Umo Wupu Wakurongozga Ukupambanirana na Wupu Wakuzomerezgeka Mwadango

UNGANO wa pacirimika wa wupu wa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania waŵa ukucitika kwambira mu January 1885. Peneapo ncito ya kuwunganiska Ŵakristu ŵakuphakazgika yikaŵa mukati ku uyambiliro wa virimika vya mu handiredi la 19, ŵarongozgi ŵa wupu uwu ŵakaŵa na cilindizga ca kukakhala kucanya. Ndipo ici ndimo caŵira nyengo zose.

Kweni pakaŵa cintu cimoza cakupambanako. Mu 1940, Hayden C. Covington—uyo panyengo iyo wakaŵa munjirikizgi wa Sosaite pa nkani za marango ndiposo yumoza wa “mberere zinyake,” uyo wakaŵa na cilindizga ca kuzakakhala pa caru capasi—wakasankika kuŵa murongozgi wa Sosaite. (Yohane 10:16) Iye wakateŵetera nga ni waciŵiri kwa pulezidenti kwambira mu cirimika ca 1942 mupaka 1945. Panyengo iyo, Mbali Covington wakaleka kuŵa murongozgi mwakuyana na ivyo vikawoneka kuŵa khumbo la Yehova—kuti ŵarongozgi wose na ŵarara ŵa wupu wa Pennsylvania ŵakwenera kuŵa Ŵakristu ŵakuphakazgika. Lyman A. Swingle wakatora malo gha Hayden C. Covington, uyo wakaŵa murara wa ŵarongozgi, ndipo Frederick W. Franz wakasankika kuŵa waciŵiri kwa pulezidenti.

Ncifukwa wuli ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakagomezganga kuti ŵarongozgi wose na mamembara gha wupu wa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ŵakwenera kuŵa Ŵakristu ŵakuphakazgika? Cifukwa ncakuti panyengo iyo, ŵarongozgi na mamembara gha wupu wa Pennsylvania ŵakamanyikwanga comene kuti ni Wupu Wakurongozga wa Ŵakaboni ŵa Yehova, weneuwo nyengo zose wukupangika na ŵanarumi ŵakuphakazgika na mzimu pera.

Ungano wa Pacirimika Wambura Kuruwika

Pa ungano wa pacirimika uwo ukacitika pa October 2, 1944, ku Pittsburgh, mamembara gha wupu wa Pennsylvania ghakapanga fundo zinkondi na yimoza zakuti ŵanozgeso marango ghakwendeskera wupu uwu. Mu marango agho mukaŵa fundo yakuti awo ŵakuvota ŵakwenera kuŵa ŵantu awo ŵakupereka makopara ku ncito ya Sosaite, kweni kunozgaso kwacitatu kukafumiskapo languro ilo. Lipoti la ungano wa pacirimika uwo likati: “Mamembara gha Sosaite ghangajumpanga cara pa 500 . . . Waliyose uyo wimikika wakwenera kuŵa muteŵeti wanyengo zose wa Sosaite panji muteŵeti wamwampu mu mpingo wa Ŵakaboni ŵa Yehova ndipo wakwenera kurongora mzimu wa Fumu.”

Panyuma pake, ŵarongozgi ŵa Sosaite ŵakenera kusankika mwakucita voti na ŵantu awo ŵakaŵa ŵakujipereka comene kwa Yehova, kwambura kupwererako kantu za unandi wa makopara agho ŵakaperekanga pakurutiska pantazi ncito ya Ufumu. Ici cikawoneka kuŵa cakukolerana na kusinta kwapacoko-pacoko uko kukayowoyekerathu pa Yesaya 60:17, peneapo tikuŵazga kuti: “Mu malo gha mkuŵa tindizenge na golide, mu malo gha cisulo tindizenge na siliva; mu malo gha kuni, mkuŵa, na mu malo gha mawe, cisulo. Ŵakuru ŵinu tiŵaŵenge ŵacimango na ŵakapitao ŵinu ŵaurunji.” Pakuyowoya za “Ŵakuru” na “ŵakapitao,” ucimi uwu ukarongoranga ku masintiro gha kendeskero ka vintu pakati pa ŵantu ŵa Yehova.

Masintiro ghapacanya agha ghakiziska gulu mu kendeskero ka teokrase pa umaliro wa “mazuŵa vikwi viŵiri pacanya makumi-pera-kumi ghatatu,” agho ghakuzunurika pa Daniel 8:14. Panyengo iyo, “malo ghatuŵa” ‘ghakarunjiskika nga ndi kale.’

