“Mazgu gha Ciuta Ghakakulanga”

‘Wakutuma dango lake ku caru, ndipo mazgu ghake ghakucimbira mwaluŵiro.’—SALMO 147:15.

1, 2. Ni ncito wuli iyo Yesu wakaŵapa ŵasambiri ŵake, ndipo ni vici ivyo ŵakeneranga kucita mu ncito iyi?

 UCIMI umoza mwa maucimi ghakukondweska comene mu Baibolo wuli pa Milimo 1:8. Apo kukakhala pacoko kuti wakwere kucanya, Yesu wakaphalira ŵalondezgi ŵake ŵakugomezgeka kuti: “Muti mupokere nkongono, para mzimu mutuŵa wizira pa imwe: ndipo muti muŵenge ŵapanikizgi ŵane . . . na ku vigoti vya caru wuwo.” Mwee, nayo ni ncito yikuru!

² Kupharazga mazgu gha Ciuta pacaru cose yikaŵa ncito yakusuzga kwa ŵasambiri ŵacoko awo ŵakapika mulimo uwu. Aghanaghanani waka za ivyo ŵakeneranga kucita. Iwo ŵakeneranga kovwira ŵantu kuti ŵapulikiske makani ghaweme gha Ufumu wa Ciuta. (Mateyu 24:14) Kuŵa mupanikizgi wa Yesu kukasazgaposo kuphalira ŵanyawo visambizgo vya Yesu na kuŵalongosolera makora ncito yake pakukwaniriska khumbo la Yehova. Mwakusazgirapo, ŵakenerangaso kupanga ŵasambiri na kuŵabapatiza. Vyose ivi vikeneranga kucitika pacaru cose.—Mateyu 28:19, 20.

3. Kasi Yesu wakaŵaphaliraci ŵalondezgi ŵake, ndipo ŵakacita mwauli ncito iyo yikapika kwa iwo?

³ Nangauli vikaŵa ntena, Yesu wakaphalira ŵalondezgi ŵake kuti mzimu utuŵa uŵawovwirenge kuti ŵakwaniske ncito iyo ŵakapika. Nangauli mulimo ukaŵa ukuru ndiposo ŵarwani ŵawo ŵakayezgayezga kuti ŵalekeske mulimo wawo, ŵasambiri ŵakutendekera ŵa Yesu ŵakacita makoraghene ivyo ŵakaphalirika. Pali ukaboni wambura kususkika wa nkani iyi.

4. Kasi citemwa ca Ciuta cikalongoreka wuli mu ncito ya kupharazga na kusambizga ŵanji?

⁴ Ncito ya kupharazga na kusambizga pacaru cose yikarongoranga kuti Ciuta wakuŵatemwa awo ŵakuleka kumumanya iye. Yikapereka mwaŵi ku ŵantu kuti ŵasenderere kufupi na Yehova mwakuti zakwananga zawo zigowokereke. (Milimo 26:18) Ncito ya kupharazga na kusambizga yikalongorangaso citemwa ca Ciuta pa awo ŵakapharazganga uthenga, cifukwa yikaperekanga mwaŵi wakuti ŵalongore kujipereka kwawo kwa Yehova ndiposo umo ŵakatemweranga ŵanyawo. (Mateyu 22:37-39) Mpostole Paulos wakazirwiska comene uteŵeti wake ndipo wakaucema kuti ni “usambazi.”—2 Ŵakorinte 4:7.

5. (a) Ni nku uko tikusanga mdauko wakugomezgeka wakukhwaskana na Ŵakristu ŵakutendekera, ndipo buku ili likuyowoya za kukula kwa vici? (b) Ncifukwa wuli buku la Milimo ndakuzirwa kwa ŵateŵeti ŵa Ciuta lero?

