1. Kasi Petrosi wakajipulika wuli pamanyuma pakuti Yesu wamovwira kukora somba zinandi mwamunthondwe?

 PETROSI wakakhala usiku wose kuloŵa somba kweni wakakorapo na somba na yimoza wuwo yayi. Kweni mwamabuchi Yesu wakamuphalira kuti: “Vuŵira apo mphakunyang’amira, ndipo ponyani mikwawu yinu kuti mukore somba.” (Luka 5:4) Petrosi wakakayikanga kuti wangakorapo somba, kweni wakachita ivyo Yesu wakamuphalira. Petrosi na ŵanyake ŵakakora somba zinandi mwakuti mikwawu yawo yikamba kupaluka. Ŵakati ŵawona munthondwe uwo Yesu wakachita, Petrosi na ŵanyake awo ŵakaŵira lumoza “ŵakazizwa chomene.” Petrosi wakati: “Fumu, fumaniko kwa ine, chifukwa ndine munthu wakwananga.” (Luka 5:​6-9) Petrosi wakwenera kuti wakajiwonanga kuti ngwambura kwenelera kuŵa pamoza na Yesu.

2. Chifukwa wuli ntchakovwira kusanda chiyelezgero cha Petrosi?

² Petrosi wakaneneskanga. Iyo wakaŵa nadi “munthu wakwananga.” Baibolo likulongora kuti nyengo zinyake wakayowoyanga panji kuchita vinthu ivyo pamanyuma wakadandawuranga navyo. Kasi namwe nyengo zinyake mukujipulika nga ni Petrosi? Kasi pali kankharo kanyake ako kakumusuzgani kuti musinthe? Para ni nthena mungakhozgeka na chiyelezgero cha Petrosi. Chifukwa wuli tikuyowoya nthena? Ghanaghanirani fundo iyi: Chikaŵa chipusu waka kuti Yehova waleke kuzomerezga kuti ivyo Petrosi wakabudiska vilembeke mu Baibolo. Kweni wakazomerezga kuti vilembeke mwakuti ise tisambirepo kanthu. (2 Tim. 3:​16, 17) Para tikusambira vyakukhwaskana na ivyo Petrosi wakabudiskanga, vitovwirenge kumanya kuti Yehova wakukhazga kuti tichitenge vinthu mwakufikapo yayi. Wakukhumba kuti tingaweleranga nyuma yayi kweni tilutilire  kuchita vyose ivyo tingafiska nangauli ndise ŵambura kufikapo.

3. Chifukwa wuli tikwenera kuwelera nyuma yayi?

³ Chifukwa wuli tikwenera kuwelera nyuma yayi? Chifukwa ntchakuti para tikulutilira kuchita chinthu chinyake, kanandi ndipo tikuchichita makora. Mwachiyelezgero, wakwimba wakutora vyaka vinandi kuti wamanye makora kulizga gitara panji vida vyake. Panyengo iyo wakusambira wakubudiska vinthu vinandi, kweni para wakulutilira kuyezgelera wakuchita makora. Nanga ni para wasambira kwimba makora vida, nyengo zinyake wangabudiska vinthu vinyake. Ndipouli, iyo wakugongowa yayi. Wakulutilira kuyezgelera mwakuti walutilire kuchita makora. Mwakuyana waka, nanga ni para tikuwona kuti tasintha nkharo yinyake, kweni tingachitaso vyeneviravira. Kweni tikulutilira kuchitapo kanthu kuti tifiske chilato chithu. Tose tikuyowoya panji kuchita vinthu vinyake ivyo pamanyuma tikudandawura navyo. Ndipouli, tikwenera kuthera yayi panji kuwelera nyuma chifukwa Yehova watovwirenge kuti tichite makora. (1 Pet. 5:10) Tiyeni tiwone chiyelezgero cha Petrosi pa nkhani yakuleka kuthera. Lusungu ulo Yesu wakamulongora nangauli wakabudiskanga vinthu vinyake lingatikhukiska kuti tilutilire kuteŵetera Yehova.

