Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Yehova Wakulongozga Ŵanthu Ŵake

Yehova Wakulongozga Ŵanthu Ŵake

“Nthowa ni iyi. Endaninge mwenemumo.”​—YES. 30:21.

SUMU: 65, 48

1, 2. (a) Kasi vikhwangwani vya pa msewu vikovwira wuli? (Wonani chithuzi chakwamba.) (b) Kasi Yehova wakovwira wuli ŵanthu ŵake?

“YIMANI, LAŴISKANI, TEGHEREZGANI.” Mazgu agha ghakaŵa pa vikhwangwani ivyo vikaŵa pa malo apo misewu ya galimoto yikujumphana na njanji ku North America. Vikhwangwani ivi vikawovwiranga kuti magalimoto ghaleke kugandika na sitima za pa mtunda, kweniso vikaponoska ŵanthu ŵanandi.

2 Yehova wakuchita vinandi kuluska vikhwangwani ivyo vikutichenjezga waka. Iyo wakulongozga ŵanthu ŵake kuti ŵazakasange umoyo wamuyirayira kweniso kuti ŵaleke kupwetekeka mwauzimu. Yehova wali nga ni muliska wa chitemwa uyo wakulongozga na kuchenjezga mberere zake kuti zileke kupuluka.​—Ŵazgani Yesaya 30:20, 21.

NYENGO ZOSE YEHOVA WAKULONGOZGA ŴANTHU ŴAKE

3. Chifukwa wuli ŵanthu ŵakufwa?

3 Kufuma waka apo ŵanthu ŵakalengekera, Yehova wakupeleka ulongozgi wakwenelera ku ŵanthu ŵake. Mwachiyelezgero, mu munda wa Edeni, Yehova wakapeleka ulongozgi uwemi kwa Adamu na Eva uwo ukate uŵawovwirenge kukhala mwakukondwa kweniso kwamuyirayira. (Gen. 2:15-17) Kweni Adamu na Eva wakaleka kupulikira ulongozgi wa Chiuta. Eva wakapulikira Satana, ndipo Adamu wakapulikira muwoli wake. Ntheura wose ŵaŵiri ŵakamba kusuzgika ndipo pamanyuma ŵakafwa kwambura chilindizga chilichose. Kweniso chifukwa chakuti Adamu na Eva ŵakaleka kupulikira, ŵanthu wose ŵakufwa.

4. (a) Pamanyuma pa Chigumula, chifukwa wuli ŵanthu ŵakakhumbikwiranga ulongozgi uphya? (b) Kasi Yehova wakapeleka dango wuli pamanyuma pa Chigumula, ndipo likutovwira kumanya vichi?

4 Yehova wakapeleka ulongozgi kwa Nowa uwo ukamovwira kupona pa nyengo ya Chigumula. Pamanyuma pa Chigumula, Yehova wakapeleka dango ku ŵanthu awo ŵakapona kuti ŵaleke kurya panji kumwa ndopa. Chifukwa wuli Yehova wakapeleka dango ili? Chifukwa pa nyengo iyi Yehova wakazomerezga ŵanthu kwamba kurya nyama. Apa vinthu vikasintha, lekani ŵanthu ŵakakhumbikwiranga ulongozgi uphya wakuti: “Mungaryanga nyama lumoza na umoyo wake yayi, uwo ni ndopa zake.” (Gen. 9:1-4) Dango ili likutovwira kumanya umo Yehova wakuwonera umoyo. Iyo ni Mlengi, ndipo ndiyo wali kutipa umoyo. Ntheura wali na mazaza ghakutiphalira umo tikwenera kuchitira na umoyo. Mwachiyelezgero, Yehova wali kupeleka dango lakuti ŵanthu ŵangakomananga yayi. Yehova wakuwona umoyo na ndopa kuŵa vyakupatulika, ndipo wazamulanga waliyose uyo wakugwiliskira ntchito umoyo na ndopa mwambura kwenelera.​—Gen. 9:5, 6.

5. Kasi tisambirenge vichi mu nkhani iyi?

5 Nyengo zose Chiuta wakupeleka ulongozgi ku ŵanthu ŵake. Mu nkhani iyi tiwonenge viyelezgero vichoko waka vya umo Yehova wakulongozgera ŵanthu ŵake. Ivyo tisambirenge mu nkhani iyi vitovwirenge kulutilira kulondezga ulongozgi wa Yehova m’paka tizakanjire mu charu chiphya.

