Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Ghanaghanirani za Milimo Yakuzizwiska ya Ciuta

Ghanaghanirani za Milimo Yakuzizwiska ya Ciuta

Ghanaghanirani za Milimo Yakuzizwiska ya Ciuta

“A Yehova, Ciuta wane, milimo yinu njakuzizwiska iyo mwayandaniska; maghanoghano naghoso agho ghakutipwerera; palije yumoza wakukozgana na imwe!”—SALMO 40:5.

1, 2. Kasi tili na ukaboni wuli wa milimo yakuzizwiska ya Ciuta, ndipo yikuticiska kucitaci?

 PARA mukuŵazga Baibolo, mungawona umo Ciuta wakacitira milimo yakuzizwiska ku ŵantu ŵake ŵakale Ŵaisrayeli. (Joshua 3:5; Salmo 106:7, 21, 22) Nangauli kungaŵa kuti panyengo yasono Yehova wakunjilirapo cara pa ukhaliro wa ŵantu nga ni umo wakacitira na Ŵaisrayeli, kweni tili na ukaboni unandi wa milimo yake yakuzizwiska. Mwanteura tili na vifukwa viweme vyakukolerana nayo wamasalmo pakuyowoya kuti: ‘A Yehova, nawo mbunandi wa milimo yinu! Mulikuyicita yose na vinjeru vinu; caru ncakuzura na vilengiwa vinu.’—Salmo 104:24; 148:1-5.

2 Ŵantu ŵanandi mazuŵa ghano ŵakususka panji kukana ukaboni wakuwoneka makora wa milimo ya Mlengi. (Ŵaroma 1:20) Ndipouli ise tikucita makora kughanaghanira za iyo na kupanga cakusanka mwakukolerana na milimo ya Mlengi withu. Mu buku la Job cipaturo 38 mupaka 41 muli vintu vyakovwira pa nkani iyi, cifukwa Yehova wakaphalira Job za milimo Yake yinyake yakuzizwiska. Aghanaghanirani za vintu vinyake ivyo Ciuta wakayowoya.

Milimo Yankongono na Yakuzizwiska

3. Nga ni umo pali kulembekera pa Job 38:22, 23, 25-29, ni vintu wuli ivyo Ciuta wakafumba Job?

3 Pa nyengo yinyake, Ciuta wakafumba kuti: “Kasi wanjiramo mu malo ghakusungiramo ciwuvi, panji kughawona malo ghakusungiramo matarara, agho ndaghasungira nyengo ya suzgo, ya zimpindano na zinkondo?” Mu malo ghanandi, ciwuvi na matarara vikucitika zuŵa na zuŵa. Ndipo Ciuta wakarutirizga kuyowoya kuti: ‘Ndi njani uyo walikugaŵa ntowa ya maji gha bumbwe, na ntowa ya leza wakundindima, kurokweska vula pa caru cambura ŵantu, na pa mapopa umo mulije muntu, kukondweska caru ico ciri yi-i, na kumezgamo utheka? Kasi vula yiri na wiske, kasi ndi njani uyo walikubaba manthonyezi gha jumi? Kasi mu nthumbo ya njani mulikufuma maji ghakukhoma, ndipo ni njani kasi uyo walikuyibaba mpepo ya ciwuvi?’—Job 38:22, 23, 25-29.

4-6. Ncivici ico ŵantu ŵakutondeka kumanya mwakufikapo pakuyowoya za ciwuvi?

4 Ŵanji awo ŵakukhala ku malo uko ŵantu mbakutangwanika ndipo ŵakukhumba kwenda kwambura kusuzgikira, kwa iwo ciwuvi cingaŵa cakumara-mahara. Kweni ŵantu ŵanandi ŵakuwona ciwuvi kuŵa ca mtengo wapatali cifukwa cikupereka maji ghaweme na kupangiska nyengo yacifuku kuŵa yakutowa, yakupereka mwaŵi wakucitira milimo yinyake yacandulo. Mwakughanaghanira za fumbo la Ciuta, kasi ciwuvi tikucimanyisiska makora umo ciliri, panji umo cikuwonekera? Mutepanji tikumanya umo ciduri ca ciwuvi cikuwonekera, panyake tikaciwona maso na maso panji tikaciwona pa vithuzithuzi. Wuli pakuyowoya za libwe lipepefu limoza la ciwuvi? Kasi tikulimanya umo likuwonekera, panji kusanda apo vikupangikira?

