1. Kasi Yesu wachitenge vichi sonosono apa?

 TIKUKHALA mu nyengo iyo tikukhazga kuti vinthu visinthenge chomene! Sonosono apa, Yesu wazamweruzga waliyose pa charu chapasi. Yesu wakalongosora ivyo vizamuchitikanga mu charu pambere nyengo yakuti weruzge yindafike. Wakapa ŵasambiri ŵake “chimanyikwiro” cha kuŵapo kwake kweniso cha “umaliro wa charu.” (Mat. 24:3) Chimanyikwiro ichi tikuchisanga mu buku la Mateyu chaputara 24 na 25 kweniso mu buku la Mariko chaputara 13 na Luka chaputara 21.

2. Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi, ndipo chifukwa wuli vitovwirenge?

² Yesu wakayowoya ntharika zitatu kuti watovwire kuŵa ŵakunozgeka, ndipo ntharika izi zili nga ni machenjezgo kwa ise. Ntharika izi ni ntharika ya mberere na mbuzi, ya ŵamwali ŵakuchenjera na ŵakupusa, kweniso ya matalente. Ntharika yiliyose yikutovwira kupulikiska umo vyakuchita vya munthu vizamukhwaskira umo wazamweruzgikira. Apo tikusanda ntharika izi, tiwonenge ivyo tikusambirapo kweniso umo tingalondezgera fundo zake. Ntharika yakwamba iyo tidumbiskanenge nja mberere na mbuzi.

MBERERE NA MBUZI

3. Kasi mphawuli apo Yesu wazamweruzga ŵanthu?

³ Mu ntharika ya mberere na mbuzi, Yesu wakati wazamweruzga ŵanthu kuyana na umo ŵakachitira na makani ghawemi kweniso usange ŵakawovwiranga ŵabali ŵake ŵakuphakazgika. (Mat. 25:​31-46) Pa nyengo ya “suzgo yikuru,” wazamuŵeruzga kuti ni mberere panji mbuzi para kwakhala pachoko waka kuti Aramagedoni yambe. (Mat. 24:21) Nga umo muliska wakupatulira mberere ku mbuzi, Yesu wazamupatura awo ŵakawovwiranga mwakugomezgeka ŵalondezgi ŵake ŵakuphakazgika ku ŵanthu awo ŵakalekanga kuchita nthena.

4. Kuyana na Yesaya 11:​3, 4, chifukwa wuli tikugomezga kuti Yesu wazamweruzga ŵanthu mwaurunji? (Wonaniso chithuzi.)

 ⁴ Uchimi wa mu Baibolo ukulongora kuti Yesu pakuŵa Mweruzgi wakusankhika na Yehova, wazamweruzga mwaurunji. (Ŵazgani Yesaya 11:​3, 4.) Wakuwona vyakuchita vyawo, ivyo ŵakughanaghana, kweniso vyakuyowoya vyawo, kusazgapo umo ŵakuchitira na ŵabali ŵake ŵakuphakazgika. (Mat. 12:​36, 37; 25:40) Yesu wazamumanya awo ŵakakhozgeranga ŵabali ŵake ŵakuphakazgika na kuŵawovwira pa ntchito yawo. a Nthowa yikuru iyo ŵa mberere zinyake ŵakovwilira ŵabali ŵa Khristu ŵakuphakazgika, nkhuchitako nawo mulimo wakupharazga. Awo ŵakuchitako ntchito iyi ŵazamweruzgika kuti ‘mbarunji’ ndipo ŵazamuŵa na mwaŵi wakukhala na “umoyo wamuyirayira” pa charu chapasi. (Mat. 25:46; Chivu. 7:​16, 17) Iyi ni njombe yiwemi chomene! Para ŵazakalutilira kugomezgeka pa nyengo ya suzgo yikuru kweniso para yajumpha, mazina ghawo ghazamulutilira kusangika mu “buku la umoyo.”—Chivu. 20:15.

