wakaŵazganga nkhani yake mu kilasi, msungwana munyake uyo wakagomezganga kuti vinthu vikaŵako waka vyekha, wakafumba mafumbo ghanandi ghakususka. Kweni Anna wakapeleka mazgoro ghakukhorweska. Msambizgi wake nayo wakakhorwa ndipo wakamupa chawanangwa. Kufuma pa nyengo iyi, Anna wakamba kudumbiskana vinandi na msungwana wakususka yura pa nkhani ya umo vinthu vikalengekera. Anna wakawona kuti mwaŵi uwu wafuma kwa Yehova, ndipo wakati: “Sono nkhupharazga mwachikanga, kwambura wofi.”

Nangauli ise tikuchima yayi, kweni tingafiska khumbo la Yehova para tikuyezga mzimu wakujipeleka wa ntchimi nga ni Ezekiyeli, Yeremiya, na Hoseya. Pa Nyengo Yakusopera ya Mbumba panji pa sambiro la mwaŵene, mungaŵazga nkhani za ntchimi zinyake na kuwona umo mungaziyezgera.