Ndipouli, panyuma pa ungano wambura kuruwika wa pacirimika, mu 1944, fumbo limoza lakuzirwa likazgoreka cara. Pakuti Wupu Wakurongozga wukaŵa na ŵarongozgi ŵankondi na ŵaŵiri awo ŵakarongozganga wupu wa Pennsylvania, kasi ici cikang’anamuranga kuti Wupu Wakurongozga wungapangika cara na Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵakujumpa pa ŵankondi na ŵaŵiri? Mwakusazgirapo, pakuti ŵarongozgi ŵakasankikanga na mamembara gha wupu wa Pennsylvania pera, kasi mamembara gha wupu uwu ghakasankangaso viŵaro vya Wupu Wakurongozga paungano wa  pacirimika wuliwose? Kasi ŵarongozgi ŵa wupu wa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania na viŵaro vya Wupu Wakurongozga mbamoza panji mbakupambana?

Ungano Unyake wa Pacirimika Wambura Kuruwika

Mafumbo agha ghakazgoreka pa ungano unyake wa pacirimika uwo wukacitika pa October 1, 1971. Pa ungano uwo, yumoza wa ŵayowoyi wakayowoya kuti, Wupu Wakurongozga wa “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru” ukaŵapo virimika mahandiredi ghanandi agho ghajumpa pambere wupu wa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ukaŵa undaŵeko. (Mateyu 24:45-47) Wupu wakurongozga wukakhazikiskika pa Pentekoste wa 33 C.E., virimika vyakujumpa pa 1,800 pambere wupu wa Pennsylvania wukaŵa wundakhazikiskike. Pakwamba, wupu wakurongozga wukaŵa na ŵanarumi 7 pera cara, kweni na ŵapostole 12. Mwakuwonekerathu, ciŵerengero cake cikasazgikira mukuruta kwa nyengo, cifukwa ‘ŵapostole na ŵarara mu Yerusalemu’ ndiwo ŵakarongozganga.—Milimo 15:2.

Mu 1971, muyowoyi mweneyuyo pera wakalongosora kuti mamembara gha wupu wa Watch Tower Society ghakwenera cara kusanka viŵaro vya Wupu Wakurongozga wa ŵakuphakazgika. Cifukwa wuli? Iye wakati: “Cifukwa wupu wakurongozga wa gulu la ‘muzga’ wukwimikika na muntu cara. Uwo wukusankika na . . . Yesu Kristu, Mutu wa mpingo waunenesko Wacikristu, iye ni Fumu na Murongozgi wa gulu la ‘muzga wa magomezgeko na wa vinjeru.’” Mwanteura, viŵaro vya Wupu Wakurongozga vingasankika cara na mamembara ghalighose gha wupu wakuzomerezgeka mwadango.

Muyowoyi uyo wakarutirizga na mazgu ghakuzirwa comene agha: “Wupu Wakurongozga wulije ŵarongozgi nga ni umo Wupu wa Ŵarongozgi ŵa Sosaite wuliri, nga ni pulezidenti, waciŵiri kwa pulezidenti, mulembi na msungi cuma na waciŵiri kwa mulembi na msungi cuma. Uwo wuli na ceyamani mbwenu.” Kwa virimika vinandi, pulezidenti wa wupu wa Pennsylvania wakaŵangaso membara wa Wupu Wakurongozga. Ici ciŵengeso nteura cara. Cifukwa cakuti pakuŵa kupambana mu cimanyisko na luso, viŵaro vya Wupu Wakurongozga viŵenge na mulimo wakuyana waka. Muyowoyi wakasazgirapo kuti: “Ciŵaro cilicose ca wupu wakurongozga cingaŵa ceyamani kwambura kuŵa pulezidenti wa . . . Sosaite. . . Vyose vikuthemba pa kulekerana-lekerana uceyamani uwo wupu wakurongozga wukucita.”

Pa ungano wambura kuruwika uwo wa mu 1971, mpambano yikamanyikwa pakati pa viŵaro vyakuphakazgika na mzimu vya Wupu Wakurongozga na ŵarongozgi ŵa wupu wa Pennsylvania. Ndipouli, viŵaro vya Wupu Wakurongozga vikurutirizga kuteŵeta nga ni ŵarongozgi ŵa Sosaite. Ndipouli, lero, fumbo likufumbikaso kuti: Kasi pali cifukwa ca mu Malemba cakuti ŵarongozgi ŵa wupu wa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ŵakwenera kuŵa mamembara gha Wupu Wakurongozga?

