Kasi Mwapanga Unenesko Kuŵa Winu na Winu?
Kasi Mwapanga Unenesko Kuŵa Winu na Winu?
“Musanduke mu kuwereramo kupya kwa mano ghinu, mwakuti mupimiske ico ndi khumbo la Ciuta, ciweme na cakukondweska, na cakufikapo.”—ŴAROMA 12:2.
1, 2. Cifukwa wuli lero ncipusu cara kuŵa Mkristu waunenesko?
NCIPUSU cara kuŵa Mkristu mu mazuŵa gha umaliro—mu “nyengo zinonono” izi. (2 Timote 3:1) Fundo yikuru njakuti, muntu wakwenera kutonda caru kuti walondezge ciyerezgero ca Kristu. (1 Yohane 5:4) Kumbukani ivyo Yesu wakayowoya vyakukhwaskana na ntowa ya Cikristu: “Njiraninge pa cipata cifinyi: pakuti cipata ncikuru, ntowa nayo njisani, iyo yikurata ku paraniko, ndipo mbanandi aŵo ŵakunjira mwenemumo. Pakuti cipata ncicoko, ntowa nayo njifinyi, iyo yikurata ku umoyo, ndipo mbacoko aŵo ŵakuyisanga.” Wakayowoyaso kuti: ‘Usange muntu wakukhumba kundirondezga, wajipate, wanyamule khuni lake lakusuzgikirapo zuŵa na zuŵa, ndipo wandirondezge.’—Mateyu 7:13, 14; Luka 9:23.
2 Para tayisanga ntowa yifinyi yakuruta ku umoyo, cakumara-mahara cinyake kwa Mkristu ndico kukhalirira mwenemumo. Cifukwa wuli ncakumara-mahara? Cifukwa ncakuti mauryarya gha Satana ghakulimbana na kujipatulira kwithu na ubapatizo withu. (Ŵaefeso 6:11) Iye wali maso nkanira kusangirapo mwaŵi pa vigaŵa ivyo tili ŵakulopwa mwakuti waparanye umoyo withu wakumzimu. Usange wakayezga Yesu kuti waswe kugomezgeka kwake, kasi ise mukughanaghana kuti wangatileka?—Mateyu 4:1-11.
Mauryarya gha Satana
3. Kasi Satana wakapanda wuli njere ya kukayika mu mtima wa Heva?
3 Cipingo cinyake ico Satana wakugwiriskira ncito ndico kuŵika kukayika mu maghanoghano ghithu. Wakupenjerezga apo pali rumwa pa cirwero cithu ca nkondo yakumzimu. Pakwambilira peneco, wakagwiriskira ncito uryarya uwu pakuyowoyeskana na Heva, Iye wakati: “Ŵati, kasi Ciuta wanena kuti, Mureke kurya vipambi vya makuni ghose gha mu munda?” (Genesis 3:1) Mu mazgu ghanyake, Satana wakayowoyanga kuti, ‘Kasi ncamacitiko nadi kuti Ciuta wamukanizgani? Kasi mukughanaghana kuti wangamunorani cintu cinyake ciweme comene? Imwe namwe, Ciuta wakumanya kuti mu zuŵa ilo muryenge cipambi ca khuni ili maso ghinu ghajurikenge ndipo muŵenge nga ni Ciuta, kumanya uweme na uheni.’ Satana wakapanda njere ya kukayika ndipo wakalindiriranga kuti yimere.—Genesis 3:5.
4. Nkukayika wuli uko ŵanji ŵangaŵa nako lero?
4 Kasi Satana wakugwiriskira ncito wuli uryarya uwu lero? Usange tikuzerezga kuŵazga Baibolo, kucita sambiro la taŵene, kupempera, na kuleka kucita uteŵeti Wacikristu na kufika pa maungano, mbwenu tiŵenge ŵakukayika nga ni umo ŵanji ŵaliri. Mwaciyerezgero: “Kasi tikumanya wuli kuti uwu mbunenesko nadi nga ni umo Yesu wakasambizgira?” “Kasi mazuŵa agha ngaumaliro nadi? Na iko nako, tili kale mu vyaka vya handiredi la 21.” “Kasi nkondo ya Haramagedoni yaneng’enera, panji yicali kutali?” Usange kukayika kwa nga ni uku kwamba, ipo tingacitaci kuti timazge?
5, 6. Kasi tikwenera kucitaci usange tayamba kukayika?