⁵ Mdauko wakugomezgeka wa ncito ya kupharazga ya Ŵakristu ŵakutendekera wuli kulembeka mu buku la Milimo, leneilo likalembeka na musambiri Luka. Buku ili liri na nkani yakuyowoya za umo ncito ya kupharazga yikakulira. Umo Mazgu gha Ciuta ghakathandazgikiranga kukutikumbuska mazgu gha pa Salmo 147:15, kuti: ‘[ Yehova] wakutuma dango lake ku caru, ndipo mazgu ghake ghakucimbira mwaluŵiro.’ Nkani ya Ŵakristu ŵakutendekera awo ŵakakhozgeka na mzimu utuŵa, njakukondweska ndiposo njakuzirwa comene kwa ise lero. Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakucita ncito yakuyana waka ya kupharazga na kupanga ŵasambiri. Naseso tikusanga masuzgo yakuyana na ayo Ŵakristu ŵa mu vyaka vya handiredi lakwamba ŵakasangana nayo. Apo tikuwona umo Yehova wakatumbikira na kukhozga Ŵakristu ŵakutendekera, cipulikano cithu cakuti iye wali nase cikukhozgeka.

 Ciŵerengero ca Ŵasambiri Cikakulanga

6. Ni mazgu nga ghakukhwaskana na kukula agho ghakuwoneka katatu mu buku la Milimo, ndipo ghakung’anamuraci?

⁶ Ntowa yimoza iyo tingamanyira kukwaniriskika kwa Milimo 1:8 ndiyo kusanda sentensi yakuti “mazgu gha Ciuta ghakakulanga,” mazgu agha ghakuwoneka katatu pera mu Baibolo ndipo ghose ghali mu buku la Milimo. (Milimo 6:7; 12:24; 19:20) “Mazgu gha Ciuta,” panji “mazgu gha Fumu,” mu nkani iyi ghakung’anamura makani ghaweme—enya, uthenga wakukondweska wa unenesko wa Ciuta, uthenga wamoyo, na wankongono uwo ukusinta mikhaliro ya awo ŵakuwupokelera.—Ŵahebere 4:12.

7. Kasi pa Milimo 6:7 pakuyowoya za kukula kwa vici, ndipo ncivici cikacitika pa zuŵa la Pentekoste wa 33 C.E.?

⁷ Mazgu ghakwamba ghakuyowoya za kukula kwa mazgu gha Ciuta ghali pa Milimo 6:7. Apa tikuŵazga kuti: “Ndipo mazgu gha Ciuta ghakakulanga; ndipo unandi wa ŵasambiri ukandananga comene mu Yerusalemu; ndipo mzinda ukuru wa Ŵasofi ukapulikiranga cipulikano.” Kukula uko kukuyowoyeka apa nkusazgikira kwa ŵasambiri. Pakwambilira, pa zuŵa la Pentekoste wa 33 C.E., mzimu utuŵa wa Ciuta ukiza pa ŵasambiri 120 awo ŵakawungana mu cipinda ca pacanya. Mpostole Petros wakayowoya nkani yakukondweska comene ndipo mu zuŵa leneliro ŵantu 3,000 awo ŵakategherezga ŵakagomezga. Aghanaghanirani waka ŵantu vikwi-vikwi umo ŵakakondwera apo ŵakarutanga ku viziŵa vya mu Yerusalemu kukabapatizika mu zina la Yesu, muntu uyo wakakomeka kwambura murandu mazuŵa 50 agho ghajumpa!—Milimo 2:41.

8. Kufuma pa Pentekoste wa 33 C.E., kasi ni mwauli umo ciŵerengero ca ŵasambiri cikakuliranga?

⁸ Uku kukaŵa kwamba waka. Ŵaliska ŵa cisopo ca Ciyuda ŵakayezgera umu na umu kuti ŵalekeske ncito ya kupharazga kweni ŵakatondeka. Cifukwa cakuti “Fumu [ Yehova] yikasazgangako kwa [ŵasambiri] zuŵa na zuŵa ŵeneaŵo ŵakaponoskekanga,” ŵaliska ŵara ŵakakhozgeka soni comene. (Milimo  2:47) Mwaluŵiro ‘ciŵerengero ca ŵanarumi cikaŵa pafupifupi vikwi vinkonde.’ Kufuma apo, awo ‘ŵakapulikana mu Fumu ŵakasazgikirangako kwakuruska, mizinda ya ŵanarumi na ŵanakazi wuwo.’ (Milimo 4:4; 5:14) Nyengo yikati yajumpapo, ‘mu Yudeya mose na mu Galileya na mu Samariya Ekleziya likakhalanga na cimango, likazengekanga; ndipo pakwenda na wofi na Fumu [Yehova] na mu cisangulusko ca mzimu mutuŵa likandananga.’ (Milimo 9:31) Vyaka vikati vyajumpapo, ca mu ma 58 C.E., ŵantu “vikwi vinandi mu Ŵayuda ŵakapulikana.” (Milimo 21:20) Panyengo iyo, pakaŵaso Ŵamitundu ŵanandi awo ŵakang’anamuka.

