1. Kwati kwakhala nyengo yichoko waka pambere mpositole Petrosi wandafwe, kasi wakakhuŵilizgika kuchitachi?

 MPOSITOLE Petrosi wakateŵetera Yehova mwakugomezgeka kwa vyaka vinandi. Iyo wakaŵanga lumoza na Yesu mu upharazgi, wakamba mulimo wakupharazgira ŵanthu awo ŵakaŵa Ŵayuda yayi, kweniso pamanyuma wakazakaŵa yumoza wa mu wupu wakulongozga. Kweni cha kuumaliro kwa umoyo wake, Yehova wakamupa milimo yinyake yakusazgikira. Cha m’ma 62-64 C.E., Yehova wakamugwiliskira ntchito kulemba makalata ghaŵiri agho ni mabuku gha Baibolo gha 1 na 2 Petrosi. Petrosi wakaŵa na chigomezgo chose kuti makalata agha ghazamovwira Ŵakhristu para iyo wafwa.—2 Pet. 1:​12-15.

2. Chifukwa wuli makalata agho Petrosi wakalemba ghakaŵa gha panyengo yake?

² Petrosi wakalemba makalata ghake panyengo iyo Ŵakhristu ŵanyake ŵakakumananga na “viyezgo vyakupambanapambana.” (1 Pet. 1:6) Ŵanthu ŵaheni ŵakanjizga visambizgo vyautesi na nkharo zaukazuzi mu mpingo Wachikhristu. (2 Pet. 2:​1, 2, 14) Ŵakhristu awo ŵakakhalanga mu Yerusalemu ŵakaŵa pafupi kukumana na “umaliro wa vinthu vyose.” Umaliro uwu ukaŵa wakuti ŵasilikari ŵa Ŵaroma ŵaparanyenge msumba uwu na mgonezi wa Ŵayuda. (1 Pet. 4:7) Lekani tikukayika yayi kuti makalata gha Petrosi ghakawovwira Ŵakhristu kumanya ivyo ŵakeneranga kuchita kuti ŵazizipizge viyezgo ivyo ŵakakumananga navyo pa nyengo iyo, kweniso kunozgekera viyezgo vya munthazi. b

3. Chifukwa wuli ntchiwemi kusanda makalata gha Petrosi?

 ³ Nangauli makalata gha Petrosi ghakalembekera Ŵakhristu ŵakwambilira, kweni Yehova wali kughasazgamo mu Mazgu ghake. Ntheura nase tingasanga chandulo na makalata agha. (Rom. 15:4) Pakuti tikukhala mu charu icho chikukhuŵirizga mikhaliro yiheni, naseso tikukumana na viyezgo ivyo vingapangiska kutiŵira chinonono kuteŵetera Yehova. Kweniso sonosono apa, tikumanenge na suzgo yikuru kuluska suzgo iyo yikamazga mgonezi wa Ŵayuda. Tikusanga ulongozgi wakuzirwa chomene mu makalata ghaŵiri agha gha Petrosi. Ulongozgi uwu utovwirenge kulutilira kulindilira zuŵa la Yehova, kuleka kopa ŵanthu, kweniso kuŵa na chitemwa chanadi kwa yumoza na munyake. Ulongozgi uwu ungawovwiraso ŵalara pa umo ŵangachitira kuti ŵapwelelere makora ivyo ŵabali na ŵadumbu ŵakukhumbikwira kuti ŵaŵe ŵakukhora.

4. Kuyana na ivyo lemba la 2 Petrosi 3:​3, 4 likuyowoya, kasi ntchivichi chingalopweska chipulikano chithu?

⁴ Tazingilizgika na ŵanthu awo ŵakugomezga yayi mauchimi gha mu Baibolo. Ŵakususka ŵangatinyoza chifukwa chakuti tapharazga kwa vyaka vinandi kuti umaliro uli pafupi chomene. Nakuti ŵanthu ŵanyake ŵakuti umaliro wizengepo yayi. (Ŵazgani 2 Petrosi 3:​3, 4.) Para tapulika mazgu agha kwa munthu uyo tikumupharazgira, munyithu wa ku ntchito, panji wamumbumba yithu, chipulikano chithu chingasunkhunyika. Petrosi wakalongosora ivyo vingatovwira.

