Kasi Mukutemweseska Comene Vikumbusko vya Yehova?
Kasi Mukutemweseska Comene Vikumbusko vya Yehova?
‘Umoyo wane ukusunga vikumbusko vyinu; nkuvitemwa comene ine.’—SALMO 119:167.
1. Ni Lemba ndini comene-comene ilo likuyowoya mwakuwerezga-werezga vikumbusko vya Yehova?
YEHOVA wakukhumba kuti ŵantu ŵake ŵakondwenge. Kuti tikondwe na cimwemwe ceneco, mwaunenesko tikwenera kwenda mu dango la Ciuta na kusungilira marango ghake. Kuti ticite ici, iye wakupereka vikumbusko kwa ise. Ivi vikuzunurika mwakuwerezga-werezga mu Malemba, comene-comene mu Salmo 119, leneilo likalembeka na Mwanafumu waciwukirano, Hezekiya, wa caru ca Judah. Sumu yiweme iyi yikwamba na mazgu agha: ‘Mbakutumbikika awo mbakufikapo mu mendero ghawo, ŵeneawo ŵakwenda mu dango la Yehova! Mbakutumbikika awo ŵakusunga vikumbusko vyake; ŵeneawo ŵakumupenjisiska na mtima wose.’—Salmo 119:1, 2.
2. Kasi vikumbusko vya Yehova vikukolerana wuli na cimwemwe?
2 ‘Tikwenda mu dango la Yehova’ para tili na cimanyisko cakufikapo ca Mazgu ghake na kucigwiriskira ncito mu umoyo withu. Cifukwa cakuti tili ŵarunji cara, ndico cifukwa cake tikukhumbikwira vikumbusko. Lizgu la Cihebere lakuti “vikumbusko” likulongora kuti Ciuta wakutikumbuska dango lake, vilayizgo, visimikizgo, na malanguro ghake. (Mateyu 10:18-20) Nyengo zose tiŵenge ŵacimwemwe kwekha usange tilutilirenge kusungilira vikumbusko ivi, cifukwa vikutovwira kuti tileke kuwira mu vipingo ivyo vingatinjizga mu suzgo na citima.
Demererani ku Vikumbusko vya Yehova
3. Mwakuyana na Salmo 119:60, 61, kasi ncisimikizgo wuli ico tili naco?
3 Wamasalmo wakatemweseska vikumbusko vya Ciuta, ndico cifukwa cake wakimba kuti: “Nkungofira, ndipo kuti nkuziulika cara, kuti ndicite na kusunga marango ghinu. Magori gha ŵaheni nanga ghandikurunge kweni ine kuti nkuruwa dango linu cara.” (Salmo 119:60, 61) Vikumbusko vya Yehova vikutovwira kuti tizizipizge ntambuzgo cifukwa tikusimikizga nkanira kuti Ŵadada ŵithu ŵakucanya ŵangabwangandura magori gha ŵarwani agho ŵakutikaka nagho. Mu nyengo yakwenelera, iye wafwaturenge magori agha mwakuti tilutilire kucita ncito yakupharazga Ufumu.—Marko 13:10.
4. Kasi tikwenera kucita mwauli na vikumbusko vya Ciuta?
4 Nyengo zinyake, tikunyoloreka na vikumbusko vya Yehova. Nyengo zose tiwongere kunyoloreka uku, nga ni umo wamasalmo wakacitira. Mu pempero, iye wakati kwa Ciuta: “[Vikumbusko, NW] vyinu navyo ndivyo cikondwero cane . . . ine nkutemwa [vikumbusko, NW] vyinu.” (Salmo 119:24, 119) Ise lero tili na vikumbusko vinandi vya Ciuta kuruska ivyo wakaŵa navyo wamasalmo. Mavesi ghanandi gha mu Malemba gha Cihebere agho ghakukoleka mu Malemba gha Cigiriki ghakutikumbuska urongozgi wa Yehova kwa ŵantu ŵake, kwizira mu Dango pera cara, kweniso na vilato vyake vyakukhwaskana na mpingo Wacikristu. Para Ciuta wawona kuti ncakwenelera kutikumbuska vintu vyakukhwaskana na marango ghake, ise tikwenera kuwongera urongozgi uwo. Ndipo para ‘tidemererenge ku vikumbusko vya Yehova,’ titceŵenge maluso ghaheni agho ghakukwiyiska Mlengi withu ndiposo agho ghakuphanga cimwemwe cithu.—Salmo 119:31.