5 Yakobe wakapereka urongozgi uweme comene apo wakalemba kuti: “Usange yumoza wa imwe wakuperera vinjeru, warombe Ciuta, mweneuyo wakupa ŵose kwawanangwa, ndipo kuti wakutombozga cara; ndipo viti vipike kwa iyo. Kweni warombe na cipulikano, kwambura kukanganya; cifukwa uyo wakukanganya wali nga ndi jigha la nyanja, ilo likuputa na mpepo, ndipo likusefukira uko na uko. Muntu wa nteura wareke kughanaghana kuti wati wapokere kantu ku Fumu [Yehova], ndi muntu wa mitima yiŵiri, wakuzgoka-zgoka mu ntowa zake zose.”—Yakobe 1:5-8.
6 Ipo ncivici ico tikwenera kucita? Usange tayamba kukayika, tikwenera ‘kuromba Ciuta’ kuti watipe cipulikano na umanyi ndiposo kuti watikhozge apo tikuyezgayezga kucita sambiro la taŵene. Tingapempaso covwiro kwa awo mbakukhora mu cipulikano, ndipo tileke kukayika kuti Yehova watipenge covwiro ico tikucikhumba. Yakobe wakayowoyaso kuti: “Jilambikani kwa Ciuta: kweni yimikanani na Satana, ndipo wati wamucimbirani. Sendererani kwa Ciuta, ndipo iyo wati wasenderere kwa imwe.” Enya, kukayika kwithu kungamara para tisendererenge kwa Ciuta kwizira mu pempero na sambiro.—Yakobe 4:7, 8.
7, 8. Kasi ni vimanyikwiro vikuru vini ivyo vikulongora kasopero ako Yesu wakasambizga, ndipo mbanjani awo ŵakukwaniska vimanyikwiro ivi?
7 Mwaciyerezgero, tiyeni tiwone fumbo ili: Kasi tikumanya wuli kuti mtundu wa kasopero kithu ukuyana na uwo Yesu wakasambizga? Kuti tizgore fumbo ili, kasi ni fundo zini izo tikwenera kuzisanda? Baibolo likuyowoya kuti Ŵakristu ŵaunenesko ŵakwenera kutemwana yumoza na munyake. (Yohane 13:34, 35) Iwo ŵakwenera kutumbika zina la Ciuta, Yehova. (Yesaya 12:4, 5; Mateyu 6:9) Ndipo ŵakwenera kupharazga zina ili.—Exodus 3:15; Yohane 17:26.
8 Cimanyikwiro cinyake ca kusopa kwaunenesko ndico kucindika Mazgu gha Ciuta, Baibolo. Ilo ni buku lapadera leneilo likuvumbura mikhaliro ya Ciuta na vilato vyake. (Yohane 17:17; 2 Timote 3:16, 17) Mwakusazgirapo, Ŵakristu ŵaunenesko ŵakupharazga Ufumu wa Ciuta kuti ndico cilindizga cekha ca ŵantu, ca umoyo wamuyirayira mu paradiso pacaru capasi. (Marko 13:10; Civumbuzi 21:1-4) Ŵakulekana naco caru ciheni ca ndyali na kacitiro kake kaukazuzi. (Yohane 15:19; Yakobe 1:27; 4:4) Mbanjani lero ŵakwaniska nadi vyakukhumbikwa ivi? Maukaboni ghakulongora kuti Mbakaboni ŵa Yehova pera.
Wuli Para Kukayika Kukurutilira?
9, 10. Kasi tingacitaci kuti timazge kukayika para kukurutilira?
9 Kasi tikwenera kucitaci usange kukayika kukurutilira? Solomon, Themba lavinjeru likupereka zgoro: “Mwana wane, usange ukupokerera mazgu ghane na kusungiska comene marango ghane, mwakuti utegherezge kutu lako ku vinjeru, na kurazga mtima wako ku umanyi; enya, usange ukulirira mahara na kutumpuska mazgu ghako kuti uŵenge na umanyi, usange ukughapenja nga ndi siliva na kupenjisiska nga mbusambazi wakubisika; nteura utimanyiske kumopa Yehova na kusanga mahara ghakumanyira Ciuta.”—Zintharika 2:1-5.
10 Kasi fundo iyi yikukhumbikwira kuti tiŵikepo maghanoghano yayi? Usange tili ŵakunweka kutegherezga ku mahara gha Ciuta, mbwenu ‘tisangenge mahara ghakumanyira Ciuta.’ Enya, ncipusu kuti tisange cimanyisko ca Fumunkuru ya cilengiwa cose usange tili ŵakunweka kupokerera na kusungilira mazgu ghake. Ici cikung’anamura kuzgokera kwa Yehova kwizira mu pempero na sambiro la taŵene. Usambazi wakubisika wa Mazgu ghake ungauskapo kukayika kulikose ndipo ungatovwira kuwona ungweru wa unenesko.