5 Ŵanarumi ŵanyake ŵasanda na kujambura malibwe agha kwa vyaka vinandi. Libwe lipepefu limoza la ciwuvi lingaŵa na tumalibwe 100 tucoko-tucoko twakulangala twa mitundu yakutowa yakupambana-pambana. Buku lakuti Atmosphere likuyowoya kuti: “Mitundu yakupambana-pambana ya malibwe ghapepefu gha ciwuvi yikumanyikwa makora, nangauli ŵasayansi ŵakukosera kuti palije ico cingakanizga kuti mitundu yake yiŵe yakuyana, kweni ndipouli malibwe ghapepefu ghaŵiri ghakukozgana ghandasangikepo. Kafukufuku wakusazgikira uyo wakacitika na . . . Wilson A. Bentley, mweneuyo mwakugwiriskira ncito mayikilosikopu, wakamara vyaka 40 kusanda na kujambura malibwe gha ciwuvi kweni wakasangapo cara malibwe ghaŵiri agho ghakaŵa ghakuyana ndendende.” Nangauli nyengo zinyake ghangawoneka nga ngakuyana, kasi ici cingapangiska kuti tileke kuzizwa na mitundu yakupambana-pambana ya malibwe agha?

6 Kumbukirani fumbo la Ciuta lakuti: “Kasi wanjiramo mu malo ghakusungiramo ciwuvi?” Ŵanandi ŵakughanaghana kuti ciwuvi cikupangika kufuma ku mabingo panji kuti ndigho ntamba ya mabingo. Kasi mungajiyerezgera mwaŵene mukunjira mu ntamba iyi kuti mukapende malibwe ghapepefu gha ciwuvi gha mitundu-mitundu umo ghali kupangikira? Enisayiklopediya ya sayansi yikuti: “Kapangikiro na ciyambi ca ma nuclei, gheneagho ngakukhumbikwa comene pakuzizimiska mabingo gha vula pa kuzizima kwa pafupifupi -40°C, mupaka na sono ghakumanyikwa makora cara.”—Salmo 147:16, 17; Yesaya 55:9, 10.

7. Ni mwauli umo ŵantu wakumanyira za vula?

7 Wuli pakuyowoya za vula? Ciuta wakafumba Job kuti: “Kasi vula yiri na wiske, kasi ndi njani uyo walikubaba manthonyezi gha jumi?” Enisayiklopediya ya sayansi yikuyowoyaso kuti: “Cifukwa ca kunjilirana-njilirana kwa kendero ka mu mlengalenga ndiposo na kusinta-sinta kukuru kwa mvuci na tumabulunga twa mu mpepo, ncipusu cara kukonkoska vyose umo mabingo na vula vikupangikira.” Kuyowoya mwakupulikwa makora, ŵasayansi ŵapereka maukaboni ghakupulikikwa kweni ŵakutondeka kulongosora makoraghene za vula. Ndipouli, mabingo ghakupereka vula, yeneiyo yikuthilira caru, kumezga vyakumera, na kupangiska umoyo kuŵa wakunozga nkanira.

8. Ncifukwa wuli mazgu gha Paulos ghakulembeka pa Milimo 14:17 ngakwenelera?

8 Kasi imwe mungazomerezga cara ivyo mpostole Paulos wakayowoya? Iye wakaciska ŵanyake kuti ŵawone milimo yakuzizwiska umo yikumupanikizgira Uyo wakuyicita. Pakuyowoya za Yehova Ciuta, Paulos wakati: ‘Wali kujisida wambura ukaboni cara, uku wakucita uweme, na kumupani vula ya kucanya, na nyengo za vipambi, wakuzuzga mitima yinu na vyakurya na cimwemwe.’—Milimo 14:17; Salmo 147:8.