4. Kuyana na Luka 5:​5-10, kasi Petrosi wakayowoya vichi vyakukhwaskana na iyo, kweni Yesu wakamusimikizgira vichi?

⁴ Malemba ghakuyowoya yayi chifukwa icho Petrosi iyomwene wakujilongosolera kuti ni “munthu wakwananga” panji zakwananga izo wakawonanga kuti wali nazo. (Ŵazgani Luka 5:​5-10.) Kweni wakwenera kuti wakachita zakwananga zinyake zikuru. Yesu wakamanya kuti Petrosi wakawopanga panji chifukwa chakuti wakajiwonanga kuti ngwambura kwenelera. Yesu wakamanyaso kuti Petrosi wangalutilira kugomezgeka. Ntheura mwalusungu Yesu wakamuphalira Petrosi kuti “leka kopa.” Chifukwa chakuti Yesu wakamugomezganga Petrosi vikawovwira kuti Petrosi wasinthe umoyo wake. Petrosi na munung’una wake Andireya pamanyuma ŵakaleka bizinesi ya kuloŵa somba ndipo ŵakazgoka ŵalondezgi ŵa Mesiya, chinthu icho chikapangiska kuti ŵatumbikike chomene.—Mrk. 1:​16-18.

5. Kasi Petrosi wakatumbikika wuli chifukwa cha kuleka kuzomerezga maghanoghano ghakubudika kumutondeska kulondezga Yesu?

⁵ Petrosi wakawona vyakuchitika vyakupambanapambana vyakukondweska chomene pakuŵa mulondezgi wa Khristu. Wakawona Yesu wakuchizga ŵalwari, kufumiska viŵanda, kweniso nanga nkhuwuska ŵakufwa. b (Mat. 8:​14-17; Mrk. 5:​37, 41, 42) Petrosi wakawonaso mboniwoni yakuzizwiska yakulongora udindo wa Yesu pakuŵa  Themba la Ufumu. Mboniwoni iyi Petrosi wakayiluwa yayi. (Mrk. 9:​1-8; 2 Pet. 1:​16-18) Nadi Petrosi wakawona vinthu ivyo wakatenge waviwonenge yayi walekenge kulondezga Yesu. Wakwenera kuti wakaŵa wakukondwa chomene kuti wakazomerezga yayi maghanoghano ghalighose ghakubudika agho wakaŵa nagho kumutondeska kuwona vinthu vyakukondweska ivi.

6. Kasi Petrosi wakamazga luŵiro suzgo ilo wakaŵa nalo? Longosorani.

⁶ Nangauli wakawona ivi na vinyake ivyo wakapulika, kweni Petrosi wakalutilira kusuzgika na suzgo lake. Wonani viyelezgero vichoko waka ivi. Apo Yesu wakalongosoranga umo wasuzgikirenge na kufwa pakufiska uchimi wa mu Baibolo, Petrosi wakamba kumususka Yesu. (Mrk. 8:​31-33) Kweniso mwakuwerezgawerezga, Petrosi na ŵapositole ŵanyake ŵakagazgananga vya uyo ni mukuru pakati pawo. (Mrk. 9:​33, 34) Pa usiku wakuti machero Yesu wakomekenge , Petrosi wakadumura khutu mwanalume munyake. (Yoh. 18:10) Pa usiku wenewuwu uwu, Petrosi wakawopa chomene ŵanthu ndipo wakamukana Yesu katatu kuti wakumumanya yayi. (Mrk. 14:​66-72) Ivi vikapangiska kuti Petrosi walire chomene.—Mat. 26:75.

7. Kasi Petrosi wakapikaso mwaŵi wuli Yesu wati wawuskika?

⁷ Yesu wakamukana yayi mpositole wake uyu, uyo wakagongowa chomene. Yesu wati wawuskika, wakamupaso mwaŵi Petrosi kuti walongore kuti wakumutemwa. Yesu wakaphalira Petrosi kuti waliskenge mberere zake, ndipo wachitenge nthena mwakujiyuyura. (Yoh. 21:​15-17) Petrosi wakapulikira ivyo Yesu wakamuphalira. Iyo wakaŵa ku Yerusalemu pa zuŵa la Pentekoste ndipo wakaŵa yumoza wa ŵanthu ŵakwamba kuphakazgika na mzimu utuŵa.