11. Kasi ni mwauli umo kukayika kukamukhwaskira muteŵeti wa Elisha?
11 Ciyerezgero ciweme ca umo pempero likovwilira muteŵeti wa Ciuta wawofi na wakukayika, cili pa 2 Mathemba 6:11-18. Muteŵeti wa Elisha wakaŵavye maso ghakumzimu. Wakamanya cara kuti pali gulu la nkondo lakucanya leneilo likatenge livikilirenge ncimi ya Ciuta, yeneiyo yikazingirizgika na ŵasilikari ŵa Syria. Mwawofi, muteŵeti wakacemerezga: “Mbaya ‘we, sekuru wane, kasi ticite uli?” Kasi Elisha wazgora wuli? “Ungopanga; cifukwa aŵo ŵali na ise mbanandi kwakuruska aŵo ŵali na iŵo.” Kweni kasi muteŵeti yura ntena wakagomezga wuli? Wakawonanga cara gulu la nkondo lakucanya.
12. (a) Kasi kukayika kwa muteŵeti yura kukamara wuli? (b) Kasi tingamazga wuli kukayika kulikose uko tingaŵa nako?
12 “Elisha wakaromba kuti, ‘Yehova, nkumurombani, jurani maso ghake kuti wawone.’ Nteura Yehova wakajura maso gha pungwe, ndipo wakawona; ndipo ehe! lupiri lukazura na ŵakavalo na magareta gha moto kuzingirizga Elisha.” Yehova wakapangiska kuti muteŵeti uyu wawone ŵasilikari ŵakucanya awo ŵakavikiliranga Elisha. Ise lero tingalindizga kupokera covwiro ca Ciuta ca mtundu uwu cara. Kumbukani kuti muteŵeti wa ncimi iyi wakaŵavye Baibolo lose kuti waŵazgemo mwakuti wakhozge cipulikano cake. Ise tili nalo Baibolo lose. Para tiligwiriskirenge ncito makora, cipulikano cithu cikhozgekenge nga ndiye. Mwaciyerezgero, tingaranguruka pa nkani zakupambana-pambana izo zikulongosora Yehova kuti wali mu mphara yake yakucanya yakweruzgiramo mirandu. Nkani izi zingauskapo kukayika kulikose pakuyowoya za Yehova kuti wali na gulu kucanya ilo likovwira ŵateŵeti ŵake lero mu ncito yakusambizga ya pacaru cose.—Yesaya 6:1-4; Ezekiel 1:4-28; Daniel 7:9, 10; Civumbuzi 4:1-11; 14:6, 7.
Cenjerani na Mauryarya gha Satana!
13. Kasi Satana wakugwiriskira ncito ntowa zini kuti wawezgere nyuma kukoreska kwithu unenesko?
13 Kasi ni zini zinyake mwa ntowa za Satana izo wakugwiriskira ncito kuti wawezgere nyuma cimanyisko cithu cakumzimu na kukoreska kwithu unenesko? Yimoza mwa ntowa izi ndiyo uzaghali, weneuwo wuli mu mitundu yakupambana-pambana. Mu caru casono cakuloŵera na uzaghali (kugonana na muntu uyo undatorane naye), panji ureŵi (kugonana na muntu munyake padera pa uyo watorana nayo), yaŵa nkaro ya zuŵa na zuŵa ya muwiro wakutemwa vyakusekereska uwu, weneuwo ukukosera kucita makhumbiro gha thupi kwambura kupwererako kantu za urwani wake. Mafilimu gha vidiyo na wayilesi za sinema kanandi vikulongora vithuzithuzi vya ŵantu ŵambura kuvwara. Awo ŵakutemwa kuwonelera vithuzithuzi ivi ŵali pa ciyezgo cikuru.—1 Ŵatesalonika 4:3-5; Yakobe 1:13-15.
14. Ncifukwa wuli Ŵakristu ŵanyake ŵakoreka na mauryarya gha Satana?
14 Ŵakristu ŵanyake ŵasangirapo suzgo cifukwa ca khumbiro lawo ndipo ŵananga maghanoghano ghawo mwakuwonelera vithuzithuzi vyakulongora kugonana. Ŵajipangiska ŵekha kuwira mu cipingo ca Satana. Kacitiro aka kapangiska kuti umoyo wawo wakumzimu usweke. Ŵantu ŵa nga ni aŵa ŵatondeka kukhalirira kuŵa ‘ŵana ŵacoko ku viheni.’ Iwo ŵandaŵe ‘ŵakukhoma mu mahara.’ (1 Ŵakorinte 14:20) Caka cilicose, ŵantu vikwi vinandi ŵakupokera njombe yawo cifukwa ca kuleka kulondezga marango na mikhaliro yiweme ya Mazgu gha Ciuta. Ŵaleka kuvwara na kusungilira “mahomwa ghose gha Ciuta.”—Ŵaefeso 6:10-13; Ŵakolose 3:5-10; 1 Timote 1:18, 19.