9. Ni mwauli umo milimo yakuzizwiska ya Ciuta yikurongorera nkongono zake zakuruska?

9 Palije kukayikira kuti uyo Wakucita milimo yakuzizwiska ndiposo yacandulo iyi wali na vinjeru na nkongono zambura mayerezgereko. Kweni kuyowoya za nkongono zake aghanaghanani za ici: Kukuyowoyeka kuti pa zuŵa lirilose pakuŵa vimpupulu 45,000, ndipo pa caka cimoza pakuŵa vimpupulu vyakujumpa pa 16 miliyoni. Ici cikung’anamura kuti panyengo yimoza pera, pacaru cose pakucitika vimpupulu 2,000. Nkongono ya cimpupulu cimoza yingayana na mabomba gha nyukiliya khumi panji kujumpirapo agho ghakagwiriskirika ncito pa Nkondo ya Caru Cose II. Ndipo mukuwona yinyake mwa nkongono iyo nga ni ŵaleza. Kwambura kupwererako kantu za kofya kwake, kumwetuka kwa leza wankongono kukovwira kupanga nitrogen uyo wakunjira pasi kuŵa feteleza ndipo wakugwiriskirika ncito na vyakumera. Mwanteura leza wakurongora nkongono, kweniso wali na candulo.—Salmo 104:14, 25.

Kasi Imwe Mukutipo Wuli?

10. Kasi mungazgora wuli mafumbo agho ghakusangika pa Job 38:33-38?

10 Jiyerezgerani mwaŵene kuti ndimwe Job, ndipo mukufumbika na Ciuta Wankongono-zose. Kwambura kukayika muzomerezgenge kuti ŵantu ŵakughanaghanira pacoko za milimo yakuzizwiska ya Ciuta. Pa Job 38:33-38 tikuŵazga mwanteura mafumbo agho Yehova wakafumba. “Kasi ukumanya marango ghakwimikika gha kucanya? Kasi iwe ungamanya kwimika kuŵusa kwa igho pa caru? Kasi ungamanya kukwezga lizgu lako ku mabingo, mwakuti bumbwe la maji likupungulikire? Kasi ungamanya kutuma ŵaleza kuti ŵarute, na kuti ŵayowoye na kunena kwa iwe, Ndise pano? Ndi njani uyo walikuŵikamo vinjeru mu mabingo, na kupa mahara ku nyatutwe? Ndi njani wangapenda mabingo na vinjeru? Ndi njani wangamanya kurandalika matumba gha maji kucanya, para fuvu lazgoka thope na marongo ghakorana nga-nga-nga?”

11, 12. Kasi ni vintu wuli ivyo vikurongora kuti Ciuta Wakucita milimo yakuzizwiska?

11 Tawona fundo zicoko waka izo Elihu wakadumbirana na Job ndipo tawonaso vinyake mwa vintu ivyo Yehova wakakhumba kuti Job wazgore ‘nga ndi mwanarumi.’ (Job 38:3) Tayowoya kuti “vinyake” cifukwa cakuti mu Job vipaturo 38 na 39, Ciuta wakuyowoya za vilengiwa vinyake. Mwaciyerezgero, wakazunurapo za magulu gha nyenyezi za kucanya. Ni njani uyo wakumanya marango ghake? (Job 38:31-33) Yehova wakayowoyaso nayo Job za vinyama vinyake—nkaramo na cihoŵi, cinkoma na boli, njati na ntiŵatiŵa, ndiposo kavalo na nombo. Ciuta wakamufumba Job usange vinyama ivi wakavimanyisiska makora mikhaliro yake ndiposo umo vikukhalira na kukulira. Mungatemwa kusambira vipaturo ivi, comene-comene usange mukutemwa ŵakavalo panji vinyama vinyake.—Salmo 50:10, 11.

12 Mutepanji mungatemwaso kuŵazga Job vipaturo 40 na 41, penepapo Yehova wakafumbaso Job kuti wazgore mafumbo ghakukhwaskana na vikoko viŵiri. Tikumanya kuti ivi vikaŵa cigwere, ceneico ncikuru ndiposo ncankongono, na ngw’ina yakofya. Kalengekero ka vikoko ivi nkakuzizwiska comene keneako ise tikwenera kukaghanaghanira. Tiyeni tiwone usange tingavipulikiska.