5. Kasi tikusambirako vichi ku ntharika ya mberere na mbuzi, ndipo mbanjani ŵakwenera kuŵikako mahara?

⁵ Muŵe ŵakugomezgeka. Ntharika ya Yesu ya mberere na mbuzi, chomene yikukhwaska awo ŵali na chilindizga cha kuzakakhala pa charu chapasi. Iwo ŵakulongora kuti ŵali na chipulikano pekha para ŵakovwira ŵabali ŵa Khristu pa ntchito ya kupharazga pera yayi, kweniso para ŵakuzomera na mtima wose kulongozgeka na kagulu kachoko waka ka ŵabali ŵakuphakazgika ako Yesu wali kwimika. (Mat. 24:45) Ndipouli, awo ŵali na chilindizga cha kuluta kuchanya nawo ŵakwenera kuŵikako mahara ku chenjezgo ilo lili mu ntharika iyi. Chifukwa wuli? Chifukwa Yesu wakuwona vyakuchita vyawo, ivyo ŵakughanaghana, kweniso vyakuyowoya vyawo. Ntheura nawo ŵakwenera kuŵa ŵakugomezgeka. Nakuti Yesu wakayowoya ntharika zinyake ziŵiri izo zili na uthenga wakuchenjezga wakuluta ku ŵakuphakazgika. Ntharika izi tikuzisangaso mu Mateyu chaputara 25. Sono tiyeni tidumbiskane ntharika ya ŵamwali ŵakuchenjera na ŵakupusa.

ŴAMWALI ŴAKUCHENJERA NA ŴAKUPUSA

6. Kasi ŵamwali ŵankhondi ŵakalongora wuli kuti mbakuchenjera? (Mateyu 25:​6-10)

⁶ Mu ntharika ya ŵamwali, Yesu wakayowoya za ŵamwali 10 awo ŵakaluta kukapokelera mweneko wa nthengwa. (Mat. 25:​1-4) Wose ŵakakhumbanga kukapelekezga mweneko wa nthengwa ku chiphikiro chake cha nthengwa. Yesu wakati ŵamwali ŵankhondi ŵakaŵa “ŵakuchenjera” ndipo ŵanyake ŵankhondi ŵakaŵa “ŵakupusa.” Ŵamwali ŵakuchenjera ŵakaŵa maso kweniso ŵakunozgeka. Ŵakaŵa ŵakunozgeka kulindilira mweneko wa nthengwa mulimose umo vingaŵira, nanga ungaŵa usiku pakati. Ntheura ŵakayegha nyali kuti ŵakalikire para kwafipa. Ŵakayeghaso na mafuta ghapadera kuti ghakaŵawovwire para mweneko wa nthengwa wachedwa kufika. Apa ŵakanozgekera kuti nyali zawo zikalutilire kubuka. (Ŵazgani Mateyu 25:​6-10.) Mweneko wa nthengwa wati wafika, ŵamwali ŵakuchenjera ŵakanjilira nayo lumoza mu chiphikiro cha nthengwa. Mwakuyana waka, ŵakuphakazgika awo ŵalongora kuti mbakunozgeka mwakulutilira kugomezgeka m’paka apo Khristu wizirenge, ŵazamweruzgika kuti mbakwenelera kuŵa lumoza na Mweneko wa Nthengwa, Yesu, mu Ufumu wake wa kuchanya. b (Chivu. 7:​1-3) Wuli pakuyowoya za ŵamwali ŵankhondi ŵakupusa?

7. Kasi ntchivichi chikachitikira ŵamwali ŵankhondi ŵakupusa, ndipo chifukwa wuli?

⁷ Mwakupambana na ŵamwali ŵakuchenjera, ŵamwali ŵankhondi ŵakupusa ŵakaŵa  ŵambura kunozgeka apo mweneko wa nthengwa wakafikanga. Nyali zawo zikaŵa pafupi kuzimwa, ndipo ŵakayegha yayi mafuta ghapadera. Apo ŵakapulika kuti mweneko wa nthengwa wali pafupi kufika, iwo ŵakaluta kukagura mafuta. Ndipo apo ŵakaŵa ŵandawereko kukagura mafuta, mweneko wa nthengwa wakafika. Ntheura, “ŵamwali awo ŵakaŵa ŵakunozgeka ŵakanjira nayo mu chiphikiro cha nthengwa, ndipo mulyango ukajalika.” (Mat. 25:10) Pamanyuma apo ŵamwali ŵakupusa ŵakawerangako ndipo ŵakakhumbanga kunjira, mweneko wa nthengwa wakaŵaphalira kuti: “Nkhumumanyani chara.” (Mat. 25:​11, 12) Ŵamwali ŵakupusa aŵa ŵakaŵa ŵambura kunozgeka kulindilira mweneko wa nthengwa m’paka apo wizirenge. Kasi ŵakuphakazgika ŵakusambirapo vichi apa?