Zgoro ndakuti cara. Wupu wa Pennsylvania kuti ni wupu wakuzomerezgeka mwadango umoza pera cara uwo wukugwiriskirika ncito na Ŵakaboni ŵa Yehova. Paliso mawupu ghanyake. Unyake ni wupu wa Watchtower Bible and Tract Society of New York, Incorporated. Uwu wukulaŵilira mulimo withu ku United States. Vitumbiko vya Yehova vyaŵa pa wupu uwu, nangauli ŵarongozgi na mamembara ghake comene-comene ni “mberere zinyake.” Wupu wa International Bible Students Association wukugwiriskirika ncito ku Britain. Mawupu ghanyake ghakuzomerezgeka mwadango ghakugwiriskirika ncito kurutiska pantazi vyakukhumba vya Ufumu mu vyaru vinyakeso. Ghose agha mwakukolerana ghakovwira ndipo ghali na mulimo wakuti ghacite mwakuti makani ghaweme ghapharazgike pacaru cose capasi. Kwambura kupwererako kantu za uko ghalikukhazikiskika panji awo ŵakuteŵetera nga ni ŵarongozgi ŵake panji mamembara, mawupu agha ghakurongozgeka mwateokrase ndipo ghakugwiriskirika ncito na Wupu Wakurongozga. Mwanteura, mawupu agha ghalikupika mulimo wakuti ghacitenge pakurutiska pantazi vyakukhumba vya Ufumu.

Ncakovwira comene kwa ise kuti tiŵe na mawupu ghakuzomerezgeka mwadango. Mwanteura tikuŵa ŵakukolerana na marango gha mu caru ico mawupu agha ghalimo, nga ni umo Mazgu gha Ciuta ghakuyowoyera. (Yeremiya 32:11; Ŵaroma 13:1) Mawupu ghakuzomerezgeka mwadango agha ghakucitiska kuti mulimo withu wa kupharazga makani gha Ufumu uŵe wambura kusuzga pakusindikizga Mabaibolo, mabuku, magazini,  mabrosha, na vintu vinyake. Mawupu agha ghakuteŵetera nga ni virwero vyakuzomerezgeka mwadango pa nkani zakukhwaskana na kuvikilira katundu, kupereka covwiro, kusanga malo ghakucitirako maungano gha cigaŵa, na vinyake vyanteura. Tikuwongera comene milimo iyo mawupu agha ghakucita.

Kuthuwuska Zina la Yehova

Mu 1944, Cigaŵa caciŵiri ca marango ghakwendeskera wupu wa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania cikanyololera vilato vya wupu uwu. Mwakuyana na marango ghakwendeskera wupu uwu, vilato vya Sosaite vikasazgapo ncito yikuru iyi ya “kupharazga makani ghaweme gha ufumu wa Ciuta pasi pa urongozgi wa Kristu Yesu ku mitundu yose na kucitira ukaboni zina lake, mazgu, na kuzirwa kwa Ciuta Wankongono zose YEHOVA.”

Kwambira mu 1926, “muzga wa magomezgeko” wathuwuska zina la Yehova. Comene-comene cirimika capadera cambura kuruwika nca 1931, peneapo ŵasambiri ŵa Baibolo ŵakapokera zina lakuti Ŵakaboni ŵa Yehova. (Yesaya 43:10-12) Vyakupharazga vya Sosaite ivyo vyamanyikwiska comene zina la Ciuta vikusazgapo buku lakuti Jehovah (1934), “Let Your Name Be Sanctified” (1961), na The Nations Shall Know That I Am Jehovah—How? (1971).

Baibolo la New World Translation of the Holy Scriptures, lakupharazgika mu Cingelezi mu 1960, naloso lacita vintu vikuru. Ilo liri na zina la Yehova mu malo ghalighose agho pali kulembeka zina la Ciuta mu Malemba gha Cihebere. Mu Baibolo ili zina la Ciuta likusangika mu malo 237 mu Malemba gha Cikristu gha Cigiriki ndipo kusanda kwakupwererera kwarongora kuti ici ncakusimikizgirika. Mwee, nako nkuwongera uko tili nako, mu ntowa zakupambana-pambana Yehova wazomerezga “muzga” na Wupu wake Wakurongozga, pamoza na mawupu ghake ghakuzomerezgeka mwadango kugwiriskira ncito vyuma vyakusindikizgira mwakuti zina lake limanyikwe pacaru cose capasi!