5. Kasi ntchivichi chingatovwira kulindilira mwakuzikira umaliro wa charu ichi? (2 Petrosi 3:​8, 9)

⁵ Ku ŵanyake vingawoneka nga kuti Yehova wakuchedwa kuparanya charu chiheni ichi. Kweni mazgu gha Petrosi ghangatovwira chifukwa ghakutikumbuska kuti umo Yehova wakuwonera nyengo vikupambana chomene na umo ise taŵanthu tikuwonera. (Ŵazgani 2 Petrosi 3:​8, 9.) Kwa Yehova vyaka 1,000 vili nga ni zuŵa limoza. Yehova ngwakuzikira ndipo wakukhumba yayi kuti munyake waparanyike. Kweni para zuŵa lake liza, charu ichi chizamuparanyika. Tili na mwaŵi wapadera chomene sono wakugwiliskira ntchito nyengo iyo yakhalako kupharazgira ŵanthu ŵamitundu yose.

6. Kasi tingalindilira wuli na kukumbuka zuŵa la Yehova? (2 Petrosi 3:​11, 12)

⁶ Petrosi wakutichiska kuti ‘tikumbukenge’ zuŵa la Yehova. (Ŵazgani 2 Petrosi 3:​11, 12.) Kasi tingachita wuli? Usange ntchamachitiko, tingachita makora kuti zuŵa lililose tighanaghanirengepo vitumbiko ivyo tizamusanga mu charu chiphya. Tijiwone kuti tili mu charu chiphya tikuthuta mphepo ziwemi, kurya chakurya chiwemi, kupokelera ŵakutemweka ŵithu apo ŵakuwuskika, kweniso kusambizga ŵanthu awo ŵakaŵako mu nyengo yakale vyakukhwaskana na kufiskika kwa mauchimi gha mu Baibolo. Para mukughanaghanirapo vinthu ivi, vimovwiraninge kuti mulindilire mwakunweka vya nyengo iyo kweniso muŵenge ŵakukhorwa kuti umaliro ufikenge sonosono apa. Para ‘tamanyirathu’ vya munthazi mwithu, ‘tipuluskikenge yayi’ na ŵasambizgi ŵatesi.—2 Pet. 3:17.

7. Kasi kopa ŵanthu kungatitondeska kuchitachi?

⁷ Chifukwa chakuti tikumanya kuti zuŵa la Yehova lizenge sonosono, tikwenera kuchita vyose ivyo tingafiska kuti tipharazgire ŵanji makani ghawemi. Ndipouli, nyengo zinyake vingatisuzga nipera kuti tipharazge. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti nyengo zinyake tingawopa ŵanthu. Nakuti ndivyo vikachitikira Petrosi. Pa usiku uwo Yesu wakeruzgikiranga, Petrosi wakatondeka kujimanyiska kuti njumoza wa ŵapositole ŵa Yesu ndipo wakamukana mwakuwerezgawerezga kuti wakumumanya yayi. (Mat. 26:​69-75) Kweni Petrosi wakaleka kopa ŵanthu, ndipo pamanyuma mwakusimikizga wakalemba kuti: “Lekani kopa chinthu icho iwo ŵakopa, nesi kwenjerwa  nacho.” (1 Pet. 3:14) Mazgu gha Petrosi agha ghakutisimikizgira kuti tingaleka kopa ŵanthu.

8. Kasi ntchivichi chingatovwira kuleka kopa ŵanthu? (1 Petrosi 3:15)

⁸ Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tileke kopa ŵanthu? Petrosi wakutiphalira kuti: “Zomerezgani mu mitima yinu kuti Khristu ni Fumu kweniso kuti ni mutuŵa.” (Ŵazgani 1 Petrosi 3:15.) Ivi vikusazgapo kuti tikwenera kughanaghanirapo pa udindo na nkhongono za Themba lithu, Yesu Khristu. Para mukuchita wofi apo mwasanga mwaŵi wakupharazgira ŵanji makani ghawemi, kumbukirani Fumu yithu. Mu maghanoghano muwone kuti wakuwusa kuchanya kweniso kuti wazingilizgika na ŵangelo ŵanandi. Kumbukani kuti wali na “mazaza ghose . . . kuchanya na charu chapasi” kweniso kuti ‘wali namwe mazuŵa ghose m’paka umaliro wa charu ichi.’ (Mat. 28:​18-20) Petrosi wakutichiska kuti ‘nyengo zose tiŵenge ŵakunozgeka’ kuvikilira chipulikano chithu. Kasi mungatemwa kupharazgira munthu munyake kwali nkhu ntchito, ku sukulu, panji ku malo ghanyake? Ghanaghaniranithu uko mukuwona kuti mungakapharazga, ndipo nozgekeranithu ivyo mungakayowoya. Lombani chikanga, ndipo gomezgani kuti Yehova wamovwiraninge kuleka kopa ŵanthu.—Mil. 4:29.