8. Kasi Petrosi wakabudiska vichi ku Antiyoke?

⁸ Nanga mphamanyuma pakuti waŵa Mkhristu wakuphakazgika, Petrosi wakakhumbikwiranga kulutilira kulimbana na suzgo lake. Mu 36 C.E., Chiuta wakatuma Petrosi kwa Koroneliyo uyo wakaŵa Muyuda yayi. Chiuta wakamuphakazga Koroneliyo na mzimu utuŵa, ndipo uwu ukaŵa ukaboni wakuti “Chiuta wakutemwera yayi” kweniso kuti ŵamitundu nawo ŵangaŵa mu mpingo Wachikhristu. (Mil. 10:​34, 44, 45) Kufuma apo Petrosi wakamba kurya na ŵamitundu, chinthu icho wakaŵa kuti wangachita yayi. (Gal. 2:12) Ndipouli, Ŵakhristu ŵanyake Ŵachiyuda ŵakawonanga kuti Ŵayuda na ŵamitundu ŵangalyera pamoza yayi. Apo Ŵayuda ŵanyake awo ŵakaŵa na maghanoghano agha ŵakiza ku Antiyoke, Petrosi wakaleka kurya na ŵabali awo ŵakaŵa ŵamitundu, panji chifukwa chakuti wakawopanga kukhuŵazga Ŵakhristu Ŵachiyuda. Mpositole Paulosi wakawona upusikizgi wake ndipo wakamuchenya Petrosi pawumba. (Gal. 2:​13, 14) Nangauli wakabudiska vinthu ivi, kweni Petrosi wakawelera nyuma yayi. Kasi ntchivichi chikamovwira?

9. Kasi lemba la Yohane 6:​68, 69 likulongora wuli kuti Petrosi wakaŵa wakugomezgeka?

⁹ Petrosi wakaŵa wakugomezgeka, iyo wakazomerezga yayi chilichose kumutondeska kulondezga Yesu. Mwachiyelezgero, panyengo yinyake Yesu wakayowoya fundo yinyake iyo ŵasambiri ŵake ŵakapulikiska yayi. (Ŵazgani Yohane 6:​68, 69.) Kweni kwambura kulindilirapo panji kufumba dankha, ŵanandi ŵakawelera ndipo ŵakaleka kulondezga Yesu. Kweni Petrosi wakawelera yayi. Wakalongora kugomezgeka ndipo wakayowoya kuti ni Yesu pera uyo wali na “mazgu gha umoyo wamuyirayira.”

10. Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakaŵa na chigomezgo mwa Petrosi? (Wonaniso chithuzi.)

¹⁰ Yesu wakamukana yayi Petrosi. Pa usiku waumaliro wa umoyo wake pa charu chapasi, Yesu wakamanya kuti Petrosi na ŵapositole ŵanyake ŵamusidenge. Ndipouli, Yesu wakaŵa na chigomezgo chose kuti Petrosi wazamuwelera na kulutilira kuŵa wakugomezgeka. (Luka 22:​31, 32) Yesu wakamanya kuti “mzimu ngwakukhumbisiska, kweni thupi ndakulopwa.” (Mrk. 14:38) Ntheura, nanga mphamanyuma pakuti wamukana Yesu  kuti wakumumanya yayi, Yesu wakamujowora yayi mpositole wake. Yesu wati wawuka wakawonekera kwa Petrosi, ndipo panyengo iyi vikulongora kuti Petrosi wakaŵa yekha. (Mrk. 16:7; Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) Wakwenera kuti wakakhozgeka chomene mpositole uyu chifukwa wakaŵa na chitima pa ivyo wakachita.

