Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Mukuyimanya Nyengo?

Kasi Mukuyimanya Nyengo?

KASI mukuchita wuli para mukukhumba kumanya nyengo? Ntchakuwonekerathu kuti mukulaŵiska pa wochi iyo mukuvwara pa woko panji iyo mukuŵika pa chiwumba. Para mubwezi winu wangamufumbani nyengo, kasi mungazgora wuli? Pali nthowa zakupambanapambana izo mungayowoyera. Chifukwa wuli?

Tiyelezgere kuti ni ora limoza na maminiti 30 muhanya. Mungazgora kuti 1:30. Mwakuyana na uko mukukhala na umo mukuzunulira nyengo, nyengo zinyake mungati yili 13:30. Mungazgora nthena para mukugwiliskira ntchito nyengo iyo yikupenda kulekezgera maora 24. Ku malo ghanyake, nyengo yakuyana waka iyi ŵangati ni “hafu 1,” kung’anamura kuti pajumpha maminiti 30 kufuma 1 koloko.

Pakuti mukuŵazga Baibolo, mungazizwa umo kale ŵakazunuliranga nyengo. Ŵakazunuranga mu nthowa yimoza pera yayi. Malemba gha Chihebere ghakuyowoya za “mulenji,” “muhanya,” “muhanya pakati” ndiposo “namise.” (Gen. 8:11; 19:27; 43:16; Doto. 28:29; 1 Mathe. 18:26) Kweni nyengo zinyake ghakuzunura mwakudunjika.

Mu nyengo yakale, ŵakaŵanga na ŵalinda. Iwo ŵakaŵa ŵakukhumbikwa chomene nyengo ya usiku. Vyaka vinandi pambere Yesu wandababike, Ŵaisrayeli nyengo ŵakayigaŵa mu maulinda ghatatu. (Sal. 63:6) Pa Ŵeruzgi 7:19 pakuyowoya za “ulinda wapakati pa usiku.” Pakufika mu nyengo ya Yesu, Ŵayuda ŵakatolera nyengo ya Ŵagiriki na Ŵaroma ya maulinda ghanayi.

Mabuku gha Makani Ghawemi ghakuzunura kanandi waka nyengo iyi. Mwachiyelezgero, pakaŵa pa “ulinda wachinayi wa usiku,” apo Yesu wakenda pa maji kuluta uko kukaŵa boti ilo mukaŵa ŵasambiri ŵake. (Mat. 14:25) Mu ntharika yake, Yesu wakati: “Usange mweneko wa nyumba wangamanya nyengo yakwizira munkhungu, wangaŵa maso na kuleka kuzomerezga kuti munkhungu wagumure na kunjira mu nyumba.”—Mat. 24:43.

Yesu wakanenanga maulinda ghanayi agha apo wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Ntheura muŵenge maso, pakuti mukumanya chara apo mweneko wa nyumba wakwizira, kwali mise para kwafipa panji usiku pakati panji para tambala wakulira panji mulenjilenji.” (Mariko 13:35; mazgu ghamusi) Ulinda wakwamba ukachemekanga “mise para kwafipa,” ndipo ukambanga para zuŵa lanjira m’paka 9 koloko usiku. Wachiŵiri ukachemekanga “usiku pakati,” ndipo ukambanga 9 koloko m’paka usiku pakati. Ulinda wachitatu ukachemekanga kuti “kumatandakucha” panji “para tambala wakulira,” ndipo ukambanga usiku pakati m’paka cha m’ma 3 koloko mulenji. Pakwenera kuti pakaŵa pa ulinda uwu apo tambala wakalira pa usiku uwo Yesu wakakakikira. (Mrk. 14:72) Ulinda wachinayi ukachemekanga “mulenjilenji,” ndipo ukambanga cha m’ma 3 koloko mulenji m’paka para zuŵa likufuma.

Nangauli ŵanthu ŵa mu nyengo yakale ŵakaŵavya nyengo izo tili nazo mazuŵa ghano, kweni nawo ŵakaŵa na nthowa zawo zakuzunulira nyengo ya muhanya panji nausiku.