Zirwiskani Ivyo Tili Navyo
15. Ncifukwa wuli ŵanyake ŵangawona kuŵa cakusuzga kuzirwiska ciharo cawo cakumzimu?
15 Yesu wakati: “Muti mumanyiskenge unenesko, ndipo unenesko uti umuzgorani ŵanangwa.” (Yohane 8:32) Ŵakaboni ŵanandi ŵakenera kuleka mikhaliro yawo yakale na kulekaso kwendezgana na ŵanyawo ŵa visopo vinyake. Mwanteura, ŵangazirwiska comene wanangwa uwo unenesko ukupereka. Kulwande linyake, ŵawukirano ŵanyake awo ŵalerekera mu unenesko na ŵapapi ŵawo ŵangawona kuŵa cakusuzga kuzirwiska ciharo cawo cakumzimu. Iwo ŵangaŵa kuti ŵandaŵemo mu cisopo cautesi panji mu caru ici kuti ŵapenjerezge vyakusekereska, kugwiriskira ncito munkhwara wakuzgeteska wongo, na uzaghali. Pa cifukwa ici, ŵangatondeka kuwona mpambano yikuru pakati pa paradiso withu wakumzimu na caru ciheni ca Satana. Ŵanyake ŵangakopeka kuti ŵayezge mikhaliro yiheni ya caru kuti ŵawone vintu ivyo ŵakanorekanga.—1 Yohane 2:15-17; Civumbuzi 18:1-5.
16. (a) Kasi ni mafumbo wuli agho tikwenera kujifumba tekha? (b) Kasi ni vici ivyo tikusambizgika ndipo tikuciskika kucitaci?
16 Kasi tikwenera kukanda dala pa moto kuti timanye umo ukotchera? Kasi tingasambirako yayi za vyakukumana navyo viheni ivyo ŵanji ŵakumana navyo? Kasi tikukhumba kuruta ku “mathipa” gha caru ici kuti tiwone usange tanorekanga vintu vinyake? (2 Petros 2:20-22) Petros wakakumbuska Ŵakristu ŵa mu vyaka vya mu handiredi lakwamba awo pakwambilira ŵakaŵa ku caru ca Satana, iye wakati: ‘Nyengo yiri kuruta yakucitira makhumbiro gha ŵamitundu, na yakwendera mu maukwakwa, na mu makhumbiro, mu kugubulizga vinyo, mu kulereka, mu mauroŵevu, na mu kusopa vikozgo kwa nthonto.’ Kuyowoya unenesko, tikukhumba cara kukumana na “luzokozoko” lwa caru ici kuti tiwone umo umoyo wahenipira. (1 Petros 4:3, 4) Mwakupambana na nkaro izi, ise tikusambizgika mikhaliro yapacanya ya Yehova pa Nyumba zithu za Ufumu zeneizo ni malo yakusambilirapo Baibolo. Mwakusazgirapo, tikuciskika kuti tigwiriskire ncito nkongono yithu ya kaghanaghaniro mwakuti tijisimikizgire taŵene kuti tili na unenesko, apo ndipo pekha tipangenge unenesko kuŵa withu na withu.—Joshua 1:8; Ŵaroma 12:1, 2; 2 Timote 3:14-17.
Zina Lithu Ndakutimanyikwiska Waka Cara
17. Kasi ni mwauli umo tingaŵira Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakupambika vipambi?
17 Usange tikupanga unenesko kuŵa withu na withu, mbwenu tiŵenge ŵakunweka kupharazga ku ŵanji palipose apo mpakwenelera. Ici cikung’anamura kuŵacicizga cara awo ŵakuleka kukondwera nawo unenesko. (Mateyu 7:6) Mu malo mwake, tileke kucita wofi kujiphara kuti ndise Ŵakaboni ŵa Yehova. Usange muntu wakulongora cikondwelero mwa kufumba mafumbo ghaweme panji kupokera buku lakulongosora Baibolo, tiŵe ŵakunweka na ŵakunozgeka kumuphalira za cilindizga cithu. Enya, ici cikukhumbikwira kuti nyengo zose tiŵenge na mabuku kulikose uko tingaŵa—pa nyumba, pa ncito, pa sukulu, mu sitolo, panji kumalo ghakucezgerako.—1 Petros 3:15.