9. Kasi panyengo yinyake Petrosi wakatondeka wuli kulongora chitemwa? (Wonaniso chithuzi.)

⁹ Petrosi wakasambira umo wangalongolera chitemwa. Iyo wakaŵapo apo Yesu wakayowoya  kuti: “Nkhumupani dango liphya, lakuti mutemwanenge; nga umo ine namutemwerani, ndimo namwe mutemweranenge.” (Yoh. 13:34) Nangauli vikaŵa nthena, pamanyuma Petrosi wakakana kulyera lumoza na ŵabali na ŵadumbu awo ŵakaŵa Ŵayuda yayi, chifukwa wakawopanga Ŵakhristu Ŵachiyuda. Mpositole Paulosi wakamuchenya Petrosi chifukwa chakuti ivyo wakachita apa ukaŵa “upusikizgi.” (Gal. 2:​11-14) Petrosi wakazomera ntchenyo ya Paulosi na kusambirapo kanthu. Mu makalata ghake ghose ghaŵiri, wakadidimizga fundo yakuti tikwenera kujipulika waka yayi kuti tikuŵatemwa ŵabali na ŵadumbu ŵithu, kweni tikweneraso kulongora kuti tikuŵatemwa.

10. Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tilongorenge ‘chitemwa chambura upusikizgi’? (1 Petrosi 1:22)

¹⁰ Petrosi wakutiphalira kuti tikwenera kuŵa na chitemwa ‘chambura upusikizgi’ pa ŵabali na ŵadumbu mu mpingo. (Ŵazgani 1 Petrosi 1:22.) Tingaŵa na chitemwa ichi para tikulondezga vyose ivyo tili kusambira tikati tamanya unenesko. Ivi vikusazgapo chisambizgo chakuti “Chiuta wakutemwera yayi.” (Mil. 10:​34, 35) Para tikulongora chitemwa ku ŵanji mu mpingo apo ŵanyake tikuŵalongora yayi ndikuti tikupulikira yayi dango la Yesu lakukhwaskana na chitemwa. Mbunenesko kuti ŵanyake tikutemwana nawo chomene kuluska ŵanyake, nga umo vikaŵira na Yesu. (Yoh. 13:23; 20:2) Kweni Petrosi wakutikumbuska kuti tikwenera kuŵikapo mtima “kutemwa ŵabali” wose nga umo ŵanthu ŵakutemwerana pa ubali.—1 Pet. 2:17.

11. Kasi ‘kutemwana chomene kufumira mu mtima’ chikung’anamurachi?

¹¹ Petrosi wakutichiska kuti tikwenera ‘kutemwana chomene kufumira mu mtima.’ Mu nkhani iyi, mazgu ghakuti ‘kutemwana chomene’ ghakusazgapo kutemwaso munthu uyo ntchakusuzga kumulongora chitemwa. Mwachiyelezgero, wuli usange mubali watibudira panji kutikhuŵazga? Nyengo zinyake tingakhumba nga kuti timuwezgere waka m’malo mwa kumulongora chitemwa. Ndipouli, Petrosi wakasambira kwa Yesu kuti kachitiro kanthena aka kakumukondweska yayi Chiuta. (Yoh. 18:​10, 11) Petrosi wakalemba kuti: “Lekani kuwezgera uheni pa uheni, nesi kutuka pa kutuka. Kweni mutumbikenge ŵanthu.” (1 Pet. 3:9) Para mukutemwa chomene ŵanji muŵenge ŵalusungu kweniso muŵaghanaghanirenge kusazgapo na ŵanthu awo ŵamukhuŵazgani.