5. Kasi ni mwauli umo tingatemwera comene vikumbusko vya Yehova?
5 Kasi ni mwauli umo tikwenera kutemwera vikumbusko vya Yehova? Wamasalmo wakimba kuti: ‘Umoyo wane ukusunga vikumbusko vyinu; nkuvitemwa comene ine.’ (Salmo 119:167) Titemwenge comene vikumbusko vya Yehova usange tikuviwona na kuvipokelera nga mburongozgi wakufuma ku Ŵadada awo ŵakutipwererera nadi. (1 Petros 5:6, 7) Tikukhumbikwira vikumbusko vyake, ndipo citemwa cithu cikurenge pa ivyo para tikuwona umo tikwandulira navyo.
Cifukwa Ico Tikukhumbikwira Vikumbusko vya Ciuta
6. Ncifukwa wuli tikukhumbikwira vikumbusko vya Yehova, ndipo ncivici cingatovwira kuti tivikumbukire?
6 Cifukwa ico tikukhumbikwira vikumbusko vya Yehova ncakuti tikuruwa. The World Book Encyclopedia yikuti: “Ŵantu ŵakuruwa comene para nyengo yajumpapo. . . . Nyengo zinyake muli kuruwapo zina panji nkani yicoko iyo kale mukayikumbukanga. . . . Kutondeka kukumbukira uku, kukucemeka ciruwa ceneico cikucitika pafupi-pafupi. Ŵasayansi ŵakuyerezgera ciruwa na kupenja kantu kakuzgeŵa mu cipinda ico cili na katundu munandi wambura kuŵikika makora. . . . Ntowa yiweme yakuti mukumbukire nkani yicoko ndiyo kuyisambira mwakukhazikika para mwayimanyisiska.” Kusambira mwakukhazikika ndiposo mwakuwerezgawerezga kutovwirenge kuti tikumbukire vikumbusko vya Ciuta na kuvirondezga mwakuti tisange candulo.
7. Ncifukwa wuli vikumbusko vya Ciuta nvyakukhumbikwa comene lero kuruska nyengo zakale?
7 Lero, kuruska nyengo zakale, tikukhumbikwira comene vikumbusko vya Yehova cifukwa uheni wandana nkanira mu mdauko wa ŵantu. Usange tikutegherezga ku vikumbusko vya Ciuta, tiŵenge na mahara agho ghatovwirenge kuleka kunyengeka na ntowa ziheni za caru ici. Wamasalmo wakimba kuti: “Ndiri na mahara kwakuruska ŵasambizgi ŵane ŵose, cifukwa [“vikumbusko,” NW] vyinu ndiyo ranguruko lane. Nkumanyiska makora kwakuruska ŵarara, cifukwa nkusunga na kughacita marango ghinu. Nkukanizga marundi ghane ku ntowa zose ziheni mwakuti ndendengemo mu mazgu ghinu.” (Salmo 119:99-101) Para tikusungilira vikumbusko vya Ciuta, tilekenge kwenda mu “ntowa zose ziheni” ndipo titceŵenge kuŵa nga mbantu ŵanandi awo “ŵakufipiskika mu kumanyiska kwaŵo; mbayeni ku umoyo wa Ciuta.”—Ŵaefeso 4:17-19.