18. Kasi kujiphara tekha mwakupulikikwa makora kuti ndise Ŵakristu kuli na candulo wuli?
18 Para tikujiphara tekha mwakupulikikwa makora kuti ndise Ŵakristu, tikukhozga civikiliro cithu ku vipingo vya Satana. Usange ŵanyinu ŵakukhumba kumucemani kuti mukaŵepo pa cikondwelero ca zuŵa la kubabika, Krisimasi panji zuŵa lakuperekera njombe kwa awo ŵawina mwamayere, ŵanyinu nyengo zinandi ŵayowoyenge kuti: “Lekani kusuzgika nayo. Yura njumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova.” Ndiposo, ŵantu ŵangacepeska kutiyowoyera musinjiro para tilipo. Mwanteura, kujiphara tekha kuti ndise Ŵakristu kuli na candulo cikuru mu umoyo withu, enya, nga ni umo mpostole Petros wakayowoyera kuti: “Ndi njani uyo wamkumucitirani imwe uheni, usange mukupampukira ico nciweme? Kweni usange mukukomwa cifukwa ca urunji, muli ŵa mwaŵi.”—1 Petros 3:13, 14.
19. Kasi tikumanya wuli kuti tili mukati nkanira mu mazuŵa gha umaliro?
19 Candulo cinyake ca kupanga unenesko kuŵa withu na withu ncakuti tisimikizgenge kuti agha ni mazuŵa nadi gha umaliro wa kaŵiro aka ka vintu. Timanyenge kuti maucimi ghanandi gha Baibolo ghakukwaniriskika nkanira mu nyengo yithu. a Vyakucitika vyakofya mu vyaka vya mu handiredi lajumpa vikukhozgera nadi mazgu ghakucenjezga gha Paulos ghakuti “mu mazuŵa gha ku umaliro nyengo zinonono ziti zizenge.” (2 Timote 3:1-5; Marko 13:3-37) Nkani ya mu nyuzipepala yasono-sono apa yakuyowoya za vyaka vya handiredi la 20, yikaŵa na mutu wakuti “Handiredi Ili Likumbukikenge Kuŵa Nyengo Yankaza.” Nkani iyo yikati: “Caka ca 1999 cikaŵa ca kukomana kwa zanimuwone kuruska vyaka vinandi vyakumanyuma.”
20. Kasi sono ni nyengo yakucitira mulimo nguni?
20 Iyi sono ni nyengo yakukayika-kayika cara. Vitumbiko vya Yehova vyawonekerathu mu ncito yikuru ya kusambizga Baibolo yeneiyo yindacitikepo na kale pacaru cose kuti uŵe ukaboni ku mitundu. (Mateyu 24:14) Pangani unenesko kuŵa winu na winu, ndipo phaliraniko ŵanji za uwo. Muntazi mwinu mwamuyirayira mukuthemba pa ivyo mukucita sono. Woko laukata lizamupokera cara vitumbiko vya Yehova. (Luka 9:62) Mu malo mwake, iyi sono ni nyengo yakuŵa ‘ŵakukhora, ŵambura kusunkunika, ŵakucita vinandi mazuŵa ghose mu mulimo wa Fumu, pakumanya kuti kuteŵeta kwinu kuti nkwa waka cara mu Fumu.’—1 Ŵakorinte 15:58.
[Mazgu ghamusi]
a Wonani Gongwe la Mulinda la Chicheŵa, la January 15, 2000, mapeji 12-14. Mu ndime 13-18, longosorani fundo zinkondi na yimoza izo zikulongora kuti kwamba mu 1914 tikukhala mu mazuŵa gha umaliro.
Kasi Mukukumbuka?
• Kasi tingamazga wuli kukayika?
• Kasi tingasambirapo vici pa ciyerezgero ca muteŵeti wa Elisha?
• Kasi nyengo zose tikwenera kucenjera na viyezgo vini vya mikhaliro yiheni?
• Ncifukwa wuli tikwenera kujiphara tekha mwakupulikikwa makora kuti ndise Ŵakaboni ŵa Yehova?
[Mafumbo]
[Vithuzithuzi pa peji 19]
Kusambira Baibolo nyengo zose na kupempera kungatovwira kumazga kukayika
[Cithuzithuzi pa peji 20]
Kukayika kwa muteŵeti wa Elisha kukamara cifukwa ca mboniwoni
[Cithuzithuzi pa peji 21]
Tikusambizgika mikhaliro yapacanya ya Yehova pa Nyumba za Ufumu, yimoza yake ni iyi ya mu Benin