9. Kasi mungayowoyapo vici za Ŵakristu ŵakutendekera?

⁹ Ciŵerengero ca ŵasambiri cikakula comene cifukwa cakuti ŵanandi ŵakang’anamuka mtima. Cisopo ici cikaŵa cipya, kweni cikaŵa na mwampu. Ŵantu awo ŵakang’anamuka mtima nawo ŵakaŵa ŵakujipereka na mtima wose kwa Yehova na kucita mazgu ghake, nangauli nyengo zinyake ŵakasambiranga unenesko ku ŵantu awo ŵakasuzgika. (Milimo 16:23, 26-33) Ŵanandi ŵakazomera Cikristu cifukwa cakuti ŵakakhorwa na fundo zake, ndiposo cifukwa ca ivyo njuŵi yawo yikaŵaphalira. (Ŵaroma 12:1) Iwo ŵakasambizgika kwenda mu ntowa za Ciuta; unenesko ukaŵa mu mitima yawo. (Ŵahebere 8:10, 11) Enya, ŵakasimikizga mtima kufwira cipulikano cawo.—Milimo 7:51-60.

10. Kasi Ŵakristu ŵakutendekera ŵakazomera kucita mulimo wuli, ndipo mulimo wawo ukuyana wuli na walero?

¹⁰ Awo ŵakakoreska cisambizgo ca Cikristu ŵakamanya kuti ŵali na mulimo wakuti ŵaphalireko ŵanyawo. Ndico cifukwa cake ciŵerengero ca ŵasambiri cikakuliranga-kuliranga. Mwanarumi munyake uyo wakusanda mdauko wa Baibolo wakati: “Kupharazga yikaŵa ncito ya Ŵakristu ŵamwampu panji ŵakwimikika pera yayi. Mu malo mwake yikaŵa ncito ya muntu waliyose mu Mpingo. . . . Cifukwa cakuti Ŵakristu wose ŵakanweka kucita ncito iyi, lekani Cikristu cikakulanga kufuma pakwamba peneco.” Wakasazgirapo kuti: “Upharazgi ndiwo ukaŵa umoyo wa Ŵakristu ŵakutendekera.” Ŵakristu ŵaunenesko ndimo nawo ŵakucitiraso lero.

Vyaru Vikasazgikiranga

11. Kasi pa Milimo 12:24, pakukuyowoya za kukula kwa vici, ndipo kukacitika wuli?

¹¹ Pa Milimo 12:24, pali mazgu ghaciŵiri ghakukhwaskana na kukula kwa mazgu gha Ciuta, ipo pakuti: “Mazgu gha Ciuta ghakakulanga ndipo ghakandananga.” Kukula uko kukuyowoyeka apa nkusazgikira kwa vyaru. Nangauli boma likayezga kukanizga ncito ya kupharazga, kweni ndipouli, yikarutilira kuya pantazi. Cakwamba mzimu utuŵa ukaperekeka pa ŵasambiri awo ŵakaŵa mu Yerusalemu, ndipo kufuma apo mazgu gha Ciuta ghakandana mwaluŵiro. Kusuzga Ŵakristu uko kukaŵa mu Yerusalemu kukapangiska ŵasambiri kuti ŵacimbiremo na kubalarikira mu vigaŵa vyose vya Yudeya na Samariya. Cakufumapo cake? ‘Awo ŵakabalarika ŵakacekacekanga na kupharazga ivangeli.’ (Milimo 8:1, 4) Filipu wakapharazgira nthunguli yinyake iyo pamanyuma pa kubapatizika yikayeya uthenga na kukawuthandazga ku Etiyopiya. (Milimo 8:26-28, 38, 39) Mwaluŵiro unenesko ukapharazgika mu Luda, mu Yopa, na mu Cidikha ca Sharone. (Milimo 9:35, 42 ) Nyengo yikati yajumpapo, mpostole Paulos wakenda ulendo wa makilomita ghanandi pa mtunda na pa nyanja kukhazikiska mipingo mu vyaru vinandi vya mu mpepete mwa nyanja ya Meditereniyani. Mpostole Peter wakanjilira ca ku Babulone. (1 Petros 5:13) Vyaka 30 vikati vyajumpa kufuma apo mzimu utuŵa ukaperekeka pa ŵasambiri pa Pentekoste, Paulos wakalemba kuti ivangeli ‘lapharazgika mu cakwatika cose kusi ku mtambo,’ apa wakang’anamuranga kuti ivangeli lapharazgika mu vyaru ivyo panyengo iyo vikamanyikwanga.—Ŵakolose 1:23.