8. Kasi ni mwauli umo tinganozgekera makora kuti titonde makoraghene viyezgo vyakukhwaskana na cipulikano?
8 Vikumbusko vya Ciuta nvyakukhumbikwaso cifukwa vikutikhozga kuti tizizipizge viyezgo vinandi mu “nyengo ya umaliro” iyi. (Daniel 12:4) Kwambura vikumbusko ivi mbwenu tiŵenge ‘ŵapulikizgi ŵaciruwa.’ (Yakobe 1:25) Kweni kufwilirapo pa kusambira Malemba, ise taŵene ndiposo na mpingo mwakovwirika na vyakupharazga vya “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru,” kutovwirenge kuti titonde makoraghene viyezgo vyakukhwaskana na cipulikano cithu. (Mateyu 24:45-47) Vyakugaŵira vyakumzimu ivi vitovwirenge kumanya ivyo tingacita kuti tikondweske Yehova para tili mu nyengo ya viyezgo.
Kuzirwa kwa Maungano Ghithu
9. Mbanjani awo ni ‘vyawanangwa mu ŵantu,’ ndipo ŵakovwira wuli ŵasopi ŵanyawo?
9 Khumbo lithu la kuŵa na vikumbusko vya Ciuta likukwaniriskika pa maungano gha Cikristu, penepapo ŵabali ŵakuŵikika ŵakupereka urongozgi. Mpostole Paulos wakalemba kuti para Yesu ‘wakakwerera kucanya, wakatora ŵamikoli; ndipo wakapereka vyawanangwa mu ŵantu.’ Paulos wakasazgirapo kuti: “[Kristu] wakapereka ŵanji kuŵa ŵapostole; ŵanji, ŵaprofeti; ŵanji, ŵapharazgi; ŵanji, ŵaliska na ŵasambizgi; kuti ŵatuŵa ŵanozgekere mulimo wa uteŵeti, ndiwo kazengero ka thupi la Kristu.” (Ŵaefeso 4:8, 11, 12) Mwee, nako nkuwongera uko tili nako kumanya kuti ‘vyawanangwa ivi mu ŵantu’—ŵarara ŵakuŵikika—ŵakurongozga maghanoghano ghithu ku vikumbusko vya Yehova para tikusopera pamoza!
10. Kasi fundo yikuru pa Ŵahebere 10:24, 25 njakuti wuli?
10 Kuwongera vyawanangwa vya Ciuta kutikhuŵirizgenge kuti sabata yiliyose tifikenge pa maungano ghithu ghankondi gha mpingo. Paulos wakadidimizgapo kukhumbikwa kwa kuwungana pamoza nyengo zose. Iye wakalemba kuti: “Tighanaghanirane na kukhuŵirizgirana ku kutemwa na ku milimo yiweme; kureka kongana cara, nga ndi umo kariri kaluso ka ŵanji, kweni kuciskana; ndipo comene comene apo mukuwona zuŵa likuneng’enera.”—Ŵahebere 10:24, 25.
11. Ni mwauli umo tikwandulira na ungano wuliwose wa sabata na sabata?
11 Kasi mukumanya ivyo maungano ghithu ghakuticitira? Sambiro la sabata yiliyose la Gongwe la Mulinda likukhozga cipulikano cithu, kutovwira kuti tilondezge vikumbusko vya Yehova, na kutikhwimiska kuti timikane na “mzimu wa caru.” (1 Ŵakorinte 2:12; Milimo 15:31) Pa Ungano Wapakweru, muyowoyi wakukonkoska urongozgi wa mu Mazgu gha Ciuta, kusazgirapo vikumbusko vya Yehova ndiposo na ‘mazgu gha Yesu gha umoyo wa muyirayira.’ (Yohane 6:68; 7:46; Mateyu 5:1–7:29) Maluso ghithu gha kasambizgiro ghakunyoloreka mu Sukulu ya Uteŵeti wa Teokrase. Ungano wa Uteŵeti ngwakuzirwa nkanira cifukwa ukutovwira kunyolorera kapharazgiro ka makani ghaweme kunyumba na nyumba, pa maulendo ghakuwelerako, pakucitiska masambiro gha Baibolo gha panyumba, ndiposo mu vigaŵa vinyake vya uteŵeti. Sambiro la Buku la Mpingo ilo likuŵa na ŵantu ŵacoko, likutipa mwaŵi wakuti tiyowoyepo fundo izo kanandi zikusazgapo vikumbusko vya Ciuta.
12, 13. Ni mwauli umo ŵantu ŵa Ciuta mu caru cimoza ca ku Asia ŵakalongolera kuzirwa kwa maungano gha Cikristu?