Kugaŵira Mazgu gha Ciuta Kwaruta Pantazi

Ŵantu ŵa Yehova ŵacitira ukaboni zina lake na kuzirwiska Mazgu ghake mwa kusindikizga na kugaŵira vyakupharazga vyakuzikika pa Baibolo mamiliyoni ghanandi ndiposo na Baibolo ilolene. Ku uyambiliro wa virimika vya mu ma 1900, wupu wa Watch Tower Society wukazomerezgeka kusindikizga Baibolo la The Emphatic Diaglott, lakung’anamurika na Benjamin Wilson kufuma mu Cigiriki kuya mu Cingelezi la Malemba gha Cigiriki gha Cikristu. Sosaite yikasindikizga Baibolo la King James Version, la Ŵasambiri ŵa Baibolo leneilo liri na mapeji gha mazgu ghakusazgirako 500. Mu 1942, Sosaite yikasindikizga Baibolo la King James Version lakuŵa na malifelensi. Ndipo mu 1944, Sosaite yikamba kusindikizga Baibolo la American Standard Version la 1901, leneilo likugwiriskira ncito zina la Ciuta. Zina lakuti Yehova likagwiriskikaso ncito mu The Bible in Living English, la Stephen T. Byington, ilo likasindikizgika na Sosaite mu 1972.

Mawupu ghakuzomerezgeka mwadango agho ghakugwiriskirika ncito na Ŵakaboni ŵa Yehova ghawovwira pa kusindikizga na kugaŵira mang’anamuliro ghose gha ma Baibolo agha. Ndiposo, cintu cinyake cakuzirwa comene, ni kukolerana kwa pakati pa wupu wa Watch Tower Society na gulu la Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuphakazgika ŵeneawo ŵakupanga New World Bible Translation Committee (Komiti Yakung’anamura Baibolo la New World Translation). Tikusangwa kuti Baibolo lose panji cigaŵa cake, kwa nyengo yasono makope ghakukwana 106,400,000 gha Baibolo ghasindikizgika mu viyowoyero 38. Wupu wa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ni wupu nadi wa Baibolo!

“Muzga wa magomezgeko” ‘walikusankika kuti wapwererere vyuma vyose vya fumu.’ Ivi vikusazgapo katundu wa pa cinyina mu msumba wa New York, ku America na mintavi 110 yeneiyo yikugwira ncito pacaru cose. Viŵaro vya gulu la muzga  vikumanya kuti vizamufumbika umo vyagwiriskilira ncito vintu ivyo vikapika kwa iwo. (Mateyu 25:14-30) Kweni ndipouli, ici kuti cikutondeska “muzga” cara kusanka ŵalaŵiliri pakati pa “mberere zinyake” kuti ŵapwererera ncito zakukhwaskana na marango na za urongozgi. Ndiposo, ici cikupangiska viŵaro vya Wupu Wakurongozga kuŵa na nyengo yakukwanira “mu kuromba na kuteŵetera kwa mazgu.”—Milimo 6:4.

Para ukhaliro ukuzomerezga mu caru ici, Wupu Wakurongozga, uwo wukwimilira “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru,” urutilirenge kugwiliskira ncito mawupu ghakuzomerezgeka mwadango. Agha ngakwenelera waka panyengo iyo njakukhumbikwa, kweni ngakuzirwa comene cara. Usange boma lalangura kuti limazge wupu wakuzomerezgeka mwadango, mulimo wakupharazga wuzamulutirira ndipera. Nanga ni sono, mu vyaru ivyo kukanizgika kucali ndiposo uko mawupu ghakuzomerezgeka mwadango ghakugwiliskirika ncito cara, uthenga wa Ufumu ukupharazgika ndipera, ŵasambiri ŵakupangika, ndipo kusazgikira kwa teokrase kukuruta pantazi. Ici cikucitika cifukwa Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakupanda na kuthirira maji, kweni ‘Ciuta ndiyo wakumezga.’ 1 Ŵakorinte 3:6, 7.

Peneapo tikulaŵiska muntazi, tili na cigomezgo kuti Yehova wapwerererenge vyakusoŵa vyakumzimu na vyakuthupi vya ŵantu ŵake. Iye na Mwana wake, Yesu Kristu, warutilirenge kupereka urongozgi na covwiro cakukhumbikwa pa kufiska mulimo wa kupharazga Ufumu. Mwanadi, cilicose ico tikucita nga ni ŵateŵeti ŵa Ciuta cikucitika na ‘nkondo cara, panji na nkongono cara, kweni na mzimu wa Yehova.’ (Zekariya 4:6) Mwanteura tikuromba covwiro ca Ciuta, na kumanya kuti nkongono izo Yehova wakupereka, tizamufiska mulimo uwo waperekeka kwa ise kuti ticite mu nyengo ya umaliro iyi!