12. Kasi awo ŵakatinkanga Cikristu ŵakamanya wuli kuti mazgu gha Ciuta ghakathandazgika mu vyaru vinandi?

¹² Nanga ni awo ŵakatinkanga Cikristu nawo ŵakamanya kuti mazgu gha Ciuta ghakajinta misisi mu cigaŵa cose ca Ufumu wa Roma. Mwaciyerezgero, pa Milimo 17:6 pakuyowoya kuti ku Tesalonika, ca kumpoto kwa Girisi, awo ŵakatinkanga mazgu gha Ciuta ŵakacemerezga kuti: ‘Ŵantu aŵa ŵakutimbanizga caru ŵiza na kuno wuwo.’ Mwakusazgirapo, kukwambilira kwa handiredi laciŵiri,  Pliny Younger wa ku Bithynia wakalembera kalata Trajan, Fumu ya Roma. Pakuyowoya za Cikristu, wakadandaula kuti: “Ŵakristu ŵakupharazga mu misumba pera cara, kweniso ŵambukira mu vyaru na mu vikaya vyamufupi.”

13. Kasi umo mazgu gha Ciuta ghakathandazgikira mu vyaru vinandi kukarongora wuli kuti Ciuta wakutemwa ŵantu wose?

¹³ Mazgu gha Ciuta umo ghakathandazgikira mu vyaru vinandi kukarongora citemwa cikuru ca Yehova pa ŵantu wose. Apo Petros wakawona mzimu utuŵa ukiza pa Koneliyo Wamitundu, iye wakati: “Kwakuneneska nkuwona kuti Ciuta ndi murumbacisko cara: kweni mu mitundu yose uyo wakumopa na kucita urunji ngwa mapokereko na Iyo.” (Milimo 10:34, 35) Enya, makani ghaweme ghakaŵa ndipo ni uthenga wa ŵantu wose, ndipo kuthandazgikira mu vyaru vinandi kukapereka mwaŵi wakuti ŵantu ŵacitepo kantu pa citemwa ca Ciuta. Mu handiredi ili la 21, mazgu gha Ciuta ghathandazgika mu vigaŵa vyose pano pasi.

Mazgu gha Ciuta Ghakaruskanga

14. Kasi pa Milimo 19:20, pakuyowoya za kukula kwa vici, ndipo mazgu gha Ciuta ghakathereska vici?

¹⁴ Pa Milimo 19:20, pali mazgu ghacitatu ghakukhwaskana na umo mazgu gha Ciuta ghakakuliranga, ipo pakuti: ‘Mazgu gha Yehova ghakakulanga na nkongono, ndipo ghakaruskanga.’ Mazgu gha Cigiriki ghakung’anamurika ‘kuruska’ ghakung’anamura “kuthereska.” Mavesi gha panyuma pa vesi ili ghakuphara kuti ŵantu ŵanandi mu Efeso ŵakamba kuŵa na cipulikano, ndipo awo ŵakacitanga masaramusi ŵakawotcha mabuku ghawo ghakusambizga mayere. Mwanteura mazgu gha Ciuta ghakathereska vigomezgo vya visopo vyautesi. Makani ghaweme ghakaruskaso masuzgo ghanyake, nga ni kuzikizgika. Pakaŵavye cilicose ico cikatenge cilekeskenge makani agha. Cikristu caunenesko naco cikucita mwakuyana waka mazuŵa ghano.

15. (a) Kasi muntu munyake wakusanda mdauko wa Baibolo wakati wuli pakuyowoya za Ŵakristu ŵakutendekera? (b) Kasi ŵasambiri ŵakathembanga njani mwakuti ŵacite makora uteŵeti wawo?

