MWAKAWIRO tose tikukhumba kuti ŵanji ŵamanyenge kuti ndise munthu muwemi. Ndipouli, mazuŵa ghano ntchakusuzga chomene kuŵa munthu muwemi. Ŵanthu ŵanandi ‘mbambura kutemwa uwemi.’ (2 Tim. 3:3) Ŵakukana fundo za Yehova. Ivyo Yehova wakuti ni viwemi, iwo ŵakuti ‘ni viheni,’ ndipo ivyo wakuti ni viheni iwo ŵakuti ‘ni viwemi.’ (Yes. 5:20) Kweniso ntchakusuzga kuŵa munthu muwemi chifukwa cha ivyo vili kutichitikirapo, ndiposo chifukwa chakuti tili ŵambura kufikapo. Ntheura tingajipulika nga ni Anne, * uyo wateŵetera Yehova vyaka vinandi. Iyo wakuti: “Ine vikunisuzga chomene kugomezga kuti ningaŵa munthu muwemi.”

Kweni chakukondweska ntchakuti tose tingaŵa na mukhaliro uwu. Uwemi ntchipambi cha mzimu utuŵa wa Chiuta. Ndipo mzimu wa Chiuta ngwankhongono chomene kuluska chilichose icho chingatitondeska kuŵa na mukhaliro uwu. Tiyeni tiwone ivyo uwemi ukung’anamura na umo tingachitira kuti tilongorenge uwemi.

Uwemi ukusazgapo kuŵa na nkharo yiwemi na kugega kuchitira ŵanyithu viheni. Munthu muwemi nyengo zose wakupenja nthowa izo wangawovwilira ŵanji ndipo wakuŵachitira vinthu viwemi.

Mukwenera kuti muli kuwonapo kuti ŵanyake ŵakuchitira vinthu viwemi mbumba zawo na ŵabwezi ŵawo, kweni kasi chikung’anamura kuti mbanthu ŵawemi? Palije uyo wangachita vinthu viwemi nyengo zose, chifukwa Baibolo likuti “pa charu chapasi palije munthu murunji uyo nyengo zose wakuchita uwemi pera kwambura kunangapo.” (Muph. 7:20) Mpositole Paulosi wakati: “Nkhumanya kuti mwa ine, ndiko kuti, mu thupi lane, mulije kawemi.” (Rom. 7:18) Ntheura ntchakuwonekerathu kuti tikwenera kusambira kwa Yehova, usange tikukhumba kuŵa na mukhaliro uwu, chifukwa Yehova pera ndiyo ni muwemi.

Yehova Chiuta ndiyo ntchiyelezgero chiwemi chomene pa nkhani iyi. Baibolo likuyowoya za Yehova kuti: “Ndimwe muwemi, milimo yinu nayo njiwemi. Nisambizgani ulongozgi winu.” (Sal. 119:68) Tiyeni tiwone vinthu viŵiri vyakukhwaskana na uwemi wa Yehova ivyo vyayowoyeka mu vesi ili.

Yehova ni muwemi. Uwemi ni mukhaliro unyake uwo Yehova wali nawo, ndipo wangatondeka yayi kuŵa muwemi. Wonani ivyo vikachitika apo Yehova wakaphalira Mozesi kuti: “Nendeskenge uwemi wane wose pamaso pako.” Apo uchindami wa Yehova ukajumphanga kusazgapo uwemi wake, Mozesi wakapulika mazgu ghakuti: “Yehova, Yehova, Chiuta walusungu na wachiwuravi, wakukalipa luŵiro chara, wakuzara na chitemwa, na unenesko. Wakulongora lusungu ku vikwi, wakugowokera ubudi, uheni, na kwananga, kweni waliyose uyo wali na mulandu wamulekenge waka yayi kwambura kumulanga.” (Eks. 33:19; 34:6, 7) Fundo iyi yikulongora pakweru kuti Yehova ni muwemi pa chilichose. Nangauli Yesu wakaŵa muwemi chomene kuluska ŵanthu, kweni iyo wakati: “Palije uyo ni muwemi, kweni Chiuta pera ndiyo ni muwemi.”—Luka 18:19.