13. Kasi Job wakakhwaskika wuli na mafumbo gha Ciuta, ndipo ni mwauli umo ivi vikutikhwaskira?

13 Pa Job cipaturo 42 pakulongosora umo Job wakakhwaskikira na mafumbo gha Ciuta. Pakwambilira Job wakajighanaghaniranga comene iye mwene ndiposo na ŵanyake. Kweni panyuma pakuti Ciuta wamunyolorera, Job wakasinta kaghanaghaniro kake. Iye wakazomerezga kuti: “Nkumanya kuti [Yehova] mungacita vintu vyose, na kuti palije ghanoghano linu lingakanizgika. Ndi njani uyo wambura mahara mweneuyo wakubisa vinjeru? Ine ndeka ndayowoya ivyo ndawura kuvipulikiska makora, vintu vyakundizizwiska ivyo kuti nkavimanya cara.” (Job 42:2, 3) Enya, panyuma pa kughanaghanira milimo ya Ciuta, Job wakayowoya kuti vintu ivi vikaŵa vyakuzizwiska kwa iye. Mwakuyana waka, ise nase para tikuwona vilengiwa vyakuzizwiska tikwenera kuzukuma na vinjeru na nkongono zikuru za Ciuta. Kasi cilato cake cikwenera kuŵa vici? Kuzizwa waka na nkongono zikuru za Yehova? Panji tikwenera kukhuŵirizgika kucita vinandi kuruska apa?

14. Ni mwauli umo Davide wakacitira na milimo yakuzizwiska ya Ciuta?

14 Mu Salmo 86 tikusangamo mazgu agho ghakayowoyeka na Davide mweneuyo pakudanga wakayowoya kuti: “Mtambo kucanya ukupharazga ucindami wa Ciuta; mlengalenga ukurongora mlimo wa mawoko ghake. Zuŵa likuyowoyeskana na zuŵa, ndipo usiku ukurongora vya mahara ku usiku.” (Salmo 19:1, 2) Kweni Davide wakarutirizga kuyowoya. Tikuŵazga nteura pa Salmo 86:10, 11: “Pakuti ndimwe Mukuru, ndimwe mukucita mintondwe, ndimwe Ciuta, mweka pera. Mundisambizge ntowa yinu, A Yehova, ndipo tindendenge mu unenesko winu; murunge mtima wane uŵenge umoza kulopa zina linu.” Davide wakawopa Mlengi cifukwa ca vintu vyakuzizwiska, na milimo yake yiweme, ici cikasazgapo kupereka ncindi zakwenelera. Mungamanya cifukwa cake. Davide wakakhumba cara kukwiyiska Uyo wakumanya kucita milimo yakuzizwiska iyi. Nteura pera na ise wuwo.

15. Ncifukwa wuli ncindi izo Davide wakapereka kwa Ciuta zikaŵa zakwenelera?

15 Davide wakenera kuti wakakumbuka kuti Ciuta wali na nkongono zambura mayerezgereko izo wakuzigwiriskira ncito, iye wangazomerezga nkongono izi kuparanyira awo ŵakusurako milimo yake. Kwa iwo ni nyifwa. Ciuta wakafumba Job kuti: “Kasi wanjiramo mu malo ghakusungiramo ciwuvi, panji kughawona malo ghakusungiramo matarara, agho ndaghasungira nyengo ya suzgo, ya zimpindano na zinkondo?” Ciwuvi, matarara, vula, mpepo, na leza vyose ivi mungayowoya kuti ni vilwero vya Ciuta. Mwee, vintu ivi nvyakofya nadi!—Job 38:22, 23.

16, 17. Kasi ncivici ico cikurongosora nkongono zakuzizwiska izo Ciuta wali nazo, ndipo ni mwauli umo wakagwiriskira ncito nkongono izi ku nyuma uku?

16 Panyake mukukumbukira ghanyake mwa masoka agho ghakacitika na cimoza mwa vintu ivi—mpepo ya hurricane (typhoon panji cyclone), matarara, panji kututuka kwa maji. Mwaciyerezgero: kuumaliro wa caka ca 1999, kavuluvulu mukuru wakacitika ca kumwera kwa Europe. Ndipo wakazizwiska nanga ni ŵantu awo ŵakumanya za nyengo. Mpepo ya gale iyo yikaputanga makiromita 200 pa ora limoza, yikabwangandula vikwi-vikwi vya mitenje, kuwiskira pasi mapolo gha magesi, na kugadabula magalimoto ghakuru-ghakuru. Yezgani kuŵa na cithuzithuzi ici: Kavuluvulu wakazgura na kuvikita makuni 270 miliyoni ndipo kuwaro kwa Paris, wakazgura makuni 10,000 mu paki ya Versailles. Ŵantu mamiliyoni ŵakaŵavye magesi. Ciŵerengero ca ŵantu awo ŵakafwa cikafika pafupifupi 100. Vyose ivi vikacitika kwa nyengo yicoko waka. Mwee, nayo ni nkongono!