11. Kasi Yesu wakamusimikizgira wuli Petrosi kuti Yehova wamovwirenge?

¹¹ Yesu wakamusimikizgira Petrosi kuti Yehova wamupwelelerenge. Yesu uyo wakaŵa kuti wawuskika panyengo iyi wakachitaso munthondwe unyake pakovwira Petrosi na ŵapositole ŵanyake kukora somba zinandi. (Yoh. 21:​4-6) Tikukayika yayi kuti munthondwe uwu ukamusimikizgira Petrosi kuti Yehova wangaŵapa ivyo ŵakukhumbikwira mwambura kusuzga. Panji ŵapositole panyengo iyi ŵakakumbukira mazgu gha Yesu ghakuti Yehova wawovwirenge awo ŵakulutilira “kupenja dankha Ufumu wake.” (Mat. 6:33) Mwakukolerana na fundo iyi, Petrosi wakamba kudangizga uteŵeti pakwamba, bizinesi yake yayi. Wakapharazga mwachikanga chomene pa Pentekoste 33 C.E., ndipo ivi vikawovwira kuti ŵanthu ŵanandi ŵazomere uthenga uwemi. (Mil. 2:​14, 37-41) Kufuma apo wakawovwira Ŵasamariya na ŵamitundu kuzomera Khristu. (Mil. 8:​14-17; 10:​44-48) Yehova wakamugwiliskira ntchito Petrosi munthowa yapadera chomene pakovwira ŵanthu ŵamitundu yose kwiza mu mpingo waunenesko.

12. Kasi chiyelezgero cha Petrosi chingatovwira wuli para tikusuzgika na nkharo yinyake iyo yakhaliska?

¹² Yehova wangatovwira kuti tileke kuwelera nyuma. Ni nyengo zose yayi apo chingaŵa chipusu kuchita nthena, chomenechomene para tasuzgika na suzgo ilo kwanyengo yitali. Nyengo zinyake suzgo lithu lingaŵa lakusuzga chomene kuluska ilo Petrosi wakaŵa nalo. Kweni Yehova wangatipa nkhongono kuti tileke kuwelera nyuma. (Sal. 94:​17-19) Mwachiyelezgero, mubali munyake wakagonananga na ŵanalume ŵanyake kwa vyaka vinandi pambere wandasambire unenesko. Kweni wakalekerathu nkharo yaukazuzi iyi. Ndipouli, nyengo zinyake wakasuzgikangaso na makhumbiro ghaheni agha. Kasi ntchivichi chikamovwira kuti waleke kuthera? Iyo wakulongosora kuti: “Yehova wakutipa nkhongono.” Iyo wakutiso: “Na mzimu wa Yehova . . . , namanya kuti ntchamachitiko kulutilira kukhala mwakukolerana na fundo za Yehova . . . Yehova wakunigwiliskira ntchito, kweniso wakulutilira kunipa nkhongono nangauli nili wambura kufikapo.”

13. Kuyana na Milimo 4:​13, 29, 31, kasi tingamuyezga wuli Petrosi? (Wonaniso chithuzi.)

¹³ Nga umo tawonera, Petrosi wakananga kanandi waka chifukwa cha kopa ŵanthu. Kweni  chifukwa chakuti wakalomba kuti waŵe na chikanga, paumaliro Petrosi wakakwaniska kuchita vinthu mwachikanga. (Ŵazgani Milimo 4:​13, 29, 31.) Nase tingaleka kopa ŵanthu. Wonani ivyo vikawovwira Horst, mubali uyo wakakhalanga ku Germany mu nyengo ya Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose. Chifukwa cha kopa ŵanyake ku sukulu na asambizgi, nayo nyengo zinyake wakayowoyangako kuti “Hitler muthaski withu!” M’malo mwa kumukalipira, ŵapapi ŵake ŵakalomba nayo, kupempha Yehova kuti wamupe chikanga mwana wawo. Na wovwiri wa ŵapapi ŵake kweniso kuthemba Yehova, paumaliro Horst wakasanga nkhongono zakutondera chiyezgo ichi. Pamanyuma wakayowoya kuti: “Yehova wakanijoworapo yayi.” c