 Milimo ya Yehova njiwemi. Chilichose icho Yehova wakuchita ntchiwemi. “Yehova ni muwemi ku wose, ndipo lusungu lwake lukuwoneka mu milimo yake yose.” (Sal. 145:9) Chifukwa chakuti Yehova ni muwemi kweniso ngwambura kutemwera, wali kupeleka umoyo ku munthu waliyose na ivyo vikukhumbikwira kuti tilutilire kuŵa ŵamoyo. (Mil. 14:17) Kweniso wakulongora kuti ni muwemi para wakutigowokera. Wamasalimo wakalemba kuti: “Imwe, A Yehova, ndimwe muwemi, wakunozgeka kugowokera.” (Sal. 86:5) Tili na chigomezgo chose kuti: “Yehova waŵanorenge yayi kanthu kawemi awo ŵakwenda mwakunyoloka.”—Sal. 84:11.

Tili kulengeka mu chikozgo cha Chiuta, ntheura nase tingaŵa ŵanthu ŵawemi ndipo tingachita vinthu viwemi. (Gen. 1:27) Kweni ivi vikuchitika waka vyekha yayi. Yehova wakutiphalira kuti tikwenera ‘kusambira kuchita viwemi.’ (Yes. 1:17) Kweni kasi tingasambira wuli kuchita viwemi? Wonani nthowa zitatu izi.

Yakwamba, tikwenera kulomba mzimu utuŵa, uwo ukovwira Ŵakhristu kuŵa na mukhaliro uwu. (Gal. 5:22) Nadi, mzimu wa Chiuta ukutovwira kutemwa icho ntchiwemi na kutinkha icho ntchiheni. (Rom. 12:9) Nakuti Baibolo likulongora kuti Yehova ‘wangatikhozga kuti nyengo zose tichitenge na kuyowoya icho ntchiwemi.’—2 Tes. 2:16, 17.

Yachiŵiri, tikwenera kuŵazga Mazgu gha Chiuta. Para tikuŵazga Baibolo, Yehova wakutisambizga “nthowa yose ya uwemi” ndipo tikuŵa ŵakunozgeka “kuchita mulimo uliwose uwemi.” (Zinth. 2:9; 2 Tim. 3:17) Mtima withu uli nga ni bokosi lakutowa. Para tikuŵazga Baibolo na kughanaghanirapo, tikuŵika vinthu viwemi mu mtima withu, ndipo tikuŵa nga tikuzuzga bokosi lithu lakutowa na vinthu vyakuzirwa ivyo vizamutovwira panthazi.

Yachitatu, tikuyezgayezga ‘kulondezga icho ntchiwemi.’ (3 Yoh. 11) Mu Baibolo muli viyelezgero viwemi ivyo tingalondezga. Mbunenesko kuti Yehova na Yesu ni vyakuwonerapo viwemi chomene, kweni tingaghanaghaniraso ŵanthu ŵanyake awo ŵakachitanga uwemi. Ŵanthu ŵaŵiri awo tingaghanaghanira ni Tabita na Baranaba. (Mil. 9:36; 11:22-24) Mungasambirako kwa iwo usange mungaŵazga ivyo Baibolo likuyowoya vyakukhwaskana na iwo. Para mukusambira, wonani ivyo ŵakachitira ŵanji. Ghanaghanirani ivyo mungachita kuti movwire ŵanyake mu mbumba yinu panji mu mpingo winu. Kweniso wonani umo ŵanthu ŵaŵiri aŵa ŵakatumbikikira chifukwa cha kuchitira uwemi ŵanji. Namweso mungasanga chandulo chomene na nkhani ya ŵanthu ŵaŵiri aŵa.

 Kweniso tingaghanaghanira ŵanthu ŵanyake ŵamazuŵa ghano awo ŵakuchita uwemi. Mwachiyelezgero, ghanaghanirani ŵalara awo ŵakulimbikira mu mpingo awo ‘ŵakutemwa uwemi.’ Ghanaghaniraniso ŵadumbu ŵakugomezgeka awo kwizira mu ivyo ŵakuyowoya na kuchita ‘mbasambizgi ŵa ivyo ni viwemi.’ (Tito 1:8; 2:3) Mudumbu munyake zina lake Roslyn wakuti: “Mubwezi wane wakuyezgayezga kovwira na kukhozga ŵanji mu mpingo. Wakughanaghanira za suzgo lawo ndipo kanandi wakuŵapa vyawanangwa panji kuŵawovwira pa vinyake. Nkhuwona kuti ni munthu muwemi chomene.”