17 Ŵanji ŵangayowoya kuti kavuluvulu ncakucitika ca mabuci, cambura kulekeskeka. Kweni kasi ncivici cingacitika usange wankongono zose Uyo wakucita milimo yakuzizwiska wangagwiriskira ncito vintu vyankongono vya nga ni ivi? Iye wakacita cintu cakuyana na ici mu nyengo ya Abrahamu, uyo wakamanya kuti Mweruzgi wa caru cose wakawona uheni wa mizi yiŵiri, Sodom na Gomora. Mizi yira yikahenipa kwakuruska kwakuti madandauro gha uheni ghakafika kwa Ciuta, mweneuyo wakawovwira ŵantu wose ŵarunji kupona paraniko la mizi yira. Mdauko wukuphara kuti: ‘Yehova wakarokweska sulfure na moto pa mizi yiŵiri iyi kufumira kwa Yehova, kucanya.’ Ici naco cikaŵa cimoza mwa milimo yakuzizwiska ya Ciuta, kuponoska ŵarunji na kuparanya ŵaheni.—Genesis 19:24.

18. Kasi Yesaya cipaturo 25 cikuyowoya vintu wuli vyakuzizwiska?

18 Panyengo yinyake Ciuta wakapereka ceruzgo pa msumba wakale wa Babulone, weneuwo ukuyowoyeka mu cipaturo 25 ca Yesaya. Ciuta wakayowoyerathu kuti Babulone wazamuzgoka mapopa. “Mwazgora muzi kuŵa cizara, muzi wa linga kuŵa pasulo; nyumbankuru ya ŵayeni yareka kuŵa muzi, nta yamkuzengekaso cara na kantini kose.” (Yesaya 25:2) Ŵantu awo sono ŵakukawona malo gha Babulone wakale ŵangazomerezga nadi kuti ndimo viliri. Kasi kuparanyika kwa Babulone ukaŵa mdauko waka? Cara. Mu malo mwake tingazomerezga mazgu gha Yesaya ghakuti: ‘A Yehova, imwe ndimwe Ciuta wane; tindimukuzgeni, tindirumbenge zina linu; cifukwa mwacita vyakuzizwiska madazgo ghinu gha kale nga magomezgeko na gha unenesko.’—Yesaya 25:1.

Milimo Yakuzizwiska Muntazi

19, 20. Kasi tikulindirira kufiskika kwa vintu wuli ivyo vyikuyowoyeka pa Yesaya 25:6-8?

19 Ciuta wakafiska ucimi uwu ku nyuma uku, ndipo wazamucita mwakuzizwiska muntazi. Mu cipaturo ici, ico Yesaya wakayowoya za ‘vintu vyakuzizwiska’ vya Ciuta, tikuwonaso ucimi wakugomezgeka uwo ucali undafiskike. Kweni ufiskikenge ndipera, nga ni umo ucimi wa ceruzgo ca Babulone ukafiskikira. Kasi ncintu wuli ‘cakuzizwiska’ ico calayizgika? Pa Yesaya 25:6 pakuyowoya kuti: ‘Pa lupiri ulu Yehova wa mipingo tiwacitire ŵantu ŵose ciphikiro ca vyakunona, ciphikiro ca vinyo lapa skaghira, ca vintu vyakunona vyakuzura na mafuta pera, ca vinyo la skaghira lakukunta makoraghene.’

20 Kwambura kutondeka, ucimi uwu uzamukwaniriskika mu caru cipya ico Ciuta walayizga ceneico cakhala pacoko waka. Panyengo iyo, masuzgo agho lero ghali pa ŵantu ŵanandi ghazamumara. Mwakusazgirapo, ucimi wa pa Yesaya 25:7, 8 ukutisimikizgira kuti Ciuta wazamugwiriskira ncito nkongono zake zakulenga kucitira milimo yakuzizwiska ku nyengo yamtatakuya. Ucimi uwu ukulayizga kuti: “Tiwavivye nyifwa pakuyitonda kwa muyirayira, ndipo Yehova Ciuta tiwafyure masozi ku visko vyose, na kufumyako tombozgo la ŵantu ŵake mu caru cose capasi; cifukwa Yehova wayowoya ici.” Panyuma pake mpostole Paulos wakayowoyaso mazgu agho ghali kulembeka mu cipaturo ceneico mwakuyowoya kuti Ciuta wazamuwuska ŵakufwa. Mwee, nawo uzamuŵa mlimo wakuzizwiska!—1 Ŵakorinte 15:51-54.