14. Kasi ŵaliska ŵachitemwa ŵangaŵakhozga wuli awo ŵagongowa?

¹⁴ Yehova na Yesu ŵazamutilekapo yayi. Petrosi wati wamukana Yesu, wakaŵa na chinthu chakuzirwa chomene chakuti wasankhe. Kasi walekenge panji walutilirenge kukosera pakuŵa msambiri wa Khristu? Yesu wakalomba kwa Yehova kuti chipulikano cha Petrosi chileke kulopwa. Yesu wakamuphalira Petrosi vyakuti wakamulombera kweniso wakamuphalira kuti wakamugomezganga kuti wazamukhozganga ŵabali ŵake. (Luka 22:​31, 32) Petrosi wakwenera kuti wakakhozgekanga chomene para wakumbuka mazgu gha Yesu agha. Para tikukhumbikwira kuti tipange chakusankha chakuzirwa, Yehova wangagwiliskira ntchito ŵaliska ŵachitemwa kuti ŵatipe wovwiri uwo tikukhumbikwira mwakuti tilutilire kugomezgeka. (Efe. 4:​8, 11) Mulara munyake zina lake Paul wakuyezgayezga kupembuzga ŵanji. Wakuŵafumba awo ŵakuwoneka kuti ŵakuwelera nyuma kuti ŵaghanaghanire umo pakwamba Yehova wakaŵaguzira mu unenesko. Kufuma apo wakuŵasimikizgira kuti Yehova pakuti wali na chitemwa chakugomezgeka waŵalekenge yayi. Iyo wakutiso: “Nawona  ŵanthu ŵanandi awo ŵakagongowa kweni sono ŵakulutilira kugomezgeka na wovwiri wa Yehova.”

15. Kasi chiyelezgero cha Petrosi na Horst chikulongora wuli kuti fundo ya pa Mateyu 6:33 njaunenesko?

¹⁵ Nga umo Yehova wakawovwilira Petrosi na ŵapositole ŵanyake mwakuthupi, nase watovwirengeso para tikuŵika uteŵeti pa malo ghakwamba mu umoyo withu. (Mat. 6:33) Pamanyuma pa Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose, Horst, uyo tamuzunura kale, wakaghanaghana vyakuchita upayiniya. Ndipouli, wakaŵa mukavu chomene, ndipo wakakayikanga usange wangasanga vyakukhumbikwa na kulutilira kuchita upayiniya. Kasi wakachita wuli? Wakawona kuti wamuyezge Yehova usange wamovwirenge. Ntheura sabata yose wakamalira mu upharazgi panyengo iyo mulaŵiliri wa dera wakenderanga mpingo wawo. Paumaliro wa sabata iyi, wakazizwa apo mulaŵiliri wa dera wakamupa nevulupu iyo mukaŵa ndalama, ndipo wakamuphalira yayi uko nevulupu iyi yikafuma. Yikaŵa na ndalama zakukwana zakumovwilira kuchita upayiniya kwa myezi yinandi. Horst wakawona kuti chawanangwa ichi chikamusimikizgiranga kuti Yehova wamovwirenge. Umoyo wake wose wakaŵika pakwamba vinthu vya Ufumu.—Mal. 3:10.

16. Chifukwa wuli ntchiwemi chomene kusambira vinandi vyakukhwaskana na Petrosi kweniso ivyo wakalemba mu makalata ghake?

¹⁶ Petrosi wakwenera kuti wakaŵa wakukondwa chomene kuti Yesu wakafumako yayi kwa iyo, nga umo iyo Petrosi wakalombera panyengo yinyake. Khristu wakalutilira kusambizga Petrosi kuŵa mpositole wakugomezgeka kweniso kuŵa chiyelezgero chiwemi chomene ku Ŵakhristu ŵanyake. Ndipo ise tingasambirapo vinthu vyakuzirwa chomene kufuma pa ivyo wakasambizgika. Petrosi wakutiphalirako vinyake ivyo iyo wakasambira, ndipo vinandi vili mu makalata ghake ghaŵiri agho wakalembera mipingo mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira. Mu nkhani yakulondezgapo tizamudumbiskana vinthu vichoko waka kufuma mu makalata agha, ndipo tizamuwona umo ise tingavilondezgera mazuŵa ghano.