8-9. Kasi ŵakuphakazgika ŵangasambirako vichi ku ntharika ya ŵamwali? (Wonaniso chithuzi.)

⁸ Muŵe maso kweniso ŵakunozgeka. Apa Yesu wakang’anamuranga kuti pazamuŵa magulu ghaŵiri gha ŵakuphakazgika yayi—gulu lakunozgeka kulindilira m’paka paumaliro wa charu ichi na linyake lambura kunozgeka. M’malo mwake, wakalongosoranga ivyo vingachitikira ŵakuphakazgika usange mbambura kunozgeka kuzizipizga mwakugomezgeka m’paka paumaliro. Ndipo para ŵangaŵa ŵambura kunozgeka, ŵangazakatondeka kupokera njombe yawo. (Yoh. 14:​3, 4) Ichi chikulongora kuti iyi ni nkhani yakuzirwa chomene. Ntheura kwali chilindizga chithu ntcha kuchanya panji pano pa charu, tose tikwenera kuŵikako mahara ku uthenga wakuchenjezga uwo uli mu ntharika ya ŵamwali. Waliyose wa ise wakwenera kulutilira kuŵa maso na kuŵa wakunozgeka kuzizipizga m’paka paumaliro.—Mat. 24:13.

⁹ Pamanyuma pa kuyowoya ntharika ya ŵamwali iyo yikudidimizga kuzirwa kwa kuŵa maso na kuŵa wakunozgeka, Yesu wakayowoyaso ntharika ya matalente. Ntharika iyi yikudidimizga uwemi wa kulimbikira.

MATALENTE

10. Kasi ŵazga ŵaŵiri ŵakalongora wuli kuti mbakugomezgeka? (Mateyu 25:​19-23)

¹⁰ Mu ntharika ya matalente, Yesu wakayowoya vya ŵazga ŵaŵiri awo ŵakaŵa ŵakugomezgeka kwa fumu yawo na muzga yumoza uyo wakaŵa  wambura kugomezgeka. (Mat. 25:​14-18) Ŵazga ŵaŵiri ŵakalongora kuti mbakugomezgeka mwa kulimbikira kwandaniska ndalama izo fumu yawo yikaŵalekera. Pambere fumu yawo yindalute ku charu chinyake, yikaŵalekera matalente, izo zikaŵa ndalama zinandi chomene. Ŵazga ŵaŵiri ŵakugomezgeka ŵakaŵa ŵakulimbikira ndipo ŵakagwiliskira ntchito mwamahara ndalama izi. Kasi paumaliro chikachitika ntchivichi? Apo fumu yawo yikawerangako, ŵakaŵa kuti ŵandaniska kaŵiri ndalama izo ŵakapika. Nakuti Fumu iyi yikaŵalumba chomene, ndipo ŵakanjira mu ‘chimwemwe cha fumu yawo.’ (Ŵazgani Mateyu 25:​19-23.) Kweni wuli pakuyowoya za muzga wachitatu? Kasi wakachita nazo wuli ndalama izo fumu yake yikamulekera?

11. Kasi ntchivichi chikachitikira muzga “mukata,” ndipo chifukwa wuli?

¹¹ Muzga wachitatu wakapokera talente limoza kweni wakaŵa “mukata.” Fumu yake yikakhazganga kuti wagwiliskirenge ntchito mwamahara talente ili. Kweni muzga uyu wakaliwundira pasi. Ndipo fumu yake yati yawerako, muzga uyu wakaŵavya vyakusazgikira kuti wayipe. Muzga uyu wakaŵa muheni. M’malo mwakuti waphepiske chifukwa chakuti wakatondeka kwandaniska ndalama za fumu yake, muzga uyu wakanena fumu yake kuti ni “munthu wakusuzga.” Fumu yake yikakondwa nayo yayi muzga uyu. Nakuti paumaliro wakapokeka talente ilo wakapika, ndipo wakaponyeka kuwaro kwa nyumba ya fumu yake.—Mat. 25:​24, 26-30.