21. Kasi ni mulimo wuli wakuzizwiska uwo Ciuta wazamucitira ŵantu ŵakufwa?

21 Cifukwa cinyake ico masozi ghazamumalira ncakuti matenda ghazamumara. Peneapo Yesu wakaŵa pacaru, wakacizganga ŵantu ŵanandi, wakajulanga maso gha viburumutira, wakajulanga makutu ghakumangwa, na kupereka nkongono kwa ŵakulemara. Pa Yohane 5:5-9 tikuŵazga za kucizgika kwa mwanarumi uyo wakaŵa wakupendera kwa vyaka 38. Awo ŵakalaŵiliranga ŵakawona cakucitika ici kuŵa camuntondwe, ndiposo cakuzizwiska. Ndipo nadi! Kweni ndipouli, Yesu wakaphalira ŵantu aŵa kuti cintu cakuzizwiska comene nciwuka ca ŵakufwa. Iye wakati: “Mungazizwanga na ici: pakuti ora likwiza mu leneilo ŵose aŵo ŵali mu mararo ŵati ŵapulike mazgu ghake, ndipo ŵati ŵafumengemo; aŵo ŵakacitanga uweme, ŵati ŵawukire ku umoyo.”—Yohane 5:28, 29.

22. Ncifukwa wuli ŵakavu na awo ŵakusuzgika ŵakwenera kuŵa na cilindizga ca muntazi?

22 Ici cingatondeka cara kucitika cifukwa uyo wakulayizga ni Yehova. Mungasimikizga kuti iye para wakugwiriskira ncito na kurongozga nkongono zake zikuru, cakufumapo cake cikuŵa cakukondweska. Salmo 72 likurongora ivyo iye wazamucita kwizira mwa Mwana Wake. Panyengo iyo murunji wazamukondwa. Caru cizamuzura na mtende. Ciuta wazamuthaska ŵakavu na awo ŵakusuzgika. Iye wakulayizga kuti: “Kuŵenge vyakurya vinandi mu caru; vizarenge, na pa mapiri pacanya; vipasi vyake viyanenge na vya Lebanon [wakale]; ŵantu naŵo ŵaphukenge mu mizi yake nga mbutheka wa caru.”—Salmo 72:16, NW.

23. Kasi milimo yakuzizwiska ya Ciuta yikwenera kutipangiska kucitaci?

23 Mwaunenesko, tili na vifukwa vinandi vya kughanaghanira milimo yakuzizwiska ya Yehova—yeneiyo wakacita mu nyengo yakale, na iyo wakucita lero, ndiposo iyo wazamucita sono-sono apa muntazi. ‘Watumbikike Yehova Ciuta, Ciuta wa Israyeli, mweneuyo yekha pera wakucita vyakuzizwiska. Litumbikike zina lake la ucindami kwamuyirayira; ucindami wake uzuzge caru cose! Amen na Amen!’ (Salmo 72:18, 19) Tikwenera kudumbiskana na ŵabali ŵithu ndiposo ŵanji za nkani iyi nyengo zose. Enya, tiyeni ‘tipharazge ucindami wake mu ŵamitundu, na milimo yake yakuzizwiska mu ŵantu ŵose!’—Salmo 78:3, 4; 96:3, 4.

Kasi Mungazgora Wuli?

• Ni mwauli umo mafumbo agho Job wakafumbika ghakusimikizgira za kupereŵera kwa vinjeru vya ŵantu?

• Kasi ni viyerezgero wuli vya milimo yakuzizwiska ya Ciuta ivyo vyalembeka pa Job vipaturo vya 37-41 ivyo vikumukondweskani?

• Ni mwauli umo tikwenera kucitira para tikughanaghanira za milimo yakuzizwiska ya Ciuta?

[Mafumbo]

[Vithuzithuzi pa peji 16]

Kasi mungayowoyaci za mitundu yakupambana-pambana ya malibwe ghapepefu gha ciwuvi na nkongono yakuzizwiska ya leza?

[Kulongosora Cithuzithuzi]

snowcrystals.net

[Cithuzithuzi pa peji 18]

Yowoyani za milimo ya Ciuta yakuzizwiska nyengo zose