12. (a) Kasi ntchivichiso chinyake icho chitemwa chanadi chitichiskenge kuchita? (b) Kasi mwaŵikapo mtima kuchitachi, mwakukolerana na ivyo vili mu vidiyo ya mutu wakuti Sungilirani Chawanangwa Chapadera Icho Ni Umoza Withu?

¹² Mu kalata yake yakwambilira, Petrosi wakagwiliskira ntchito mazgu ghakuti “mutemwanenge chomene.” Chitemwa chanthena ichi chikubenekelera zakwananga zichoko waka yayi, kweni chikubenekelera “zakwananga zinandi.” (1 Pet. 4:8) Panji Petrosi wakakumbuka sambiro ilo Yesu wakamusambizga vyaka vyakumanyuma pa nkhani ya kugowokera. Pa nyengo iyo, Petrosi wakwenera kuti wakagomezganga kuti wakaŵa walusungu chomene apo wakasachizga kuti wangamugowokera mubali wake “m’paka kankhondi na kaŵiri.” Kweni Yesu wakamusambizga iyo na ise wuwo kuti tikwenera kugowoka ‘m’paka ka 77,’ kung’anamura kuti nyengo zose tikwenera kugowokera ŵanyithu. (Mat. 18:​21, 22) Para vikumusuzgani kulondezga ulongozgi uwu, kugongowa yayi! Ŵateŵeti ŵa Yehova pakuti nawo mbambura kufikapo, nyengo zinyake chikuŵa chakusuzga kugowoka. Chakuzirwa chomene pasono kwa imwe ntchakuti muchite waka vyose ivyo mungafiska kuti mumugowokere mubali winu na kuwezgerapo mtende. c

13. Kasi ntchivichi chingapangiska ŵalara kuŵa chakusuzga kusanga nyengo yakukhozgera ŵabali na ŵadumbu?

¹³ Petrosi wakwenera kuti wakaluwa yayi  ivyo Yesu wakamusambizga wati wawuskika, apo wakamuphalira kuti: “Liskanga tumberere twane.” (Yoh. 21:16) Para ndimwe mubali mulara, mukumanya kuti ulongozgi uwu ukukhwaskaso imwe. Ndipouli, chingaŵa chakusuzga kwa mulara kusanga nyengo yakufiskira mulimo wakuzirwa uwu. Chakwamba ŵalara ŵakwenera kupwelelera dankha mbumba zawo mwakuthupi, mu maghanoghano kweniso mwauzimu. Ŵalara ntchiyelezgeroso chiwemi pa nkhani ya kupharazga kweniso kunozgekera na kudumba nkhani pa maungano gha mpingo, gha dera, na gha chigaŵa. Ŵalara ŵanyake ŵakuteŵeteraso mu Makomiti Yakuwona vya Chipatala, ŵanyake ŵakuteŵeteraso na Dipatimenti Yakuwona vya Mapulani na Kuzenga. Nadi ŵalara mbakutangwanika chomene!

14. Kasi ntchivichi chingachiska ŵalara kuliska mskambo? (1 Petrosi 5:​1-4)

¹⁴ Petrosi wakachiska ŵalara kuti ŵakwenera ‘kuliska mskambo wa Chiuta.’ (Ŵazgani 1 Petrosi 5:​1-4.) Para ndimwe mubali mulara, tikumanya kuti mukuŵatemwa ŵabali na ŵadumbu ndipo mukukhumba kuŵaliska. Ndipouli, nyengo zinyake mungajiwona kuti ndimwe ŵakutangwanika chomene panji ŵakuvuka chomene mwakuti mungafiska yayi kuchita mulimo uwu. Kasi mukwenera kuchita wuli? Muphalirani Yehova umo mukujipulikira. Petrosi wakalemba kuti: “Usange munyake wakuteŵeta, pakuteŵeta wagomezgenge nkhongono izo Chiuta wakupeleka.” (1 Pet. 4:11) Ŵabali na ŵadumbu ŵinu ŵangaŵa kuti ŵakukumana na masuzgo agho ghangamazgikirathu yayi mu charu ichi. Kweni manyani kuti “muliska mukuru,” Yesu Khristu, wangaŵawovwira makora kuluska waliyose. Iyo wangaŵawovwira sono kweniso na mu charu chiphya wuwo. Icho Yehova wakukhumba kuti ŵalara ŵachitenge ndicho kutemwa ŵabali na ŵadumbu, kuŵaliska, kweniso kuŵa “vyakuwonerapo ku mskambo.”