Yehova wakuchiska ŵanthu ŵake kuti ‘ŵapenje icho ntchiwemi.’ (Am. 5:14) Para tichitenge nthena, titemwenge icho Yehova wakuti ntchiwemi, kweniso tichitenge icho ntchiwemi.

Kuti tiŵe ŵawemi, tikwenera kuchita vinthu kuti tikondweske waka ŵanji yayi panji kuŵapa vyawanangwa vyakudura. Mwachiyelezgero, munthu waluso wakupenta chithuzi na burashi limoza panji ghaŵiri pera yayi. Kweni, wakugwiliskira ntchito maburashi ghanandi. Mwakuyana waka, usange tikuchitira ŵanyithu milimo yakupambanapambana nanga yingawoneka nga njapasi, tilongorenge kuti ndise ŵanthu ŵawemi.

Baibolo likutichiska kuti tiŵe “ŵakunozgeka” kuchita uwemi. (2 Tim. 2:21; Tito 3:1) Usange tikuŵa maso kuwona ivyo vikuchitikira ŵanji, tipenjenge nthowa izo tingachitira munyithu ‘icho ntchiwemi kuti timuzenge.’ (Rom. 15:2) Ivi vingasazgapo kumugaŵirako ivyo tili navyo. (Zinth. 3:27) Tingamuchemera kunyumba kuti tikarye nayo chakurya panji tikachezge nayo kuti timukhozge. Para tikumanya kuti munthu munyake ni mulwari, tingamutumira kadi, kukamuwona, panji kumwimbira foni. Nadi, tingasanga mipata yinandi kuti tiyowoye “mazgu ghawemi ghakuzenga [ŵanyithu] mwakuyana na icho chikukhumbikwa, kuti ghakhozge awo ŵakupulika.”—Efe. 4:29.

Nga ni Yehova, tikwenera kuchitira uwemi ŵanthu wose. Ntheura tikuchita vinthu na ŵanyithu kwambura kutemwera. Nthowa yiwemi chomene nkhupharazgira ŵanthu wose makani ghawemi gha Ufumu. Nga umo Yesu wakalangulira, tikuchita uwemi nanga nkhu ŵanthu awo ŵakutitinkha. (Luka 6:27) Ntchiheni yayi kuŵa ŵalusungu na kuchitira ŵanyithu icho ntchiwemi, chifukwa “palije dango lakususkana na vinthu ivi.” (Gal. 5:22, 23) Para tikuchita uwemi nanga ni para ŵanthu ŵakutichitira nkhaza panji tili na masuzgo, tingawovwira ŵanji kuti ŵamanye unenesko na kuchindika Chiuta.—1 Pet. 3:16, 17.

“Munthu muwemi wakuvuna njombe ya milimo yake.” (Zinth. 14:14) Kasi ni vitumbiko wuli vinyake ivyo tikusanga? Para tikuchitira ŵanyithu uwemi, nawo ŵachitenge nase makora vinthu. (Zinth. 14:22) Nanga ni para ŵangatichitira msinjiro, kweni para tikulutilira kuŵachitira uwemi tingatuniska ukali wawo.—Rom. 12:20, mazgu ghamusi.

Ŵanandi ŵakuyowoya umo ŵatumbikikira chifukwa chakuti ŵakaleka kuchita viheni ndipo ŵakamba kuchita uwemi. Wonani ivyo vikachitikira Nancy. Iyo wakuti: “Apo nkhakuranga nkhapwelerangako yayi pakuchita vinthu, nkhaŵa muzaghali, ndiposo nkhaŵa wambura ntchindi. Kweni nkhati nasambira ivyo Yehova wakuti ni viwemi na kupulikira, nkhamba kuŵa wakukondwa. Sono nkhujichindika.”

Chifukwa chikuru chomene icho tikwenera kuŵira ŵawemi ntchakuti tikukondweska Yehova. Nanga ni para ŵanandi ŵakuwona yayi ivyo tikuchita, kweni Yehova wakuwona. Wakumanya viwemi vyose ivyo tikuchita ndiposo maghanoghano ghithu ghawemi. (Efe. 6:7, 8) Kasi wakutitumbika wuli? “Munthu muwemi wakutemweka na Yehova.” (Zinth. 12:2) Ntheura tiyeni tilutilire kuŵa ŵawemi. Yehova wakulayizga kuti “waliyose uyo wakuchita viwemi, wazamuwona uchindami, ntchindi, na mtende.”—Rom. 2:10.