MTUNDU UPHYA, ULONGOZGI UPHYA

6. Chifukwa wuli Ŵaisrayeli ŵakeneranga kupulikira Dango ilo Yehova wakaŵapa kwizira mwa Mozesi?

6 Mu nyengo ya Mozesi, Yehova wakapeleka ulongozgi wakupulikikwa makora ku ŵanthu ŵake wa umo ŵakwenera kukhalira kweniso umo ŵakwenera kumusopera. Chifukwa wuli wakapeleka ulongozgi uwu? Apa vinthu vikasinthaso. Kwa vyaka vyakujumpha 200, Ŵaisrayeli ŵakaŵa ŵazga ku Eguputo, ndipo ŵakakhalanga na ŵanthu awo ŵakasopanga ŵakufwa, vikozgo, kweniso ŵakachitanga vinthu vinandi vyambura kukondweska Chiuta. Ŵaisrayeli ŵakati ŵafuma mu Eguputo, ŵakakhumbikwiranga ulongozgi uphya. Panyengo iyi ŵakeneranga kulondezga Dango la Yehova pera. Mabuku ghanyake ghakuti lizgu la Chihebere lakuti “dango,” likuyana na lizgu ilo likung’anamura “kulongozga, kunjilikizga, na kusambizga.” Dango ilo Yehova wakapa Ŵaisrayeli kwizira mwa Mozesi, likaŵavikiliranga kuti ŵaleke kutolera nkharo ziheni na kasopero kautesi ka ŵamitundu awo ŵakakhalanga nawo pafupi. Para Ŵaisrayeli ŵapulikira Chiuta, iyo wakaŵatumbikanga. Kweni para ŵaleka kumupulikira, ŵakasangananga na masuzgo ghanandi.​—Ŵazgani Dotoronome 28:1, 2, 15.

7. (a) Chifukwa wuli Yehova wakapeleka ulongozgi ku ŵanthu ŵake? (b) Kasi Dango likaŵa wuli mulinda wa Ŵaisrayeli?

7 Pakaŵaso chifukwa chinyake icho ulongozgi uphya ukakhumbikwiranga. Dango likawovwira Ŵaisrayeli kuti ŵanozgekere kwiza kwa Mesiya, uyo ni Yesu Khristu. Dango likakumbuskangaso Ŵaisrayeli kuti mbakwananga. Likaŵawovwirangaso kumanya kuti ŵakukhumbikwira sembe ya Yesu kuti zakwananga zawo zigowokereke kwamuyirayira. (Gal. 3:19; Heb. 10:1-10) Kweniso Dango likawovwira kuti mbumba iyo mukababikira Mesiya yimanyikwe makora ndipo vikawovwira kuti ŵanthu ŵamumanye wati wiza. Ntheura Dango likaŵa “mulinda” wakulongozgera Ŵaisrayeli kwa Khristu.​—Gal. 3:23, 24.

8. Chifukwa wuli tikwenera kulondezga fundo za mu Dango la Mozesi?

8 Ulongozgi wa mu Dango ilo Yehova wakapa Ŵaisrayeli, nase ungatovwira. Kasi tingachita wuli kuti utovwire? Tikwenera kuyima na kulaŵiska pa fundo izo pajintha Dango ilo Chiuta wakapeleka kwizira mwa Mozesi. Nangauli ise tili pasi pa Dango ili yayi, kweni fundo zake zingatilongozga mu umoyo withu wa zuŵa na zuŵa, kweniso umo tingasopera makora Yehova. Yehova wakawoneseska kuti malango ghake ghalembeka mu Baibolo kuti ghatisambizge, ndiposo kuti fundo zake zitilongozgenge. Kweniso tikuwonga chomene Yesu kuti wakasambizga vinthu ivyo vikutovwira kupulikiska fundo za mu Dango. Mwachiyelezgero, tegherezgani ivyo Yesu wakayowoya. Iyo wakati: “Mukapulika kuti kukayowoyeka kuti: ‘Ungaleŵanga chara.’ Kweni ine nkhumuphalirani kuti waliyose uyo wakulutilira kulaŵiska mwanakazi na kuŵa nayo na khumbiro, wachita nayo kale uleŵi mu mtima wake.” Ntheura tikwenera kugega kuchita uzaghali kweniso chilichose icho chingatipangiska kuchita uhule.​—Mat. 5:27, 28.

9. Chifukwa wuli mu 33 C.E., Yehova wakapelekaso ulongozgi uphya?

9 Yesu wakati wawonekera nga ni Mesiya, Yehova wakapelekaso ulongozgi uphya ndipo wakavumbura vinandi vyakukhwaskana na khumbo lake. Apa naposo vinthu vikasintha. Mu 33 C.E., Yehova wakawuleka mtundu wa Israyeli ndipo wakasankha mpingo Wachikhristu kuŵa mtundu uphya wa ŵanthu ŵake.