12 Kufika pa maungano gha mpingo nyengo na nyengo kukutikumbuska marango gha Ciuta ndipo kukutovwira kuti nyengo zose tiŵe ŵakukhora kumzimu mu nyengo ya nkondo, ukavu, ndiposo mu viyezgo vya kukhwaskana na cipulikano cithu. Ŵakristu ŵakukwana pafupifupi 70 mu caru cinyake ca ku Asia ŵakalongora kuzirwa kwa maungano apo ŵakacimbizgika mu nyumba zawo na kukakhala mu thengere. Cifukwa cakuti ŵakaŵikapo mtima kuti ŵawunganenge nyengo zose, ŵakawelera ku cikaya cawo ico cikasakazika na nkondo, kukamarizga kupankura ivyo vikakhalako ku Nyumba ya Ufumu, na kukayizengaso mu thengere.
13 Mu cigaŵa cinyake ca caru cenecici, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵazizipizga kwa virimika vinandi mukati mwa nkondo ndipo ŵacali kuteŵeta mwaphampu. Yumoza wa ŵarara mu cigaŵa ico ŵakafumbika kuti: “Ncivici cawovwira comene kuti ŵabali ŵaŵe ŵakukolerana?” Kasi iye wakazgora wuli? “Pajumpa virimika 19, ndipo tindatondekepo kuwungana. Nyengo zinyake cifukwa ca kuphulika kwa mabomba panji mphingo zinyake, ŵabali ŵanyake ŵatondekanga kufika pa malo gha kuwunganapo, kweni ndipouli tindalekepo kucita ungano.” Inya, ŵabali na ŵadumbu ŵakutemweka aŵa ŵakuwongera nadi kuzirwa kwa ‘kuwungana kwawo pamoza.’
14. Kasi tingatorapo sambiro wuli pa kaluso ka Hana mucekuru?
14 Hana, cokoro ca virimika 84, “wakafumangamo mu tempele cara.” Cakufumapo cake cikaŵa cakuti wakaŵapo apo bonda Yesu ŵakafika nayo mu tempele pamanyuma pa mazuŵa ghacoko gha kubabika kwake. (Luka 2:36-38) Kasi kaluso kinu nkakuti muleke kukhala ku maungano? Kasi mukuyezgayezga kuti muŵengepo pa cigaŵa cilicose ca maungano ghithu gha dera na gha cigaŵa? Urongozgi wacandulo wakumzimu uwo tikupokera pa maungano agha ukupereka ukaboni wakuti Ŵadada ŵithu ŵakucanya ŵakupwerera ŵantu ŵake. (Yesaya 40:11) Maungano agha ghakukhuŵirizgaso kuti tiŵe na cimwemwe, ndipo para tikufikapo tikulongora kuwongera kwithu vikumbusko vya Yehova.—Nehemiya 8:5-8, 12.
Tapatulika na Vikumbusko vya Yehova
15, 16. Kasi kusungilira vikumbusko vya Yehova kukutovwira wuli pa kakhaliro kithu?
15 Kusungilira vikumbusko vya Ciuta kukutovwira kuti tipatulike ku caru ciheni ici. Mwaciyerezgero, kupulikira vikumbusko vya Ciuta kukutivikilira kuti tileke kucita uzaghali. (Duteronome 5:18; Zintharika 6:29-35; Ŵahebere 13:4) Mwa kulondezga vikumbusko vya Ciuta, tingatonda makoraghene viyezgo vya nga ni utesi, ucenjezi, panji kwiba. (Exodus 20:15, 16; Leviticus 19:11; Zintharika 30:7-9; Ŵaefeso 4:25, 28; Ŵahebere 13:18) Kusungilira vikumbusko vya Yehova kukutikanizga kuti tileke kuwezgera nduzga, kusungilira ukari, panji kusesa muntu munyake.—Leviticus 19:16, 18; Salmo 15:1, 3.