12. Kasi ŵazga ŵaŵiri ŵakugomezgeka ŵakwimira anjani mazuŵa ghano?

¹² Ŵazga ŵaŵiri ŵakugomezgeka ŵakwimira Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakugomezgeka. Fumu Yesu, yikuŵachema kuti ‘ŵanjire mu chimwemwe cha fumu yawo.’ Iwo ŵakupokera njombe yawo ya kuchanya, icho ntchiwuka chakwamba. (Mat. 25:​21, 23; Chivu. 20:5b) Ndipo chiyelezgero cha muzga mukata chikupeleka chenjezgo ku ŵakuphakazgika. Kasi ni chenjezgo wuli?

13-14. Kasi ŵakuphakazgika ŵakusambirako vichi ku ntharika ya matalente? (Wonaniso chithuzi.)

¹³ Muŵe ŵamwamphu kweniso ŵakulimbikira. Nga umo viliri na ntharika ya ŵamwali, mu ntharika ya matalente nayo Yesu wakang’anamuranga kuti ŵakuphakazgika ŵazamuzgoka ŵakata yayi.  M’malo mwake, wakalongosoranga ivyo vingachitika usange ŵangaleka kuŵa na mwamphu. Nakuti para ŵangachita nthena ŵangapangiska kuti “kuchemeka na kusoleka [kwawo]” kuleke kuŵa kwanadi ndipo ŵangazomerezgeka yayi kunjira mu Ufumu wa kuchanya.—2 Pet. 1:10.

¹⁴ Ntharika za Yesu zakuyowoya za ŵamwali kweniso matalente, zikulongora pakweru kuti Ŵakhristu ŵakuphakazgika wose ŵakwenera kuŵa maso na ŵakunozgeka, kweniso ŵakwenera kuŵa ŵamwamphu na ŵakulimbikira. Kweni kasi Yesu wakayowoyaso chenjezgo linyake lakuluta ku ŵakuphakazgika? Enya! Ivyo Yesu wakayowoya pa Mateyu 24:​40, 41 vikukhwaskana chomene na cheruzgo chaumaliro cha ŵakuphakazgika.

KASI NI NJANI “WAZAMUTOLEKAPO”?

15-16. Kasi lemba la Mateyu 24:​40, 41 likovwira wuli ŵakuphakazgika kumanya kuzirwa kwa kuŵa maso nyengo zose?

¹⁵ Pambere wandayowoye ntharika zitatu, Yesu wakalongosora za cheruzgo chaumaliro cha ŵakuphakazgika icho chizamuvumbura uyo ngwakuzomerezgeka. Wakayowoya za ŵanalume ŵaŵiri awo ŵakagwiranga ntchito mu munda na ŵanakazi ŵaŵiri awo ŵakasiranga pa libwe. Pa vyakuchitika vyose viŵiri, wose ŵakuwoneka kuti ŵakagwiranga ntchito yakuyana waka, kweni Yesu wakati yumoza “wazamutolekapo ndipo munyake wazamulekeka.” (Ŵazgani Mateyu 24:​40, 41.) Lekani wakachiska ŵalondezgi ŵake kuti: “Ntheura, muŵenge maso chifukwa mukumanya chara zuŵa ilo Fumu yinu yikwizira.” (Mat. 24:42) Yesu wakayowoya mazgu ghakuyana waka pamanyuma pakuyowoya ntharika ya ŵamwali. (Mat. 25:13) Kasi fundo izi zikuyowoya za chinthu chimoza? Ndimo vikuwonekera. Ŵakuphakazgika ŵekha awo mbakugomezgeka ndiwo “ŵazamutolekapo,” na kupokelereka na Yesu mu Ufumu wa kuchanya.—Yoh. 14:3.

¹⁶ Muŵe maso. Ŵakuphakazgika wose awo ŵakuleka kuŵa maso mwauzimu ŵazamuwunganyika lumoza yayi na “ŵakusoleka.” (Mat. 24:31) Mukayowoyero kanyake tingati, ŵanthu wose ŵa Chiuta, kwali ŵali na chilindizga wuli, ŵakwenera kuwona kuti mazgu gha Yesu ni chenjezgo kwa tose, kuti tikwenera kuŵa maso kweniso kulutilira kugomezgeka.

17. Chifukwa wuli tikwenera kufipa mtima yayi usange Yehova wasankha kuphakazga munthu na mzimu utuŵa mu nyengo yithu yino?