ULONGOZGI KWA ISRAYELI WAUZIMU

10. Chifukwa wuli Israyeli wauzimu wakapika ulongozgi uphya, ndipo ulongozgi uwu ukapambananga wuli na uwo ŵakapika Ŵaisrayeli mu nyengo ya Mozesi?

10 Mu nyengo ya Mozesi, Yehova wakapeleka Dango ku mtundu wa Israyeli, ilo likaŵasambizganga umo ŵangakhalira makora ndiposo umo ŵangamusopera. Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, ŵanthu ŵa Chiuta ŵakaŵa ŵa mu mtundu umoza pera yayi, lekani ŵakamba kuchemeka kuti Israyeli wauzimu. Ŵanthu aŵa ndiwo ŵakapanga mpingo Wachikhristu, ndipo ŵakaŵa pasi pa phangano liphya. Yehova wakaŵapa ulongozgi uphya wa umo ŵangakhalira makora ndiposo umo ŵangamusopera. Fundo iyi yikukolerana na mazgu ghakuti: “Chiuta wakutemwera yayi. Kweni wakupokelera munthu wa mtundu uliwose uyo wakumopa na kuchita urunji.” (Mil. 10:34, 35) Israyeli wauzimu wakalondezganga “dango la Khristu,” ilo likajintha pa fundo zakulembeka pa libwe chara, kweni pa mitima yawo. Dango la Khristu ndilo likalongozganga Ŵakhristu wose kulikose uko ŵakaŵa.​—Gal. 6:2.

11. Kasi ni malango wuli ghaŵiri agho ghali mu dango la Khristu?

11 Kwizira mwa Yesu, Israyeli wauzimu wakasanga chandulo chikuru na ulongozgi wa Yehova. Pambere Yesu wandakhazikiske phangano liphya, wakapeleka malango ghaŵiri ghakuzirwa. Lakwamba likuyowoya vya kupharazga, ndipo lachiŵiri likuyowoya umo Ŵakhristu ŵakwenera kukhalira na ŵanyawo. Ŵakhristu wose ŵakwambilira ŵakeneranga kulondezga malango agha, ndipo nase tikwenera kughalondezga, kwali tilutenge kuchanya panji tizamukhala pa charu chapasi kwamuyirayira.

12. Kasi ni ulongozgi wuli uphya uwo Yesu wakapa ŵasambiri ŵake?

12 Kale, ŵanthu ŵa mitundu yinyake ŵakalutanga ku Israyeli kuti ŵakasope Yehova. (1 Mathe. 8:41-43) Kweni pamanyuma, Yesu wakapeleka dango ilo lili pa Mateyu 28:19, 20. (Ŵazgani.) Iyo wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti “lutaninge” ku ŵanthu wose. Pa Pentekoste 33 C.E., Yehova wakalongora kuti wakukhumba kuti makani ghawemi ghapharazgike pa charu chose chapasi. Pa zuŵa ili, ŵanthu pafupifupi 120 awo ŵakapanga mpingo uphya ŵakazuzgika na mzimu utuŵa ndipo ŵakamba kuyowoya viyowoyero vyakupambanapambana ku Ŵayuda na ŵakung’anamukira ku Chiyuda. (Mil. 2:4-11) Pamanyuma, makani ghawemi ghakafika na ku Ŵasamariya wuwo. Kufuma apo, mu 36 C.E., makani ghawemi ghakapharazgikaso ku ŵanthu ŵambura kukotoleka. Ntheura Ŵakhristu ŵakeneranga kupharazga kwa waliyose pa charu chapasi.

13, 14. (a) Kasi “dango liphya” la Yesu likutichiska kuchitachi? (b) Kasi tikusambirako vichi kwa Yesu?

13 Yesu wakapelekaso “dango liphya” ilo likuti titemwenge ŵabali na ŵadumbu ŵithu. (Ŵazgani Yohane 13:34, 35.) Zuŵa lililose tikwenera kulongora kuti tikutemwa ŵabali ŵithu na kunozgeka kupeleka umoyo withu mu malo mwa iwo. Fundo iyi mukaŵavya mu Dango ilo likapelekeka ku Ŵaisrayeli mu nyengo ya Mozesi.​—Mat. 22:39; 1 Yoh. 3:16.

14 Yesu wakalongora makora umo tikwenera kutemwera ŵabali na ŵadumbu ŵithu. Iyo wakatemwanga ŵasambiri ŵake, lekani wakaŵafwira. Yesu wakukhumba kuti ŵalondezgi ŵake wose ŵatemwanenge. Ntheura tikwenera kuŵa ŵakunozgeka kuzizipizga masuzgo nanga nkhufwira ŵabali na ŵadumbu ŵithu.​—1 Tes. 2:8.