¹⁵ Ŵapostole na Ŵakristu ŵanyake ŵakutendekera ŵakapharazga mazgu gha Ciuta na mwampu. Pakuyowoya za iwo, muntu munyake wakusanda mdauko wa Baibolo wakati: “Para ŵantu ŵanweka kuti ŵayowoye makani gha Fumu, iwo ŵakuŵa na ntowa zinandi za kucitira ntena. Enya, kulimbikira kwa ŵanarumi na ŵanakazi aŵa ndiko kukutitora mtima.” Ndipouli, Ŵakristu ŵakutendekera ŵakamanya kuti kucita kwawo makora mu uteŵeti kukathemba pa mahara na nkongono zawo yayi. Ncito iyo ŵakacitanga yikaŵa ya Ciuta, ndipo ndiyo wakaŵapa nkongono mwakuti ŵayikwaniske. Ciuta ndiyo wakovwira kuti muntu wakule mwauzimu. Mpostole Paulos wakamanya za ici apo wakalembera kalata ku mpingo wa mu Korinte. Wakati: “Ine nkapanda, Apolo wakathiriranga maji; kweni Ciuta ndiyo wakamezga. Cifukwa tiri ŵalimi ŵamoza na Ciuta.”—1 Ŵakorinte 3:6, 9.

Ncito ya Mzimu Utuŵa

16. Ncivici cikurongora kuti mzimu utuŵa ukaŵapa nkongono ŵasambiri kuti ŵayowoye na cikanga?

¹⁶ Kumbukani kuti Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti mzimu utuŵa uzamucita ncito yakuzirwa pakuthandazga mazgu gha Ciuta ndiposo kuti mzimu utuŵa uzamukhozga ŵasambiri mu ncito yawo ya kupharazga. (Milimo 1:8) Kasi ici cikacitika  wuli? Yikati yajumpapo nyengo yicoko waka kufuma apo ŵasambiri ŵakapokera mzimu utuŵa pa Pentekoste, Petros na Yohane ŵakacemeka kuti ŵayowoye pamaso pa Sanhedrin, khoti likuru la Ŵayuda mu caru cira, leneilo ŵeruzgi ŵake ndiwo ŵakapangiska kuti Yesu Kristu wakomeke. Kasi ŵapostole ŵakanjenjema cifukwa ca kwima pantazi pamzinda wa vinkara vyakofya? Napacoko pose! Mzimu utuŵa ukakhwimiska Petros na Yohane kuti ŵayowoye mwacikanga kwakuti ŵarwani ŵawo ŵakazukuma, ndipo “ŵakaŵanika kuti ŵakaŵanga pamoza na Yesu.” (Milimo 4:8, 13) Mzimu utuŵa ukakhwimiskaso Stefano kuti wapharazge mwacikanga pamaso pa khoti la Sanhedrin. (Milimo 6:12; 7:55, 56) Pakwamba peneco, mzimu utuŵa ukacitiska ŵasambiri kupharazga kwambura kopa kantu kalikose. Luka wakaphara kuti: “Ŵakati ŵaromba, ghakasunkunika malo mwenemumo ŵakawunjikana; ndipo ŵose ŵakazuzgika na mzimu mutuŵa, ndipo ŵakayowoyanga mazgu gha Ciuta na cikanga.”—Milimo 4:31.

17. Ni mu ntowa wuli zinyake izo mzimu utuŵa ukawovwira ŵasambiri mu uteŵeti wawo?

¹⁷ Yehova pamoza na Yesu uyo wakawuka ku ŵakufwa, ndiwo ŵakarongozganga ncito ya kupharazga kwizira mu nkongono ya mzimu utuŵa. (Yohane 14:28; 15:26) Apo mzimu utuŵa ukiza pa Koneliyo, pa ŵabali ŵake, na pa mabwezi ghake ghakutemweka, mpostole Petros wakasimikizga kuti Ŵamitundu ŵambura kukotoreka ŵakenera kubapatizika mu zina la Yesu Kristu. (Milimo 10:24, 44-48) Nyengo yikati yajumpapo, mzimu utuŵa ukacita ncito yikuru pakwimika Barnaba na Saulos (mpostole Paulos) kuti ŵacite ncito yaumishonale na kuŵarongozga uko ŵakenera kuruta na uko ŵakenera kuruta cara. (Milimo 13:2, 4; 16:6, 7) Mzimu ukarongozgaso ŵapostole na ŵarara ŵa mu Yerusalemu kumanya ivyo ŵangacita. (Milimo 15:23, 28, 29) Mzimu utuŵa ukarongozgaso pa nkani ya kwimika ŵalaŵiliri mu mpingo Wacikristu.—Milimo 20:28.