16 Mwa kupulikira vikumbusko vya Ciuta, tikuŵa ŵakutuŵiskika, panji kupatulika cifukwa ca uteŵeti wake. Mwee, nako nkuzirwa kuti tilekane naco caru ici! Pakupempera kwa Yehova pa usiku waumaliro wa umoyo wake pano pasi, Yesu wakaŵapemperera ŵalondezgi ŵake kuti: “Ine ndaŵapa mazgu ghinu; ndipo caru cikaŵatinka, pakuti mba caru cara. Kuti nkuromba cara kuti muŵafumyemo mu caru, kweni kuti muŵasungirire ku muheni. Kuti mba caru cara, nga ndi umo ine kuti ndiriri wa caru cara. Muŵatuŵiske mu unenesko: mazgu ghinu mbunenesko.” (Yohane 17:14-17) Tiyeni tilutilire kutemweseska Mazgu gha Ciuta, agho ghakutituŵiska cifukwa ca uteŵeti wake wakupatulika.
17. Ncivici cingacitika usange tikuyuyura vikumbusko vya Ciuta, ipo ncivici ico tikwenera kucita?
17 Nga mbateŵeti ŵa Yehova, tikwenera kukhalirira ŵamazomerezgeko pa uteŵeti wake. Usange tikuyuyura vikumbusko vya Ciuta, mbwenu tinyengekenge na mzimu wa caru ici, uwo ukuthandazgika kwizira mu kayowoyero, mabuku, vyakusekereska, na mu nkaro yiheni. Mwaunenesko tikukhumba cara kuti tiŵe ŵakutemweseska makopara, ŵakujituntumuska, ŵakujiŵikamo, ŵambura kuwonga, ŵanonono, ŵakali, ŵakajilangi, ŵakutukumuka, ŵakutemwa vyakusekereska kwakuruska kutemwa Ciuta—kuzunulapo mikhaliro yicoko waka ya awo mbayeni kwa Ciuta. (2 Timote 3:1-5) Pakuti tikukhala mukati mweneco mu mazuŵa gha umaliro gha kaŵiro kaheni aka, tiyeni tilutilire kupempa covwiro ca Ciuta mwakuti tilutilire kusungilira vikumbusko vya Yehova kuti ‘tipwererere kwakuyana na mazgu ghake.’—Salmo 119:9.
18. Kasi kusungilira vikumbusko vya Ciuta kutipangiskenge kucita milimo wuli yiweme?
18 Vikumbusko vya Yehova vikucita vinandi kuruska kuticenjezga waka ku vintu ivyo tikwenera kutceŵa. Kusungilira vikumbusko vyake kutovwirenge kucita milimo yiweme, kuticiska kuti tiŵike cigomezgo cithu cose mwa Yehova na kumutemwa na mtima withu wose, umoyo withu, vinjeru vithu, na nkongono zithu zose. (Duteronome 6:5; Salmo 4:5; Zintharika 3:5, 6; Mateyu 22:37; Marko 12:30) Vikumbusko vya Ciuta vikuticiskaso kutemwa ŵanyithu. (Leviticus 19:18; Mateyu 22:39) Comene-comene tikulongora citemwa pa Yehova na ŵanyithu para tikucita khumbo la Ciuta na kugaŵana na ŵanji “cimanyisko ca Ciuta” (NW) cakupereka umoyo.—Zintharika 2:1-5.
Kusungilira Vikumbusko vya Yehova Kukupereka Umoyo!
19. Kasi ni mwauli umo tingalongolera ŵanyithu kuti ncakuzirwa na ca candulo kupulikira vikumbusko vya Yehova?
19 Usange tikusungilira vikumbusko vya Yehova na kovwira ŵanyithu kuti nawo ŵacite ici, tijiponoskenge taŵene na awo ŵakutipulika. (1 Timote 4:16) Kasi tingalongora wuli ŵanyithu kuti kupulikira vikumbusko vya Yehova nkhwakuzirwa na kwacandulo nadi? Mwa kugwiriskira ncito marango agho Baibolo likuyowoya mu umoyo withu. Awo “[ŵakukhumbisiska, NW] umoyo wa muyirayira” ŵaŵenge na ukaboni wakuti ivyo Mazgu gha Ciuta ghakuyowoya nviweme nadi vyakwenelera kuvirondezga. (Milimo 13:48) Ŵamanyengeso kuti ‘nadi Ciuta walimo mwa ise’ ndipo ŵatorekenge mtima kuti ŵakolerane nase pa kusopa Fumunkuru Yehova.—1 Ŵakorinte 14:24, 25.