15. Kasi mulara munyake wakuchita wuli pakuliska mskambo? (Wonaniso chithuzi.)

¹⁵ William, uyo waŵa mulara kwa vyaka vinandi, wakumanya makora kuzirwa kwa uliska. Muliri wa COVID-19 ukati wamba, iyo na ŵalara ŵanyake ŵakaŵikapo mtima kuti sabata yiliyose ŵayowoyeskanenge na waliyose wa mu kagulu kawo. Iyo wakulongosora chifukwa chake: “Ŵabali ŵanandi ŵakaŵa kuti ŵakukhala ŵekha ku nyumba zawo, ndipo chikaŵa chipusu kuti ŵatimbanizgike maghanoghano.” Para mubali panji mudumbu wali na suzgo, William wakutegherezga mwakupwelelera chomene kuti  wamanye ivyo wakwenjerwa navyo kweniso wovwiri uwo wakukhumbikwira. Kufuma apo wakuyezgayezga kuti wasange mabuku panji mavidiyo pa webusayiti yithu kuti wakhozge nagho mubali panji mudumbu. Iyo wakuti: “Uliska ngwakukhumbikwira chomene sono kuluska kumanyuma kose. Pakuti tikuŵikapo mtima chomene kovwira ŵanthu kuti ŵamumanye makora Yehova, ntheura pera, tikweneraso kuchita mwakuyana waka kuti tiliske mskambo, kovwira mberere za Yehova kuti zikhalilire mu unenesko.”

16. Kasi tingagwiliskira wuli ntchito fundo izo tasambira mu makalata gha Petrosi?

¹⁶ Tadumbiskana fundo zichoko waka kufuma mu makalata ghaŵiri gha Petrosi. Panji mwawona pa chigaŵa chinyake apo mukukhumba kuchita makora. Mwachiyelezgero, kasi mungatemwa kuti kanandi mughanaghanirengepo chomene pa vitumbiko ivyo vizamuŵa mu charu chiphya? Kasi mwajiŵikira chilato chakuti mupharazgenge ku ntchito, ku sukulu, panji ku malo ghanyake? Kasi pali nthowa zinyake izo mukuwona kuti mungalongolera kuti mukuŵatemwa chomene ŵabali na ŵadumbu? Ŵalara, kasi mwaŵikapo mtima kuliska mberere za Yehova mwakukhumbisiska kweniso na mtima wose? Para mungajisanda mwaunenesko mungamanya apo mukwenera kusintha, kweni kugongowa yayi. “Fumu njalusungu,” ndipo yimovwiraninge kunozga apo mukukhumbikwira kuti muchite makora. (1 Pet. 2:3) Petrosi wakutisimikizgira kuti: “Chiuta . . . wazamumalizga kumusambizgani. Wazamumukhozgani, wazamumuzgorani ŵankhongono kuti muleke kusunkhunyika.”—1 Pet. 5:10.

17. Kasi chichitikenge ntchivichi usange tikuwelera nyuma yayi na kuzomerezga Yehova kuti watisambizge?

¹⁷ Panyengo yinyake, Petrosi wakajiwonanga kuti ngwambura kwenelera kuŵa pamoza na Yesu. (Luka 5:8) Kweni chifukwa cha wovwiri wachitemwa wa Yehova na Yesu, Petrosi wakalondezga Yesu mwakugomezgeka. Ntheura Yehova wakazomerezga Petrosi kunjira “mu Ufumu wamuyirayira wa Fumu yithu na Mponoski Yesu Khristu.” (2 Pet. 1:11) Iyi yikaŵa njombe yiwemi chomene. Para namwe muwelerenge nyuma yayi nga umo wakachitira Petrosi, na kuzomerezga Yehova kuti wamusambizgani, muzamupokera njombe ya umoyo wamuyirayira. ‘Muzamupokera chiponosko chinu, iyo ni njombe ya chipulikano chinu.’—1 Pet. 1:9.