¹⁷ Tamumanya makora Yehova, ntheura tikugomezga kuti vyeruzgo vyake ni vyaurunji. Tikufipa mtima yayi usange Yehova wasankha kuphakazga ŵanthu ŵanyake ŵakugomezgeka mu vyaka vyasonosono apa. c Tikukumbuka ivyo Yesu wakayowoya vyakukhwaskana na ŵantchito awo ŵakamba kugwira ntchito mu ora la 11 mu chiyelezgero chake cha munda wa mpheska. (Mat. 20:​1-16) Awo ŵakachemeka kukagwira ntchito kuumaliro wa zuŵa ŵakapokera malipiro ghakuyana waka na awo ŵakamba kugwira ntchito mulenji. Mwakuyana waka, vilije kanthu kuti ŵakuphakazgika ŵasankhika nyengo wuli, kweni ŵazamupokera njombe yawo ya kuchanya usange ŵalutilira kugomezgeka.

MUŴIKENGEKO MAHARA KU MACHENJEZGO

18-19. Kasi tasambira vichi mu ntharika izo tadumbiskana mu nkhani iyi?

¹⁸ Kasi tasambira vichi? Kwa awo ŵali na chilindizga cha kuzakakhala pa charu chapasi kwamuyirayira, ntharika ya mberere na mbuzi yikuŵalongora kuzirwa kwa kulutilira kugomezgeka kwa Yehova sono kweniso pa suzgo yikuru iyo yikwiza. Panthazi apa, Yesu wazamweruzga wose awo mbakugomezgeka kuti mbakwenelera kupokera “umoyo wamuyirayira.”—Mat. 25:46.

¹⁹ Tawonaso ntharika ziŵiri izo zili na machenjezgo ghakuluta ku ŵakuphakazgika. Mu ntharika ya Yesu ya ŵamwali ŵakuchenjera na ŵakupusa, ŵamwali ŵankhondi ŵakalongora kuti mbavinjeru. Ŵamwali aŵa ŵakaŵa maso kweniso  ŵakunozgeka kulindilira mweneko wa nthengwa palipose apo wangafikira. Kweni ŵamwali ŵakupusa ŵakaŵa ŵambura kunozgeka. Ntheura mweneko wa nthengwa wakaŵakanira kunjira mu chiphikiro chake cha nthengwa. Nase tikwenera kuŵa ŵakunozgeka kulindilira nyengo iyo Yesu wizirenge na umaliro wa charu ichi, vilije kanthu kuti patolenge utali wuli. Kweniso mu ntharika ya Yesu ya matalente, tanguwona ŵazga ŵaŵiri awo ŵakaŵa ŵamwamphu kweniso ŵakulimbikira. Ŵakalimbikira kwandaniska ndalama iyo ŵakapika ndipo paumaliro fumu yawo yikakondwa nawo. Kweni muzga mukata vikamumalira makora yayi. Sambiro ndakuti wuli? Tikwenera kulutilira kuŵa na mwamphu apo tikuchita milimo yakupambanapambana mu gulu la Yehova, m’paka paumaliro. Paumaliro tanguwona kuti ŵakuphakazgika ŵakwenera kulutilira kuŵa maso kuti ‘ŵazakatoreke’ na Yesu na kukapokera njombe yawo kuchanya. Nakuti ŵakulindilira mwakunweka kuti ‘ŵazakawunganyike pamoza’ kuti ŵakaŵe na Yesu kuchanya. Pamanyuma pa nkhondo ya Aramagedoni, ŵamuŵa mwali wa Yesu pa chiphikiro cha nthengwa ya Mwana wa mberere.—2 Tes. 2:1; Chivu. 19:9.

20. Kasi Yehova wazamuŵachitira vichi awo ŵakupulikira machenjezgo ghake?

²⁰ Nangauli pakhala pachoko waka kuti nyengo ya cheruzgo yifike, kweni tikwenera kopa yayi. Usange talutilira kugomezgeka, Adada ŵithu ŵakuchanya ŵatipenge “nkhongono zakuluska zakawiro” kuti ‘tizakafiske kwimilira panthazi pa Mwana wa munthu.’ (2 Kor. 4:7; Luka 21:36) Ntheura kwali tili na chilindizga cha kuchanya panji cha pano pasi, tikondweskenge Adada ŵithu ŵakuchanya para tikuŵikako mahara ku machenjezgo agho ghali mu ntharika za Yesu. Ndipo chifukwa cha lusungu lukuru lwa Yehova, mazina ghithu ghalutilirenge ‘kusangika kuti ghalembeka mu buku’ la umoyo.—Dan. 12:1; Chivu. 3:5.