20, 21. Kasi vikumbusko vya Yehova na mzimu wake vitovwirenge kuti ticiteci?
20 Mwakulutilira kusambira Malemba, kugwiriskira ncito ivyo tikusambira, na kugwilirapo ncito pa vyakugaŵira vyakumzimu vya Yehova, mbwenu tizamutemweseska comene vikumbusko vyake. Usange tipulikirenge, vikumbusko ivi vitovwirenge kuvwara “wuntu wupya weneuwo wuli kulengeka kwakulingana na khumbo la Ciuta mu urunji weneco na mu unenesko.” (Ŵaefeso 4:20-24, NW) Enya, vikumbusko vya Yehova na mzimu wake utuŵa vitovwirenge kuti tilongore citemwa, cimwemwe, mtende, kuzizipizga, wezi, uweme, magomezgeko, kuzika, na kujikora—mikhaliro iyo njakupambana comene na mikhaliro ya caru ico cili mu nkongono za Satana! (Ŵagalatiya 5:22, 23; 1 Yohane 5:19) Mwanteura, tiwongere para tikukumbuskika za ivyo Yehova wakukhumba, kwizira mu sambiro la taŵene la Baibolo, ŵarara ŵakuŵikika, ndiposo mu maungano ghithu gha mpingo, gha dera, na gha cigaŵa.
21 Cifukwa cakuti tikusungilira vikumbusko vya Yehova, tingamanya kukondwera nanga pangaŵa pa nyengo ya kukomwa cifukwa ca urunji. (Luka 6:22, 23) Tikulaŵiska kwa Ciuta kuti watithaske ku mikhaliro yakofya. Ici ncakuzirwa nadi, comene-comene lero penepapo mitundu yose yikuwunjikikira ku “nkondo ya zuŵa likuru la Ciuta, Mwene-nkongono-zose” pa Hara–Magedoni.—Civumbuzi 16:14-16.
22. Kasi tikwenera kusimikizgaci pakuyowoya za vikumbusko vya Yehova?
22 Usange tikukhumba kupokera cawanangwa ca umoyo wandanda, ipo tikwenera kutemweseska comene vikumbusko vya Yehova na kuvisungilira na mtima wose. Tiyeni tiŵe na mtima wa wamasalmo mweneuyo wakimba kuti: “[Vikumbusko, NW] vyinu nvyakurunjika muyirayira; mundipe mahara ndipo ndighumenge.” (Salmo 119:144) Mpanyi talongora cisimikizgo ico cawoneka mu mazgu gha wamasalmo kuti: “Nkulirira kwa imwe [Yehova], ndiponoskani, kuti ndisungenge [“vikumbusko,” NW] vyinu.” (Salmo 119:146) Enya, kwizira mu kayowoyero na milimo, tiyeni tisimikizge kuti nadi tikutemweseska comene vikumbusko vya Yehova.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi wamasalmo wakaviwona wuli vikumbusko vya Yehova?
• Ncifukwa wuli tikukhumbikwira vikumbusko vya Ciuta?
• Kasi maungano ghakucita ncito wuli yakuzirwa kukhwaskana na vikumbusko vya Ciuta?
• Ni mwauli umo vikumbusko vya Yehova vikutilekaniskira na caru ici?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 25]
Wamasalmo wakatemweseska comene vikumbusko vya Yehova
[Vithuzithuzi pa peji 26, 27]
Mwakulondezga ciyerezgero ca Hana, kasi kaluso kinu nkakuti muleke kukhala ku maungano?
[Cithuzithuzi pa peji 28]
Kupulikira vikumbusko vya Yehova kukutipatuliska kuti tiŵe ŵatuŵa na ŵamazomerezgeko cifukwa ca uteŵeti wake