ULONGOZGI WA SONO NA MUNTHAZI

15, 16. Kasi ni vinthu wuli vinyake ivyo vyasintha, ndipo Chiuta wakutilongozga wuli?

15 Yesu wali kusankha “muzga wakugomezgeka na wavinjeru” kuti wapelekenge chakurya chauzimu “pa nyengo yakwenelera” ku ŵalondezgi ŵake. (Mat. 24:45-47) Chakurya ichi chikusazgapo ulongozgi wakuzirwa uwo tikupokera para vinthu vyasintha. Tiyeni tiwone vinyake ivyo vyasintha.

16 Tikukhala mu “mazuŵa ghaumaliro,” ndipo sonosono apa tikumanenge na suzgo yikuru iyo yindachitikepo nakale nakuti yizamuchitikaposo chara. (2 Tim. 3:1; Mrk. 13:19) Kweniso Satana na viŵanda vyake ŵali kuponyeka pa charu chapasi ndipo ŵakuchitiska kuti ŵanthu ŵasuzgikenge. (Chivu. 12:9, 12) Pasono tikupharazga mu viyowoyero vinandi chomene, kulongora kuti tikupulikira dango la Yesu lakuti tipharazgire ŵanthu ŵa mitundu yose.

17, 18. Kasi tikwenera kuchita wuli na ulongozgi uwo tikupokera?

17 Gulu la Yehova likutipa vinthu vinandi kuti vitovwire pa mulimo wakupharazga. Kasi imwe mukuvigwiliskira ntchito? Pa maungano ghithu tikupokera ulongozgi wa umo tingagwiliskira ntchito makora vinthu ivi. Kasi tikulondezga ulongozgi uwo Chiuta wakutipa?

18 Yehova watitumbikenge para tikupulikira ulongozgi uwo wakutipa kwizira mu mpingo. Usange sono tikupulikira ulongozgi, chizamuŵaso chipusu kulondezga ulongozgi uwo tizamupokera pa “suzgo yikuru,” apo charu cha Satana ichi chizamuparanyikira. (Mat. 24:21) Pamanyuma, tizamukhumbikwira ulongozgi uphya wa umo tizamukhalira mu charu chiphya chaurunji chambura Satana.

Mu Paradiso, tizamupokera mipukutu iyo yizamuŵa na ulongozgi wa kakhaliro (Wonani ndime 19, 20)

19, 20. Kasi ni mipukutu wuli iyo yizamujulika mu charu chiphya, ndipo yizamutovwira wuli?

19 Mu nyengo ya Mozesi, mtundu wa Israyeli ukakhumbikwiranga ulongozgi uphya, lekani Yehova wakaŵapa Dango. Pamanyuma, mpingo Wachikhristu ukeneranga kulondezga “dango la Khristu.” Mwakuyana waka, Baibolo likuti mu charu chiphya tizamupokera mipikutu iyo yizamuŵa na ulongozgi uphya. (Ŵazgani Chivumbuzi 20:12.) Mipukutu iyi yikwenera kuti yizamulongosoranga ivyo Yehova wazamukhumba kuti ŵanthu ŵake ŵachitenge. Kusambira mipukutu iyi kuzamovwira chomene ŵanthu wose na awo ŵazamuwuskika kuti ŵamanye ivyo Yehova wakukhumba. Mipukutu iyi yizamutovwiraso chomene kuti timanye maghanoghano gha Yehova. Pa nyengo iyo, tizamulipulikiska makora Baibolo, lekani tose mu paradiso tizamutemwananga na kuchindikana. (Yes. 26:9) Pasi pa ulongozgi wa Fumu, Yesu Khristu, tizamusambira vinthu vinandi na kusambizgaso ŵanyithu.

20 Usange tizamupulikira ulongozgi wa mu ‘mipukutu’ na kulutilira kugomezgeka pa nyengo ya chiyezgo chaumaliro icho chizamuchitika pamanyuma pa Ufumu wa vyaka 1000, Yehova wazamulemba mazina ghithu mu “mupukutu wa umoyo.” Yehova watinozgera umoyo wamuyirayira. Ntheura kuti tizakapokere umoyo uwu, tikwenera KUYIMA na kuŵazga ivyo Baibolo likuyowoya, KULAŴISKA na kupulikiska ivyo tikuŵazga, kweniso KUTEGHEREZGA na kulondezga ulongozgi wa Chiuta. Para tikuchita vinthu ivi, tizamupona suzgo yikuru na kulutilira kusambira kwamuyirayira vya Yehova, uyo ni Chiuta wavinjeru na chitemwa.​—Muph. 3:11; Rom. 11:33.