18. Kasi Ŵakristu ŵakutendekera ŵakalongoranga wuli citemwa?

¹⁸ Mwakusazgirapo, mzimu utuŵa ukagwirangaso ncito nanga mphakati pa Ŵakristu iwo ŵene kuti ŵaŵe na mikhaliro ya Ciuta, umoza wake ndiwo citemwa. (Ŵagalatiya 5:22, 23) Cifukwa ca citemwa cawo, ŵasambiri ŵakagaŵirako ŵanyawo vintu vyakuthupi. Mwaciyerezgero, pamanyuma pa Pentekoste wa 33 C.E., Ŵakristu ŵakasangura ndarama kuti zovwire ŵasambiri wose mu Yerusalemu. Pakuyowoya za iwo, Baibolo likuti: ‘Mwa iŵo ŵose mukaŵavye nanga ndi yumoza wakasoŵerwa: cifukwa ŵose ŵakaŵa na minda, panji zinyumba, ŵakati ŵavisaska, ŵakatoranga ndarama za ivyo vikasaskika, ndipo ŵakaviŵikanga pa marundi gha ŵapostole: ndipo ŵakagaŵikira ŵose nga ndi umo muntu yose wakakavukira.’ (Milimo 4:34, 35) Citemwa ici cikagota pa awo ŵakaŵa na cipulikano pera cara, kweniso na kwa ŵanji, pose paŵiri mwa kuŵapharazgira makani ghaweme na kuŵacitiraso milimo yalusungu. (Milimo 28:8, 9) Yesu wakati ŵalondezgi ŵake ŵazamumanyikwa para ŵatemwanenge yumoza na munyake. (Yohane 13:34, 35) Kuyowoya unenesko, mukhaliro wa citemwa uwu ukaguzira ŵantu kwa Ciuta ndipo ukapangiska kuti ciŵerengero ca ŵasambiri cikule nga ni umo kukucitikiraso lero.—Mateyu 5:14, 16.

19. (a) Mu handiredi lakwamba, kasi mazgu gha Yehova ghakakulanga mu ntowa zitatu zi? (b) Kasi mu nkani yakurondezgapo tizamudumbiskana vici?

¹⁹ Mu buku lose la Milimo, mazgu ghakuti ‘mzimu utuŵa’ ghakuwoneka mu malo 41. Kwambura  kukayika, ciŵerengero ca Ŵakristu ŵaunenesko mu handiredi lakwamba cikakulanga cifukwa ca nkongono na urongozgi wa mzimu utuŵa. Mu mazuŵa ghara, ciŵerengero ca ŵasambiri cikakulanga, mazgu gha Ciuta ghakathandazgikanga mu malo ghanandi, ndipo ghakaruskanga visopo vinyake na kuthereska mafilosofe gha mu nyengo yira. Umo vintu vikayiranga pantazi mu handiredi lakwamba ndimo viliriso na ncito ya Ŵakaboni ŵa Yehova lero. Mu nkani yakurondezgapo, tizamuwona umo mazgu gha Ciuta ghakukulira mu nyengo yalero.

Kasi Mukukumbuka?

• Kasi ciŵerengero ca ŵasambiri ŵakutendekera cikakulanga wuli?

• Ni mu ntowa wuli iyo mazgu gha Ciuta ghakathandazgikira mu vyaru vinandi?

• Kasi mazgu gha Ciuta ghakaruskanga wuli mu handiredi lakwamba?

• Kasi mzimu utuŵa ukacitanga ncito yakuzirwa nji mwakuti mazgu gha Ciuta ghathandazgike?

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 22]

Filipu wakapharazgira nthunguli ya ku Etiyopiya, kupangiska kuti makani ghaweme ghathandazgike mu vyaru vinandi

[Cithuzithuzi pa peji 23]

Mzimu utuŵa ukarongozganga ŵapostole na ŵarara ŵa mu Yerusalemu

[Kulongosora Cithuzithuzi pa peji 20]

Pacanya, pa kona lakumaryero: Kuzenga Msumba wa Yerusalemu mu nyengo ya kuzengaso kaciŵiri Tempele - leneilo liri ku malo gha Holyland Hotel, Jerusalem